میان‌لایش (شیمی): تفاوت میان نسخه‌ها
ایجاد شده به‌واسطهٔ ترجمهٔ صفحهٔ «Intercalation (chemistry)» |
(بدون تفاوت)
|
نسخهٔ ۲۸ دسامبر ۲۰۲۱، ساعت ۰۹:۳۱
در شیمی ، میان‌لایِش (به انگلیسی: Intercalation) عبارت است از گنجاندن یا جای‌گذاری برگشت‌پذیر یک مولکول (یا یون) در مواد لایه‌ای با ساختارهای لایه‌ای. نمونه هایی در گرافیت و دی کالکوژنیدهای فلزات واسطه یافت می شود .[۱][۲]
مدل میان‌لایش پتاسیم در گرافیت
مثال ها
گرافیت
یکی از میزبان‌های میان‌لایش معروف، گرافیت است که پتاسیم را به‌عنوان مهمان در هم می‌گیرد.[۳]
دی‌کالکوژنیدهای فلزی
یکی دیگر از خانواده‌های شناخته شده میزبان‌های میان‌لایش، دی‌کالکوژنیدهای فلزی لایه‌ای مانند تیتانیوم دی‌سولفید هستند .[۴] به روشی مشخص، از آنجایی که فاصله بین صفحات افزایش می یابد، و با رسانندگی الکتریکی، چون که انتقال بار تعداد حامل های بار را تغییر می دهد، میان‌لایش با پراش پرتوِ-ایکس تحلیل می شود .
پوسته‌پوسته‌شدن
یک مورد شدید از میان‌لایش، جداسازی کامل لایه‌های ماده است. این فرآیند پوسته‌پوسته‌شدن (به انگلیسی: exfoliation) نامیده می شود. به طور معمول شرایط خورنده شامل حلال های بسیار قطبی و شناساگر های خورنده مورد نیاز است. [۵]
مواد مرتبط
در بیوشیمی، میان‌لایش قرار دادن مولکول ها بین بازهای DNA است. این فرآیند به عنوان روشی برای تجزیه و تحلیل DNA و همچنین اساس انواع خاصی از مسمومیت ها استفاده می شود.
کلاترات ها مواد شیمیایی متشکل از مشبکه هستند که مولکول ها را به تله‌ها یا حصارها می اندازند. معمولاً ترکیبات کلاترات پلیمری هستند و به طور کامل مولکول مهمان را در بر می گیرند. ترکیبات درونگیر اغلب مولکول هستند، در حالی که کلاترات ها معمولاً پلیمری هستند. بر خلاف ترکیبات کلاترات ترکیبات میان‌لایش سه-بعدی نیستند.[۶] طبق آیوپاک ، کلاترات ها «ترکیبات درونگیری هستند که در آن مولکول مهمان در قفسی است که توسط مولکول میزبان یا شبکه‌ای از مولکول‌های میزبان تشکیل شده است». [۷]
همچنین ببینید
- ترکیب کلاترات : جایی که یک مولکول در یک شبکه قرار می گیرد
- ترکیب میان‌لایش گرافیت
- میان‌لایش (بیوشیمی)
- پشته‌سازی (شیمی)
یادداشت
- ↑ Stanley M Whittingham (2 December 2012). INTERCALATION CHEMISTRY. Elsevier. ISBN 978-0-323-14040-9. Retrieved 18 May 2016.
- ↑ W. Müller-Warmuth; R. Schöllhorn (6 December 2012). Progress in Intercalation Research. Physics and Chemistry of Materials with Low-Dimensional Structures 17. Springer Science & Business Media. ISBN 978-94-011-0890-4. Retrieved 18 May 2016.
- ↑ Wiberg, E.; Holleman, A.F.; Wiberg, N.; Eagleson, M.; Brewer, W.; Aylett, B.J. (2001). Inorganic Chemistry. Academic Press. p. 794. ISBN 978-0-12-352651-9. Retrieved 12 March 2021.
- ↑ Kikkawa, S.; Kanamaru, F.; Koizumi, M. (1983). "Layered Intercalation Compounds". Inorganic Syntheses. Vol. Volume 22. p. 86. doi:10.1002/9780470132531.ch17. ISBN 0-471-88887-7.
{{cite book}}:|volume=has extra text (help) - ↑ Nicolosi, V.; Chhowalla, M.; Kanatzidis, M. G.; Strano, M. S.; Coleman, J. N. (2013). "Liquid Exfoliation of Layered Materials". Science. 340 (6139). doi:10.1126/science.1226419.
{{cite journal}}:|hdl-access=requires|hdl=(help); Unknown parameter|displayauthors=ignored (|display-authors=suggested) (help) - ↑ Atwood, J. L. (2012). "Inclusion Compounds". Ullmann's Encyclopedia of Industrial Chemistry. Weinheim: Wiley-VCH. doi:10.1002/14356007.a14_119.
- ↑ IUPAC, Compendium of Chemical Terminology, 2nd ed. (the "Gold Book") (1997). Online corrected version: (2006–) "clathrates".