تاکسیدرمی

از ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد
چند جانور تاکسیدرمی شده

تاکسیدِرمی یا آکَنده‌سازی[۱] فن نگهداری درازمدت پیکر جانوران برای نمایش است. به کسی که کار تاکسیدرمی را انجام می‌دهد «تاکسیدرمیست» می‌گویند.

نام[ویرایش]

سر فیل تاکسیدرمی شده بر دیوار موزه جرج ایستمن.
نمونه‌های تاکسیدرمی شده در موزه حیات وحش سبزوار

واژه «تاکسیدرمی» ریشه در زبان یونانی باستان دارد و از دو بخش τάξις (تاکسیس، به معنی نظم دادن و آراستن) و δέρμα (درما، به معنی پوست) ساخته شده‌است و معنی منظم کردن و آراستن پوست (جانور) می‌دهد. در فارسی گاه آن را «آمپایه کردن» (از فرانسه empaillage، به معنی از کاه آکندن) و «خشک کردن (جانور)» هم گفته‌اند.

روش[ویرایش]

در این کار بدن جانوران را تهی می‌کنند و به جای چشم جانوران چشم‌های ساختگی که از پلاستیک فشرده ساخته شده به کار می‌رود. برخی از کارهای مربوط به این فن:

  • کار در زمینه گندزدایی، شستشو و سفید کردن جمجمه، اسکلت و شاخ جانور
  • دوخت و بازسازی بخش‌های آسیب دیده پوست و آماده‌سازی آن با به‌کارگیری ماده‌های شیمیایی
  • گذاشتن پوست بر روی تندیس ساخته شده و آماده نمودن آن برای گام‌های پایانی که آرایش و ریخت دادن است.
  • تندیس‌سازی جانوران بنا به ریخت جانور در طبیعت
  • چشم گذاشتن و رنگ آمیزی جانور
  • فرآوری طرح‌های بدن جانوران برای آموزش، راهنمایی تاکسیدرمیست‌ها دربهبود انجام کار.
  • آماده نمودن ابزارها برای جداکردن اسکلت و جمجمه و شاخ جانوران از لاشه آنها.
  • جوشاندن، تمیز کردن و چربی‌گیری از استخوان و پوست.
  • شستشو، آبگیری و خشک نمودن و نیز روغنکاری و تراوش پوست جانوران.
  • وارسی و بازرسی و بازبینی کارهای بالا.

اصولاً انجام چنین فرایندی بستگی به نوع حیوان دارد که تقریباً بین ۳ الی ۴ تا ۷ روز طول تا این کار انجام شود.

باور غلط[ویرایش]

خیلی از مردم در این باورند که روش تاکسیدرمی با برق انجام می‌شود که حیوان به صورت کامل خشک می‌شود، که چنین روشی در هیچ جا انجام نمی‌شود، چون بعد از انجام چنین کار حیوان سوخته و بوی بدی به خود می‌گیرد، که در نتیجه چنین فرایندی پوست کیفیت خود را از دست داده و از بین می‌رود.

جستارهای وابسته[ویرایش]

منابع[ویرایش]

  1. برابر فرهنگستان زبان فارسی