هرچگان، روستایی از توابع شهرستان شهرکرد در استان چهارمحال و بختیاری است.

مردم[ویرایش]

هرچگان
	تصویری از هرچگان تصویری از هرچگان
اطلاعات کلی
کشور	ایران
استان	چهارمحال و بختیاری
شهرستان	شهرکرد
بخش	بخش مرکزی
دهستان	حومه
	هرچگان ۳۲°۲۷′۲۵″شمالی ۵۰°۴۲′۴۷″شرقی / ۳۲٫۴۵۷°شمالی ۵۰٫۷۱۳°شرقی
مردم
جمعیت	۱۹۹۶ نفر (سرشماری ۹۵)
اطلاعات روستایی
کد آماری	۲۱۲۱۱۹
پیش‌شمارهٔ تلفن	۰۳۸۳۲۳۳

مردم هرچگان  به زبان ترکی قشقایی صحبت می کنند.[هرچگان، روستایی از توابع شهرستان شهرکرد در استان چهارمحال و بختیاری است که مردم آن به زبان ترکی قشقایی صحبت می کنند.]

جمعیت[ویرایش]

این روستا در بخش مرکزی شهرستان شهرکرد قرار دارد و براساس سرشماری مرکز آمار ایران در سال ۱۳۹۰، جمعیت آن ۳۹۴۸ نفر (۹۱۰خانوار) بوده‌است. این روستا در سال ۱۳۸۱ بعد از اعتراضهای اهالی روستا به الحاق به شهرستان بن طبق مصوبه مجلس از بخش بن منتزع شد و به بخش مرکزی شهرستان شهرکرد الحاق گردید.

مشاهیر[ویرایش]

در دوران جنگ عراق و ایران ۶۲ نفر از اهالی روستا هرچگان برای دفاع از ایران به درجه رفیع شهادت نایل شدند. این روستا دارای ۳۲ جانباز، و پنج آزاده و پنج مفقودالاثر است و همچنین هرچگان از روستاهای نمونه ایثارگری چهارمحال و بختیاری به حساب می آید.از جمله سردار حسینعلی ترکی: فرمانده لشکر ۱۷ علی ابن ابی طالب و سردار اسدالله کیانی هرچگانی مسئول واحد تخریب تیپ علی بن ابیطالب
نعمت‌الله ترکی: مدیرعامل صندوق بازنشستگی کشور
زهرا کیانی: اولین مدال آور تاریخ ووشوی ایران
میلاد بیگی هرچگانی: تکواندوکار ایرانی تیم ملی جمهوری آذربایجان
آقای حکمی: اولین معلم روستای هرچگان بوده و مدرسه دخترانه در بدو تأسیس به نام ایشان نام گذاری شده بود
غلام‌عباس ترکی: معاون دادستان کل کشور و دادستان اسبق نظامی تهران بزرگ
دکتر یاسر کیانی: عضو هیئت علمی دانشگاه و پژوهشگر برجسته مهندسی مکانیک
دکتر محسن بیگی هرچگان: عضو فهرست ۲درصد دانشمندان برتر جهان در سال۲۰۲۰
شیخ محمدجواد اصولی هرچگانی‌
هدایت‌الله ترکی‌‌هرچگانی شاعر معاصر متخلص به "گوهری" مولف کتاب درالمعانی

موقعیت[ویرایش]

این روستا در ۱۸ کیلومتری شمال غرب شهرکرد و ۶ کیلومتری راه نافچ به بن واقع است و در همسایگی آن شهرهای بن، وردنجان، نافچ و روستاهای تومانک، کاکلک، مرغملک و بارده می‌باشد. پادگان آموزشی امام حسن در املاک زراعی این روستا واقع می‌باشد

وجه تسمیه[ویرایش]

نام ابتدایی روستای هرچگان، قزلجه(قزل در زبان ترکی به معنای طلا می‌باشد) که به علت حمله مغول‌ها این مکان محل جمع شدن جمعی از ثروتمندان از قومیت‌های مختلف بوده که بعدها محل اسکان آن‌ها به هرچگان که به معنی هزار چشمه یا چشمه‌ها تغییر پیدا کرده‌است.^[۱]

برگرفته از کتاب Persia & The Far East اثر آرتور آپهم پوپ

آب و هوا[ویرایش]

این روستا به دلیل قدمت و سابقه تاریخی که دارد جهت ثبت کشوری میراث فرهنگی و تاریخی آن اقدام گردیده است از جمله آثار تاریخی آن می‌توان به محوطه بافت قدیمی و باستانی آن در منطقه قزلجه که بنای اولیه روستا در آن قرار داشته و کاوش‌های باستان‌شناسی در آن در حال انجام است اشاره نمود همچنین مسجد جامع هرچگان که قدمت آن به سال ۱۲۶۶ هجری قمری بر می‌گردد؛ و قنات تاج‌آباد هرچگان که قدیمی‌ترین قنات استان چهارمحال است و متعلق به دوران صفویه می‌باشد و هنوز مورد استفاده کشاورزان این منطقه می‌باشد. آب و هوای این روستا معتدل و کوهستانی می‌باشد و شغل اکثر مردم ان کشاورزی، باغداری و دامپروری می‌باشد. شایان ذکر است زنان این خطه فرشبافان متبحری بوده و هنر دستشان استثنایی است. یاقوش بایرامِ(روز هرچگان) از خاطرات بزرگان روستای هرچگان نقل است با توجه اهمیت باران‌های روز سی و ششمین بهار برای کشت و کار که بسیار برای کشاورزان این منطقه، بزرگان و مومنان روستا(که بیشتر سردونگهای زمینهای کشاورزی بوده اند) در روز دوم اردیبهشت(سی‌وسومین روز از بهار ) هر سال در محل گرداب روستا جمع می‌شدند که ضمن طلب این باران از خداوند (یاقوش دوعاسه) برای سال زراعی جدید نیز برنامه ریزی می‌کردند. این اجتماع که با توجه به برکات آن به مانند عید بود به یاقوش دوعاسه(دعای باران) معروف شده بود و پس از صرف ناهار در این محل بعد از ظهر به امید بارش باران به روستا بازمی‌گشتند. جالب است با توجه به اینکه این اجتماع کاملا مردانه بوده و خارج از روستا اتفاق می‌افته پس از سالها به فراموشی سپرده شد و فقط بزرگان و سالخوردگان از آن یاد میکنند

قنات ها[ویرایش]

_قنات تاج‌آباد هرچگان

_ قنات گرداب، شهرکرد

_ قنات چاهک، شهرکرد

مراسمات، سنت‌ها و غذاهای محلی[ویرایش]

برخی از مراسمات،سنت‌ها و غذاهای محلی لذیذ روستای هرچگان در ادامه مطلب آورده شده است.

۱. کاکولی(فتیر)پَزان: مردم این روستا معتقدند که شب ۲۷ ماه رمضان نیز یکی از شب‌های قدر است و این تاریخ نیز جز شب‌هایی است که قرآن بر پیامبر نازل شده، از همین‌رو ۲۶ و ۲۷ ماه مبارک رمضان در بین مردم گرامی داشته می‌شود و برخی از روستا مراسم احیا در منازلشان برگزار و در این دو روز اقدام به طبخ و توزیع کاکولی به‌صورت دسته‌جمعی می‌کنند. بضاعت هر فرد تعیین‌کننده میزان کاکولی پخته شده است و عموماً کاکولی‌های پخته شده را در بین همسایه‌ها توزیع می‌کنند. کاکولی (به زبان ترکی فتیر) جز شیرینی‌های محلی استان می‌باشد و مواد تشکیل‌دهنده آن آرد، شکر، شیر، شیره انگور، تخم مرغ، گل رنگ، کنجد، خمیرمایه، رازیانه، خشخاش و در برخی موارد مغز بادام و گردو است این شیرینی مانند نان در تنور پخته می‌شود و ظاهری شبیه نان جو دارد. ماندگاری کاکولی بالا بوده و تا بیش از یک هفته هم می‌توان از آن استفاده کرد طرفداران این شیرینی محلی در داخل و خارج از استان زیاد هستند.

۲.مراسم قاشق‌زنی(تو...تو):

از مراسماتی است که از زمانهای قدیم در میان مردم روستای هرچگان رواج داشته است .

هرچند این روزها این مراسم کمتر اجرا می شود اما مادربزرگ ها و پدربزرگهای زیادی همچنان این مراسم را دوست دارند و به نوه ها و نتیجه ها انتقال می دهند. مراسم "تو...تو" بدین شکل اجرا می شود که شب پیش از تحویل سال نو دختران و پسران جوان درب خانه بزرگترهای فامیل می روند و پس از کوبیدن درب در جواب صاحب خانه که می پرسد "کیه؟" می گویند "تو...تو"،اگر صاحب خانه توانست از پشت در کسی را که در را می کوبد بشناسد او را با اسم صدا می زند و پس از باز کردن درب و دعوت او به داخل خانه از او پذیرایی می کند و هدیه ای به او می دهد و اگر نتوانست حدس بزند چه کسی پشت درب است ،کوبنده در جایی پنهان می شود و صاحبخانه بایستی هدیه او را در ظرفی گذاشته و آن را بیرون از خانه پشت در بگذارد و میهمان پس از بسته شدن درب هدیه اش را بر می دارد و می رود . این هدیه ،به عنوان هدیه شب عید است که از طرف بزرگان فامیل به جوانترها داده می شود . این مراسم هرچند از یاد جوانتر ها رفته است اما پیرمردها و پیرزنها علاقه خاصی به آن دارند و نوه ها را به اجرای آن تشویق می کنند .

۳.آش دوغ: آش دوغ چهارمحال و بختیاری را همچون روستاهای دیگر ترک نشین به راحتی می توان در هرچگان هم پیدا کرد و طبخ آن تفاوت چندانی با دیگر مناطق ندارد. موادی که در تهیه این غذا به کار برده می شود عبارتند از برنج، روغن، نخود، دوغ ترش، زردچوبه، سیر، لوبیا، عدس و پیاز. حتماً باید توجه داشته باشید که در این غذا نخود و لوبیا و عدس حتماً باید کاملاً مغز پخت شوند تا موجب مشکلات گوارشی نشوند

۴.آش شنگ و موچه: این غذا نیز همچون آش رشته ایرانی طبخ می شود با این تفاوت که از شنگ و موچه، سیر صحرایی به جای سبزیجات رایج آش ها داخل آن به کار برده می شود. این آش خوشمزه در فصل بهار از طرفداران به خصوصی برخوردار است

۵.آش مصطفا: در گویش محلی ماستافا نیز گفته میشود. آش مصطفا یک غذای سنتی و خوشمزه ایرانی است که در روستای هرچگان نیز به شیوه خاص این منطقه تهیه می‌شود. این آش از ترکیب موادی مانند تکه‌های شکمبه گوسفند، کشک، برنج نیم دانه، حبوبات، ادویه‌ها و سبزیجات تهیه می‌شود. مهمترین سبزیجاتی که به آش مصطفا افزوده می‌شود، پونه است که به وجود آورنده طعم و ارزش غذایی منحصر به فرد این آش محسوب می‌شود. همچنین، روغن داغ که به صورت جداگانه با پونه سرخ شده و به آش افزوده می‌شود، عطر و طعم خاصی به آش مصطفا می‌بخشد.

این غذا با ارزش و مقوی، انرژی زا و خوشمزه است و معمولاً در فصل سرما به عنوان یک غذای سنتی داغ مصرف می‌شود. اگر فرصتی داشته باشید،

حتماً این آش خاص را امتحان کنید!