مصطفی پورمحمدی

مصطفی پورمحمدی
وزیر دادگستری
دوره مسئولیت ۲۴ مرداد ۱۳۹۲ – ۲۹ مرداد ۱۳۹۶
رئیس‌جمهور	حسن روحانی
پس از	سید مرتضی بختیاری
پیش از	سید علیرضا آوایی
رئیس سازمان بازرسی کل کشور
دوره مسئولیت ۱۲ تیر ۱۳۸۷ – ۲۴ مرداد ۱۳۹۲
گمارنده	سید محمود هاشمی شاهرودی
پس از	محمد نیازی
پیش از	ناصر سراج
وزیر کشور
دوره مسئولیت ۲ شهریور ۱۳۸۴ – ۲۶ اردیبهشت ۱۳۸۷
رئیس‌جمهور	محمود احمدی‌نژاد
قائم‌مقام	محمدباقر ذوالقدر
پس از	سید عبدالواحد موسوی لاری
پیش از	سید مهدی هاشمی (سرپرست)
اطلاعات شخصی
زاده	۱ دی ۱۳۳۸ (۶۴ سال) قم، ایران
حزب سیاسی	جامعه روحانیت مبارز
خویشاوندان	علی‌اصغر پورمحمدی (پسر عمو)
هیئت دولت	دولت نهم دولت یازدهم

مصطفی پورمحمدی (زادهٔ ۱ دی ۱۳۳۸ قم) روحانی و سیاستمدار ایرانی است، که هم‌اکنون به‌عنوان دبیرکل جامعه روحانیت مبارز فعالیت می‌کند و مدرس دانشگاه امام صادق است، همچنین از سال ۱۳۷۵ ریاست هیئت امنای مرکز اسناد انقلاب اسلامی را برعهده دارد.

پورمحمدی فعالیت خود را از سال ۱۳۵۸ به‌عنوان دادستان انقلاب اسلامی آغاز کرد و تا سال ۱۳۶۵ به‌عنوان دادستان خوزستان، هرمزگان، کرمانشاه و خراسان فعالیت نمود. وی از ۱۳۶۹ تا ۱۳۷۶ رئیس اطلاعات خارجی وزارت اطلاعات و از ۱۳۷۶ تا ۱۳۷۸ قائم‌مقام وزیر اطلاعات بود.

او در دولت نهم از ۱۳۸۴ تا ۱۳۸۷ به‌عنوان وزیر کشور فعالیت می‌کرد، در فاصله سالهای ۱۳۸۷ تا ۱۳۹۲ ریاست سازمان بازرسی کل کشور را برعهده داشت و در دولت یازدهم از ۱۳۹۲ تا ۱۳۹۶ وزیر دادگستری بود.

پورمحمدی به دلیل عضویت در هیئت چهار نفرهٔ موسوم به «هیئت مرگ»، به جنایت علیه بشریت متهم شده‌است. اتهام دیگر وی نقش داشتن در قتل روشنفکران و روزنامه‌نگاران منتقد حکومت ایران موسوم به قتل‌های زنجیره‌ای بوده است.

زندگی‌نامه

او در سال ۱۳۳۸ در قم زاده شد. پدر وی اصالتاً اهل شهر رفسنجان و مادرش یزدی بود. پدرش در قم خیاط روحانیون بود. عموی او عباس پورمحمدی از روحانیون مشهور رفسنجان و اصغر پورمحمدی رئیس شبکه تلویزیون پسرعموی او استوی مقدمات و سطح عالی (فقه، اصول فقه و فلسفه) را در قم در مدرسهٔ حقانی خارج فقه و اصول را در مشهد، قم و تهران به پایان رساند. پورمحمدی در سطح چهار فقه و حقوق اسلامی (معادل دکترا) در حوزهٔ علمیه تحصیل کرده‌است. او مؤلف دو جلد کتاب در رابطه با حقوق سیاسی، مبانی نظری اندیشهٔ سیاسی در اسلام و مباحث سیاسی و اجتماعی است. وی همچنین مقالاتی علمی پیرامون حق، مبانی نظری حکومت دینی، نظارت، ارتداد و سیاست خارجی نگاشته‌است. مصطفی پور محمدی به خاطر عهده‌دار بودن سمت‌های حساس و امنیتی از سال‌های ابتدای انقلاب اسلامی تا کنون، در سرکوب گسترده و سازمان یافته مخالفان جمهوری اسلامی نقش داشته‌است. او در سال‌های اوایل انقلاب اسلامی به‌عنوان دادستان در اعدام‌های زندانیان سیاسی و فعالان سیاسی مخالف جمهوری اسلامی نقش داشته و همچنین به دلیل مسئولیت‌های کلیدی در وزارت اطلاعات به خصوص امور خارجی وزارت اطلاعات در اعدام روشنفکران و ترور و حذف رهبران اپوزیسیون جمهوری اسلامی در خارج از ایران نقش داشته‌است.

پورمحمدی در سال ۱۴۰۲ در انتخابات مجلس خبرگان رهبری نامزد شد که صلاحیت وی از سوی شورای نگهبان در ابتدا رد شد و سپس مورد تایید قرار گرفت.

موارد نقض حقوق بشر

همچنین ببینید: متهمان نقض حقوق بشر در جمهوری اسلامی ایران

واکنش به قتل‌های زنجیره‌ای

مصطفی پورمحمدی در مصاحبه با مجله مثلث با بیان اینکه قتل‌های زنجیره‌ای خودسرانه نبود و در سیستم اتفاق افتاد گفت: معاونت امنیت، جانشینش مدیر این پروژه بود؛ یعنی جایی نبود که پنج نفر خودسرانه آمده باشند دست به این کار زده باشند.

اعدام زندانیان سیاسی در سال ۶۷

اعدام دسته‌جمعی هزاران زندانیان سیاسی در سال ۱۳۶۷، واقعه‌ای بود که طی آن به فرمان سید روح‌الله خمینی، چندین هزار نفر از زندانیان سیاسی و عقیدتی در زندان‌های نظام جمهوری اسلامی ایران در ماه‌های مرداد و شهریور ۱۳۶۷ به شکلی مخفیانه اعدام و در گورهای دسته‌جمعی دفن شدند.

بر اساس گزارش سازمان دیده‌بان حقوق بشر که در سال ۲۰۰۵ منتشر شد، پورمحمدی به دلیل عضویت در هیئت چهار نفرهٔ کشتار سال ۶۷ موسوم به «هیئت مرگ»، به جنایت علیه بشریت متهم شده‌است. (وی در آن زمان سمت معاونت وزارت اطلاعات را بر عهده داشت) همچنین وی متهم شد در قتل روشنفکران و روزنامه‌نگاران منتقد حکومت ایران موسوم به قتل‌های زنجیره‌ای ایفای نقش کرده‌است. در گزارش سازمان دیده‌بان حقوق بشر، تمام این قبیل اقدامات فراقانونی و با برنامه‌ریزی برشمرده شده‌است.

پورمحمدی در سال ۱۳۹۲، ابتدا مسئولیت مستقیمش در اعدام دسته‌جمعی هزاران زندانیان سیاسی در سال ۱۳۶۷ را تکذیب نمود و گفت: «اینکه من در دهه ۶۰ لیستی از اعدامی‌ها را نزد آیت‌الله منتظری برده‌ام و ایشان مخالفت کرده‌اند قطعاً دروغ است، من در وزارت اطلاعات یک روز پست امنیتی نداشتم… بنابراین درگیر اعدام‌ها نبودم.» اما پس از انتشار نوار جلسه منتظری در ۲۴ مرداد ۶۷ با مسئولان اعدام دسته‌جمعی زندانیان سیاسی در سال ۱۳۶۷ شامل حسینعلی نیری، مرتضی اشراقی، مصطفی پورمحمدی و سید ابراهیم رئیسی، پورمحمدی از این اعدام‌ها دفاع کرد و در اظهار نظر دیگری گفت: «ما افتخار می‌کنیم که دستور خدا را در رابطه با منافقین اجرا کردیم»

پس از آن و در مرداد ۱۳۹۸، مصطفی پورمحمدی در گفت‌وگویی با مثلث (هفته‌نامه)، بار دیگر از اعدام زندانیان سیاسی در سال ۶۷ دفاع کرد و گفت که در پرداختن به این مورد دفاع حقوقی و حقوق شهروندی موضوعیت ندارد. او در این گفت‌وگو، شرایط کشور در سال ۶۷ را «جنگی» توصیف کرد و گفت: «حالا ما به خاطر فضای روانی بدهکاریم و باید پاسخ بدهیم؟».

چند روز پس از انتشار این گفت‌وگو، سازمان عفو بین‌الملل اظهارات اخیر مصطفی پورمحمدی را نشانه «مصونیت» او و دیگر مسئولان آن «کشتار جمعی» در برابر محاکمه و مجازات دانست.

عضو هیئت مرگ

در منابع گوناگونی، از مصطفی پورمحمدی (نمایندهٔ وقت وزارت اطلاعات) به همراه حسین‌علی نیری (حاکم پیشین شرع)، مرتضی اشراقی (دادستان پیشین تهران) و سید ابراهیم رئیسی (معاون پیشین دادستان تهران)، به عنوان مسئولان هیئت مرگ یاد شده‌است.

وزارت کشور دولت نهم

وی در تاریخ ۲۳ مرداد ۱۳۸۴ از سوی محمود احمدی‌نژاد رئیس‌جمهور وقت ایران برای تصدی وزارت کشور به مجلس معرفی و در اردیبهشت ۱۳۸۷ از این مقام برکنار شد. پورمحمدی در جریان دفاعیه خود در مجلس نهم برای تصدی وزارت دادگستری، دلیل برکناری خود را اعتراض به اختلاس‌های گسترده در دوره ریاست جمهوری احمدی‌نژاد دانست.

وزارت دادگستری دولت یازدهم

وی در تاریخ ۲۴ مرداد ۱۳۹۲ از مجلس شورای اسلامی رأی اعتماد گرفت و وزیر دادگستری دولت یازدهم شد.

حواشی تسلیت به سید محمد خاتمی

پس از درگذشت سکینه ضیایی، مادر سید محمد خاتمی، رئیس‌جمهور اسبق ایران و با وجودی که قوهٔ قضاییه وی را ممنوع‌التصویر و خبر اعلام کرده بود، مصطفی پورمحمدی، وزیر دادگستری نیز در پیامی به سید محمد خاتمی تسلیت گفت. خبر این تسلیت ابتدا در خبرگزاری میزان وابسته به قوه قضاییه منتشر شد، اما چند ساعت بعد از روی این سایت برداشته شد. خبرگزاری میزان بعد از انتشار پیام تسلیت پورمحمدی به محمد خاتمی رئیس‌جمهوری اسبق برای درگذشت مادرش ضمن حذف این مطلب، دبیر گروه قضایی این خبرگزاری را هم اخراج کرد.

رد صلاحیت در انتخابات خبرگان

پورمحمدی در سال ۱۳۹۴ برای انتخابات مجلس خبرگان از استان البرز کاندیدا شد که صلاحیت وی مورد تأیید شورای نگهبان قرار نگرفت.

نامه مطهری به پورمحمدی

پس از انتشار نوار صوتی سخنان حسینعلی منتظری، دربارهٔ اعدام‌های سال ۱۳۶۷، علی مطهری، نایب رئیس مجلس شورای اسلامی به پورمحمدی وزیر دادگستری که در آن زمان مسئولیت قضایی داشته نامه نوشته و از وی خواستار توضیح گردید.

مسئولیت‌ها

1. دادستان انقلاب اسلامی خوزستان، بندرعباس، کرمانشاه و مشهد (۱۳۵۸ تا ۱۳۶۵)
2. دادستان انقلاب نظامی در مناطق غرب کشور (۱۳۶۵)
3. نماینده وزارت اطلاعات در محاکمه زندانیان سیاسی
4. رئیس اطلاعات خارجی وزارت اطلاعات جمهوری اسلامی (۱۳۶۹ تا ۱۳۷۸)
5. مشاور ریاست دفتر و مدیرگروه «سیاسی-اجتماعی» دفتر رهبری (۱۳۸۱ تا کنون)
6. معاون و جانشین وزیر اطلاعات (۱۳۶۶ تا ۱۳۷۸)
7. عضو هیئت مدیره جامعه الزهرا قم (۱۳۶۶ تا کنون)
8. عضو و رئیس هیئت امناء مرکز اسناد انقلاب اسلامی (۱۳۷۵ تا کنون)
9. عضو هیئت مؤسس حوزه علمیه مسجد سلیمان
10. استاد دانشگاه امام صادق (۱۳۷۹ تاکنون)
11. وزیر کشور در دولت احمدی‌نژاد (پس از دو سال و نیم کنار گذاشته شد)
12. ریاست سازمان بازرسی کل کشور به حکم شاهرودی رئیس قوه قضائیه
13. رئیس هیئت مؤسس مؤسسه آموزش عالی طلوع مهر (۱۳۹۰ تا کنون).
14. وزیر دادگستری در دولت روحانی (۱۳۹۲ تا۱۳۹۶)
15. رئیس مرکز اسناد انقلاب اسلامی (۱۴۰۰ تا کنون)

منابع

• اعدام زندانیان سیاسی (تابستان ۱۳۶۷
• وبگاه رسمی مصطفی پور محمدی
• پایگاه رسمی شورای اطلاع‌رسانی دولت جمهوری اسلامی ایران - وزیر کشور

پیوند به بیرون

• اعتراض رسمی ایران به ندادن روادید ورود به آمریکا به مصطفی پورمحمدی خبرگزاری رسمی ایرنا (انگلیسی)
• شکایت دولت از وزیر سابق کشور

سِمَت‌های علمی
پیشین: سید حمید روحانی	رئیس هیئت امنای مرکز اسناد انقلاب اسلامی اکنون–۱۳۷۵	در حال تصدی
مناصب سیاسی
پیشین: ؟	قائم‌مقام وزیر اطلاعات ۱۳۷۸–۱۳۷۶	پسین: ؟
پیشین: سید عبدالواحد موسوی لاری	وزیر کشور ۱۳۸۷–۱۳۸۴	پسین: سید مهدی هاشمی سرپرست
پیشین: سید مرتضی بختیاری	وزیر دادگستری ۱۳۹۶–۱۳۹۲	پسین: سید علیرضا آوایی
مناصب نظامی
پیشین: سید عبدالواحد موسوی لاری	جانشین فرمانده کل نیروهای مسلح در امور ناجا ۱۳۸۷–۱۳۸۴	بدون متصدی تصدی بعدی توسط: صادق محصولی
مناصب قضایی
پیشین: محمد نیازی	رئیس سازمان بازرسی کل کشور ۱۳۹۲–۱۳۸۷	پسین: ناصر سراج
مناصب احزاب سیاسی
پیشین: محمدعلی موحدی کرمانی	دبیرکل جامعه روحانیت مبارز اکنون–۱۳۹۷	در حال تصدی