زادآوری در اسارت

از ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد
تابلوی ورودی یوزپلنگ De Wildt و مرکز حیات وحش در آفریقای جنوبی. برنامه‌های زادآوری نقش مهمی در حفظ و نگهداری یوزپلنگ و سگ وحشی آفریقایی دارند.

زادآوری در اسارت (به انگلیسی: Captive breeding) که با عنوان تکثیر در اسارت (captive propagation) نیز شناخته می‌شود، فرایند نگهداری گیاهان یا جانوران در محیط‌های کنترل‌شده، مانند ذخیره‌گاه حیات وحش، باغ‌وحش‌ها، باغ‌های گیاه‌شناسی و دیگر امکانات حفاظتی است. گاهی برای کمک به گونه‌هایی استفاده می‌شود که توسط اثر فعالیت‌های انسانی مانند تغییر اقلیم، نابودی زیستگاه، گسستگی زیستگاه، شکار یا ماهیگیری، آلودگی، شکارگری، بیماری و انگلی در معرض تهدید قرار می‌گیرند.[۱]

تکنیک‌های پرورش در اسارت با نخستین اهلی کردن جانورانی مانند بز و گیاهانی مانند گندم، حداقل ۱۰۰۰۰ سال پیش آغاز شد.[۲] این شیوه‌ها با ظهور نخستین باغ‌وحش‌ها، که به‌عنوان باغ‌وحش‌های سلطنتی مانند هیراکون‌پولیس، پایتخت دوران پیشاتاریخ مصر، آغاز شد، گسترش یافت.[۳]

کارکنان خدمات شیلات و حیات وحش ایالات متحده با دو توله گرگ قرمز که در اسارت پرورش یافته‌اند

برنامه‌های منطقه‌ای برای حفاظت از گونههای در معرض خطر وجود دارد:

  • آمریکا: طرح بقای گونه‌ها (SSP) (انجمن باغ وحش‌ها و آکواریوم‌ها (AZA)، انجمن باغ وحش‌ها و آکواریوم‌های کانادا (CAZA)
  • اروپا: برنامه گونه‌های در معرض خطر اروپا (EEP) (انجمن اروپایی باغ وحش‌ها و آکواریوم EAZA)
  • استرالیا: برنامه مدیریت گونه‌های استرالیا ASMP (انجمن باغ وحش و آکواریوم ZAA)
  • آفریقا: برنامه حفاظت آفریقا (انجمن آفریقایی باغ‌های جانورشناسی و آکواریوم PAAZAB)
  • ژاپن: فعالیت‌های حفاظتی انجمن باغ وحش‌ها و آکواریومهای ژاپن (JAZA)
  • جنوب آسیا: فعالیت‌های حفاظتی انجمن باغ وحش جنوب آسیا برای همکاری منطقه‌ای SAZARC
  • جنوب شرق آسیا: فعالیت‌های حفاظتی انجمن باغ وحش‌های جنوب شرق آسیا (SEAZA)
اُریکس عربی یکی از نخستین جانورانی است که از طریق برنامه پرورش در اسارت دوباره معرفی شده‌است.

منابع[ویرایش]

  1. Holt, W. V; Pickard, A. R; Prather, R. S (2004). "Wildlife conservation and reproductive cloning". Reproduction. 127 (3): 317–24. doi:10.1530/rep.1.00074. PMID 15016951.
  2. Society, National Geographic (2011-01-21). "domestication". National Geographic Society (به انگلیسی). Retrieved 2018-05-12.
  3. "The World's First Zoo | JSTOR Daily". JSTOR Daily (به انگلیسی). 2015-11-12. Retrieved 2018-05-12.