دانشگاه ادیان و مذاهب

از ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد
دانشگاه ادیان و مذاهب
دانشگاه ادیان و مذاهب
شعاردانشگاه ادیان، دریچه‌ای به جهان
نوعغیردولتی
بنیانگذاری شده۱۳۷۳
بنیان گذارسیدابوالحسن نواب
ارائه دهنده رشته‌هایادیان ابراهیمی، ادیان غیر ابراهیمی، دین‌شناسی، شیعه‌شناسی، تاریخ تشیع، فرق تشیع، مذاهب اسلامی، عرفان و تصوف، فلسفه دین، فلسفه اخلاق، فلسفه اسلامی، مطالعات زنان، مطالعات دین‌پژوهانه، هنر و رسانه و…
رئیسسیدابوالحسن نواب
کارمندان مدیریتی
  • دکتر رحمان بوالحسنی(معاون آموزشی)
  • دکتر مهدی فرمانیان(معاون پژوهشی)
موقعیتقم
وبگاه

دانشگاه بین‌المللی ادیان و مذاهب (به انگلیسی: University of Religions and Denominations) مرکزی آموزشی و پژوهشی است که از سال ۱۳۸۷[۱] فعالیت رسمی خود را در زمینهٔ علوم انسانی و به‌ویژه ادیان و مذاهب آغاز کرده‌است. دانشگاه ادیان و مذاهب، یک دانشگاه غیرانتفاعی است.[۲][۳]

تاریخچه[ویرایش]

سال ۱۳۷۳ شمسی برابر سال ۱۹۹۴ میلادی، جمعی از دانشوران حوزه علمیه قم برای مطالعه تخصصی سه رشته ادیان ابراهیمی (مسیحیت و یهودیت)، ادیان شرق (بودیسم، هندوئیسم، خاور دور و ایران باستان) و مذاهب اسلامی (مذاهب کلامی، فرق و عرفان و تصوف) دور هم جمع شدند. این گروه در دوره‌ای چهارساله، افزون بر مطالعه در آن سه رشته، با زبان‌های انگلیسی، سنسکریت و عبری نیز آشنا شدند.[نیازمند منبع]

مطالعات ادیان و مذاهب ادامه داشت تا سال ۱۳۸۳ شمسی، که به دنبال تلاش‌ها و پیگیری‌ها برای تربیت نیرو در حوزه ادیان و مذاهب، سرفصل‌های سه رشته تدوین شد و آن را به وزارت علوم، تحقیقات و فناوری پیشنهاد کردند. شورای عالی گسترش وزارت علوم این سرفصل‌ها را تصویب کرد و در سال ۱۳۸۴ شمسی نخستین گروه دانشجویی مشغول به تحصیل شدند. در آن زمان این مرکز، یک مرکز آموزش عالی بود و با عنوان «مرکز آموزش عالی مطالعات و تحقیقات ادیان و مذاهب» قعالیت داشت. [نیازمند منبع]

www.urd.ac.ir
نمایی از دانشگاه ادیان و مذاهب

در سال ۱۳۸۷ شمسی برابر با سال ۲۰۰۸ میلادی، با موافقت وزارت علوم تحقیقات و فناوری، مرکز آموزش عالی مطالعات و تحقیقات ادیان و مذاهب به «دانشگاه ادیان و مذاهب» تغییر کرد. محمد مهدی زاهدی، با این ارتقای رتبه به دلیل مطابقت کیفیت آموزشی دانشگاه با موازین قانونی، موافقت قطعی کرد و نیازی به گذراندن مرحله «موافقت اصولی» ندید.[نیازمند منبع] وزیر علوم وقت در نامه‌اش به سید ابوالحسن نواب، مؤسس و رئیس دانشگاه ادیان و مذاهب، خبر تصویب ارتقای دانشگاه را چنین نوشت:

«شورای گسترش آموزش عالی در جلسهٔ مورخ ۳۱ فروردین ۱۳۸۷ خود، با ارتقای مؤسسه آموزش عالی غیردولتی- غیرانتفاعی ادیان و مذاهب به «دانشگاه غیردولتی- غیرانتفاعی ادیان و مذاهب» موافقت قطعی به عمل آورد.»[نیازمند منبع]

وظایف[ویرایش]

  • تربیت متخصص در زمینهٔ ادیان و مذاهب
  • انجام پژوهش‌های بنیادی، کاربردی و تطبیقی در زمینهٔ ادیان و مذاهب
  • اطلاع‌رسانی، چاپ و نشر مجلات، کتب و دائرةالمعارف در زمینهٔ ادیان و مذاهب
  • برقراری ارتباط متقابل با مراکز مشابه و دین‌پژوهان
  • گفتگو بین ادیان و مذاهب و تلاش برای نزدیک ساختن دیدگاه‌ها
  • معرفی منطقی و علمی اسلام (با رویکرد شیعی) در عین احترام به عقاید، باورها و آیین سایر ادیان و مذاهب [نیازمند منبع]

ساختمان و محوطهٔ دانشگاه[ویرایش]

ساختمان اصلی دانشگاه ادیان و مذاهب، در شهرک پردیسان قم بنا شده‌است. این مجموعه شامل ده ساختمان و فضای سبز است که مجموعهٔ اداری، آموزشی و رفاهی دانشگاه ادیان و مذاهب را در خود گرد آورده‌است.[۴]

www.urd.ac.ir
نمایی از محیط دانشگاه ادیان و مذاهب

دانشکده‌ها و رشته‌ها[ویرایش]

دانشکده ادیان در دانشگاه ادیان و مذاهب

تا سال ۱۴۰۰، چهل رشتهٔ تحصیلی در یازده دانشکدهٔ دانشگاه ادیان و مذاهب ارائه می‌شود. این رشته‌ها در سه زبان فارسی، عربی و انگلیسی ارائه می‌شود و علاوه بر دانشجویان ایرانی و فارسی‌زبان، شمار زیادی از دانشجویان کشورهای دیگر را نیز به خود جذب نموده‌است.[۴]

هم‌اکنون دانشگاه ادیان و مذاهب بیش از هشت هزار دانشجوی در حال تحصیل و بیش از دو هزار و هفتصد فارغ‌التحصیل دارد. همچنین در رشته‌های دکتری تخصصی، بیش از ۳۵۹ نفر از این دانشگاه فارغ‌التحصیل شده و بیش از ۹۵۰ نفر در حال تحصیل هستند. یازده دانشکدهٔ دانشگاه ادیان و مذاهب عبارتند از:[۴]

  1. دانشکدهٔ شیعه‌شناسی
  2. دانشکدهٔ مذاهب
  3. دانشکدهٔ دین و هنر
  4. دانشکدهٔ حقوق
  5. دانشکدهٔ عرفان
  6. دانشکدهٔ رسانه و ارتباطات
  7. دانشکدهٔ فلسفه
  8. دانشکدهٔ مطالعات ملل
  9. دانشکدهٔ ادیان
  10. دانشکدهٔ زن و خانواده
  11. دانشکدهٔ زبان و فرهنگ ملل

دانشجویان و پژوهشگران این دانشگاه، در رشته‌های مرتبط با تاریخ اسلام و تشیع و فرق شیعه، فقه و حقوق، فقه و کلام مذاهب اسلامی، فلسفه، کلام و عرفان اسلامی، تاریخ و الهیات مربوط به مسیحیت، یهودیت، بودیسم و هندوئیسم و زرتشت و مطالعه تطبیقی ادیان، مطالعات زنان، مطالعات دین‌پژوهانه، هنر و رسانه به آموزش و پژوهش مشغول‌اند.[۴]

سه دانشکدهٔ «زن و خانواده»، «شیعه‌شناسی» و «عرفان»، از دانشکده‌های منحصر به فرد در کشور به‌شمار می‌آیند. ممیزی صورت پذیرفته وزارت علوم در سال … دربارهٔ رشته‌های مرتبط با ادیان و مذاهب نشان می‌دهد با وجود آنکه برخی رشته‌های آموزشی در دانشگاه ادیان و مذاهب در نوزده دانشگاه دیگر کشور تدریس می‌شود، اما هیچ دانشگاهی همه این رشته‌ها را در کنار هم ارائه نمی‌دهد. این با بیش از صد دانشگاه و مؤسسهٔ آموزشی و فرهنگی داخلی و خارجی تفاهم‌نامهٔ همکاری دارد.[۴]

مراکز[ویرایش]

مرکز آموزش‌های الکترونیک:

مرکز آموزش‌های الکترونیکی (غیرحضوری) دانشگاه ادیان و مذاهب از سال ۱۳۹۱ با مجوز رسمی از وزارت «علوم، تحقیقات و فناوری» کار خود را آغاز نموده‌است.[نیازمند منبع]

مرکز آموزش‌های آزاد:

مرکز آموزش‌های آزاد این دانشگاه، در دو بخش داخلی و بین‌المللی به فعالیت مشغول است و به برگزاری دوره‌های کوتاه مدت می‌پردازد. محوریت فعالیت این مرکز در بخش داخلی، مهارت‌های پژوهشی (مطالعه و یادگیری، روش‌ها و انواع پژوهش، ابزارهای پژوهش، شیوه نگارش علمی، زبان و ترجمه، تصحیح، ویرایش و….) و در بخش خارجی، معرفی دین، فرهنگ و جامعهٔ ایرانی و توریسم تحصیلی است.[نیازمند منبع]

پژوهشکده‌ها[ویرایش]

پژوهشکده ادیان و مذاهب که از سال ۱۳۹۰ با اخذ موافقت از از وزارت علوم تحقیقات و فناوری کار خود را آغاز نموده، در سه گروه پژوهشی مذاهب اسلامی، شیعه‌شناسی و ادیان به فعالیت می‌پردازد. حاصل کار این پژوهشکده نشر کتب و مقالات و به ثمر رساندن تحقیقات متنوع بوده‌است. در کنار این فعالیت‌ها، برگزاری ده‌ها نشست با حضور اساتید برجسته و ارائه‌های تخصصی در همکاری با دبیرخانهٔ کرسی‌های آزاداندیشی، از دیگر دستاوردهای این پژوهشکده است.[۵]

پژوهشکدهٔ دیگر دانشگاه ادیان و مذاهب، پژوهشکده زن و خانواده است.[۶]

نشریات پژوهشی[ویرایش]

این پژوهشگاه، تنها نشریه علمی‌پژوهشی ایران به زبان انگلیسی در زمینه ادیان را به نام «Religious Inquiries» منتشر می‌کند. از دیگر نشریات این دانشگاه، موارد زیر را می‌توان نام برد:[۷][۴]

  • هفت‌آسمان: نخستین مجله تخصصی در حوزه ادیان و مذاهب در ایران
  • پژوهش‌های ادیانی
  • پژوهشنامه مذاهب اسلامی
  • پژوهشنامه امامیه
  • فلسفه
  • شیعه‌پژوهی
  • زن و خانواده
  • پژوهشنامه مطالعات تطبیقی مذاهب فقهی

فعالیت‌های بین‌المللی[ویرایش]

دانشگاه ادیان و مذاهب در عرصهٔ بین‌المللی نیز، فعالیت‌هایی از قبیل موارد زیر را در کارنامه دارد:[۴]

  • حضور بیش از پانصد هیئت خارجی
  • دیدار با شخصیت‌های علمی، فرهنگی و سیاسی از کشورهای مختلف
  • امضای تفاهم‌نامه با مراکز آموزشی و فرهنگی
  • تبادل اساتید و دانشجویان
  • برگزاری نشست‌های مشترک

نشست‌ها و دوره‌های بین‌المللی:

در میان نشست‌ها و دوره‌هایی که به صورت بین‌المللی توسط دانشگاه ادیان و مذاهب انجام گرفته می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:[۴]

  • نشست‌های متقابل اساتید و دانشجویان با اساتید و دانشجویان دانشگاه پادربورن آلمان (Paderborn University)
  • نشست‌های متقابل اساتید و دانشجویان با اساتید و دانشجویان دانشگاه پتسدام آلمان (University of Potsdam)
  • نشست‌های متقابل اساتید و دانشجویان با اساتید و دانشجویان دانشگاه گوته آلمان
  • نشست‌های متقابل اساتید و دانشجویان با اساتید و دانشجویان دانشگاه ریوکوکو ژاپن
  • دوره کوتاه‌مدت شیعه‌شناسی به زبان انگلیسی
  • دوره کوتاه‌مدت ایران‌شناسی به زبان انگلیسی
  • دوره کوتاه‌مدت قانون اساسی ایران به زبان انگلیسی

تفاهم‌نامه‌ها:

دانشگاه ادیان و مذاهب با مراکز علمی و فرهنگی خارجی، از جمله موارد زیر، تفاهم‌نامه دارد:[۸]

  • دانشگاه الجزائر (جامعة الجزائر)
  • مرکز مطالعات اسلامی و خاورمیانه اندونزی
  • دانشگاه بین‌المللی اسلامی مالزی (International Islamic University Malaysia)
  • مؤسسه بین‌المللی اندیشه و تمدن اسلامی (ISTAC)
  • دانشگاه پادربورن
  • دانشگاه پتسدام
  • دانشگاه ریوکوکو (Ryukoku University)
  • جامعه الزیتونه تونس
  • دانشگاه هارتفورد آمریکا (Hartford Seminary, USA)
  • دانشگاه پاپی لاترانزه ایتالیا (Pontifical Lateran University, Vatican City)
  • مؤسسه اسمولنی روسیه (The Smolny Institute of Russian Academy)
  • دانشگاه اسلامی شاذلیه مکاسر اندونزی
  • دانشگاه حراره زیمبابوه
  • دانشگاه سنت ژوزف لبنان
  • آموزشکده عالی روش‌شناسی علوم انسانی پاریس
  • آکادمی اسلامی آلمان
  • مؤسسه قرآن و عترت ترکیه
  • کلیه الدعوه للدراسات الاسلامیه لبنان
  • دانشگاه آزاد برلین
  • دانشگاه کوفه
  • دانشگاه کامیلاس پونتیفیکال اسپانیا (Universidad Pontificia Comillas)
  • انستیتو فناوری اطلاعات پاکستان
  • دانشگاه قاهره، عین شمس، الازهر
  • دانشگاه گوته آلمان (Goethe University)
  • مدرسه اسلام و علوم مدرن پاکستان
  • مؤسسه مطالعات دینی دانشگاه پتسدام آلمان
  • آکادمی آموزشی پژوهشی ایمان وین
  • دانشگاه شیخ طوسی عراق (کلیة الشیخ الطوسی الجامعه)
  • دانشگاه إمام صادق بغداد
  • دانشگاه حاجی بکتاش ولی نوشهیر ترکیه
  • دانشگاه فرانسیسکو ویتورا اسپانیا
  • مرکز فرهنگی کوثر استانبول
  • انستیتو فرهنگی حافظ و گوته برلین - آلمان
  • مؤسسه اراسموس
  • مجلس التنمیة المستقل
  • دانشگاه گراتس اتریش
  • مرکز کربلاء للدراسات و البحوث
  • دانشگاه سن مارینو
  • کالج آموزشی کانادا
  • دانشگاه تورین ایتالیا

کتابخانه و انتشارات[ویرایش]

کتابخانهٔ دانشگاه ادیان و مذاهب، بیش از ۱۰۰هزار کتاب و بیش از ۱۶۰هزار مقاله دارد. این کتابخانه به صورت قفسه‌باز اداره می‌شود. این کتابخانه منابع مورد نیاز محققان در زمینه‌های مختلف علوم انسانی، اسلام‌شناسی، ایران‌شناسی، ادیان و مذاهب و غیره را در زبان‌های فارسی، انگلیسی، عربی، روسی، فرانسوی، آلمانی، سانسکریت، پهلوی و دیگر زبان‌ها دارا می‌باشد. این مرکز با ده‌ها پایگاه در ارتباط است و استفاده از منابع آن‌ها را برای پژوهشگران تسهیل می‌کند.

محیط دانشگاه ادیان و مذاهب
کتابخانه دانشگاه ادیان و مذاهب

در کنار کتابخانه، یک سالن مطالعه نیز در اختیار پژوهشگران و مراجعان قرار دارد.[۴]

«مرکز چاپ و نشر دانشگاه ادیان و مذاهب» به انتشار آثار مرتبط با ادیان و مذاهب و در موضوعات اسلام، مسیحیت، یهودیت، زرتشت، صائبین، ادیان شرق، مذاهب و فرق اسلامی، عرفان و تصوف، دین‌پژوهی و … می‌پردازد. این مرکز مسئولیت دو انتشارات را بر عهده دارد و تا بهار سال ۱۳۹۸ بیش از ۳۲۶ عنوان کتاب منتشر نموده‌است. فروشگاه کتاب این دانشگاه، به عرضهٔ محصولات این انتشارات و دیگر کتب موردنیاز دانشجویان می‌پردازد.[۹][۱۰]

دفتر مطالعات ادیان و حقوق بشر[ویرایش]

این دانشگاه، برای پرداختن به مسئلهٔ «دین و حقوق بشر»، از سال ۱۳۸۷ دفتر مطالعات ادیان و حقوق بشر را راه‌اندازی نمود. این مرکز در راستای اهداف زیر تأسیس شده‌است:[۴]

  • تهیه و انتشار محتواهای مکتوب، به منظور پر کردن خلاء مطالعات نظری
  • حمایت از آثار پژوهشی (مقاله و پایان‌نامه)
  • تکمیل مرکز اسناد تخصصی دین و حقوق بشر که برای دستیابی به مجموعهٔ کاملی از منابع پژوهشی در این موضوع پیگیری می‌شود

واحد مشهد[ویرایش]

«دانشگاه ادیان و مذاهب واحد مشهد» در سال ۱۳۹۸، با انعقاد تفاهم نامه‌ای با حوزه علمیه خراسان، فعالیت خود را به صورت رسمی آغاز کرده‌است. این حوزه با انعقاد تفاهم‌نامه‌ای با دانشگاه ادیان و مذاهب به برپایی چهار دوره دکترا در رشته‌های شیعه‌شناسی، وهابیت‌شناسی، دین پژوهی و مذاهب کلامی و یک دوره کارشناسی ارشد در رشته مدیریت رسانه از میان طلاب اقدام نموده‌است.[۱۱]

دفاتر و مراکز وابسته[ویرایش]

  • دفتر گفتگوی ادیان
  • مرکز عالی اطلاع‌رسانی ادیان و مذاهب

استادان سرشناس[ویرایش]

منابع[ویرایش]

  1. kaviresabz.net. «تاریخچه». تاریخچه. دریافت‌شده در ۲۰۲۱-۰۵-۲۶.
  2. تمدید مهلت ثبت‌نام آزمون کارشناسی ارشد دانشگاه ادیان و مذاهب
  3. «دانشگاه ادیان و مذاهب دانشجو می‌پذیرد». بایگانی‌شده از اصلی در ۷ سپتامبر ۲۰۱۵. دریافت‌شده در ۱۸ سپتامبر ۲۰۱۵.
  4. ۴٫۰۰ ۴٫۰۱ ۴٫۰۲ ۴٫۰۳ ۴٫۰۴ ۴٫۰۵ ۴٫۰۶ ۴٫۰۷ ۴٫۰۸ ۴٫۰۹ kaviresabz.net. «چگونه در دانشگاه ادیان و مذاهب تحصیل کنم». چگونه در دانشگاه ادیان و مذاهب تحصیل کنم. بایگانی‌شده از اصلی در ۲۶ مه ۲۰۲۱. دریافت‌شده در ۲۰۲۱-۰۵-۲۶.
  5. kaviresabz.net. «پژوهشکده در یک نگاه». پژوهشکده در یک نگاه. بایگانی‌شده از اصلی در ۲۶ مه ۲۰۲۱. دریافت‌شده در ۲۰۲۱-۰۵-۲۶.
  6. kaviresabz.net. «پژوهشکده زن و خانواده». پژوهشکده زن و خانواده. بایگانی‌شده از اصلی در ۲۶ مه ۲۰۲۱. دریافت‌شده در ۲۰۲۱-۰۵-۲۶.
  7. kaviresabz.net. «آرشیو / پژوهشکده». آرشیو / پژوهشکده. بایگانی‌شده از اصلی در ۲۶ مه ۲۰۲۱. دریافت‌شده در ۲۰۲۱-۰۵-۲۶.
  8. kaviresabz.net. «تفاهم‌نامه‌های دانشگاه ادیان و مذاهب با دانشگاه‌ها و مراکز داخلی و خارجی». تفاهم‌نامه‌های دانشگاه ادیان و مذاهب با دانشگاه‌ها و مراکز داخلی و خارجی. دریافت‌شده در ۲۰۲۱-۰۵-۲۶.
  9. kaviresabz.net. «انتشارات در یک نگاه». انتشارات در یک نگاه. بایگانی‌شده از اصلی در ۲۶ مه ۲۰۲۱. دریافت‌شده در ۲۰۲۱-۰۵-۲۶.
  10. kaviresabz.net. «چگونه در دانشگاه ادیان و مذاهب تحصیل کنم». چگونه در دانشگاه ادیان و مذاهب تحصیل کنم. بایگانی‌شده از اصلی در ۲۶ مه ۲۰۲۱. دریافت‌شده در ۲۰۲۱-۰۵-۲۶.
  11. kaviresabz.net. «دربارهٔ یانشگاه ادیان و مذاهب واحد مشهد». دربارهٔ یانشگاه ادیان و مذاهب واحد مشهد. دریافت‌شده در ۲۰۲۱-۰۵-۲۶.

پیوند به بیرون[ویرایش]