نوقشر

از ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد
نوقشر
شناسه‌ها
MeSHD019579
نورونیمز757
شناسه
نورولکس
birnlex_2547
TA98A14.1.09.304
A14.1.09.307
TA25532
FMA62429

نوقِشر[۱] یا نئوکورتکس (neocortex)، که با نام نئوپالیوم (neopallium = نوپوشه) و ایزوکورتکس (isocortex = برابرقشر) نیز شناخته می‌شود، بخشی از مغز پستانداران است. این بخش لایهٔ بیرونی دو نیم‌کره مغزی است و خود از شش لایه I تا VI تشکیل شده‌است که VI درونی‌ترین و I بیرونی‌ترین لایه آن است. نوقشر بخشی از قشر مغز است و در همه پستانداران، در عملکرد حواس، تولید دستورهای حرکتی، تصمیم‌گیری مکانی، خودآگاهی و زبان نقش دارد.

فرگشت[ویرایش]

بررسی‌های کالبدشناسی تطبیقی نشان داده‌اند که نوقشر مغز به نسبت به تازگی فرگشت یافته و همچنین پس از سایر بخش‌های مغز و روی آن رشد کرده‌است.

نوقشر در ماهی‌ها و دوزیستان حضور ندارد و تنها به شکل تحلیل‌رفته‌ای در میان بعضی خزندگان و دیگر جانوران دیده شده‌است. این بخش در موش‌ها و گربه کمتر شکل یافته، ولی در میان نخستی‌سانان بسیار رشد یافته به گونه‌ای که نقش مهمی در انسان شدن انسان خردمند (هوموساپین‌ها) ایفا می‌کند. در مقایسه، نوقشر ۲۰ درصد وزن مغز حشره‌خورها و ۸۰ درصد مغز انسان را تشکیل می‌دهد.

روانشناسی[ویرایش]

پستاندار، رده ای جانوری است که به فرزند خود شیر می‌دهد و از او نگهداری می‌کند؛ بنابراین لازم می‌آید که واژه «نگهداری» در مغز او موجود باشد و این توسط نوقشر رخ می‌نماید. برخی از جلوه‌های نوقشر که در پستاندارن به اوج رسیده‌اند عبارتند از:[۲]

  • محبت و نگرانی مادر به کودک
  • عشق و همبستگی بین همسران
  • ثبت خاطرات
  • رؤیا در خواب عمیق
  • بهبود حافظه و یادگیری
  • مشارکت‌های اجتماعی

منابع[ویرایش]

  1. پرندگان هوشمند هستند و حتی شاید خویشتن‌آگاه باشند!. (2020). ایسنا. Retrieved 1 June 2022, from https://www.isna.ir/news/99070705466/پرندگان-هوشمند-هستند-و-حتی-شاید-خویشتن-آگاه-باشند
  2. Carlson, Neil (2013). Physiology of Psychology (Eleventh ed.). Pearson. ISBN 978-0-205-23948-1.