جیوت‌پینگ
| جیوت‌پینگ | |||||||||||||||||||||||||
 جیوت‌پینگ به نویسه‌های چینی و لاتین‌نویسی‌شده | |||||||||||||||||||||||||
| نویسه‌های چینی سنتی | 粵拼 | ||||||||||||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| نویسه‌های چینی ساده‌شده | 粤拼 | ||||||||||||||||||||||||
| جیوت‌پینگ | Jyut6ping3 | ||||||||||||||||||||||||
| ییل کانتونی | Yuhtping | ||||||||||||||||||||||||
| |||||||||||||||||||||||||
جیوت‌پینگ (به چینی: 粵拼) یک سامانه لاتین‌نویسی برای زبان کانتونی است که توسط جامعه زبان‌شناسان هنگ کنگ (LSHK) در سال ۱۹۹۳ ایجاد شد. نام جیوت‌پینگ نتیجه ادغام نخستین نویسه‌های چینی دو عبارت 粵語 (به لاتین: Jyut6jyu5) به معنی زبان یوئی و 拼音 (به لاتین: ping3jam1) به معنی الفبای آوایی و در کل به معنای الفبای یوئی است.
بیان حروف[ویرایش]
آغازین[ویرایش]
| b /p/ 巴 |
p /pʰ/ 怕 |
m /m/ 媽 |
f /f/ 花 |
|
| d /t/ 打 |
t /tʰ/ 他 |
n /n/ 那 |
l /l/ 啦 | |
| g /k/ 家 |
k /kʰ/ 卡 |
ng /ŋ/ 牙 |
h /h/ 蝦 |
|
| gw /kʷ/ 瓜 |
kw /kʷʰ/ 誇 |
w /w/ 蛙 | ||
| z /ts/ 渣 |
c /tsʰ/ 叉 |
s /s/ 沙 |
j /j/ 也 |
پایانی[ویرایش]
| aa /a:/ 沙 |
aai /a:i̯/ 徙 |
aau /a:u̯/ 梢 |
aam /a:m/ 三 |
aan /a:n/ 山 |
aang /a:ŋ/ 坑 |
aap /a:p̚/ 圾 |
aat /a:t̚/ 剎 |
aak /a:k̚/ 客 |
| a /ɐ/ 㗎 |
ai /ɐi̯/ 西 |
au /ɐu̯/ 收 |
am /ɐm/ 心 |
an /ɐn/ 新 |
ang /ɐŋ/ 笙 |
ap /ɐp̚/ 濕 |
at /ɐt̚/ 失 |
ak /ɐk̚/ 塞 |
| e /ɛ:/ 些 |
ei /ei̯/ 四 |
eu /ɛ:u̯/ 掉[۱] |
em /ɛ:m/ 舐[۲] |
eng /ɛ:jŋ/ 鄭 |
ep /ɛ:p̚/ 夾[۳] |
ek /ɛ:jk̚/ 石 | ||
| i /i:/ 詩 |
iu /i:u̯/ 消 |
im /i:m/ 閃 |
in /i:n/ 先 |
ing /ejŋ/ 星 |
ip /i:p̚/ 攝 |
it /i:t̚/ 洩 |
ik /ejk̚/ 識 | |
| o /ɔ:/ 疏 |
oi /ɔ:y̯/ 開 |
ou /ou̯/ 蘇 |
on /ɔ:n/ 看 |
ong /ɔ:ŋ/ 康 |
ot /ɔ:t̚/ 喝 |
ok /ɔ:k̚/ 索 | ||
| u /u:/ 夫 |
ui /u:y̯/ 灰 |
un /u:n/ 寬 |
ung /owŋ/ 鬆 |
ut /u:t̚/ 闊 |
uk /owk̚/ 叔 | |||
| eoi /ɵy̯/ 需 |
eon /ɵn/ 詢 |
eot /ɵt̚/ 摔 |
||||||
| oe /œ:/ 鋸 |
oeng /œ:ŋ/ 商 |
oet /œ:t̚/ [۴] |
oek /œ:k̚/ 削 | |||||
| yu /y:/ 書 |
yun /y:n/ 孫 |
yut /y:t̚/ 雪 |
||||||
| m /m̩/ 唔 |
ng /ŋ̩/ 吳 |
نمونه‌ها[ویرایش]
| سنتی | ساده‌شده | لاتین‌نویسی |
|---|---|---|
| 廣州話 | 广州话 | Gwong2 zau1 waa2 |
| 粵語 | 粤语 | Jyut6 jyu5 |
| 你好 | 你好 | nei5 hou2 |
برای نمونه بخشی از ۳۰۰ شعر تانگ به صورت زیر نوشته می شود:
| 春曉 孟浩然 |
Ceon1 hiu2 Maang6 Hou6jin4 |
|---|---|
| 春眠不覺曉， | Ceon1 min4 bat1 gok3 hiu2, |
| 處處聞啼鳥。 | cyu3 cyu3 man4 tai4 niu5. |
| 夜來風雨聲， | Je6 loi4 fung1 jyu5 sing1, |
| 花落知多少？ | faa1 lok6 zi1 do1 siu2? |
جستارهای وابسته[ویرایش]
منابع[ویرایش]
- مشارکت‌کنندگان ویکی‌پدیا. «Jyutping». در دانشنامهٔ ویکی‌پدیای انگلیسی، بازبینی‌شده در ۸ اوت ۲۰۲۰.