کلیجه (خوراکی)

از ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد
کلیجه (ܟܠܝܟ̰ܐ,کلیجة‎)
گونهکلوچه
خاستگاهسومر-بابل-آشور، عراق، بین‌النهرین[۱]
منطقهعراق، عربستان سعودی
مواد اصلیآرد، شیر، کره، روغن، دارچین، زنجبیل، آجیل، خرما و کنجد

کلیچه (به عربی: كليچة، به سریانی: ܟܠܝܟ̰ܐ) که به عنوان کلوچه ملی عراق شناخته می‌شود و در عربستان نیز طبخ می‌شود.[۲][۳]

انواع[ویرایش]

کلیجه در انواع و اشکال مختلف تهیه و طبخ می‌شود. مشهورترین نوع این کلوچه، با خرما مغزدار شده‌اند. شکل‌های این شیرینی محلی، به شکل هلالی، دایره‌ای و قرص‌های کوچک است که با آجیل‌ها، شکر و نارگیل خشک شده، پر شده و تزئین می‌گردد. در این کلوچه از هل و بعضی اوقات با گلاب طعم‌دار می‌شود. این شیرینی پس از تهیه مواد اولیه، با یک لایه تخم‌مرغ لعاب داده می‌شود. این شیرینی با زعفران رنگ شده و معطر می‌گردد.[۴][۳] در عراق این شیرینی با آرد، شیر و شکر تهیه و با خرما، مغزدار می‌شود.[۵] زمان صرف شده برای تهیه این شیرینی، ۱۵ تا ۲۰ دقیقه تخمین زده شده‌است.[۶] مواد تشکیل دهنده این شیرینی عبارتند از:[۷][۸][۶]

  • آرد
  • خرما
  • عسل
  • شکر
  • کره یا روغن
  • ملاس خرما
  • زنجبیل
  • دارچین
  • پودر نارگیل
  • تخم گشنیز
  • هل
  • گلاب
  • گردو
  • تخم مرغ
  • وانیل
  • ماست

تاریخچه و فرهنگ[ویرایش]

قدمت این شیرینی به دوران آشوری‌ها می‌رسد. این شیرینی در کریسمس تهیه شده و غالباً با خرما پر شده و با چای سرو می‌شود.[۹] ابن بطوطه در سفرنامه خویش این شیرینی را در بارگاه امیر خوارزمی یاد کرده‌است.[۱۰] در ریشه نام این شیرینی، برخی گزارش کرده‌اند که متعلق به ترک زبانان است.[۱۱] در عراق این شیرینی برای روز عید فطر در پایان ماه رمضان توسط زنان عراقی تهیه می‌شود. عراقی در پذیرایی میهمانان عید فطر از این شیرینی استفاده می‌نمایند.[۱۲] در عربستان نیز رسم است تا این شیرینی برای خانواده عروس، پیش از عروسی طبخ شد و در شب زفاف به عروس داده می‌شود.[۱۳] این کلوچه در فصل زمستان، طرفداران بیشتری دارد.[۱۴] خانواده‌های عراقی، در صورت همزمانی فوت اقوام و ایام ماه رجب، برای مردگان خویش این کلوچه را خیرات می‌کنند که به دسته‌بندی‌های ۴ تا ۵ عددی تهیه و به نام کلیچه رجبیه پخش می‌نمایند.[۱۵]

جشنواره‌ها[ویرایش]

جشنواره کلیجه (کلیجا) هر ساله در شهر بریده، به عنوان یک جشنواره منطقه‌ای در جریان است. در این جشنواره، علاقه‌مندان و طبخ‌کنندگان این کلوچه حضور دارند.[۱۴]

پیوند به بیرون[ویرایش]

پانویس[ویرایش]

  1. Nasrallah, Nawal. "The Iraqi Cookie, Kleicha, and the Search for Identity".
  2. "How to make sweet date cookies from Iraq". Middle East Eye (به انگلیسی). Retrieved 2020-01-04.{{cite web}}: نگهداری CS1: url-status (link)
  3. ۳٫۰ ۳٫۱ "How to make sweet date cookies from Iraq". Middle East Eye (به انگلیسی). Retrieved 2020-11-14.
  4. "Delights from the Garden of Eden: An Iraqi Cookbook". Archived from the original on 2008-05-13. Retrieved 2007-12-15.
  5. «الکلیجة: کعک العراق الترکی الفارسی العربی». web.archive.org. ۲۰۱۹-۱۲-۱۳. بایگانی‌شده از اصلی در ۱۳ دسامبر ۲۰۱۹. دریافت‌شده در ۲۰۲۰-۱۱-۱۴.
  6. ۶٫۰ ۶٫۱ "دستور پخت کلیچه عراقی". sarashpazpapion.com (به انگلیسی). Retrieved 2020-11-14.
  7. «الکلیجا وکعک فید .. نجدیة أو فارسیة | صحیفة الاقتصادیة». web.archive.org. ۲۰۱۸-۰۸-۰۸. بایگانی‌شده از اصلی در ۸ اوت ۲۰۱۸. دریافت‌شده در ۲۰۲۰-۱۱-۱۴.
  8. ««الکلیجا».. حلوی الأمراء وزاد المسافرین». web.archive.org. ۲۰۱۹-۱۲-۱۳. بایگانی‌شده از اصلی در ۱۳ دسامبر ۲۰۱۹. دریافت‌شده در ۲۰۲۰-۱۱-۱۴.
  9. "Assyrian Voice Library - Kileche". Archived from the original on 2013-06-29. Retrieved 2013-06-29.
  10. «الکلیجا وکعک فید .. نجدیة أو فارسیة | صحیفة الاقتصادیة». web.archive.org. ۲۰۱۸-۰۸-۰۸. بایگانی‌شده از اصلی در ۸ اوت ۲۰۱۸. دریافت‌شده در ۲۰۲۰-۱۱-۱۴.
  11. «الکلیجة: کعک العراق الترکی الفارسی العربی». web.archive.org. ۲۰۱۹-۱۲-۱۳. بایگانی‌شده از اصلی در ۱۳ دسامبر ۲۰۱۹. دریافت‌شده در ۲۰۲۰-۱۱-۱۴.
  12. «"الکلیجة".. معجنات شعبیة تزین الموائد العراقیة فی العید». web.archive.org. ۲۰۱۸-۰۱-۱۳. بایگانی‌شده از اصلی در ۱۳ ژانویه ۲۰۱۸. دریافت‌شده در ۲۰۲۰-۱۱-۱۴.
  13. «صحیفة الیوم: «کلیجا أم عبدالله» مارکة مسجلة فی بریدة منذ 30 عاما». web.archive.org. ۲۰۱۸-۰۱-۱۳. بایگانی‌شده از اصلی در ۱۳ ژانویه ۲۰۱۸. دریافت‌شده در ۲۰۲۰-۱۱-۱۴.
  14. ۱۴٫۰ ۱۴٫۱ «کلیجا حائل.. سر الخلطة فی الطعم - جریدة الریاض». web.archive.org. ۲۰۱۶-۱۱-۱۵. بایگانی‌شده از اصلی در ۱۵ نوامبر ۲۰۱۶. دریافت‌شده در ۲۰۲۰-۱۱-۱۴.
  15. "دستور پخت کلیچه عراقی". sarashpazpapion.com (به انگلیسی). Retrieved 2020-11-14.