اکوسیستم سطح اقیانوس

از ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد

اُرگانیسم­هایی به نام نوستون (موجودات ساکن در سطح آب) که آزادانه در سطح اقیانوس زندگی می­کنند شامل موجودات مهمی چون جلبک طلایی یا سارگاسوم (تشکیل­دهندۀ دریای سارگاسو)، خرچنگ­های شناور، حلزون­ها و لیسه­های دریایی و کیسه­تنان هستند. بسیاری از ماهی­های مهم از نظر زیست­محیطی و اقتصادی به صورت نوستون زندگی می­کنند یا به آنها وابسته هستند. گونه­های موجود در سطح اقیانوس به صورت یکنواختی توزیع نشده­اند. سطح اقیانوس­ها متشکل از جوامع و زیست­بوم­های خاصی از نوستون است که تنها در عرض­های جغرافیایی و در زیست­بوم­های خاصی از آن یافت می­شوند. سطح اقیانوس­ها در خطِ مقدم تغییرات اقلیمی و در معرض آلودگی قرار دارد. اکوسیستم­های سطحی و اُرگانیسم­های موجود در سطح اقیانوس موجب تداوم چرخۀ حیات در زیست­بوم­های مختلفی چون آب­های کم­عمق تا دریاهای عمیق، اقیانوس­های آزاد تا رودخانه­ها و دریاچه­ها، گونه­های متعدد خشکی­زی و آبزی می­شود.[۱]

سطح اقیانوس مشابه با یک لایۀ نازک در حدِفاصل میان اتمسفر فوقانی و آب موجود در لایۀ زیرین آن عمل کرده و باعث شکل­گیری زیست­بومی خاص شده است. عُمق این زیستگاهِ در معرضِ تابش نور خورشید را می­توان تا 1 متر در سطح زیرین آب درنظر گرفت. زیرا، شدت تابش موج میانی فرابنفش در عمق 1 متری از آب سطحی اقیانوس تقریباً به نصف کاهش می­یابد. اُرگانیسم­های موجود در این زیست­بوم بایستی قادر به غلبه بر شدت موج و خواص فیزیکو-شیمیایی خاص آن ناحیه باشند. از گونه­های مختلف و گسترده­ای از ماهی­ها و آب‌بازسانان (نوعی نهنگ) گرفته تا موجوداتی که بر روی زباله­های اقیانوسی یافت می­شوند (به نام رافترها) در سطح آب اقیانوس­ها زندگی می­کنند.[۲][۳][۴][۵][۶][۷][۸][۹]

مهم­تر از همه اینکه، سطح اقیانوس­ها زیستگاه جامعۀ منحصربه­فردی از ارگانیسم­های زنده­ای به نام نوستون (برگرفته از کلمۀ یونانی υεω به معنای شناور) است. گاهی به این ارگانیسم­های شناور پِلوستون هم گفته می­شود. هرچند که عنوان نوستون بیشتر مورداستفاده قرار می­گیرد. اطلاعات زیادی در مورد حیات نوستونی باوجود تنوع و اهمیت سطح اقیانوس­ها در ارتباط و اتصال زیستگاه­های مختلف و خطرات تهدیدکنندۀ آن در دسترس نیست.[۱۰]

مرور کلی[ویرایش]

نوستون­ها، حلقه­های زیست­محیطی مهمی هستند که منجر به اتصال اکوسیستم­های مختلفی چون صخره­های مرجانی، جزایر، اعماق دریا و حتی زیستگاه­های آب شیرین به یکدیگر می­شوند. 80 درصد از رژیم غذایی لاک­پشت­های دریایی و 30 درصد از غذای مصرفی مرغان دریایی در اقیانوس آرام شمالی از نوستون­ها تشکیل می­شود. گونه­های مختلفی از ماهی­های آبِ شور ازجمله ماهیان تجاری مثل کاد، سالمون و نول­ماهی در بَدوِ تولد در سطح اقیانوس زندگی می­کنند. نوستون­ها قادر به پوشش گستردۀ سطح دریاها به صورت جزایری از اُرگانیسم­های زنده­ هستند. آنها همچنین می­توانند تا هزاران مایل در میان علفزارهای کم­پشت پراکنده شوند. هرچند که معمولاً نقش نوستون­ها و حتی وجود آن­ها نادیده گرفته می­شود.[۱۱][۱۲][۱۳]

دریای سارگاسو، یکی از شناخته­شده­ترین اکوسیستم­های سطحی در اقیانوس اطلس شمالی است که از نظر زیست­محیطی ناحیه­ای متمایز و پوشیده از نوستون­ها و جلبک­های دریایی قهوه­ای ضخیم است. چندین گونۀ مهم  تجاری و موجود در اکوسیستمی خاص وابسته به دریای سارگاسو هستند. گرچه، وجود نوستون­ها در تمامی حوزه­های اقیانوسی به چشم می­خورد و ممکن است نقش مشابه اما ناشناخته­ای را در سراسر زمین ایفا کنند. به عنوان نمونه، محققی از اتحاد جماهیر شوروی به نام ساویلوف در 50 سال پیش، موفق به شناسایی 7 زیست­بوم پوشیده از نوستون در اقیانوس آرام شد. هر اکوسیستم از نظر شرایط زیستی و غیرزیستی اختصاصی بوده و میزبان جامعۀ خاصی از ارگانیسم­های نوستونی است. هرچند که از چنین زیست­بوم­هایی تا حد زیادی غافل شده­ایم.[۱۴][۱۵]

دلیل دیگر جهت مطالعۀ نوستون­ها، تأثیرپذیری سطح اقیانوس­ها به عنوان خطِ مقدم بروز پیامدهای ناشی از فعالیت­های انسانی مثل تغییرات اقلیمی و آلودگی­های نفتی و پلاستیکی است. [۱۶]

پانویس[ویرایش]

  1. Helm, Rebecca R. (28 April 2021). "The mysterious ecosystem at the ocean's surface". PLOS Biology. Public Library of Science (PLoS). 19 (4): e3001046. doi:10.1371/journal.pbio.3001046. ISSN 1545-7885. PMC 8081451. PMID 33909611. Material was copied from this source, which is available under a Creative Commons Attribution 4.0 International License.
  2. Fleischmann, Esther M. (1989). "The measurement and penetration of ultraviolet radiation into tropical marine water". Limnology and Oceanography. 34 (8): 1623–1629. Bibcode:1989LimOc..34.1623F. doi:10.4319/lo.1989.34.8.1623. S2CID 86478743.
  3. Hardy, J.T. (1982). "The sea surface microlayer: Biology, chemistry and anthropogenic enrichment". Progress in Oceanography. 11 (4): 307–328. Bibcode:1982PrOce..11..307H. doi:10.1016/0079-6611(82)90001-5.
  4. Wurl, Oliver; Holmes, Michael (2008). "The gelatinous nature of the sea-surface microlayer". Marine Chemistry. 110 (1–2): 89–97. Bibcode:2008MarCh.110...89W. doi:10.1016/j.marchem.2008.02.009.
  5. Cunliffe, Michael; Murrell, J Colin (2009). "The sea-surface microlayer is a gelatinous biofilm". The ISME Journal. 3 (9): 1001–1003. doi:10.1038/ismej.2009.69. PMID 19554040. S2CID 32923256.
  6. Wurl, Oliver; Ekau, Werner; Landing, William M.; Zappa, Christopher J. (2017). "Sea surface microlayer in a changing ocean – A perspective". Elementa: Science of the Anthropocene. 5. doi:10.1525/elementa.228.
  7. Thiel, M.; Gutow, L. (2005). "I. The floating substrata". In Gibson, Robin (ed.). Oceanography and marine biology : an annual review. Boca Raton, Fla: CRC Press. ISBN 978-0-203-50781-0.
  8. Thiel, M.; Gutow, L. (2005). "II. The rafting organisms and community". In Gibson, Robin (ed.). Oceanography and marine biology : an annual review. Boca Raton, Fla: CRC Press. ISBN 978-0-203-50781-0.
  9. Thiel, M.; Gutow, L. (2005). "III. Biogeographical and evolutionary consequences". In Gibson, Robin (ed.). Oceanography and marine biology : an annual review. Boca Raton, Fla: CRC Press. ISBN 978-0-203-50781-0.
  10. Helm, Rebecca R. (28 April 2021). "The mysterious ecosystem at the ocean's surface". PLOS Biology. Public Library of Science (PLoS). 19 (4): e3001046. doi:10.1371/journal.pbio.3001046. ISSN 1545-7885. PMC 8081451. PMID 33909611. Material was copied from this source, which is available under a Creative Commons Attribution 4.0 International License.
  11. Rahlff, Janina (2019). "The Virioneuston: A Review on Viral–Bacterial Associations at Air–Water Interfaces". Viruses. 11 (2): 191. doi:10.3390/v11020191. PMC 6410083. PMID 30813345.
  12. Helm, Rebecca R. (28 April 2021). "The mysterious ecosystem at the ocean's surface". PLOS Biology. Public Library of Science (PLoS). 19 (4): e3001046. doi:10.1371/journal.pbio.3001046. ISSN 1545-7885. PMC 8081451. PMID 33909611. Material was copied from this source, which is available under a Creative Commons Attribution 4.0 International License.
  13. "Hawaiian Seabird Feeding Ecology", Wildlife Monographs, 85: 3-71. Wiley.
  14. Savilov, A.I. (1969) "Pleuston of the Pacific Ocean". In Zenkewich, LA (Ed.) Biology of the Pacific Ocean: Part 2 The deep sea bottom fauna.
  15. Helm, Rebecca R. (28 April 2021). "The mysterious ecosystem at the ocean's surface". PLOS Biology. Public Library of Science (PLoS). 19 (4): e3001046. doi:10.1371/journal.pbio.3001046. ISSN 1545-7885. PMC 8081451. PMID 33909611. Material was copied from this source, which is available under a Creative Commons Attribution 4.0 International License.
  16. Lee, Hyejung; Galy, Valier; Feng, Xiaojuan; Ponton, Camilo; Galy, Albert; France-Lanord, Christian; Feakins, Sarah J. (2019). "Sustained wood burial in the Bengal Fan over the last 19 My". Proceedings of the National Academy of Sciences. 116 (45): 22518–22525. Bibcode:2019PNAS..11622518L. doi:10.1073/pnas.1913714116. PMC 6842586. PMID 31636189.