کلارا آبکار

کلارا آبکار
نام هنگام تولد	کلارا آبکاریان Կլարա Աբգարյան
زادهٔ	۱۲۹۴ خورشیدی ۱۹۱۵ میلادی تهران، ایران
درگذشت	۱ فروردین ۱۳۷۵ (۸۰ سال) ۲۰ مارس ۱۹۹۶ تهران
علت مرگ	در پی بیماری چندماهه
آرامگاه	آرامستان بوراستان
ملیت	ایرانی ارمنی‌تبار
پیشه	نگارگر
سبک	نگارگری، مینیاتور، تذهیب، تشعیرسازی، گره‌چینی
همسر(ها)	ازدواج نکرد

آرامگاه کلارا آبکار در گورستان بوارستان

کلارا آبکار (ارمنی: Կլարա Աբգար؛ زاده ۱۲۹۴ – درگذشته ۱۳۷۵)، مینیاتوریست و تذهیب‌کار ارمنی‌تبار اهل ایران بود. او نخستین زن مینیاتوریست ایرانی بود که در خانواده‌ای از ارمنی‌های اصفهان متولد شد. در هنرستان عالی هنرهای زیبا تحصیل کرد و در تابلوهای مینیاتورش مناظر اسب سواری، طبیعت بی‌جان، گل‌ها، آرامگاه خیام، عطار، شیخ احمد و همچنین برج‌های فیروز آبادی و علی‌آباد کاشان جایگاه ویژه‌ای داشت. او هیچگاه آثار خود را به معرض فروش نگذاشت.همچنین موزه ای از او به نام موزه ابکار در مجموعه کاخ سعداباد وجود دارد که در ان اثار ان به نمایش گذاشته شده است.

زندگی و حرفه

«کلارا آبکار هوُانجانی» از خانوادهٔ نامی آبکاریان جلفای اصفهان بود. وی در سال ۱۹۱۶ میلادی (۱۲۹۴ شمسی) در تهران به دنیا آمد.

آبکار در مدرسهٔ ارامنهٔ «داوتیان» (که بعدها کوشش نامیده شد) به تحصیل پرداخت. در دوران مدرسه، نقاشی را نزد مارکار قرابگیان (دِو) و هاکوپ وارتانیان آموخت. در تهران نیز نزد استاد محمد مهروان طراح بزرگ تمبر ایران، نگارگری ایرانی و مینیاتور را فرا گرفت.

آثار

مناظر اسب‌سواری، طبیعت بی‌جان، گل‌ها، آرامگاه خیام و عطار از سوژه‌های مورد علاقهٔ این هنرمند برای کشیدن تابلوی مینیاتوری بود. آبکار همچنین در به تصویر کشیدن مجالس بزم تبحر داشت.

از تابلوهای معروف او می‌توان به «انوشیروان و بزرگمهر»، «شکار بهرام»، «یوسف و زلیخا»، «پیرزن و سلطان سنجر»، «مجلس شیخ صنعان»، «دختر ترسا»، «بزم» و «باده عشق» اشاره کرد.

معروف‌ترین آثار آبکار عبارت اند از: انوشیروان و بزرگمهر، شکار بهرام، یوسف و زلیخا، پیرزن و سلطان سنجر و تاج پیمان (نگین‌کاری روی نقره). وی همچنین تابلوهای بسیاری در زمینهٔ تذهیب دارد که تذهیب هشت ضلعی او با طرح بته جقه بسیار معروف است.

نمایشگاه‌ها

وی اولین نمایشگاه آثار خود را در سال ۱۳۶۷ در موزه هنرهای ملی برگزار کرد.

بیماری و درگذشت

در آذرماه ۱۳۷۴ کلارا بیمار شد و در بیمارستان الوند، نزدیک منزلش حدود ۳ ماه بستری گردید. وی در بامداد اول فروردین ۱۳۷۵ برابر با ۲۰ مارس ۱۳۷۵ در بیمارستان آریا درگذشت. و در قبرستان ارامنه به خاک سپرده شد.

افتخارات

کلارا آبکار در زمان حیات خویش از طرف وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی عنوان «استاد» را دریافت کرد.

جستارهای وابسته

• فهرست نقاشان ارمنی
• ارمنی‌های ایران
• فهرست ارمنی‌های ایران
• زنان ارمنی در ایران

منابع

• بربریان، لیدا (تابستان ۱۳۷۵). ترجمهٔ هرمیک آقاکیان. «کلارا آبکار». فصلنامه فرهنگی پیمان. سال اول (۲).
• وارتانیان، آیدا (تابستان ۱۳۷۵). «استاد کلارا آبکار». فصلنامه فرهنگی پیمان. سال اول (۲).
• افتخاری، سیدمحمود (تابستان ۱۳۷۵). «من سراینده سودای دل خویشتنم». فصلنامه فرهنگی پیمان. سال اول (۲).
• مشهدی زاده، عباس (تابستان ۱۳۷۵). «زنی تنها درمیان جمع». فصلنامه فرهنگی پیمان. سال اول (۲).
• صدرنیا، معصومه (تابستان ۱۳۷۵). «تولد یک موزه». فصلنامه فرهنگی پیمان. سال اول (۲).
• افتخاری، سیدمحمود (۱۳۶۸–۱۳۶۹). «سیری در زندگی و آثار کلارا آبکار، بانوی هنرمند عرصه نگارگری ایران». فصلنامه هنر (۱۸).
• باقری، ساناز (۱۳۷۹). «خانهٔ کلارا آبکار مرکز آموزش هنرهای نقاشی». حقوق زنان (۱۴).
• لازاریان، ژانت د (۱۳۸۲). «نقاشان». دانشنامه ایرانیان ارمنی. تهران: انتشارات هیرمند. صص. ۳۳۸–۳۹. شابک ۹۶۴-۶۹۷۴-۵۰-۳.
• هویان، آندرانیک (۱۳۸۸). «نقاشان ارمنی ایران». هنرمندان ارمنی ایران. تهران. ص. ۳۱-۳۴. شابک ۹۷۸-۹۶۴-۲۳۲-۰۳۳-۲.
• «زندگی‌نامه کلارا آبکار». سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری استان اصفهان. بایگانی‌شده از اصلی در ۲ آوریل ۲۰۱۵.
• «رایحه جاودانگی در موزه آبکار». پیام زن (۸۶). اردیبهشت ۱۳۷۸.
• «زندگینامه: کلارا آبکار (1294-1375)». همشهری آنلاین. بایگانی‌شده از اصلی در ۲۴ مه ۲۰۱۹. دریافت‌شده در ۱۸ ژوئن ۲۰۱۸.
• «اولین زن مینیاتوریست ایران چه کسی بود؟». ایسنا. دریافت‌شده در ۱۸ ژوئن ۲۰۱۸.
• «یادی از «کلارا آبکار» نخستین بانوی مینیاتوریست ایران». نواندیش. دریافت‌شده در ۱۸ ژوئن ۲۰۱۸.
• «کلارا آبکار، نخستین زن مینیاتوریست ایران». توانا. بایگانی‌شده از اصلی در ۲۵ مارس ۲۰۱۶. دریافت‌شده در ۱۸ ژوئن ۲۰۱۸.
• «کلارا آبکار». دریافت‌شده در ۱۸ ژوئن ۲۰۱۸.
• پاکباز، رویین (۱۳۷۸). دایرةالمعارف هنر (نقاشی، پیکره‌سازی، هنر گرافیک). تهران: فرهنگ معاصر. ص. ۲-۱. شابک ۹۶۴۵۵۴۵۴۱۲.
• «نخستین مینیاتوریست زن». دویچه وله. ۳ نوامبر ۲۰۲۰. دریافت‌شده در ۱۶ اوت ۲۰۲۱.

• Բախչինյան, Արծվի (2002). Հայազգի գործիչներ :հնագույն ժամանակներից մինչեւ մեր օրերը ; կենսագրական հանրագիտակ. Երևան: Տաթև գիտակրթական համալիր Զանգակ-97. p. 171-72. ISBN 99930-2-415-5.
• Navasargian, Alice (1997). Iran - Armenia: Golden Bridges: 20th Century Iranian-Armenian Painters. Glendale: AAA Publishing House. p. 98-103. ISBN 978-0-9697620-0-3.

پیوند به بیرون

• آبکار، موزه
• گالری