پروانه فندق‌شکن

از ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد

پروانه فندق‌شکن
پروانه فندق‌شکن، Hamadryas
رده‌بندی علمی
فرمانرو: جانوران
شاخه: بندپایان
رده: حشره
راسته: پروانه‌سانان
تیره: فرچه‌پایان
سرده: Hamadryas

پروانه فندق‌شکن (نام علمی: Hamadryas) نام یک سرده از زیرخانواده فرچه‌پایان گرمسیری و از قلمرو نوگرمسیری است. این گونه، نام خود را از شیوهٔ غیرمعمولی که نرها به عنوان بخشی از نمایش تعیین حدود قلمرو به کار می‌برند گرفته‌است که شبیه صدای شکستن و تَرک‌خوردن (چوب، فندق یا گردو) است. جولیان مونژ ناجِرا جامع‌ترین تحقیقات را در زمینه رفتارشناسی و بوم‌شناسی این‌گونه به انجام رسانده‌است.[۱] پروانه فندق‌شکن نر به دلیل توانایی ایجاد صدای ترک‌خوردگی با بال‌هایش به ویژه قابل‌توجه است. چنین برآورد گردیده که انجام این عمل یا برای جفت‌گیری یا جلوگیری از حضور نرهای رقیب است. این پروانه‌ها از درختان قلمرو نوگرمسیری به عنوان مناطق مورد علاقه خود برای نشستن استفاده می‌کنند.[۲]

هر پروانه نر، روزانه بر روی ۱ تا ۴ درخت می‌نشیند. بیشترین فعالیت این پروانه‌ها از ساعت ۱ تا ۳ بعدازظهر است و در فصول بارندگی به‌طور مکرر مشاهده می‌شوند.[۳] مکانیزم صوتی واقع در بال جلویی این گونه، جیرجیر نیست بلکه کوبه‌ای است و صدای کلیک‌های بلند و مشخص تولید می‌کند که میان ۲۰ تا ۲۹ هرتز است. طول میانگین این کلیک‌ها ۳۸/۱ میلی‌ثانیه با فواصل متوسط حدود ۴۳/۷۴ میلی‌ثانیه است.[۳] تحقیقات نشان داده‌است که پروانه‌های فندق‌شکن، همچنین می‌توانند به خوبی صداهای تولید شده توسط سایر پروانه‌ها را تشخیص دهند که گاهی برای آنها، نوعی ارتباط اجتماعی تلقی می‌شود.[۳] پروانه فندق‌شکن به اتفاق بیش از ۵۰ گونه از پروانه‌سانان (شامل ۱۱ خانواده)، قادر به تولید صداهایی می‌باشد که از فاصله ۳۰ متر (۱۰۰ فوت) هم برای انسان قابل شنیدن است.[۴]

منابع[ویرایش]

  1. Jenkins, D.W. (1983): Neotropical Nymphalidae. I. Revision of Hamadryas. Bulletin of the Allyn Museum 81: 1-146.
  2. Yack, Jayne E. ; Otero, L. Danier; Dawson, Jeff W. ; Surlykke, Annemarie & Fullard, James H. (2000): Sound production and hearing in the blue cracker butterfly Hamadryas feronia (Lepidoptera, Nymphalidae) from Venezuela. Journal of Experimental Biology. 203 (24): 3689–3702. PDF full text
  3. ۳٫۰ ۳٫۱ ۳٫۲ Monge-Nájera, J. , F. Hernández, M.I. González, J. Soley, J.A. Pochet & S. Zolla. (1998). Spatial distribution, territoriality and sound production by tropical cryptic butterflies (Hamadryas, Lepidoptera: Nymphalidae): implications for the "industrial melanism" debate. Revista de Biología Tropical. 46 (2): 297-330.
  4. Glenday, Craig (2013). Guinness world Records 2014. pp. 33. ISBN 978-1-908843-15-9.

پیوند به بیرون[ویرایش]