درگاه:فناوری

از ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد

صفحه اصلی   رده‌ها و موضوعات   درگاه‌ها و پروژه‌ها

درگاه فناوری


فناوری، شیوه و شگرد ساخت و کاربرد ابزار، دستگاه‌ها، ماده‌ها و فرایندهای گره‌گشای دشواری‌های انسان است. فناوری فعالیتی انسانی‌است و از همین رو از دانش و از مهندسی دیرینه‌تر است. واژهٔ فناوری اغلب به نوآوری‌ها و نوابزارهایی اشاره دارد که از اصول و فرایندهای تازه‌یافتهٔ دانشی بهره می‌گیرند. فناوری، کاربرد عملی دانش و ابزاری برای کمک به انسان است و تأثیر بسزایی بر توسعهٔ جامعه دارد. بیش از دو میلیون سال قبل، اجداد انسان از ابزارهای سنگی به عنوان یکی از نخستین نمونه‌های فناوری استفاده کرده‌اند. دیگر نمونه‌های اولیه شامل کنترل و به‌کارگیری آتش، استفاده از پوشاک، و پیشرفت کشاورزی است.

بسیاری از پیشرفت‌های فناورانهٔ مهم به ترابری وابسته‌است. برخی از نمونه‌های اولیه شامل قایق‌های محکم برای سفرهای دریایی و اختراع چرخ است. نمونه‌های اخیر عبارتند از ترابری ریلی، خودرو، ترابری هوایی و پروازهای فضایی. گاهی فناوری سبب بهبود توانایی انسان برای برقراری ارتباط با یکدیگر شده‌است؛ ماشین چاپ، تلفن، و اینترنت نمونه‌های از فناوری‌های نو هستند.

نوشتار برگزیده

پروژه آزمایشی آپولو–سایوز نخستین ماموریت فضایی مشترک بین آمریکا و شوروی و نخستین همکاری فضایی بین‌المللی بود. این ماموریت در ۲۴ تیر ۱۳۵۴ (۱۵ ژوئیه ۱۹۷۵) آغاز شد و در طی آن، فضاپیمای آمریکایی آپولو و فضاپیمای روسی سایوز در مدار زمین به هم متصل شدند و فضانوردان آنها باهم عملیات مشترکی را به انجام رساندند. پروژه آپولو-سایوز چه به لحاظ فنی و چه از نظر سیاسی عملیات مهمی محسوب می‌شود.

این پروژه در اصل برنامه‌ای نمادین و سیاسی در دوره‌ای از تنش‌زدایی بین روابط ابرقدرت‌های شرق و غرب بود. با این حال، فضانوردان در طی آن آزمایشهای علمی و فنی مهمی را به انجام رساندند. از جمله آزمایشات علمی می‌توان به ایجاد خورشیدگرفتگی مصنوعی توسط آپولو اشاره کرد، تا فضانوردان روسی در سایوز بتوانند از این فرصت استفاده کرده، برای نخستین بار از فضا از تاج خورشید عکسبرداری کنند. همچنین پروژه آپولو-سایوز برای مهندسان آمریکایی و روسی این امکان را فراهم کرد که کارکرد سیستم‌های فضایی متفاوتشان را با هم هماهنگ کنند. نتایج این هماهنگی بعدها برای اتصال فضاپیمای شاتل آمریکا به ایستگاه فضایی میر و نیز ساخت ایستگاه فضایی بین‌المللی بکار رفت.
ادامه...

زندگی‌نامهٔ برگزیده

ابوریحان بیرونی دانشمند،ریاضی‌دان، ستاره‌شناس، تقویم‌شناس، انسان‌شناس، هندشناس و تاریخ‌نگار ایرانی سده چهارم و پنجم هجری است. بیرونی را بزرگ‌ترین دانشمند مسلمان و یکی از بزرگ‌ترین دانشمندان همه اعصار می‌دانند. همین‌طور او را پدر علم انسان‌شناسی و هندشناسی می‌دانند. دانشنامه علوم چاپ مسکو، ابوریحان را دانشمند همه قرون و اعصار خوانده‌است. در بسیاری از کشورها نام بیرونی را بر دانشگاه‌ها، دانشکده‌ها و تالار کتابخانه‌ها نهاده و لقب «استاد جاوید» به او داده‌اند.
ادامه...

تاریخ فناوری

فناوری‌های نخستین

نگارهٔ برگزیده

وی-۲۲ اوسپری، بالگرد دوملخه آمریکایی

گفتاورد

هر تکنولوژی مناسب و پیشرفته ای غیر قابل تشخیص با جادوست

آرتور سی کلارک

دستاوردهای بزرگ تاریخ

رایانه یا کامپیوتر ماشینی است که از آن برای پردازش اطلاعات استفاده می‌شود. رایانه یکی از دو چیز برجسته‌ای است که بشر در سدهٔ بیستم اختراع کرد. دستگاهی که بلز پاسکال در سال ۱۶۴۲ ساخت، اولین تلاش در راه ساخت دستگاه‌های محاسبات خودکار بود.تا کنون پنج نسل از رایانه‌ها ساخته و عرضه شدند.در سال ۱۹۳۸، جان وینسنت آتاناسف استاد فیزیک و ریاضیات دانشگاه ایالتی آیووا در آمریکا به فکر ساختن اولین رایانه الکترونیکی یک منظوره افتاد. او با همکاری دستیارش و دانشجوی فارغ‌التحصیلش کلیفرد بری، با استفاده از لامپ خلاء شروع به ساختن رایانه مزبور کرد و آن را کامپیوتر آتاناسف‌بری یا ABC نامید که می‌توانست ۲۹ معادله چند مجهولی را با ۲۹ مجهول حل کند. این اولین ماشینی بود که توانست داده‌ها را به عنوان بار الکتریکی در خازن ذخیره کند. کاری که امروزه کامپیوترها برای ذخیره اطلاعاتشان در حافظه اصلی می‌کنند.
ادامه...

شرکت‌های نوآور

اینتل یک کارخانهٔ تولیدکنندهٔ سخت‌افزار در کالیفرنیا که درسال ۱۹۶۸ توسط رابرت نویس و گوردن مور تأسیس شد. در حال حاضر ۳۸ سال از تأسیس این شرکت می‌گذرد. عمدهٔ محصولات این شرکت در زمینهٔ مدارهای الکتریکی و پردازنده‌های رایانه می‌باشد. اینتل در دهه ۱۹۷۰ یکی از قویترین تراشه‌های خود را عرضه کرد، و شرکت آی بی ام هم ریزپردازنده ۸۰۸۸ را برای کامپیوتر شخصی خود انتخاب کرد. از سال ۲۰۰۰ به بعد تقریباً ۷۵٪ کامپیوترهای خانگی از پردازنده‌های اینتل استفاده می‌کنند.
ادامه...

نوشتارهای برگزیده

درگاه‌های وابسته

در دیگر پروژه‌های ویکی‌مدیا