سرخپوستان ایالات متحده آمریکا: تفاوت میان نسخه‌ها
جز ربات ردهٔ همسنگ (۲۳) +مرتب(۳.۷): + رده:سرخپوستان ایالات متحده آمریکا |
|||
| خط ۸۲: | خط ۸۲: | ||
[[ca:Amerindi nord-americà]] |
[[ca:Amerindi nord-americà]] |
||
[[de:Indianer Nordamerikas]] |
|||
[[en:Native Americans in the United States]] |
|||
[[fr:Amérindiens aux États-Unis]] |
|||
[[ja:インディアン]] |
|||
[[ko:미국내 아메리카 원주민]] |
[[ko:미국내 아메리카 원주민]] |
||
[[pl:Tubylczy Amerykanie]] |
|||
[[pt:Povos nativos dos Estados Unidos da América]] |
[[pt:Povos nativos dos Estados Unidos da América]] |
||
[[sv:USA:s ursprungsbefolkning]] |
|||
[[ta:ஐக்கிய அமெரிக்காவிலுள்ள தொல்குடி அமெரிக்கர்]] |
|||
[[tr:Kızılderili]] |
[[tr:Kızılderili]] |
||
[[zh:印第安人]] |
[[zh:印第安人]] |
||
نسخهٔ ۱۲ مارس ۲۰۱۳، ساعت ۱۳:۴۷
سرخپوستان بومی ایالات متحده آمریکا (به انگلیسی: Native Americans) به بومیان قدیمی کشور آمریکا اطلاق می‌شود که امروزه بصورت اقلّیتی در میان جمعیت مهاجر بعدی بسر می‌برند. این اقوام به گروه‌های بومی آمریکای شمالی تعلق دارند و زبانهای متعددی را تکلم می‌کنند.برخی هنوز به سنّت‌های قدیمی قومی خود پایبند مانده‌اند و برخی تحت همسان سازی با فرهنگ مدرن آمریکایی خوگرفته‌اند.
جمعیت کل تمام قبایل مختلف امروزه تا حدود ۲٫۵ میلیون نفر تخمین زده می‌شود.[۱]
تاریخ
اقوام سرخپوست آمریکای شمالی از بازماندگان گروه‌هایی هستند که در حدود بیست هزارسال پیش از میلاد از نواحی سر شمال سبیری گذشته و به قاره جدید وارد شده بودند.برخلاف ساکنان مزوآمریکا و نواحی متمدن آمریکای مرکزی و جنوبی, سرخپوستان آمریکای شمالی چندان متمدن نبوده و حالتی نیمه بدوی داشتند.بیشتر اطلاعاتی که امروزه از گذشته سرخپوستان ساکن در ایالات متحده داریم از گزارش‌های اروپاییان بدست آمده‌است.برخورد میان اروپاییان تازه وارد و ساکنان قدیمی در کشور آمریکا بحران‌ها و تضادهایی بوجود آورد که تا مدت‌ها بصورت جنگ و کینه ادامه پیداکرد. کریستوف کلمب پنداشته بود که سرخپوستان آمریکای مرکزی, هندی هستند، از این رو امروزه در بیشتر زبانهای اروپایی بومیان قاره آمریکا را هندی می‌خوانند.[۲] سرخپوستان آمریکایی با ورود اروپاییان با بیماری‌های همه‌گیر[نیازمند منبع]، نابودی فرهنگ[۳] و از دست رفتن خاک روبرو شدند. برخی قبایل سرخپوستان به مدت دو قرن در بردگی سفیدپوستان بودند[۴]، و برخی دیگر همانند در جنگ‌ها و پاکسازی‌های جمعی همانند کشتار ووندد نی به نابودی کشانده شدند. در سال ۱۸۳۰، اندرو جکسون، دستوری صادر کرد که بنام قانون سرخپوست زدایی مشهور گشت (به انگلیسی: Indian Removal Act)، که بر اساس آن، سرخپوستان را از زمینهای خود در شرق آمریکا به سمت زمینهای بایر غرب رود میسیسیپی مهاجرت داده می‌شدند. مهاجرت بزرگ قوم چروکی در سال ۱۸۳۸ از جورجیا به سمت غرب، از همین قسم مهاجرت‌های دولتی بود که به «رد اشک‌ها» (به انگلیسی: Trail of tears) شهرت پیدا کرد. در این سفر ۲۰۰۰ کیلومتری، ۴۰۰۰ سرخپوست جان خود را از دست دادند. این سرخپوستان به زمینهای مخصوصی در غرب آمریکا مهاجرت داده شدند که امروزه به زمینهای رزرویشن (به انگلیسی: reservation) یا اختصاصی معروفند. این زمینها بدستور کنگره آمریکا در سال ۱۸۳۴ برای سرخپوستان در نظر گرفته شدند.سرخپوستان در جنگ‌های داخلی آمریکا از مبارزان فعال بودند.پس از پایان این دوره جنگ‌ها و آزادی سیاهپوستان در آمریکا سیاست همسان سازی علیه سرخپوستانی که به امید پایان تنش وارد جنگ شده بودند آغاز شد.در قرن نوزدهم جورج واشنگتن و هنری ناکس تصمیم به متمدن کردن بومیان آمریکا گرفتند و همین موجب بروز شدید ترین درگیری‌ها میان آنها شد.در پی این رویدادها جنگ‌های سرخپوستان شدت گرفت گرچه پیروزی معمولا با نظامیان جمهوری آمریکا بود اما در نهایت در سال ۱۹۲۴ دولت آمریکا حق شهروندی سرخپوستان را پذیرفت و از آن زمان تا کنون آنان شهروند آمریکایی با حفظ حقوق قومی و مالکیت سرزمین می‌باشند.
زندگی در جامعه امروزی آمریکا
امروزه ۲۲۵٬۰۰۰ کیلومتر مربّع از خاک ایالات متحده آمریکا بصورت خودمختار در اختیار سرخپوستان قرار دارد، که این زمینها، همان زمینهای جایگزین یا اختصاصی قرن نوزدهم هستند. این زمینها تحت سرپرستی دفتر امور سرخپوستان قرار دارد، که خود زیر نظر وزارت کشور ایالات متحده آمریکا است.سرخپوستان آمریکا امروزه در بسیاری مناطق استقلال فرهنگی و تاحدودی سیاسی دارند.تلاش‌هایی برای تحکیم ریشه‌های قومی خود دارند و زبانهای که بدان‌ها صحبت می‌کنند تا حدودی محافظت شده قلمداد می‌شوند.برخی از آنها به زندگی سنتی و روستایی خود با آداب قبیله‌ای هنوز بسر می‌برند که بیشتر در نواحس جنوبی هممرز مکزیک می‌باشند.در سال ۲۰۰۳ جمعیت آنان در جامعه آمریکا ۲٬۷۸۶٬۶۵۲ برآورد شد که از این میزان ۴۱۳٬۳۸۲ نفر در کالیفرنیا , ۲۹۴٬۱۳۷ در آریزونا و ۲۷۹٬۵۵۹ تن در اوکلاهاما بسر می‌بردند.همچنین این گروه دارای نسبت بالایی از الکلیسم در درون خود هستند.آژانس‌های فعال بومیان آمریکا تلاش دارند تا با حفظ ریشه‌ها و هنجارهای سنتی سعی در بهبود شرایط بهداشتی و فرهنگی این گروه داشته باشند.
پراکندگی جغرافیایی و زبان‌ها
بومیان آمریکا بجز انگلیسی که زبان عمومی کشور محسوب می‌گردد به زبانهای مختلفی از گروه زبانهای بومی آمریکا تکلم می‌کنند.زبان آزتکی در یوتا بیشترین متکلم را دارد.پس از آن زبان ناهواتل با نزدیک به دویست هزار گویشور و زبان ناواهو با یکصدپنجاه هزار تن در رده‌های بعدی هستند.سرخپوستان آمریکا اگرچه در تمام سرزمین پراکنده‌اند اما بیشتر آنان در نواحی غربی و جنوب غربی بسر می‌برند.گروه مهم چروکی در میامی و سواحل میسیسیپی ساکن می‌باشند و گروه‌هایی نیز در مناطق شمالی مانند میشیگان و مونتانا زندگی می‌کنند که در این مناطق جمعیت و حضور بومیان کاملا قابل توجه می‌باشد.همچنین در آلاسکا شمار زیادی از بومیان ساکن بوده و بیشتر نواحی روستایی این ایالت کم جمعیت سرخپوست می‌باشند.
قبیله‌های مشهور
.JPG)
فرهنگ
- موزه ملی سرخپوستان ایالات متحده آمریکا
- زبانهای آتاباسکی
- موزه ایالتی آریزونا
- جغجغه (سرخپوستان)
- تاماهاوک
مکان‌ها
 |
در ویکیانبار پروندههایی دربارهٔ سرخپوستان ایالات متحده آمریکا موجود است. |
رهبران نامدار
جستارهای وابسته
- سرخپوستان کانادا
- تیپی، چادر سرخپوستی
پانویس
- ↑ 2000 Decennial Profiles
- ↑ Marcel Trudel et Micheline D'Allaire, Deux siècles d'esclavage au Québec
- ↑ فردریش انگلس، منشا خانواده، نشر جامی
- ↑ Paul Robert Magocsi, Aboriginal peoples
| تاریخ | .svg) | ||||
|---|---|---|---|---|---|
| استعمار اروپایی | |||||
| بر پایه کشور |
| ||||
| جستارهای وابسته | |||||