یدالله رحمانی
| یدالله رحمانی | |
|---|---|
 | |
| اطلاعات پس‌زمینه | |
| زاده | ۲۰ شهریور ۱۳۲۹ بیله‌هو، دالاهو، کرمانشاه |
| خاستگاه | دالاهو |
| درگذشته | ۷ خرداد ۱۳۹۰ (۶۱ سال) کرمانشاه |
| ژانر | موسیقی کردی، مقام‌خوانی کُردی |
| پیشه | خواننده، شاعر |
| سال‌های فعالیت | از ۱۳۴۹ تا ۱۳۸۹ |
یدالله رحمانی (به کردی: یه‌دوڵڵا ڕه‌حمانی) (زادهٔ ۲۰ شهریور ۱۳۲۹ در بیله‌هو، دالاهو – درگذشتهٔ ۷ خرداد ۱۳۹۰ در کرمانشاه) شاعر و خواننده کرد است.[۱][۲] [۳]
زندگی[ویرایش]
یدالله رحمانی در ۲۰ شهریور ۱۳۲۹ در روستای بیله‌هو در دهستان قلخانی از توابع بخش گهواره در شهرستان دالاهو در استان کرمانشاه به دنیا آمد. او به عنوان خوانندۀ مقام‌خوان و شاعر به زبان کردی جنوبی، آوازهای کهن گورانی منطقه سرپل ذهاب و کرمانشاه را بازخوانی و با سروده‌های خویش بازسرایی کرد.[۴] او در تلاش بود تا آوازهای منطقه گرمیان معروف به گرمیانی شرق کردستان در مسیر رودخانه الوند را بازخوانی کند و آداب کوچ‌نشینان و فرهنگ شفاهی مردمانی که در امتداد این رودخانه می‌زیستند را انتقال دهد.[۱] او همکاری خود را سال ۱۳۴۹ با ارکستر رادیو تلویزیون کرمانشاه آغاز کرد و چندین آواز و ترانه را به همراه این گروه ضبط نمود.[۵] پس از انقلاب ایران به دلایل سیاسی و اجتماعی، بیش از ۲۰ سال از فعالیت هنری دست کشید و در سال‌های پایانی عمرش به سرودن و بازخوانی چندین ترانۀ به یاد ماندنی پرداخت که یادآور سال‌های غمگین زندگی اوست.[۶][۷][۸][۹][۱۰]
آثار[ویرایش]
- الوناتی: آلبومی بر اساس آوازهای منطقه حاشیه رودخانه الوند الوناتی که سروده‌ها و آواز یدالله رحمانی را با آهنگسازی و تنظیم شهریار جمشیدی شامل می‌شود. الوناتی توسط نوازندگان گروه دیلان ضبط و به‌صورت نوار کاست در سال ۱۳۸۳ توسط انتشارات نهاله رودکی در ایران به چاپ رسید.
- یادی جاران
از دیگر آثار او می‌توان مقام ئای ئای، فه‌لای شاری خه‌م، ترانۀ عاشقانه معروف مه‌رزیه، شیوه‌ن بلبل و چند ترانۀ دیگر به کُردی کلهوری و سورانی نام برد که عمدتاً پیش از انقلاب ۱۳۵۷ در رادیو کردی کرمانشاه ضبط شده‌اند.[۱۱][۱۲]
منابع[ویرایش]
- ↑ ۱٫۰ ۱٫۱ «گۆڤاری که‌له‌پووری کورد (دیداربینییه‌کی تایبه‌تی له‌گه‌ڵ هونه‌رمه‌ند یه‌دوڵڵا ڕه‌حمانی، سازدان و ئاماده‌کردنی: عه‌بدوڵڵا حه‌سه‌ن قادر)، ژمارهٔ ٢٢ی ساڵی ٢٠١١، ل٥١–٦٧».
- ↑ «ایسنا: خواننده فولکلور کرمانشاهی درگذشت».
- ↑ خبرگداری دانشجویان ایران (۲۳ تیر ۱۳۸۹). «یک مقامی خوان کرمانشاهی: نباید دست روی دست گذاشت تا موسیقی مقامی به کلی فراموش شود». ایسنا.
- ↑ «رادیوی کرمانشاه: رسانه مجازی نگاه». بایگانی‌شده از اصلی در ۴ فوریه ۲۰۱۹. دریافت‌شده در ۳ فوریه ۲۰۱۹.
- ↑ «ایرنا: پیکر خواننده کرمانشاهی به خاک سپرده شد».
- ↑ «به‌راوه‌ردێک له نێوان دوو به‌رهه‌می هونه‌ری». کردستان میدیا. بایگانی‌شده از اصلی در ۲۸ دسامبر ۲۰۱۸. دریافت‌شده در ۲۸ دسامبر ۲۰۱۸.
- ↑ «یه‌دوڵڵا ره‌حمانی». کوردی پێدیا.
- ↑ «یدالله رحمانی». نگاه مدیا. بایگانی‌شده از اصلی در ۴ فوریه ۲۰۱۹. دریافت‌شده در ۳ فوریه ۲۰۱۹.
- ↑ «استاد یدالله رحمانی در دل مردم ماندگار است». خبرگزاری فارس.
- ↑ «نوای گیلان غرب: یادی از یدالله رحمانی».
- ↑ «فلای شاری خم». یوتیوب.
- ↑ «ترانه ای با آهنگسازی، شعر و صدای یدالله رحمانی».