محسن شجاعی
محسن شجاعی | |
---|---|
زادهٔ | ۱۳۴۱ |
ملیت | ایرانی |
تحصیلات | دانشگاه تهران (کارشناسی و کارشناسی ارشد)، انستیتوی دولتی پوشکین (دکتری) |
پیشینه علمی | |
شاخه(ها) | زبانشناسی |
محل کار | دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران شمال |
راهنمایان دانشگاهی | صفرعلی فرسادمنش، علی افخمی |
محسن شجاعی (متولد ۱۳۴۱) مترجم و زبانشناس ایرانی و استادیار زبان روسی دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران شمال است.[۱][۲] او دانشآموختهٔ دکتری آموزش زبان روسی از انستیتوی دولتی پوشکین است. شجاعی برای تصحیح کتاب فرهنگ فارسی تاجیکی نامزدِ دریافتِ جایزهٔ کتاب سال ایران شد.[۳][۴][۵] علاوه بر این نقد وی بر کتاب «تاریخ ایران شناسی در روسیه» هم نامزد جایزه بهترین نقد سال در سال 1398 شد.[۶]
مقالات و كتابهاي چاپ شده[ویرایش]
- «ویراستاران پردهنشین». جهان کتاب، شمارهی 9 (391). بهمن – اسفند 1400. ص. 53-54.
- «ایران ساسانی نتیجهی 60 سال پژوهش». فرهنگبان، سال سوّم، شمارههای 9-10، بهار و تابستان 1400 [پخش: زمستان 1400]، ص. 195-203.
- گ.پ.ئو. خاطرات یک چکیست. گئورگی آقابکوف. ترجمه: محسن شجاعی. جهان کتاب، 1400.
- فعل مرکّب در زبان فارسی. یوری آرونوویچ روبینچیک. ترجمه: محسن شجاعی، با یادداشتهای علیاشرف صادقی. کتاب بهار، 1400.
- «جهانگیر درّی و ادبیات فارسی». فرهنگبان، سال دوم، شمارهی 6، تابستان 1399 [پخش: زمستان 99]. ص. 128-138.
- «از جیحون تا فرات: کتابی نیازمند ویرایش». جهان کتاب. شمارهی 7-8 (377-378). مهر- آبان 1399. ص. 27-29.
- «Перевод коллокаций в художественных текстах: актуальные проблемы (на примере анализа коллокаций в пьесе «Чайка» А.П. Чехова)». АНО «Институт перевода» Миры литературного перевода. Том первый. Сборник докладов участников V Международного конгресса переводчиков художественной литературы (Москва, 6–9 сентября 2018 г). Москва: Институт перевода, 2020. с. 327- 330. («مسائل اصلی مربوط به ترجمهی همایندها در متون ادبی. برپایهی تحلیل همایندهای موجود در نمایشنامهی «مرغ دریایی» آنتون چخوف».پنجمین کنگرهی بینالمللی مترجمان ادبی. مسکو: 6-9 سپتامبر 2018؛ تاریخ انتشار: 2020).
- روسیه پس از فروپاشی شوروی: مردم، جامعه، اصلاحات. گردآورندگان: پیوتر دوتکیویچ، ریچارد ساکوا، ولادیمیر کولیکوف. ترجمهی محسن شجاعی. نگارستان اندیشه؛ ایراس، 1399.
- «ایرانشناسی سرکوبشده در روسیهی شوروی». نگاه نو. شمارهی 126، تابستان 1399. ص. 99-120.
- «معادلیابی برای واژههای غیرسادهی روسی و رویکرد تکواژشناختی محض». پژوهشهای زبانشناختی در زبانهای خارجی [مجلهی علمی-پژوهشی دانشکدهی زبانهای خارجی دانشگاه تهران]. تابستان 1399، دورهی 10،شمارهی 2، ص. 348-361.
- «از جیحون تا فرات». فصلنامهی مترجم. سال 29، شمارهی 70، بهار 1399. ص. 95- 102.
- «Характеристика типичных ошибок в речи иранских студентов, изучающих русский язык, с точки зрения межкультурного несоответствия (к постановке вопроса)». Известия Южного Федерального Университета. Филологические науки. 2020, том 24, № 1. с. 167- 181. («توصیف خطاهای رایج در میان دانشجویان ایرانیِ زبان روسی از دید ناهمگونیهای میانفرهنگی». مجلهی دانشگاه فدرال جنوب. علوم فقهاللغه. 2020. شمارهی 1)
- «انتظارات ایرانیان از ایرانشناسی روسیه». فصلنامهی مطالعات ایرانشناسی. سال پنجم، شمارهی پانزدهم، زمستان 1398، ص. 53-60.
- «دربارۀ واژۀ روسی grivenka و واژۀ فارسی گيروانکه / گروانکه». نوشتهی واسیلی آبایف، ترجمهی محسن شجاعی. فرهنگنویسی [ویژهنامهی نامهی فرهنگستان]. شمارهی 14، 1398، ص. 138- 142.
- «ویژگیهای ضروری در فرهنگ روسیبه فارسی برای کاربر ایرانی». مجموعه مقالات فرهنگنگاری دوزبانه: ارائهشده در همایش ملّی فرهنگنگاری دوزبانه (اردیبهشت 1398: تهران). تهران: پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی، 1398. ص. 113-117.
- «تاریخ ایرانشناسی در روسیه: محملی برای «کتابدار» شدنِ زودهنگام». جهان کتاب. سال 23، شماره 11 و 12 (357-358)، بهمن و اسفند 1397. ص. 10-15.
- فرهنگنویسی برای زبان فارسی. یوری آرونوویچ روبینچیک. ترجمه: محسن شجاعی، با یادداشتهای علیاشرف صادقی. کتاب بهار، 1397.
- عجائبالدّنیا (متنی از سدهی هفتم هجری)، ابن محدث تبریزی. پژوهش لیدیا پاولوونا اسمیرنووا، تصحیح و تحقیق: علی نویدی ملاطی. ترجمهی مقدّمه و تعلیقات چاپ مسکو: محسن شجاعی. بنیاد موقوفات دکتر افشار، 1397.
- «Обучение переводу с русского языка в иранской аудитории: восемь практических правил». Миры литературного перевода. IV Международный конгресс переводчиков художественной литературы. Москва: 8-10 сентября 2016 г. М.: 2018. с. 373-378. («آموزش ترجمه از روسی برای ایرانیها: هشت قاعدهی کاربردی». چهارمین کنگرهی بینالمللی مترجمان ادبی. مسکو: 8-10 سپتامبر 2016؛ تاریخ انتشار: 2018).
- «К выбору теоретических критериев анализа учебников по РКИ, публикуемых в Иране». Тезисы научных докладов Второго международного форума ИАРЯЛ. Тегеран: Типография и издание Тегеранского университета, 2018. с. 137. («انتخاب معیارهای تحلیل کتابهای درسی در زمینهی آموزش زبان روسی به عنوان زبان خارجی که در ایران منتشر میشوند». دوّمین گردهمآیی انجمن ایرانی زبان و ادبیات روسی. تهران: انتشارات دانشگاه تهران، 1397.)
- «توصیف خطاهای رایج در گفتار روسیِ دانشجویان ایرانی از دید ناهمگونیهای میانفرهنگی (طرح مسئله)». محسن شجاعی. نقد زبان و ادبیات خارجی. [دوفصلنامه علمی پژوهشی دانشکدهی ادبیات و علوم انسانی دانشگاه شهید بهشتی]. دوره 12، شماره 16، بهار و تابستان 1395، ص. 153- 174.
- ترجمهی اشعار برگزيدهی ايوان بونين. ترجمهی گروه مترجمين. گزينش اشعار، ويرايش ترجمهها و مقدمه و توضيحات از محسن شجاعی. ایراس، 1394.
- «Обучение переводу на примере опубликованных переводов». В сборнике: Миры литературного перевода. Сборник докладов участников III Международного конгресса переводчиков художественной литературы. Москва, 4-7 сентября 2014 г. М.: 2015. с. 394-396. («آموزش ترجمه برپایهی ترجمههای منتشرشده». سوّمین کنگرهی مترجمان ادبی. مسکو: 4- 7 سپتامبر 2014؛ تاریخ انتشار: 2015)
- «Иранистика в России: выдающиеся достижения прошлых лет и обширные перспективы в будущем». Караван, № 30, январь 2014 г., стр. 36 – 40. («ایرانشناسی در روسیه: دستاوردهای درخشان در گذشته و دورنمای گسترده در آینده». مجلهی کاراوان. 2014، شمارهی 30)
- «آن که در پاسخ به ندای درون فارسی آموخت»، [شرح حال یوری روبینچیک]. فرهنگنویسی (ویژهنامهی نامهی فرهنگستان). جلد پنجم و ششم، اردیبهشت 1392، ص. 392-400.
- «Человек, изучавший персидский по зову сердца». Караван, Памяти Ю.А. Рубинчика. Специальный выпуск, август 2013 г., стр. 82-91. (ترجمهی روسی مقالهی بالا است که در مجلهی کاراوان به چاپ رسیده است.)
- Коммуникативное обучение как ведущий подход современной методики обучения иностранным языкам. Преподаватель XXI века. (ВАК). [Издательство "Прометей" МПГУ им. В.И. Ленина]. № 1, 2012, с. 206-211. («آموزش ارتباطي، رويكردي پيشرو در روششناسي معاصر آموزش زبانهاي خارجي». مسکو: مجلهی استادان قرن 21. دانشگاه دولتی علوم آموزش و پروروش، 2012، شمارهی 1)
- فرهنگ روسي به فارسي. گرانت آوانِسوویچ واسکانیان. ویرستار و دستیار محسن شجاعی. انتشارات فرهنگ معاصر، 1391. (چاپ پنجم: 1401)
- «دوّمین کنگرهی بینالمللی مترجمان آثار ادبی روسی»، [گزارش] محسن شجاعی، جهان کتاب، سال هفدهم (1391)، شمارهی 9 و 10 (283-284)، آذر و دی 1391، ص. 23-24.
- "Перевод произведенийи русской литературы в Иране: нынешнее состояние и перспективы". Доклад Мохсена Шоджаи на II международном конгрессе литературных переводчиков. Москва. 7-8 сентября 2012 г. [۷] («ترجمهی آثار ادبی روسی در ايران: وضعيت کنونی و دورنمای آينده». دوّمين کنگرهی بينالمللی مترجمان ادبی. مسکو: 7-8 سپتامبر 2012).
- «تاریخچهی ترجمههای قرآن به روسی و بررسی مختصر ترجمههای موجود». محسن شجاعی. صحیفهی مبین [نشریهی پژوهشکدهی قرآن و عترت دانشگاه آزاد اسلامی]، شماره 50، پائیز و زمستان 1390 [تاریخ انتشار: 1391]، ص. 67-101.
- «نگاهی به ترجمهی دستور زبان ادبی معاصر فارسی»، دستور (ویژهنامهی نامهی فرهنگستان). جلد هشتم، اسفند 1391، ص. 245-277.
- «ضرورتهاي عينيِ ويرايش فرهنگهاي روسيِ موجود در ايران با تكيه بر تجربهي ويرايش فرهنگ روسي به فارسي واسكانيان»، کنفرانس: نقش زبان و فرهنگ در توسعهی روابط ایران و روسیه. رشت، دانشگاه گیلان، 24 آبان 1389. (مجموعه مقالات: چاپ 1390، ص. 87-100).
- «Об особенностях преподавания русско-персидского перевода». Дидактика перевода: Материалы научной конференции. Москва, 21 мая 2010 г. Государственный институт русского языка им. А.С. Пушкина. с. 88-89. («ویژگیهای تدریس ترجمه از روسی به فارسی». مسکو: انستیتوی دولتی زبان روسی پوشکین. کنفرانس آموزش ترجمه، 21 ماه مه سال 2010).
- «گزارش همانديشيِ استادان زبان فارسي در انستيتوي دولتيِ روابط بينالملل مسكو» [گزارش] محسن شجاعی، نامهي فرهنگستان ]نشريهي فرهنگستان زبان و ادب فارسي]، دورهي دهم، شمارهي اوّل، بهار 1387 ]تاريخ انتشار: بهار 1388[، ص. 203-209.
- Шоджаи Мохсен. Наследие Рудаки: Материалы Международной научной конференции. Москва, 4 июня 2008 г. с. 50-53. («رودكي در نگاه ايرانيان امروز»، کنفرانس بینالمللی رودکی. مسکو: 2008)
- Шоджаи Мохсен. «Актуальность проведения сертификации в обучении персидскому языку российских студентов по модели Совета Европы», Филологические науки в МГИМО, 2008, № 34 (49), с. 167-174. [статья переиздана в сборнике: Обучение персидскому языку в московских вузах. М.: Мгимо-Университет, 2011. с. 82-88]. («ضرورت تعيين سطوح استاندارد در آموزش زبان فارسي به دانشجويان روس برپايهي الگوي شوراي اروپا». مسکو: مجلهی انستیتوی دولتی روابط خارجی، 2008، شمارهی 34. بازچاپ در مجموعه مقالات همان انستیتو، 2011)
- «المپياد زبان فارسی و جايزهی ادبی فردوسی در روسيه»، [گزارش] محسن شجاعی، نشر دانش [نشريهی مرکز نشر دانشگاهی]، سال بيست و دوّم، شمارهي دوّم، تابستان1385، [تاريخ انتشار: 1386]، ص. 75-77.
- Шоджаи Мохсен. «Преподавание русского языка в Иране (на примере подготовительного курса)», . Русский язык за рубежом, 2007, № 4 (203), стр. 92-96 («آموزش زبان روسي در ايران بر پايهي دورهي پيشدانشگاهي». مسکو: مجلهی زبان روسی در خارج. 2007، شمارهی 4)
- «آثار بازيافتهی زبان خوارزمی در توپراققلعه (ازبکستان)»، نوشتهی سرگی پاولوويچ تالستوف، ترجمهی محسن شجاعی. مجلهی زبانشناسی [از انتشارات مركز نشر دانشگاهي]، سال بيست و دوّم، شمارهی اوّل 1386، ص. 99-107.
- «همایش بینالمللی "روسیه و ایران: گفتوگوی فرهنگها"، [گزارش] محسن شجاعی. فصلنامهی مطالعات آسیای مرکزی و قفقاز. سال شانزدهم، دوره چهارم، شمارهی 58. تابستان 1386. ص. 217-246
- «دو روايت متفاوت از [ترجمة] تاريخ طبري تحرير بلعمی»، پيوتر آفاناسيِويچ گريازْنويچ وآلکساندر نيکُلايِويچ بولديرِف، ترجمهی: محسن شجاعی، ويرايش علي اشرف صادقي. نامهی فرهنگستان [نشريهي فرهنگستان زبان و ادب فارسي]، دورهی نهم، شمارهی چهارم، زمستان 1386، ص. 176-198.
- [بخش کتابهای روسی در:] کتابشناسی ايرانشناسی و اسلامشناسی برمبناي مجموعة كتابخانة ملّي،2 جلد، به كوشش شهده سلطاني، شهره طراوتي، محسن شجاعي، واهيك وسكان؛ زير نظر پوري سلطاني- كامران فاني. ناشر: سازمان اسناد و کتابخانهی ملی جمهوري اسلامي ايران و بنيادايرانشناسي،1386.
- Шоджаи Мохсен. «Методы обучения русскому языку в Иране и пути их улучшения», Теоретический и прикладной аспекты преподавания русского языка в техническом вузе, сборник материалов межвузовской научно-практической конференции: (Москва, Московский государственный строительный университет, 26-27 апреля 2006 г.). М., 2006. с. 127-135. («روشهاي آموزش زبان روسي در ايران و راههاي بهبود آن». کنفرانس: جنبههای نظری و عملیِ تدریس زبان روسی در مؤسسات آموش عالیِ فنی. مسکو: دانشگاه دولتی معماری، 2006)
- فرهنگ فارسیِ تاجيكي. زير نظر محمّدجان شكوري ... [و ديگران]، دو جلد، برگردان از خط سيريليک و تصحيحات: محسن شجاعي. انتشارات فرهنگ معاصر، 1385.
- «بخش زبانشناسی در همايش بينالمللی«ايران: سنّت، تاريخ و روند توسعه»، [گزارش] محسن شجاعی، نامهی فرهنگستان [نشريهي فرهنگستان زبان و ادب فارسي] ، دورهی هشتم، شمارهی اوّل، بهار 1385، ص. 223-230.
- «نشانگرهای سخن در زبان فارسی امروز»، نوشتهی يوليا پانووا، ترجمهی محسن شجاعی. مجلّهی زبان شناسی [از انتشارات مركز نشر دانشگاهي]، سال بيست و يکم، شمارهی اوّل و دوّم 1385، ص. 131-146.
- «سخن عشق» شب شعر فريدون مشيری در مسکو»، [گزارش] محسن شجاعی، بخارا. شمارهی 57، آذر و دی 1385، ص. 566- 568.
- «دستور زبان فارسي ادبي معاصر»، [نقد كتابГрамматика современного пепрсидского литературного языка نوشتهي يوري آرونوويچ روبينچيك]، محسن شجاعي. مجلهي زبانشناسي [از انتشارات مركز نشر دانشگاهي]، سال نوزدهم، شمارهي دوّم، پاييز و زمستان 1383، ص. 88-110.
- «فعلهاي كمكي در زبان دري [فارسي افغانستان]»، نوشتهي باريس آستروفسكي، ترجمهي محسن شجاعي. پژوهشهاي زبانشناسي ايراني، شمارهي اوّل: جشننامهي دكتر علياشرف صادقي، نشر هرمس، 1382، ص. 257-281.
- «دربارهي ترجمههاي عربي خداينامه»، نوشتهي بارون و. روزِن، ترجمهي متن روسي: محسن شجاعي. نامهي فرهنگستان [نشريهي فرهنگستان زبان و ادب فارسي]، ضميمهي شمارهي 15، دي 1382، ص. 25-52.
- «برخي ساختهاي نحوي قالبيشده در زبان فارسي»، نوشتهي آلكساندر وِرِتِنّيكوف،ترجمهي محسن شجاعي. مجلّهي زبانشناسي [از انتشارات مركز نشر دانشگاهي]، سال شانزدهم، شمارهي اوّل، بهار و تابستان 1380، ص. 77-82.
- لهجهي تهراني. نوشتهي لازار ساموئيلوويچ پِيسيكوف، ترجمهي محسن شجاعي، ويراستار علمي دكتر علي اشرف صادقي، فرهنگستان زبان و ادب فارسي، 1380.
- «اسنادي از تاريخ ازبكستان»، نوشتهي اولگا دميترييونا چخوويچ، ترجمهي محسن شجاعي. وقف، ميراث جاويدان [نشريهي سازمان اوقاف و امور خيريه]، سال هشتم،شمارهي 29، بهار 1379، ص. 19-24.
- «پژوهشهايي در بارهي فقهاللّغهي ايراني»، [معرّفی مقالات مندرج در مجموعهی Исследования по иранской филологии]، محسن شجاعي. مجلّهي زبانشناسي [از انتشارات مركز نشر دانشگاهي]، سال پانزدهم، شمارهي اوّل، بهار و تابستان 1379، ص. 79-94.
- آخرين جهش به سوي جنوب. نوشتهي ولاديمير وولفوويچ ژيرينوفسكي، ترجمهي محسن شجاعي، نشر و پژوهش فرزان روز، 1378.
- «تركيبهاي ثابت فعلي در زبان فارسي»، [نقد كتابОчерки глагольной фразеологии персидского языка نوشتهي آلكساندر وِرِتِنّيكوف]، محسن شجاعي. مجلّهي زبان شناسي [از انتشارات مركز نشر دانشگاهي]، سال سيزدهم، شمارهي اوّل و دوّم، 1375[تاريخ انتشار: آذر 1377]، ص. 153-165.
- «اطّلاعات تازهاي از زبانهاي رمزي (آرگو) در آسياي ميانه: گروه قومي «قوال» در كولاب و آرگوي آن»، نوشتهي يوسيف ميخائيلوويچ آرانسكي، ترجمهي محس شجاعي. فرهنگ: ويژهي زبانشناسي [فصلنامهي علمي و پژوهشي پژوهشگاه علوم انساني و مطالعات فرهنگي]، سال نهم، شمارهي اوّل، بهار 1375، ص. 165- 200.
- «چكيدهي پاياننامههاي زبانشناسي»، [نقد كتابي به همين نام از نرجس جواندل صومعهسرائي]، محسن شجاعي. فصلنامهي كتاب[نشريهي كتابخانهي ملّي جمهوري اسلامي ايران]، دورهي پنجم، شمارهي سوّم و چهارم، پائيز وزمستان 1373، ص. 122-125.
- «نظريهي زبانهاي نوستراتيك»، محسن شجاعي. مجلّهي زبانشناسي [از انتشارات مركز نشر دانشگاهي]، سال نهم، شمارهي دوّم، پائيز و زمستان 1371 [تاريخ انتشار:اسفند 1373]، ص. 76-83.
- «فرهنگنويسي براي زبان فارسي»، [نقد كتاب Лексикография персидского языка نوشتهي يوري روبينچيك]، محسن شجاعي. مجلّهي زبانشناسي [از انتشارات مركز نشر دانشگاهي]، سال نهم، شمارهي اوّل، بهار و تابستان 1371 [تاريخ انتشار: خرداد 1373]، ص. 74-86.
- «نزاع شيعه و سنّي در بخارا، يك توطئه»، نوشتهي صدرالدّين عيني، بازنويسي محسن شجاعي. مجلّهي مطالعات آسياي مركزي و قفقاز [وابسته به دفتر مطالعات سياسي و بين المللي وزارت امور خارجه]، سال دوّم، شمارهي دو، پائيز 1372، ص. 37-48.
- «نمايشگاه پاياننامههاي دكتراي ايرانشناسي و اسلامشناسي»، [گزارش] محسن شجاعي. فصلنامهي كتاب [نشريهي كتابخانهي ملّي جمهوري اسلامي ايران]، دورهي چهارم، شمارهي چهارم، زمستان 1372، ص. 550-555.
- «تاريخچهي حضور ايرانيان مهاجر در آسياي مركزي در نيمهي دوّم سدهي 19 و آغاز سدهي 20 ميلادي»، نوشتهي آ. م. ماتوييف، ترجمهي محسن شجاعي. مجلّهي مطالعات آسياي مركزي و قفقاز [وابسته به دفتر مطالعات سياسي و بين المللي وزارت امور خارجه]، سال اوّل، شمارهي سوّم، زمستان 1371، ص. 117-149.
- «وضعيت كتابداري در تاجيكستان و راههاي بهبود آن»، نوشتهي عبدالرّحيم رحيموف، ترجمهي محسن شجاعي. فصلنامهي كتاب [نشريهي كتابخانهي ملّي جمهوري اسلامي ايران]، دورهي اوّل، شمارههاي دوّم تا چهارم، 1369، ص. 178-199.
- «صداي شرق» [معرّفي نشريات فارسي چاپ خارج]، نوشتهي محسن شجاعي. نشر دانش [نشريهي مركز نشر دانشگاهي]، سال دهم، شمارهي اوّل، آذر و دي 1368، ص. 57.
- «مسائل زبان فارسي در تاجيكستان»، بازنويسي و حواشي از محسن شجاعي. نشر دانش [نشريهي مركز نشر دانشگاهي]، سال نهم، شمارهي ششم، مهر و آبان 1368 ، ص. 22-28.
جستارهای وابسته[ویرایش]
منابع[ویرایش]
- ↑ «محسن شجاعی: پِیسیکوف در پی کشف قواعد لهجه تهرانی بودهاست». ایبنا.
- ↑ «محسن شجاعی:نمونه «فرهنگنویسی برای زبان فارسی» وجود ندارد». ایبنا.
- ↑ «برگزیدگان بیست و پنجمین دوره کتاب سال معرفی شدند». خبرگزاری مهر.
- ↑ سعدی، سینا. «نقد و بررسی فرهنگ فارسی تاجیکی در تهران». بیبیسی فارسی.
- ↑ علینژاد، سیروس. «انتشار فرهنگ فارسی تاجیکی در تهران». بیبیسی فارسی.
- ↑ «۲۳ مقاله در گروه های ادبیات عربی، تاریخ و جغرافیا و کودک و نوجوان به عنوان نامزدهای شانزدهمین دوره جشنواره نقد کتاب معرفی شدند». https://khaneketab.farhang.gov.ir/. پیوند خارجی در
|وبگاه=
وجود دارد (کمک)[پیوند مرده] - ↑ «Институт перевода». institutperevoda.ru. دریافتشده در ۲۰۲۲-۰۷-۱۲.