ویکیپدیا:نوشتار پیشنهادی هفته/۲۰۱۳/۳۱
گوگرد یا سولفور با نماد شیمیایی S نام یک عنصر شیمیایی است که در گروه ششم (VIA) و دورهٔ سوم از جدول تناوبی عنصرها جای گرفتهاست. این عنصر در خانوادهٔ اکسیژن قرار دارد، پیش از آن فسفر، پس از آن کلر، در بالای آن اکسیژن و پایین آن سلنیوم جای گرفتهاست. نماد شیمیایی آن S و عدد اتمی آن ۱۶ است.
گوگرد یک نافلز بیبو، بیمزه و چند ظرفیتی است که بیشتر به شکل بلورهای زرد رنگ موجود در کانیهای سولفید و سولفات شناخته شدهاست. گوگرد عنصری مهم برای همهٔ موجودات زندهاست برای نمونه میتوان به حضور گوگرد در ساختار اسید آمینوها و پروتئینها اشاره کرد. این عنصر به صورت اولیه در کودها استفاده میشود؛ ولی به صورت گستردهتر در باروت، ملیّنها، کبریتها و حشرهکشها نیز به کار گرفته میشود.
اکتشاف این عنصر به پیش از تاریخ بازمیگردد. کیمیاگران اولیه برای گوگرد نماد مثلثی که در بالای یک خط قرار داشت در نظر گرفته بودند. این کیمیاگران از روی تجربه میدانستند که عنصر جیوه میتواند با گوگرد ترکیب شود.
سوگند یا سئوکند در اصل به معنای گوگرد بودهاست. در دوران گذشته یکی از روشهای نهایی اثبات اتهام یا برائت متهمان، خوراندن آب گوگرد به آنان بودهاست. چنانچه متهم بعد از خوردن گوگرد یا همان سوگند زنده میماند، حکم به برائت وی میدادند. اصطلاح سوگند خوردن که تأکید شخص بر صحت گفتههایش است، در اصل از همین آیین گرفته شدهاست.
ترکیبات گوگرد بسیار سمی است، برای مثال مقدار کمی سولفید هیدروژن میتواند متابولیسم بدن را دگرگون کند اما مقادیر بیشتر آن میتواند به سرعت باعث مرگ از راه فلج تنفسی شود. سولفید هیدروژن با سرعت حس بویایی را از بین میبرد. دیاکسید گوگرد آلودهکننده مهم جوی میباشد. این عنصر برای استفادههای صنعتی مانند تولید (H2SO4)اسید سولفوریک برای باتریها تولید باروت و حرارت دادن لاستیک تولید میشود. گوگرد در فرآیند تولید کودهای فسفاتی به عنوان ماده ضد قارچ عمل میکند. سولفاتها در کاغذهای شستشو و خشکبار نیز کاربرد دارند. همچنین گوگرد در ساخت کبریت و در آتشبازی نیز بهکار گرفته میشود. تیوسولفات آمونیوم یا سدیم به عنوان عامل ثابت کننده در عکاسی کاربرد دارد. سولفات منیزیم میتواند به عنوان ماده ضد خشکی و ملین که یک مکمل منیزیم گیاهی است به کار گرفته شود.