مرگ و تشییع سید ابراهیم رئیسی

سید ابراهیم رئیسی، هشتمین رئیس‌جمهور ایران بود. او و همراهانش در سانحه سقوط بالگرد، در روز ۱۹ مه ۲۰۲۴ مصادف با ۳۰ اردیبهشت ماه جان باختند. بر اساس تصمیم‌های حکومتی، کمیته تشییع جنازه برای رئیسی شکل گرفت و مراسم‌هایی در تبریز، قم، تهران، بیرجند و مشهد تدارک دیده شد. در پایان، پیکر رئیسی در حرم امام رضا در مشهد دفن شد.

کشته‌شدن

مقالهٔ اصلی: سقوط بالگرد حامل سید ابراهیم رئیسی

پیش از نیمروز ۳۰ اردیبهشت ۱۴۰۳ رئیسی برای افتتاح سد قیز قلعه‌سی به آذربایجان شرقی سفر کرد. در مسیر بازگشت بالگرد حامل او دچار سانحه شد. سید محمدعلی آل‌هاشم امام جمعه تبریز، حسین امیرعبداللهیان وزیر امور خارجه، مالک رحمتی استاندار آذربایجان شرقی و چند تن دیگر، همراه او در بالگرد بودند. گروه‌های امدادی بلافاصله به محل سانحه بالگرد اعزام شدند؛ اما شرایط نامساعد آب‌وهوایی تلاش برای امدادرسانی را با سختی روبه‌رو کرده بود.

اجتماع مردم تهران در واکنش به خبر مرگ رئیس‌جمهور و همراهان

مراسم تشییع پیکر ابراهیم رئیسی و همراهان در بلوار پیامبر اعظم شهر قم

صبح روز ۳۱ اردیبهشت، پس از پیدا کردن محل وقوع سانحه و یافتن لاشهٔ بالگرد حامل سید ابراهیم رئیسی، خبر فوت او و همراهانش منتشر شد. وی پس از محمدعلی رجایی دومین رئیس‌جمهور ایران است که در زمان ریاست جمهوری فوت کرد

علی‌رغم اعلام منابع داخلی ایران، منابع ترکیه مدعی شدند پهپاد بیرقدار آکینجی مختصات محل سقوط را یافته و به ایران گزارش داده است. اگرچه به گزارش خبرگزاری تسنیم، ستاد کل نیروهای مسلح ایران در اطلاعیه ای از عدم موفقیت پهپاد ترکیه ای در یافتن مختصات محل سقوط خبر داده.

دست داشتن مجتبی خامنه‌ای در مرگ رئیسی

مقالهٔ اصلی: برگزیدن رهبر آینده جمهوری اسلامی ایران

بسیاری مرگ رئیسی و همراهان او را دسیسه مجتبی خامنه‌ای برای جانشینی رهبری دانستند. رویترز به نقل منابعی گزارش داد: رئیسی ۶ ماه پیش از لیست جانشینان احتمالی خامنه‌ای حذف شد. خبرگزاری آناتولی ترکیه گزارش داد نمی‌توان فرض اختلاف سیاسی داخلی را در سقوط بالگرد رئیسی انکار کرد.

تشییع

در تبریز

پس از پایان عملیات تجسس برای یافتن اجساد، اجساد کشته‌شدگان از جمله رئیسی به تبریز منتقل شد. اجساد در ابتدا به معراج الشهدای تبریز منتقل و کمیته تشییع جنازه تشکیل شد. ریاست این کمیته به معاون اجرائی رئیس‌جمهور سپرده شد. در اطلاعیه اولی که این کمیته منتشر کرد، برنامه تشییع مشخص گردید. بر اساس آن برنامه قرار شد تا تشییع جنازه‌هایی در شهرهای تبریز، قم، تهران، بیرجند و مشهد انجام گیرد. در تبریز این تشییع جنازه قرار بود تا از میدان شهدا تا مصلی این شهر برگزار گردد. آغاز تشییع ساعت ۹ صبح روز سه شنبه مشخص شد.

در صبح روز سه شنبه، تشییع جنازه در تبریز آغاز شد. ۸ تابوت پوشیده شده با پرچم ایران در این مراسم حمل می‌شد. خبرگزاری‌های داخلی با انتشار تصاویر هوایی، خبر از جمعیت کثیر شرکت‌کنندگان در این تشییع جنازه دادند. اجساد پس از تشییع در تبریز، به تهران و فرودگاه مهرآباد منتقل شد تا آماده انتقال به قم گردد. در فرودگاه مهرآباد توسط ارتش جمهوری اسلامی ایران، آئین استقبال رسمی از تابوت‌ها صورت گرفت.

در قم

طبق اعلامیه کمیته تشییع جنازه رئیس‌جمهور، قرار شد تا اجساد در روز سه شنبه از ساعت ۴ بعد از ظهر از حرم فاطمه معصومه تا جمکران انجام گیرد. در بعد از ظهر روز سه شنبه، تابوت‌ها به قم رسیدند و ابتدا در حرم فاطمه معصومه قرار گرفتند. سپس به سمت مسجد جمکران حرکت کردند. بر اساس تصاویر منتشر شده از این مراسم، جمعیت بسیاری در این مراسم شرکت داشتند. پس از پایان تشییع جنازه ابراهیم رئیسی در قم، اجساد به تهران منتقل شدند.

در تهران

پیکر شهدا حادثه در شب سه شنبه به تهران منتقل شدند. ابتدا در مراسمی با نام وداع با شهیدان به مصلی تهران منتقل شدند. پس از ساعاتی، پیکر برای مراسم نماز میت به امامت سید علی خامنه ای رهبر جمهوری اسلامی ایران به دانشگاه تهران منتقل شدند.

در صبح روز چهارشنبه، تشییع شهیدان از جمله سید ابراهیم رئیسی در تهران برگزار شد. در ابتدا مردم به سمت دانشگاه تهران در حرکت شدند و از آنجا به سمت میدان آزادی تشییع جنازه برگزار شد. در ساعت ۹ صبح، سید علی خامنه ای بر پیکر شهیدان نماز میت خواند.‌ تشییع جنازه ابراهیم رئیسی در تهران، با پوشش زنده برخی شبکه‌های خبری همچون بی‌بی‌سی بود. در این مراسم، اسماعیل هنیه سخنرانی کرد. آمارهای اولیه از حضور چهار میلیون نفری تهرانی‌ها در این مراسم خبر می‌دهند.

در بعد از ظهر روز چهارشنبه، مراسمی رسمی از سوی محمد مخبر، سرپرست موقت نهاد ریاست جمهوری برگزار شد. در این مراسم مهمانان رسمی و بین‌المللی به پیکر رئیس‌جمهور و وزیر امور خارجه و سرپرست محافظان آنان، ادای احترام کردند. امیر قطر، رهبر ملی ترکمنستان، رئیس اقلیم کردستان روسای جمهور تونس، سوریه و تاجیکستان، نخست وزیران عراق، پاکستان، ارمنستان، اقلیم کردستان، آذربایجان، گرجستان و سوریه، روسای مجالس لبنان، الجزایر، قزاقستان، مالی، اتیوپی، دومای روسیه و روسای مجلس قانون‌گذاری و مجلس عالی ازبکستان، معاونین روسای جمهور ترکیه و هند و معاونین نخست وزیران قرقیزستان، ارمنستان، چین، افغانستان و صربستان و وزرای خارجه عربستان سعودی، مصر، ترکیه، بحرین، بلاروس، امارات متحده عربی، ونزوئلا، کویت، ازبکستان، سریلانکا، تونس و فرستادگان ویژه ژاپن، سنگاپور، سوریه، مالزی، مالدیو، نیکاراگوئه، اردن، عمان و رئیس سازمان همکاری اسلامی از جمله مقامات ارشدی هستند که با حضور در محل سالن اجلاس سران تهران و عرض تسلیت به سرپرست ریاست جمهوری، به مقام رئیس‌جمهور متوفی ایران ادای احترام کردند.

در بیرجند

در صبح روز پنج‌شنبه جسد رئیسی در شهر بیرجند، که محل کاندیداتوری وی برای مجلس خبرگان رهبری بود، برگزار شد.

در مشهد

در ظهر روز پنج شنبه جسد رئیسی به همراه محافظ خود موسوی و رحمتی به مشهد منتقل شد. جسد با تشریفات و به همراه خانواده به فرودگاه مشهد وارد شد. به گزارش خبرگزاری انتخاب به نقل از دولت، بیش از یکصد هزار مهاجر افغانستانی مقیم مشهد در تشییع رئیسی شرکت کردند.

به گفته منابع خبری قرار است تا ۶۵ رسانه خارجی مراسم تشییع رئیس‌جمهور در مشهد را پوشش بدهند.

آمار رسمی نشان می‌دهد در تشییع ابراهیم رئیسی و همراهان در شهرهای تبریز، قم، تهران، بیرجند و مشهد دوازده میلیون نفر در تشییع شرکت داشته‌اند. همچنین در سراسر کشور عزاداری‌ها و تجمع‌هایی زیاد تشکیل شد در خارج از ایران و کشورهایی نیز تجمع‌ها و عزاداری‌هایی با حضور گسترده برگزار شد.

• 
  تشییع پیکر رئیس جمهور و همراهان در تهران
• 
  تشییع پیکر رئیس جمهور و همراهان در قم
• 
  نماز سید علی خامنه ای بر پیکر سید ابراهیم رئیسی و همراهانش

شرکت‌کنندگان در مراسم

از میان شرکت‌کنندگان رسمی این مراسم، هیئتی از کشور افغانستان به رهبری ملابرادر آخند، معاون اقتصادی ریاست الوزرا، و همراهی مولوی امیرخان متقی، وزیر خارجه شرکت داشتند. ویچسلاو ولودین رئیس دوما، پارلمان روسیه برای شرکت در مراسم یادبود ابراهیم رئیسی و همراهان او، وارد تهران شد. رئیس‌جمهور تونس هم در این مراسم شرکت داشت. معاون نخست‌وزیر، نخست‌وزیر ارمنستان، نخست‌وزیر عراق، رئیس‌جمهور تاجیکستان، اسماعیل هنیه، از رهبران جنبش حماس از حاضران در این مراسم بودند. شیخ تمیم بن حمد آل ثانی، امیر قطر و محمد بن عبدالرحمن آل ثانی نخست‌وزیر قطر و وزیر خارجه کویت هم به نمایندگی از امیر کویت هم در این مراسم حاضر شدند. محمد شهباز شریف نخست‌وزیر پاکستان، رئیس پارلمان لبنان، رئیس و نخست‌وزیر منطقه کردستان عراق، دیگر مهمانان بین‌المللی حاضر در این مراسم بودند.

همچنین حضور چند نفر از خاخام‌های ضد صهیونیسم در مراسم تشییع در تهران، مورد توجه برخی رسانه‌ها قرار گرفت.

تدفین

پیکر رئیسی در تاریخ ۳ خرداد ۱۴۰۳ در حرم امام رضا و در رواق دارالسلام دفن شد.

پیامدها

درگذشت رئیسی با واکنش‌های متفاوتی در میان مردم ایران مواجه شد؛ برخی عزاداری کردند و برخی دیگر خوشحال شدند. بر اساس گزارش بخش فارسی دویچه وله، در پی خوشحالی گروهی از زندانیان در زندان کرج برای مرگ رئیسی، گروهی از آنان به مکانی نامعلوم منتقل شدند. همچنین طبق گزارش همین خبرگزاری، برای برخی سایت‌ها و خبرنگاران که واکنش‌های منفی نسبت به خبر درگذشت رئیس‌جمهور ایران داشتند توسط قوه قضائیه ایران پرونده تشکیل شد.

• در پی تأیید درگذشت رئیسی، رهبر پنج روز عزای عمومی اعلام کرد.
• در پی اعلام خبر درگذشت رئیسی، صدها تن در میدان ولی‌عصر در سوگ رئیس‌جمهور تجمع کردند. در جلسه مجلس خبرگان رهبری در ۱ خرداد، تصویر تزیین‌شده رئیسی با گل بر روی صندلی وی قرار گرفت.
• در نشست شورای امنیت سازمان ملل متحد به احترام رئیسی یک دقیقه سکوت شد.
• اعلام عزای عمومی در کشورهای هند، پاکستان، ترکیه، کوبا، عراق، سوریه، لبنان، سریلانکا و تاجیکستان
• تمامی بازی‌های هفته‌های بیست و نهم و سی ام لیگ برتر فوتبال ایران با یک دقیقه تأخیر آغاز شدند.

واکنش‌ها

واکنش‌های داخلی

پرونده:حضور رهبر ایران در خانه سید ابراهیم رئیسی.jpg

حضور رهبر ایران در خانه سید ابراهیم رئیسی

محمد جواد ظریف، وزیر پیشین امور خارجه در شبکه ایکس درگذشت سرنشینان را تسلیت گفت. ظریف در گفت و گوی تلفنی با صدا و سیما گفت: «یکی از مقصران اصلی فاجعه دیروز آمریکاست که علیرغم دستور دیوان بین‌المللی دادگستری فروش قطعات هواپیما و هوانوردی را به ایران تحریم کرده و اجازه نمی‌دهد مردم ایران از امکانات خوب هوانوردی برخوردار باشند.»

سید محمد خاتمی، محمود احمدی‌نژاد و حسن روحانی از روسای پیشین ریاست جمهوری بودند که هر یک این حادثه را تسلیت گفتند. سید علی خامنه‌ای نیز در پیامی با اشاره به «درگذشت شهادت‌گونه» رئیسی و همراهانش اعلام پنج روز عزای عمومی کرد.

علی لاریجانی، علی اکبر ناطق نوری و غلامعلی حدادعادل از جمله روسای پیشین مجلس بودند که این حادثه را تسلیت گفتند. محمد باقر قالیباف، رئیس وقت مجلس در در ایکس نوشت: «در قلب ملت ایران جا داشتی و یادت جاودانه شد. عزیز دل ملت ایران، رفیق جان، یار با صفا و صادق امام و رهبری سفرت بخیر. ما را فراموش نکن، دست این برادرت را هم بگیر و سلام ما را به حاج قاسم برسان. به آرزویت رسیدی و عاقبت رجایی شدی.»

محمدرضا عارف، سیاستمدار اصلاح طلب در پیام تسلیت رئیسی گفت: «خلأ وجودی ایشان برای همه سخت و دشوار خواهد بود.»

باشگاه‌های فوتبالی همچون استقلال و پرسپولیس هر یک در پیام‌های جداگانه تسلیت گفتند. همچنین تیم ملی فوتبال ایران در پیامی تسلیت گفت. امیر قلعه نویی، سرمربی وقت تیم ملی فوتبال در پیام جداگانه‌ای گفت: «او خادم‌الرضا علیه‌السلام و رئیس‌جمهور ملتی بود که صادقانه در مسیر خدمت به آن، گام برمی‌داشت.»

مولوی عبدالحمید، امام جمعه اهل سنت زاهدان در پیامی این حادثه را به «رهبری، ملت شریف ایران و خانواده‌های داغدیده» تسلیت گفت.

ابراهیم حاتمی‌کیا و رضا میرکریمی کارگردان‌های سینمای ایران این حادثه را تسلیت گفتند.

نفیسه روشن، بازیگر تلویزیون به این حادثه واکنش نشان داد و گفت: «فقط می تونم بگم روحشون شاد. مرگ هم وطن نه طنز داره نه جوک؛ مرگ هم وطن درد داره.»

کاریکاتور مجله شارلی ابدو: خدا وجود دارد و شر ملاها را از سر ما کم می‌کند.

نیمه افراشته شدن پرچم ترکیه در واکنش به درگذشت رئیس‌جمهور

دولت‌های خارجی

• وزارت امور خارجه آمریکا اعلام کرد که از این حادثه آگاه است. به گفته کاخ سفید، جو بایدن، رئیس‌جمهور ایالات متحده، در جریان این حادثه قرار گرفت.سپس این وزارت‌خانه مرگ رئیسی را تسلیت گفت. متیو میلر سخنگوی وزارت امور خارجه آمریکا در پاسخ به ادعاهای مطرح‌شده مبنی بر این که سقوط بالگرد به علت تحریم‌های آمریکا رخ داده گفت که «این تصمیم دولت ایران بوده که از هلیکوپتر ۴۵ ساله در شرایط بد آب‌وهوایی استفاده کند. هیچ مقصر دیگری در این حادثه وجود ندارد.» همچنین وی فاش کرد که ایران از دولت آمریکا برای پیدا کردن رئیسی تقاضای کمک کرده، اما دولت آمریکا به دلایل لجستیکی نتوانسته کمکی ارائه کند.
• شارل میشل، رئیس شورای اروپا در شبکه اجتماعی اِکْس نوشت: «ما همراه با کشورهای عضو اتحادیه اروپا و شرکا، وضعیت را از نزدیک زیر نظر داریم.»
• ماریا زاخارووا، سخنگوی وزارت امور خارجه روسیه با بیان اینکه اطلاعات مربوط به سانحه بالگرد حامل مقامات بلندپایه ایران از جمله رئیس‌جمهور این کشور را از نزدیک رصد می‌کنیم؛ افزود: «امیدواریم سرنشینان بالگرد در سلامت باشند و خطری جانشان را تهدید نکند. روسیه آماده کمک به جستجوی بالگرد مفقود شده حامل رئیس‌جمهور ایران و تحقیقات دربارهٔ علت این حادثه است.»
• شهباز شریف، نخست‌وزیر پاکستان با ابراز نگرانی از گزارش‌های اخیر مبنی بر سانحه بالگرد حامل رئیس‌جمهور ایران و همراهانش، گفت فکر و دعای او با رئیس‌جمهور رئیسی و ملت ایران است.
• محمد شیاع السودانی، نخست‌وزیر عراق پس از این حادثه به وزارت کشور، هلال احمر عراق و طرف‌های مرتبط برای ارائه امکانات موجود به جمهوری اسلامی ایران برای یافتن بالگرد رئیس‌جمهوری ایران که در شمال ایران ناپدیده شده، دستور داد.
• الهام علی‌اف، رئیس‌جمهور آذربایجان پس از این حادثه در شبکه اجتماعی اِکْس نوشت: «دعای ما از خداوند متعال با رئیس‌جمهور ابراهیم رئیسی و هیئت همراه وی است. جمهوری آذربایجان به عنوان کشوری همسایه، دوست و برادر آماده ارائه انواع حمایت‌ها می‌باشد.»
• رجب طیب اردوغان، رئیس‌جمهور ترکیه در پیامی اعلام کرد: «از سانحه هوایی که برای رئیس‌جمهور ایران پیش آمده بسیار متأسف هستیم» همچنین وزارت امور خارجه ترکیه نیز در بیانیه‌ای اعلام کرد: «تحولات درخصوص سانحه بالگرد حامل رئیس‌جمهور ایران را با نگرانی دنبال می‌کنیم. امیدواریم رئیس‌جمهور و مسئولان ایرانی سلامت باشند.»
• نارندرا مودی، نخست‌وزیر هند ضمن اظهار تأسف از این سانحه، اعلام کرد: «ما در این ساعت سخت با مردم ایران اعلام همبستگی می‌کنیم و برای رئیس‌جمهور و اطرافیانش دعا می‌کنیم»
• میگل دایاز-کانل رئیس‌جمهور کوبا همبستگی خود با رهبر ایران و بهترین امیدها و آرزوهای خود برای یافتن رئیس‌جمهور ایران و همراهان وی را ابراز کرد.
• دولت عمان در بیانیه‌ای اعلام کرد که با نگرانی شدید ناپدید شدن بالگرد رئیس‌جمهور ایران را دنبال می‌کند و آماده پشتیبانی و همکاری با ایران است.
• وزارت امور خارجه لبنان اعلام کرد: «ما بر همدردی خود با دولت و مردم ایران در این مصیبت تأکید می‌کنیم و برای رئیس‌جمهور ایران و اطرافیانش آرزوی سلامتی داریم.»
• وزیر امور خارجه ونزوئلا اعلام کرد که رئیس‌جمهور نیکلاس مادورو از نزدیک حوادث مربوط به سقوط بالگرد ابراهیم رئیسی را دنبال می‌کند.
• گروه اخوان المسلمین ضمن ابراز تاسف نسبت به ناپدیدشدن بالگرد حامل رئیس‌جمهور ایران و هیئت همراه وی، برای آنان آرزوی سلامتی کرد.
• محمد عبدالسلام سخنگوی انصارالله یمن از حادثه پیش آمده ابراز تاسف کرد.
• سید عمار حکیم، رئیس جریان حکمت ملی عراق در پیامی نسبت به اخبار مربوط به وضعیت سید ابراهیم رئیسی، رئیس‌جمهور ایران و هیئت وزارتی و دولتی همراهش ابراز نگرانی کرد.
• وزارت خارجه مصر در واکنش به سقوط بالگرد حامل رئیس‌جمهور کشورمان و هیئت همراه ایشان با دولت و ملت ایران ابراز هم‌بستگی کرد.
• سخنگوی دبیرکل سازمان ملل متحد امروز یکشنبه و به دنبال حادثه سقوط بالگرد حامل سید ابراهیم رئیسی رئیس‌جمهور اسلامی ایران با صدور بیانیه ای اعلام کرد: آنتونیو گوترش با نگرانی اخبار مربوط به وقوع سانحه برای بالگرد رئیس‌جمهور ایران را پیگیری می‌کند.
• وزارت خارجه سوریه با انتشار بیانیه ای ضمن ابراز نگرانی از حادثه فرود اضطراری بالگرد حامل ابراهیم رئیسی رئیس‌جمهور اسلامی ایران اعلام کرد تلاش‌های‌های نهادها و تیم‌های امداد و نجات برای دسترسی به محل این حادثه را دنبال می‌کند.
• وزارت خارجه اردن از حادثه رخ داده، ابراز نگرانی کرد.
• نچیروان ادریس بارزانی رئیس اقلیم کردستان عراق ضمن ابراز نگرانی دربارهٔ وضعیت سلامتی رئیس‌جمهور کشورمان برای سلامتی وی و همراهانش دعا کرد.
• وزارت خارجه کویت با صدور بیانیه ای از حادثه پیش آمده ابراز نگرانی کرد.
• «ماجد الانصاری» سخنگوی وزارت خارجه قطر ضمن ابراز نگرانی و آرزوی سلامتی برای رئیس‌جمهور از آمادگی این کشور در پشتیبانی این سانحه خبر داد.
• جنبش مقاومت اسلامی حماس طی بیانیه‌ای اعلام کرد: ما در جنبش مقاومت اسلامی حماس با اهتمام و نگرانی فراوان پیگیر اخبار مربوط به حادثه فرود اضطراری بالگرد هستیم.
• وزارت خارجه عربستان با صدور بیانیه‌ای اعلام کرد: «با نگرانی فراوان اخبار منتشرشده از سوی رسانه‌ها در خصوص بالگرد حامل رئیس‌جمهور ایران را دنبال می‌کنیم.»
• وزارت امور خارجه ارمنستان با صدور بیانیه ای اعلام کرد: فکر و دعای ما با رئیس‌جمهور، امیرعبداللهیان وزیر و همه افراد حاضر در صحنه است. در حالی که عملیات امداد و نجات ادامه دارد، ارمنستان به عنوان همسایه نزدیک و دوست ایران آماده حمایت‌های لازم است.
• اردان نماینده اسرائیل در سازمان ملل روز دوشنبه با انتشار ویدیویی در «ایکس» به ادای احترام اعضای شورای امنیت به مرگ سید ابراهیم رئیسی و همراهانش واکنش منفی نشان داد و این اقدام را «افتضاح» خواند و گفت «شورای امنیت سازمان ملل متحد امروز ۳۱ اردیبهشت به یاد رئیس‌جمهور قاتل ایران که مسئول قتل هزاران نفر است، یک دقیقه سکوت کرد، آینده شورای امنیت چیست؟ سکوت برای مرگ هیتلر؟!.»
• گابریلیوس لندزبرگیس وزیر امور خارجه لیتوانی با انتشار پستی در رسانه اجتماعی ایکس نوشت: «وقتی جمهوری اسلامی در حال ارسال پهپادهایی برای استفاده علیه غیرنظامیان اوکراین است، نمی‌توان برایشان پیام تسلیت فرستاد.»
• چارلی وایمرز، عضو پارلمان اروپا نیز از جوزپ بورل، مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا، خواست به نمایندگی از او به جمهوری اسلامی ایران تسلیت نگوید.
• عفو بین‌الملل اعلام کرد که مرگ ابراهیم رئیسی نباید حق مردم ایران را برای عدالت، حقیقت و غرامت به خاطر جنایات متعدد بر اساس قوانین بین‌الملل و نقض حقوق بشر که از دهه ۱۹۸۰ در دوران او در رده‌های قدرت مرتکب شده‌اند، محروم کند. ابراهیم رئیسی تا زمانی که زنده بود باید مورد بازجویی کیفری قرار می‌گرفت، جامعه بین‌الملل باید از هم‌اکنون برای ایجاد مسیرهایی برای پاسخگویی به قربانیان جنایات تحت قوانین بین‌المللی و سایر موارد نقض جدی حقوق بشر که توسط ابراهیم رئیسی و سایر مقامات ایرانی انجام شده است، اقدام کند.
• تام کاتن سناتور جمهوری‌خواه در توییتی نوشت: «در زمان قصاب تهران، ایران تروریست‌ها را مسلح می‌کرد و به آنان کمک می‌کرد. ابراز تسلیت برای مرگ این هیولا مایه شرمساری است.»
• شیرین عبادی فعال سیاسی روشنفکر و برنده جایزه صلح نوبل در واکنش نوشت: «در کنار تمام خانواده‌های دادخواهی هستم که با هر اتفاقی، بی‌شک زخم‌هایشان سر باز می‌کند، در کنار خانواده‌های ناپدید شدگان قهری هستم و به ویژه دستان مادر سعید زینالی را می‌فشارم؛ به همه شما می‌گویم راه شما و آرمان ارزشمند شما ادامه دارد در حالی که جنایتکاران، یکی بعد از دیگری در میان شادی مردم از صحنهٔ روزگار حذف می‌شوند».
• خیرت ویلدرس، سیاستمدار هلندی رهبر حزب «برای آزادی» در انتقاد از پیام تسلیت رئیس شورای اتحادیه اروپا نوشت: نه از طرف من! (از طرف من تسلیت نگو!) وی در همین راستا با نوشتن جمله «همبستگی اتحادیه اروپا با شر!» نسبت به همکاری کمیسر مدیریت بحران اتحادیه اروپا واکنش نشان داد.
• بنژامن حداد، نماینده حزب حاکم فرانسه پیام تسلیت اتحادیه اروپا در خصوص سانحه بالگرد رئیسی مورد انتقاد قرار داد و گفت: «تسلیت به رژیم تئوکراتیک ایران که جوانان آزادیخواه خود را حلق آویز می‌کند، به همسایگان خود حمله می‌کند، پهپادهایی را تولید می‌کند که غیرنظامیان اوکراینی را می‌کشد، رژیمی که از تروریسم حمایت می‌کند؟»

اپوزیسیون ایران

• رضا پهلوی با اشاره به شادمانی گروهی از مردم ایران و به ویژه خانواده‌های محکومان سیاسی از مرگ رئیسی، گفت: «شاید تنها افسوس‌شان این است که او سقوط جمهوری اسلامی را ندید و برای جرم و جنایت‌هایش محاکمه نشد.»
• مریم رجوی رهبر سازمان مجاهدین خلق ایران گفت: «مرگ رئیسی «ضربه راهبردی تاریخی و جبران‌ناپذیر» به رهبر آخوندها، علی خامنه‌ای و کل رژیم است. این یک سلسله پیامدها و بحران‌ها را در درون استبداد مذهبی ایجاد خواهد کرد. نفرین مادران و عدالت‌خواهان اعدام‌شدگان همراه با لعنت مردم و تاریخ ایران، بدرقه ابراهیم رئیسی است. وی عامل بدنام قتل‌عام زندانیان سیاسی در سال ۱۳۶۷ است.»

غیره

• ایران اینترنشنال مدعی شد که افرادی از سکنه نوار غزه برای مرگ رئیسی ابراز شادمانی کردند. همچنین به گزارش این خبرگزاری، یکی از آوارگان فلسطینی به خبرگزاری فرانسه گفت رئیسی برای ما و غزه هیچ اهمیتی ندارد.
• سید علی سیستانی، مرجع تقلید عراقی در پیامی، سانحه رخ داده برای رئیس‌جمهور ایران را تسلیت گفت.
• رئیس شورای جهانی صنایع‌دستی با ارسال پیامی درگذشت رئیس‌جمهور ایران را تسلیت گفت.