طبرستان، تبرستان، تپورستان، تپوریه یا تپوران بخشی از سرزمینهای میان کوههای البرز و دریای مازندران اطلاق میشدهاست و از لحاظ جغرافیایی شامل استان مازندران و بخشهایی از استانهای گلستان، شرق و شمال تهران، شمال سمنان و البرز میشدهاست. از قرن دهم نام مازندران بر این سرزمین گذاشته شد. تا پیش از آن مازندران سرزمینی نیمهاساطیری محسوب میشد که در شاهنامه و دیگر حماسهها و اساطیر ایران نامش رفته بود؛ اما طبرستان همیشه خطهای تاریخی محسوب میشدهاست. تا بیش از یک سده پس از تازش تازیان بازماندگان ساسانیان در طبرستان با عنوان اسپهبدان فرمان میراندند. منسوب به طبرستان را امروزه طبری (یا تبری) میخوانند.
«ریرا» از مشهورترین اشعار نیما یوشیج است. این شعر که به دورهٔ پختگیِ اشعار نیما تعلق دارد، با ۲۴ سطر و ۴ بند، دارای وزن پایهٔ «مفعولُ فاعلاتُ مفاعیلُ فاعلن» است. «ریرا» حاصلِ تکگویی یا نجوای شاعر با خود است و ابهام و اندوه را میتوان درونمایهٔ اصلی آن دانست. شاعر با دستکاری وزن شعر و نیز استفاده از آرایههای واجآرایی، متناقضنما و آیرونی توانسته فضای پرابهام و رمزآمیز شعر را تقویت کند. «ریرا» در برخی سطرها دارای قافیه است و بخشهایی از شعر را میتوان به دو صورتِ مختلف قرائت کرد. صاحبنظران این شعر را از برترین آثار نیما دانستهاند. تقی پورنامداریان آن را از شعرهای بسیار خوشساخت در شیوهٔ آزاد نیمایی و امید طبیبزاده آن را از نمونههای برجستهٔ شعر نیما در بخشِ پایانی زندگی هنریاش میدانند. رضا براهنی نیز «ریرا» را در سطحِ آثارِ شاعران بزرگ اروپایی بهشمار میآورد. احمد شاملو و احمدرضا احمدی این شعر را دکلمه کردهاند.
فلکالمعالی ابومنصور منوچهر بن قابوس زیاری پنجمین فرمانروای آل زیار بود که میان سالها ۴۰۳ تا ۴۲۰ هجری قمری بر جرجان، طبرستان، قومس و گیلان حکومت میکرد. او پسر قابوس بن وشمگیر بود ولی مدتی در لشکر مخالف او، برای مجدالدوله دیلمی، به سر برد ولی پس از آن که قابوس بر مخالفان فائق آمد، او را به حکومت گیلان گماشت. قابوس در اواخر عمر بدگمان شده و بسیاری از اطرافیان خود را به قتل رساند، به همین خاطر چند تن از سردارانش او را به قتل رساندند و از منوچهر دعوت کردند که حکومت را بپذیرد. منوچهر پس از پذیرش امارت زیاری، قاتلان اصلی پدر را دستگیر کرده و قصاص نمود.
منوچهر زیاری نخستین امیر از این دودمان است که حکومت مستقل نداشت. او در همان ابتدای امارتش مطیع سلطان محمود غزنوی شد و با دختر او ازدواج کرد. بدین ترتیب منوچهر و جانشینان او مجبور به پرداخت باجهای سالیانه به درگاه سلطان شدند. منوچهر در دوران نسبتاً طولانی خود جنگ قابل توجهی انجام نداد و هیچگاه با لشکریان خود از قلمروش خارج نشد گرچه به مخالفان شورشی علیه آل بویه کمکهای نظامی مینمود.
منوچهر در ابتدای حکومت به مذهب زیدیه توجه داشت و ارتباطاتی با شیعیان گیلان برقرار نمود. سلطان محمود غزنوی پس از فتح ری، احتمالاً به خاطر حمایت منوچهر از شیعیان، به قلمرو او دستاندازی کرد و منوچهر را وادار نمود مبالغی را جهت در امان ماندن از حملهٔ سلطان، بپردازد. منوچهر نسبت به قابوس به ادیبان و شعرا وقعی نمینهاد و ادبای دربار زیاری در این دوره به درگاه غزنوی کوچیدند.
جانشین منوچهر پسرش، انوشیروان، بود که در سنین خردسالی به حکومت رسید ولی باکالیجار کوهی، سپهسالار او، موفق شد با همسر بیوهٔ منوچهر ازدواج کرده و قدرت را قضب کند. او خود را امیر طبرستان و جرجان نامید و در پناه سلطان مسعود غزنوی حکومت نمود ولی با افول قدرت غزنویان، انوشیروان مجدداً به عرصهٔ قدرت بازگشت.
سوادکوه یکی از شهرستانهای استان مازندران است که در ناحیهٔ البرز مرکزی و در مجاورت استان سمنان قرار گرفته است. مهمترین شهر این شهرستان شهر زیراب بوده که دارای بیشترین جمعیت و مساحت در سطح شهرستان میباشد. شهر پل سفید مرکز شهرستان میباشد. شهرستان سوادکوه از سمت شمال به قائمشهر، از سمت جنوب به فیروزکوه در استان تهران و مهدیشهر در استان سمنان، از سمت غرب به بابل و از سمت شرق به ساری و ارتفاعات دودانگه و دهستان چاشم (شهریارکوه) در سنگسر (مهدیشهر) محدود است. ایالت فرشوادگر که در آثار مورخینی نظیر استرابون، ابن اسفندیار، ظهیرالدین مرعشی و کتاب اوستا از آن یاد شده ترکیبی از واژههای طبری فرش به معنی دشت و جلگه، واد به معنی کوه و گر به معنی دریا ذکر شدهاست. در برخی دیگر از منابع تاریخی مانند التدوین آمده که نام قدیم سوادکوه پتشخوارگر و پتشخرگر بوده و فرمانروایان و امرای بسیاری از این منطقه برخاسته و وقایع تاریخی مهمی نظیر ورود و سکونت فریدون پادشاه پیشدادی، پیکار رستم با دیوهای مازندران، محل عبور اسکندر مقدونی و... بودهاست.
کاخ مرمر رامسر یکی از نفیسترین آثار دوران پهلوی در شمال ایران است. این کاخ به دستور رضا شاه پهلوی در سال ۱۳۱۶ به بهرهبرداری رسید و تا انقلاب سال ۱۳۵۷ به عنوان اقامتگاه خانواده پادشاهی استفاده میشد. ساختمان کاخ در میان باغی به مساحت ۶۰۰۰۰ متر قرار دارد که اولین نهالهای مرکبات اصلاح شده و گیاهان تزیینی نایاب در این باغ کاشته شدهاست و یکی از جالبترین و متنوعترین باغهای ایران است.
معماری این کاخ با زیر بنای حدود ششصد متر اثر مهندس هوانس اونیک قریبیان با نظارت معماران ایرانی و آلمانی آن روزگار است. بنای کاخ از سنگ مرمر سفید رگه در با ایوانی دارای ۴ ستون حجاری شده از سنگ مرمر یکپارچهاست و در دو سوی پلکان پشت کاخ، دو مجسمه مرمرین ببر قرار گرفتهاست. در ابتدای بنا یک تالار مرکزی قرار دارد که دربهای اتاقهای جانبی به آن باز میشود.
عسکری محمدیان (زادهٔ ۱اسفند ۱۳۴۱ در ساری) کشتیگیر آزادکار بازنشستهٔ ساروی است که دو مدال نقرهٔ المپیک در ۱۹۸۸ سئول و ۱۹۹۲ بارسلون را به دست آوردهاست. وی در المپیک سئول در فینال مغلوب سرگئی بلوگلازوف از شوروی شد که در این بازی کتفش دچار شکستگی شد که موجب شکست شش بر یک او شد و در بارسلون در فینال مغلوب جان اسمیت آمریکایی شد که نتیجه را شش بر صفر واگذار کرد و مدال نقره المپیک را برای دومین بار به گردن زد. محمدیان در المپیک سئول یکی از رفتارهای عجیب تاریخ المپیک را رقم زد. او در بازی فینال پس از شکست از بلوگلازوف به سوی او رفته، با او دست داد و او را روی دست بلند کرده و گرد تشک گردانید. بلند کردن حریف روی دست، گاه از سوی برنده صورت میگرفت اما تا آن زمان دیده نشده بود که کشتیگیر مغلوب فرد پیروز را بر دست بلند کند و پیروزی او را چنین شادباش گوید.
حمزه نامه مجموعه داستان مصور فارسی است که موضوع آن دلاوریها و قهرمانیهای حمزه عموی محمد بن عبدالله (پیامبر اسلام) میباشد. نگاره حاضر، نبردی موسوم به نبرد مازندران را به صورت نقاشی به تصویر کشیدهاست. با وجود نام حمزه، بیشتر داستانهای کتاب به عموی پیامبر مطابقت ندارد.
کال کباب یا کل کباب یک غذای اشتها آور شمالی است که از بادنجان، آب انار ترش، سبزی، سیر و مغز گردو درست میشود. کال کباب را با کته و ماهی شور سرو میکنند. بعضیها هم از آن به جای ترشی در کنار سایر غذاها استفاده میکنند. بادنجانها را روی آتش زغال یا در فر (۳۵۰ درجه) کباب کنید. بعد باید پوست بادنجانها را بگیرید. سپس گوشت بادنجانها را با گوشتکوب له کنید. سیرها را هم بکوبید. سبزیها را هم کاملاً خرد کنید و بعد بادنجانها، سیر، سبزی، نمک، فلفل، آب انار (یا آب غوره یا دانه انار) و مغز گردو را با هم مخلوط کنید.
پرستو(به مازندرانی: چلچلا) پرندهای است که در دنیا بسیار پراکنده است و به صورت کوچ زندگی میکند. پرستوها در فرهنگ مازندرانی حیواناتی قابل احتراماند و افراد از کشتن پرستو نهی میشوند. این حیوان کیلومترها کوچ میکند ولی هربار به جایی که سال گذشته در آن خانه ساخته باز میگردد و مسیریابی فوقالعادهای دارد. در فرهنگ و ادبیات مازنی پرستو، به همراه بنفشه، نمادی از رسیدن بهار و عید نوروز است.