بادام کوهی (گیاه)
| بادام کوهی | |
|---|---|
رده‌بندی علمی 
| |
| فرمانرو: | گیاهان |
| کلاد: | نهان‌دانگان |
| کلاد: | دولپه‌ای‌های نو |
| راسته: | گل‌سرخ‌سانان |
| تیره: | Rosaceae |
| سرده: | Prunus |
| گونه: | P. elaeagrifolia |
| نام دوبخشی | |
| Prunus elaeagrifolia | |
| مترادف | |
| |
بادام کوهی (نام علمی: Prunus elaeagrifolia) گونه‌ای بادام وحشی بومی ایران است. این گیاه درختچه یا درخت کوچکی است به ارتفاع ۳ تا ۴ متر، با پوست خاکستری است که از شاخه‌های قدیمی‌تر آن در برخی جاها پوست می‌اندازد و پوست زیرین قهوه‌ای مایل به زرد آن نمایان می‌شود. شاخه‌ها به نوعی خاردار هستند و برگ‌های آن به‌طور متراکم کرک‌دار بوده و کرک‌های آن به رنگ زرد خاکستری می‌باشند.[۲]
این گیاه عمدتاً در بخش جنوبی رشته‌کوه‌های زاگرس یافت می‌شود و در برخی مناطق زاگرس یکی از گونه‌های درختی غالب است. تعداد کروموزوم‌های آن 2n=۱۶ بوده و دارای فرمول کاریوتیپی 7m+t است.[۳][۴]
فنولوژی
[ویرایش]گلدهی: فروردین تا اردیبهشت
میوه‌دهی: اواخر اردیبهشت تا مرداد
پراکندگی: غرب و جنوب ایران.
زیستگاه: در مناطق نیمه‌بیابانی و جنگل‌های تخریب‌شده، در دامنه‌های کوهستانی صخره‌ای و در دره‌ها در خاک‌های آهکی. در ارتفاعات بین ۱۶۰۰ تا ۲۳۰۰ متر رشد می‌کند.[۲]
طبقه‌بندی
[ویرایش]این گونه برای اولین بار توسط ادوارد اسپاخ در سال ۱۸۴۳ به عنوان (نام علمی: Amygdalus elaeagrifolia) توصیف شد.[۵] ادوارداسپاخ این املای لقب را در کتاب "Illustrationes plantarum orientalium" ژوبرت که او نیز در ویرایش آن کمک کرده بود، تکرار کرد.[۶] به نظر می‌رسد که این لقب از "elaeagros"، زیتون وحشی، گرفته شده و به معنای «با برگ‌های شبیه زیتون وحشی» است.[۷] نویسندگان بعدی به نظر می‌رسد که فکر کرده‌اند او اشتباه تایپی کرده و به اشتباه لقب را به "elaeagnifolia" که به معنای «با برگ‌هایی مانند سنجد (نام علمی: Elaeagnus)» است، اصلاح کرده‌اند.[۵][۷]
در سال ۱۸۹۲، کارل فریچ این گونه را از "Amygdalus" به "Prunus" منتقل کرد و لقب را به جای "elaeagrifolia" ادوارد اسپاخ، به این صورت "elaeagnifolia" نوشت.[۸] تا اکتبر ۲۰۲۱، برخی منابع از فریتچ پیروی کرده و این گونه را "Prunus elaeagnifolia" نامیدند،[۹] در حالی که فهرست نام‌های بین‌المللی گیاهان (IPNI) از "elaeagrifolia" حمایت و استفاده کرده است.[۱]
منابع
[ویرایش]- ↑ ۱٫۰ ۱٫۱ ۱٫۲ ۱٫۳ ۱٫۴ "Prunus elaeagrifolia (Spach) Fritsch". The International Plant Names Index. Retrieved 2021-10-15.
- ↑ ۲٫۰ ۲٫۱ Yazbek, Mariana Mostafa (February 2010). Systematics of Prunus Subgenus Amygdalus: Monograph and Phylogeny (PDF) (PhD). Cornell University. Retrieved 23 October 2018.
- ↑ "Taxonomy browser (Prunus elaeagrifolia)".
- ↑ Kazem, Yousefzadeh; Houshmand, Saadallah; Madani, Babak; Martínez-Gómez, Pedro (April 2010). "Karyotypic studies in Iranian wild almond species". Caryologia. 63 (2): 117–123. doi:10.1080/00087114.2010.10589716.
- ↑ ۵٫۰ ۵٫۱ "Amygdalus elaeagrifolia Spach", The International Plant Names Index, retrieved 2021-10-14
- ↑ "Prunus elaeagnifolia (Spach) Fritsch". Plants of the World Online. Royal Botanic Gardens, Kew. Retrieved 2021-10-14.
- ↑ ۷٫۰ ۷٫۱ "Taxon: Amygdalus elaeagrifolia Spach", Germplasm Resources Information Network (GRIN-Taxonomy), National Germplasm Resources Laboratory, retrieved 2021-10-14
- ↑ Fritsch, Karl (1892), "Über einige südwestasiatische Prunus-Arten des Weiner botanischen Gartens", Sitzungsberichte der Mathematisch-Naturwissenschaftlichen Classe der Kaiserlichen Akademie der Wissenschaften, 101 (1): 634, retrieved 2021-10-14
- ↑ "Prunus elaeagnifolia (Spach) Fritsch". Plants of the World Online. Royal Botanic Gardens, Kew. Retrieved 2021-10-14.