خط ایلامی
دبیرهٔ ایلامی، از ۲۹۰۰ سال پیش از میلاد به شکل‌های نیاایلامی، ایلامی باستان و میخی ایلامی دگرش یافت.
دبیرهٔ نیاایلامی[ویرایش]
کهن‌ترین دبیرهٔ ایلامی که به نیاایلامی شناخته می‌شود، نخستین بار به سال ۲۹۰۰ پیش از میلاد در شهر شوش، پایتخت ایلامیان، در جنوب غرب ایران باز می‌گردد. دبیرهٔ نیاایلامی به نظر می‌رسد که گسترش یافته از دبیرهٔ باستانی سومری باشد.
دبیرهٔ نیاایلامی دارای ۱۰۰۰ نشانه است و بنابراین به نگر می‌رسد که باید بخشی از آن واژه‌نگار باشد. این دبیره هنوز رمزگشایی نشده‌است، و زبانی را که نمایش می‌دهد هنوز ناشناخته است.
دبیرهٔ ایلامی باستان[ویرایش]
ایلامی باستان دبیره‌ای هجایی بود که از نیاایلامی بدست آمده‌بود و در سال‌های میان ۲۲۵۰ تا ۲۲۲۰ پیش از میلاد به کار می‌رفت، هرچند که تاریخ اختراعش به پیش از آن باز می‌گردد. ایلامی باستان تنها تا اندازه‌ای رمزگشایی شده‌است، که بیش‌تر آن بدست والتر هینز بوده‌است. به نگر می‌رسد که ایلامی باستان از ۸۰ نشانه ساخته شده‌باشد و بر ستون‌های عمودی، از بالا به پایین نوشته می‌شد که از چپ به راست می‌رفت. گزیده‌ای از نشانه‌های ایلامی باستان که رمزگشایی شده‌اند، در این تصویر نشان داده شده‌است.
دبیرهٔ میخی ایلامی[ویرایش]
دبیرهٔ میخی ایلامی، دبیره‌ای میخی است که از ۲۵۰۰ پ.م. تا ۳۳۱ میلادی به کار می‌رفته‌است. این دبیره از دبیرهٔ میخی اکدی بدست آمده‌است. دبیرهٔ میخی ایلامی از ۱۳۰ نشانه ساخته شده‌است، که این تعداد بسیار کم‌تر از دبیره‌های اکدی و سومری‌است.
منبع[ویرایش]
- مج‍له باستان‌شناسی و تاریخ، ش ۲۳، ۲۴ ، (پاییز، زمستان ۱۳۷۶، به‍ار، تابستان ۱۳۷۷): ص ۶ - ۹.
- omniglot