اوربیتال مولکولی
اوربیتال مولکولی (به انگلیسی: Molecular orbital) در شیمی تابع موج تعیینکننده سطح انرژی الکترونهای یک مولکول است.
ویژگی اوربیتال مولکولی[ویرایش]
الکترونهای اتمها تشکیل دهنده یک مولکول در اوربیتالهای مولکولی آن قرار میگیرند. اوربیتال مولکولی حاصل جمع یا تفاضل توابع موج دو یا چند اوربیتال اتمی است.
انواع اوربیتالهای مولکولی[ویرایش]
اوربیتالهای مولکولی را به دو نوع پیوندی و ضدّ پیوندی تقسیمبندی میکنند.
اوربیتال مولکولی پیوندی[ویرایش]
اگر برهمکنش بین اوربیتالهای اتمی از نوع برهم کنش سازنده باشد در این صورت توابع موجی مربوط به اتمها با همدیگر جمع میشود و اوربیتال مولکولی حاصل شده از نوع پیوندی است.
اوربیتال مولکولی ضدّ پیوندی[ویرایش]
اگر برهمکنش بین اوربیتالهای اتمی از نوع برهم کنش غیر سازنده یا مخرّب باشد در این صورت تفاضل توابع موجی مربوط به اتمها از همدیگر در نظر گرفته میشود و اوربیتال مولکولی حاصل شده از نوع ضدّ پیوندی است.
انواع اوربیتالهای مولکولی برحسب سطح انرژی[ویرایش]
در شیمی بر حسب سطح انرژی اوربیتالهای مولکولی بالاترین اوربیتال مولکولی دارای الکترون را HOMO و پایینترین اوربیتال مولکولی فاقد الکترون را LUMO مینامند. کلمه HOMO مخفف Highest occupied molecular orbital است و کلمه LUMO مخفف Lowest unoccupied molecular orbital است.
نمادهای اوربیتالهای مولکولی[ویرایش]
از نمادهای σ، π، و … برای اوربیتالهای مولکولی پیوندی و از نمادهای *σ*، π، و … برای اوربیتالهای مولکولی ضدّ پیوندی استفاده میشود.
تشکیل اوربیتالهای مولکولی از اوربیتالهای اتمی[ویرایش]
اوربیتال مولکولی σ زمانی تشکیل میشود که دو اوربیتال اتمی s که تقارن کروی دارند به همدیگر نزدیک شوند یا دو اوربیتال اتمی p در امتداد یکدیگر به همدیگر نزدیک شوند. در این حالت همپوشانی این اوربیتالها اوربیتال مولکولی σ را میدهد.
اوربیتال مولکولی π زمانی تشکیل میشود که دو اوربیتال اتمی p به صورت موازی به همدیگر نزدیک شوند. در این حالت همپوشانی این اوربیتالها اوربیتال مولکولی π را میدهد.
منابع[ویرایش]
- Peter Atkins and Julio de Paula, Physical chemistry, W. H. Freeman; 8th edition, U.S.A, ۲۰۰۶
جستارهای وابسته[ویرایش]
در ویکیانبار پروندههایی دربارهٔ اوربیتال مولکولی موجود است. |