ویکیپدیا:نوشتار پیشنهادی/۲۰۲۰/۱۰۲
اکسیژن یکی از عناصر شیمیایی در جدول تناوبی است که نشان شیمیایی آن O و عدد اتمی آن ۸ است. این عنصر که عضوی از خانواده عناصر گروه کالکوژن، یعنی گروه شانزدهم در جدول تناوبی است، نافلزی بسیار واکنشپذیر و عاملی اکسیدکننده است که به آسانی موجب اکسید شدن عناصر و ترکیبات شیمیایی میشود. از نظر جرمی، پس از هیدروژن و هلیوم، اکسیژن، سومین عنصر فراوان در کیهان است. در دما و فشار استاندارد، دو اتم اکسیژن با اتصال بهیکدیگر موجب تولید ساختاری موسوم به دیاکسیژن یا اصطلاحاً موجب شکلگیری یک مولکول اکسیژن میشوند. مولکول اکسیژن در حالت گازی، بیرنگ، بیبو و دارای فرمول O۲ است. مولکول اکسیژن ۲۰٫۹۵ درصد از اتمسفر کره زمین را تشکیل میدهد. با درنظر گرفتن اکسیژن موجود در فرمول شیمیایی ترکیبهای دارای اکسیژن موجود در پوسته زمین، اکسیژن تقریباً تشکیل دهنده نیمی از عناصر سازنده پوسته زمین است. اغلب جرم تشکیل دهنده موجودات زنده متشکل از اکسیژن است، چرا که بدن جانوران بهطور عمده از آب تشکیل شدهاست و اکسیژن عنصر اصلی سازنده آب است. اکسیژن موجود در اتمسفر زمین بهطور پیوسته توسط فرایند فتوسنتز تأمین میشود، فرایندی که طی آن نور خورشید موجب تبدیل آب و کربن دیاکسید به اکسیژن میشود. از لحاظ شیمیایی، اکسیژن خیلی فعال است و درنتیجه نمیتواند در هوای آزاد بهصورت آزاد و اتمی باقی بماند. بهغیر از اکسیژن مولکولی، اکسیژن دارای دگرشکلهای دیگری نیز است که ازون یکی از آنها است. اکسیژن توسط مایکل سندیووجیس قبل از سال ۱۶۰۴ جداسازی شد. واژه اکسیژن در سال ۱۷۷۷ و توسط آنتوان لاووازیه رواج داده شد. لاوازیه اولین کسی بود که اکسیژن را بهعنوان یک عنصر شیمیایی مستقل بهشمار آورد و بهدرستی به نقش آن در سوختن اشاره کرد.