پرش به محتوا

دوارتی پاچکو پریرا

از ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد
دوارتی پاچکو پریرا
دوارتی پاچکو پریرا
کاپیتان-سرگرد اهل ساحل طلای پرتغال
دوره مسئولیت
۱۵۱۹ – ۱۵۲۲
پادشاهمانوئل یکم، پادشاه پرتغال
پس ازFernão Lopes Correia
پیش ازAfonso de Albuquerque
اطلاعات شخصی
زاده۱۴۶۰
لیسبون، پادشاهی پرتغال
درگذشته۱۵۳۳ (۷۲−۷۳ سال)
پادشاهی پرتغال
ملیتپرتغالی
همسر(ان)Antónia de Albuquerque
فرزندانJoão Fernandes Pacheco
Jerónimo Pacheco
Maria de Albuquerque
Isabel de Albuquerque
Garcia Pacheco
Gaspar Pacheco
Duarte Pacheco
Lisuarte Pacheco
خدمات نظامی
وفاداریامپراتوری پرتغال
جنگ‌ها/عملیات‌نبرد کوچین

دوارتی پاچکو پریرا (Duarte Pacheco Pereira) (حدود ۱۴۶۰ – ۱۵۳۳ میلادی)،[۱] کسی که شاعر کاموئس از وی به عنوان آشیل پرتغالی یاد کرده است،[۲][۳] ناخدا، سرباز، کاوشگر و نقشه‌نگار پرتغالی بود. او از طریق اقیانوس اطلس مرکزی و غرب دماغه سبز پرتغال و در امتداد ساحل آفریقای غربی به هند سفر کرد. دستاوردهای او در حوزه‌های جنگ استراتژیک، اکتشاف، ریاضیات و ستاره‌شناسی در سطح استثنائی بود.

پس‌زمینه[ویرایش]

پاچکو پریرا فرزند جاوُو پاچکو ایزابیل پریرا بود.[۴] در ایام جوانی، او به عنوان نوچه خصوصی پادشاه پرتغال خدمت کرد. در ۱۴۷۵ میلادی، زمانی که او با کسب افتخارات آموزش‌های خود را تکمیل نمود، خود پادشاه یک بورسیه آموزشی به وی اعطاء کرد. بعدها در ۱۴۸۸ میلادی، او به اکتشاف ساحل غربی آفریقا رفت. اعضای سفر اکتشافی او مریض شده و کشتی خود را از دست دادند. زمانی که بارتولومئو دیاس از سفر اکتشافی دماغه امید نیک بازگشت می‌کرد، زندگی پاچکو پریرا را در جزیره پرنسیپ در خلیج گینه نجات داد.

دانشی که او از سفر اکتشافی دیاس و همچنین از سفرهای اکتشافی خودش به‌دست‌آورد، او را به سمت جغرافی‌دان رسمی پادشاه پرتغال رساند. در ۱۹۴۹ میلادی، او پیمان تردسییاس را که از سوی پاپ تأیید شده و دنیای غیر مسیحی را میان پرتغال و اسپانیا تقسیم نمود، امضاء کرد.

پاچکو در هند[ویرایش]

دوارتی پاچکو پریرا در سال ۱۵۰۳ میلادی به عنوان ناخدای کشتی ایسپیریتو سانتو، یکی از سه کشتی در ناوگان تحت رهبری آلفونسو دو آلبوکرکه، رهسپار هند شد. در ۱۵۰۴ میلادی، او به عنوان مسئول دفاع از کوچین، منطقه تحت‌الحمایه پرتغال در هندوستان، گماشته شد تا با یک سری حملاتی که میان ماه‌های مارس و ژوئیه ۱۵۰۴ از سوی ساموتیری، حاکم کالیکوت انجام می‌شد، مقابله نماید. (به نبرد کوچین (۱۵۰۴ میلادی مراجعه نمایید). او که تنها ۱۵۰ سرباز پرتغالی و تعداد اندکی نیروهای کمکی از مردمان محلی مالابرها در خدمت داشت، تعداد نیروهای کوچین در مقابل ارتش ۶۰٬۰۰۰ نفری ساموتیری، از لحاظ تعداد قوا بیش از حد کم بود. با این همه، دوارتی پایچیکو با موضوع‌گیری ماهرانه، قهرمانی‌های افراد و شانس زیاد توانست در مقابل حملات پنج‌ماهه مقاومت نماید تا اینکه ساموتیری سرافکنده شده و نیروهای خود را در نهایت بازگرداند. فرزند او لیسوارتی (یا سوسارتی) سهم برازنده‌ای در این جنگ داشت.

دوارتی پاچکو یک کمک تسلیحاتی از سوی تریمومپارا راجای کوچین دریافت نمود تا در دفاع از کوچکین از آن استفاده نماید و همچنین هنگام بازگشت به لیسبون در ۱۵۰۵ میلادی، از سوی شاه مانوئل یکم پرتغال با افتخارات و جشن‌های مردمی استقبال گردید.

پس از هند[ویرایش]

دفتر خاطرات او (۱۵۰۶ میلادی) که در بایگانی ملی پرتغال (تورو دو تومبو) نگهداری می‌شود، احتمالاً نخستین سند اروپایی است که تصدیق می‌نماید، شامپانزه‌ها اسباب ابتدایی خود را می‌سازند.

دوارتی پاچکو پریرا که از کتاب de situ orbis پمپونیوس ملا الهام گرفته بود، در میان سال‌های ۱۵۰۵ تا ۱۵۰۸ میلادی کتابی را تحت عنوان Esmeraldo de situ orbis نوشت،[۵] کتابی که به عنوان یکی از نخستین کارهای علمی بزرگ توصیف گردیده و «در مور آنچه در محیط تازه کشف شده مشاهده و تجربه شده بود، گزارش می‌داد». این کتاب که هرگز تکمیل نشد تا سال ۱۸۲۹ میلادی به چاپ نرسید، احتمالاً به علت اینکه از ارایه اطلاعات در مورد تجارت با ارزش پرتغال در گینه به دیگران خودداری صورت گیرد.[۶][۷][۸]

(گمانه‌زنی‌های زیادی در مورد عنوان «esmeraldo» این کتاب وجود دارد. برخی از گمانه‌زنی‌های پیشنهاد شده این است که این نام اشاره به زمرد سبز در دریا دارد؛ اینکه esmeraldo ترکیبی از نام‌های «ایمانوئل» (گرفته شده از نام شاه پرتغال، مانوئل یکم) و «ادواردوس» (گرفته شده از نام دوارتی پاچکو) است؛ اینکه esmeraldo ممکن است نام (یا نام خودمانی) کشتی باشد که دوارتی پاچکو با آن به هند رفته‌است؛ اینکه esmeraldo یک واژه دستبرد شده از واژه اسپانیایی esmerado (به معنی «راهنما») است؛ اینکه در زبان مالایالم، سنگ زمرد را به‌نام پاکی (pache) یا پاکیک (pachec) می‌گویند و از این‌رو Esmeraldo جناسی از نام خود وی است (بنابرین، نام کتاب در واقع «Pacheco's De Situ Orbis» است).[۹][۱۰]

دوارتی پاچکو پریرا احتمالاً یکی از نخستین اروپایی‌های پیشا مدرن بود که رابطه میان جذر و مد و اهلّه‌های ماه را به‌طور علمی مطالعه نموده و به‌طور دقیق زمان‌بندی جذر و مدها را یادداشت می‌کرد، کاری که نقشی مهمی در جریان جنگ کوچین داشت. گفته می‌شود که پاچکو نخستین کسی بود که رابطه جذر و مد با مهتاب را ملاحظه نموده و قواعدی را برای پیش‌بینی جذر و مد با دیدن به اهلّه‌های قمر ایجاد نمود. او همچنین با استفاده از داده‌های که جمع‌آوری کرده بود مشاهدات ستاره‌شناختی را بهبود بخشید (به‌طور چشم‌گیر، میانگین انحراف روزانه ماه از خورشید) و سنجش‌های دریایی دقیقی را انجام داد تا توسط دریانوردان پرتغالی در آینده مورد استفاده قرار گیرند.[۱۱][۱۲]

در ۱۵۰۸ میلادی، به دوارتی پاچکو از جانب شاه پرتغال وظیفه سپرده شد تا کشتی خصوصی جنگی موندراگون-فرانسوی را که میان آزور و ساحل پرتغال فعالیت نموده و به کشتی‌های که از هند پرتغالی می‌آمدند حمله می‌کردند، فراری دهد. دوارتی پاچکو در ۱۵۰۹ میلادی موندراگون را از دماغه فینیستیر دور نموده و پس از شکست دادن، دستگیر نمود.

در اواخر زندگی، زمانی که او دور از پایتخت مشغول حکومت در سائو خورخه دا مینا بود، دشمنان‌اش او را در محکمه متهم به دزدی و فساد نمودند. او به پایتخت فراخوانده شده و برای مدت کوتاهی به زندان افکنده شد تا اینکه او پس از رفع اتهامات از سوی تخت پادشاهی بی‌گناه اعلام شد. اما تخریب این اتهامات ماندگار بود، چون او حکومت، ثروت و تأثیرگذاری خود را از دست داد. هرچند شاه پرتغال، ژوآئو دوم محافظت خود را بی‌گناه اعلام کرد، اما چندی بعد وفات نموده و شاهی جایگزین وی شده بود که به دوارتی پاچکو ارزشی قایل نبود. دوارتی پاچکو به عنوان نوچه شاه پیشین خدمت نموده بود و برای شاه مانئول نیز یک خدمتگار بالا مقام بود. دوری او از لیسبون و موفقیت‌های که او کسب کرده بود، به این معنی بود که دشمنانی زیادی خارج از کشور برای خود ساخته بود و در پایتخت دوستانی معدود داشت تا از او دفاع نمایند. او در یک حالت تنهایی و تهی‌دستی درگذشت.

براساس یادداشت یکی از مهم‌ترین زندگی‌نامه‌نگارهای او، مورخ پرتغالی جواکیوم باراداس دی کاروالهو که در دهه ۱۹۶۰ میلادی در برزیل در تبعید زندگی می‌کرد، دوارتی پاچکو یک نابغه و همتراز با لئوناردو داوینچی بود. با پیش‌بینی بیش از دو قرن، این کیهان‌شناس توانست ارزش درجه قوس نصف‌النهار را تنها با حاشیه اشتباه ۴ درصد محاسبه نماید، این درحالیست که میزان حاشیه اشتباه در آن زمان میان ۷ و ۱۵ درصد بود.[۱۳]

احتمال کشف برزیل[ویرایش]

پیشنهادهایی نیز وجود دارد که دوارتی پاچکو پریرا ممکن است سواحل مارانیائو، پارا و جزیره ماراژو و دهانه رود آمازون را در ۱۴۹۸ میلادی کشف نموده باشد، با این حساب اکتشاف او پیش از سفرهای اکتشافی آمریگو وسپوچی در ۱۴۹۹ میلادی، سفر اکتشافی ویسنت یانیز پینزون در ژانویه ۱۵۰۰ میلادی، سفر اکتشافی دیگو دی لیپی در فوریه ۱۵۰۰ میلادی و سفر اکتشافی کابرال در آوریل ۱۵۰۰ انجام شده و در این صورت او نخستین کاوشگر اروپایی منطقه‌ای بود که حالا موسوم به برزیل است.

جستارهای وابسته[ویرایش]

منابع[ویرایش]

  1. Revista de História, ed. 69-70 (1967), p. 513. Eurípedes Simões de Paula, Universidade de São Paulo. Departamento de História, Sociedade de Estudos Históricos (Brazil)
  2. Luís de Camões, in The Lusiads (first printed in 1572)، Canto X، 12:
    E canta como lá se embarcaria
    Em Belém o remédio deste dano,
    Sem saber o que em si ao mar traria,
    O grão Pacheco, Aquiles Lusitano.
    O peso sentirão, quando entraria,
    O curvo lenho e o férvido Oceano,
    Quando mais n' água os troncos que gemerem
    Contra sua natureza se meterem.

    Translation by Robert Ffrench Duff, in The Lusiad of Camoens translated into English Spencerian verse (1880)، p. 365:
    She sang how in his ship a man would go
    From Belem to avenge the cruel shame.
    The weight it bears the ocean shall not know,
    That great Pacheco who shall justly claim
    Of Portuguese Achilles' glorious name;
    When he embarks, the surging waves his weight
    Shall feel, and all the vessel's beams and frame
    Shall groan oppressed beneath the burthen great,
    And in the water sink below its usual state.
  3. Manuel Mira The forgotten Portuguese (1998)، p. 153
  4. Portuguese historian Armando Cortesão asserts that Duarte Pacheco was the son of Gonçalo Pacheco, a treasurer of the Casa de Ceuta, who famously outfitted the slave-raiding fleet of Dinis Eanes de Grã that devastated the Bay of Arguin in 1444/45. See Armando Cortesão (1931) "Subsídios para a história do Descobrimento de Cabo Verde e Guiné", Boletim da Agencia Geral das Colonias, No. 75, as reprinted in 1975, Esparsos, vol. 1, Coimbra.p.10
  5. Wilks, Ivor. Wangara, Akan, and Portuguese in the Fifteenth and Sixteenth Centuries (1997). Bakewell, Peter (ed.). Mines of Silver and Gold in the Americas. Aldershot: Variorum, Ashgate Publishing Limited. p. 13.{{cite book}}: نگهداری یادکرد:نام‌های متعدد:فهرست نویسندگان (link)
  6. Diffie, Bailey (1977). Foundations of the Portuguese Empire, 1415–1580. University of Minnesota Press. ISBN 0-8166-0782-6. Retrieved 2011-08-15.
  7. Selin, Helaine, ed. , Mathematics across cultures: the history of non-western mathematics Springer (31 Oct 2000) ISBN 978-0-7923-6481-8 p.86
  8. John Donnelly Fage, A Commentary on Duarte Pacheco Pereira's Account of the Lower Guinea Coastlands in His "Esmeraldo de Situ Orbis," and on Some Other Early Accounts "History in Africa", Vol. 7 (1980), pp. 47-80
  9. Barradas de Carvalho (1964), A decifração de um enigma: o título “Esmeraldo de Situ Orbis”, Revista de história 28(58):339–348.
  10. M. Newitt, (2010) The Portuguese in West Africa, 1415-1670: A documentary history. Cambridge, UK: Cambridge University Press, p.44
  11. [۱] Title; Conquerors, Author: Roger Crowley, Publisher: Random House; 1st edition, Page: 157-160 year: 2015
  12. Mathew, K.N. (1988) History of the Portuguese Navigation in India. New Delhi: Mittal.
  13. Universidade de São Paulo, Departamento de História, Sociedade de Estudos Históricos (Brazil), Revista de História (1965), ed. 61-64, p. 350
  • Duarte Pacheco Pereira (c.1509) Esmeraldo de Situ Orbis, 1892 edition, Lisbon: Imprensa Nacional.online