حمام افضل
حمام افضل | |
---|---|
نام | حمام افضل |
کشور | ایران |
استان | استان خوزستان |
شهرستان | شوشتر |
اطلاعات اثر | |
کاربری | حمام |
دیرینگی | دوره قاجار |
دورهٔ ساخت اثر | دوره قاجار |
بانی اثر | نورعلی افضل |
مالک فعلی اثر | خصوصی |
اطلاعات ثبتی | |
شمارهٔ ثبت | ۸۳۶۱ |
تاریخ ثبت ملی | ۹ اردیبهشت ۱۳۸۲ |
حمام افضل یا گرمابه نور افضل مربوط به اواخر دوره قاجار است و در شوشتر، چهار راه امام، پشت مسجد رسول واقع شده و این اثر در تاریخ ۹ اردیبهشت ۱۳۸۲ با شمارهٔ ثبت ۸۳۶۱ بهعنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده است.[۱]
حمام افضل تا دهه ۶۰ خورشیدی فعال بوده است ولی با ایجاد حمام در منازل، این حمام رفتهرفته تعطیل شد و بدون استفاده ماندن باعث تخریب بنای آن شده است. حمام افضل بخشی از مجموعه افضل است که شامل مسجد، منزل، کاروانسرا و... میشود. این حمام توسط نادعلی و نورعلی افضل در شوشتر ساخته شده است. خاندان افضل در منطقه دلدل شهر شوشتر مستقر بودهاند و از ملاکان و تجار بزرگ این منطقه به شمار میآیند.[۲] این حمام در نزدیکی کاروانسرای افضل قرار دارد.
مالکیت[ویرایش]
این اثر ملی دارای مالک خصوصی شامل تعداد زیادی ورثه است.
معماری[ویرایش]
حمام افضل از دو بخش تشکیل شده است. سقف شوادان روی ستون گرد و دو نیم ستون با شیوه تاق و تویزه ایجاد شده و سه نورگیر گرد در آن تعبیه شده است. سقف بخش دوم نیز روی چهار ستون هشت ضلعی و به شیوه طاق و گنبد با هفت نورگیر ساخته شده است.
در دوران پیشین در بخش اول حمام یک حوض جهت نظافت و در بخش دوم یک خزینه وجود داشته که بعدها با تجهیز حمام به سیستم لوله کشی و ایجاد دوشهای انفرادی این بخشها حذف شده اند.[۳]
مرمت[ویرایش]
این حمام در چند مرحله توسط اداره میراث فرهنگی شوشتر استحکام بخشی و حفاظت اضطراری شده ولی هنوز وضعیت مطلوبی ندارد.[۴] عدم همکاری مالکان از دلایل عدم ترمیم کامل عنوان شده است. [۵]
جستارهای وابسته[ویرایش]
منابع[ویرایش]
- ↑ «دانشنامهٔ تاریخ معماری و شهرسازی ایرانشهر». وزارت راه و شهرسازی. بایگانیشده از روی نسخه اصلی در ۶ اکتبر ۲۰۱۹. دریافتشده در ۱۰ اکتبر ۲۰۱۹.
- ↑ «آغاز مرمت حمام افضل شوشتر». ایسنا. دریافتشده در ۱۲ فوریه ۲۰۲۱.
- ↑ «حمام افضل». همشهری آنلاین. دریافتشده در ۱۲ فوریه ۲۰۲۱.
- ↑ «آغاز عملیات مرمت حمام تاریخی افضل شوشتر». میراثآریا. دریافتشده در ۱۲ فوریه ۲۰۲۱.[پیوند مرده]
- ↑ «حمام افضل شوشتر؛ مرمت در وقت اضافه». خورنا. دریافتشده در ۱۲ فوریه ۲۰۲۱.