گلگت بلتستان: تفاوت میان نسخه‌ها

مختصات: ۳۵°۲۱′شمالی ۷۵°۵۴′شرقی / ۳۵٫۳۵°شمالی ۷۵٫۹°شرقی / 35.35; 75.9
از ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد
محتوای حذف‌شده محتوای افزوده‌شده
Rezabot (بحث | مشارکت‌ها)
جز ربات: حذف میان‌ویکی موجود در ویکی‌داده: ۳۸ میان‌ویکی
خط ۹۸: خط ۹۸:
[[رده:سیاست خارجی پاکستان]]
[[رده:سیاست خارجی پاکستان]]
[[رده:مناطق تقسیم‌شده]]
[[رده:مناطق تقسیم‌شده]]

[[bg:Северна провинция (Пакистан)]]
[[ca:Gilgit-Baltistan]]
[[cs:Gilgit - Baltistán]]
[[cy:Gilgit–Baltistan]]
[[de:Gilgit-Baltistan]]
[[diq:Gilgit-Baltıstan]]
[[en:Gilgit–Baltistan]]
[[es:Gilgit-Baltistán]]
[[et:Põhjaalad (Pakistan)]]
[[eu:Gilgit-Baltistan]]
[[fi:Gilgit-Baltistan]]
[[fr:Gilgit-Baltistan]]
[[hi:गिलगित-बल्तिस्तान]]
[[it:Gilgit-Baltistan]]
[[ja:ギルギット・バルティスタン州]]
[[ko:길기트발티스탄 주]]
[[la:Territoria Septentrionalia]]
[[lt:Gilgitas-Baltistanas]]
[[mr:गिलगीट-बाल्टिस्तान]]
[[ms:Gilgit-Baltistan]]
[[ne:गिल्गित-बाल्तिस्तान]]
[[nl:Gilgit-Baltistan]]
[[nn:Gilgit-Baltistan]]
[[no:Gilgit-Baltistan]]
[[pl:Gilgit-Baltistan]]
[[pnb:گلگت بلتستان]]
[[pt:Gilgit-Baltistão]]
[[ru:Гилгит-Балтистан]]
[[sco:Gilgit-Baltistan]]
[[simple:Gilgit-Baltistan]]
[[sr:Гилгит-Балтистан]]
[[sv:Gilgit-Baltistan]]
[[ta:வடக்கு நிலங்கள்]]
[[tr:Gilgit-Baltistan]]
[[uk:Гілгіт-Балтистан]]
[[ur:گلگت بلتستان]]
[[vi:Gilgit-Baltistan]]
[[zh:吉尔吉特-巴尔蒂斯坦]]

نسخهٔ ‏۱۰ مارس ۲۰۱۳، ساعت ۱۶:۳۳

گلگت-بلتستان
گلگت بلتستان
གིལྒིཏ་བལྟིསྟན
از بالا در جهت عقربه‌های ساعت: کی۲ - دره استور - نانگا پاربات - Shangrila Resort, Skardu - Deosai Plateau
از بالا در جهت عقربه‌های ساعت: کی۲ - دره استور - نانگا پاربات - Shangrila Resort, Skardu - Deosai Plateau
گلگت-بلتستان نشان داده شده با رنگ سرخ در منطقه سیاچن گلیشیر
گلگت-بلتستان نشان داده شده با رنگ سرخ در منطقه سیاچن گلیشیر
مختصات: ۳۵°۲۱′شمالی ۷۵°۵۴′شرقی / ۳۵٫۳۵°شمالی ۷۵٫۹°شرقی / 35.35; 75.9
تاسیس۱ ژولای ۱۹۷۰
پایتختگلگت
بزرگترین شهرگلگت
مدیریت
 • نوعسرزمین خودمختار تحت کنترل پاکستان
 • هیئت حاکمهمجلس قانون‎گذاری
 • فرماندارپیر کرم‎علی شاه[۱]
 • سروزیرسید مهدی شاه[۲]
مساحت
 • کل۷۲۴۹۶ کیلومتر مربع (۲۷۹۹۱ مایل مربع)
جمعیت
 (2008; est.)
 • کل۱٬۸۰۰٬۰۰۰
منطقه زمانییوتی‌سی +۵ (PKT)
کد ایزو ۳۱۶۶PK-NA
زبان‌های اصلی
کرسی‌های مجلس۳۳[۳]
نواحی۷
وبگاه

گلگت-بلتستان (اردو: گلگت بلتستان, بلتی: གིལྒིཏ་བལྟིསྟན) که پیشتر با نام مناطق شمالی شناخته می‌شد، از شمالی ترین تقسیمات سیاسی تحت کنترل پاکستان است. این منطقه از غرب با استان پاکستانی خیبر پختونخوا، در شمال با دالان واخان افغانستان، در شرق و شمال شرق با ناحیه سینکیانگ چین، در جنوب غرب با ناحیه کشمیر آزاد تحت کنترل پاکستان، در جنوب شرق هم با ایالت هندی جامو و کشمیر هم مرز است. این ناحیه به همراه دو ناحیه دیگر، منطقه مورد مناقشه کشمیر را تشکیل می‌دادند که سبب درگیری‌هایی میان هند و پاکستان از زمان استقلال این دو کشور و چندپارگی هند در ۱۹۴۷ است.

تاریخ

تا پیش از فتح این منطقه توسط گورکانیان در قرن ۱۶ میلادی این منطقه تحت سیطره سلطنت دهلی بود. در ۱۷۵۷ گورکانیان سلطه بر این سرزمین را بنا به قراردادی به احمدشاه درانی واگذار کردند. تا ۱۸۱۹ یعنی زمانی که رانجیت سینگ به آنجا یورش برد این سرزمین بخشی از افغانستان (یا امپراطوری درانی) بود و تحت سیطره افغان‌ها قرار داشت. تا ۱۸۴۷ نام شاهزاده نشین جامو و کشمیر برخود داشت. پس از چندپارگی هند در ۱۹۴۷ جامو و کشمیر در آغاز ایالتی خودمختار باقی ماند. پس از جنگ هند و پاکستان در ۱۹۷۴ سیطره پاکستان بر مناطقی در شمال و غرب خط آتش بست تثبیت شد. در ۱۹۷۰ میلادی نام مناطق شمالی برای مناطقی که قبل تر با عنوان آژانس گلگت و بلتستان شناخته می‌شدند در نظر گرفته شد. این نام نخستین بار توسط سازمان ملل متحد برای اشاره به مناطق شمالی و کشمیر استفاده شده بود. بخش کوچکی از مناطق شمالی به نام شاخسگام در ۱۹۶۳ به طور موقت از طرف پاکستان به چین واگذار شده بود.

جغرافیا

گلگت-بلتستان خانه پنج قله از هشت هزار متری‌ها و و بیش از پنجاه قله با ارتفاع بیش از ۷٬۰۰۰ متر است. گلگت و سکردو دو مکان اصلی اعزام کوهنوردان به این کوه‌ها هستند. چندتا از بلندترین رشته کوه‌های دنیا در این منطقه قرار دارند. مهمترین رشته کوه‌ها قراقوروم و همالیای غربی هستند. کوه‌های پامیر در شمال قرار دارند و هندوکش در غرب قرار گرفته است. در این میان بلندرین قله‌ها کی۲ و نانگاپارابات هستند که دومی از دهلره آورترین کوه‌های دنیا است.

سه تا از بلندترین یخچال‌های دنیا در خارج از قطب در گلگت-بلتسان قرار دارند: یخچال بیافو، یخچال بالترو و یخچال باتورا. همچنین چندین دریاچه در ارتفاع بالا در این منطقه یافت می‌شود.

جمعیت‎شناسی

جمعیت گلگت-بلتستان در ۲۰۱۳ حدود ۲ میلیون نفر برآورد شده است. جمعیت گلگت-بلتستان از گروه‌های گوناگون زبانی، قومی و مذهبی تشکیل یافته است، دلیل آن وجود دره‌های جدا افتاده بسیار است که توسط بلندترین کوه‌های دنیا از یکدیگر جدا شده‌اند. گروه‌های قومی شامل شین‎ها، هندوکشی‎ها، کشمیری‎ها، کاشغری‎ها، پتان‎ها و کوهستانی‎ها است. اسماعیلیه برخلاف باقی پاکستان هنوز در این منطقه رواج دارد.

زبان

اردو زبان میانجی این سرزمین است و بیشتر بومی‎ها آن را می‌فهمند. زبان شینا با گویش‎های گوناگون اش زبان حدود ۶۰% از مردم منطقه است و عمدتا در گلگت، آستور، دره دیامیر و بخش‌هایی از غذر رایج است. گویش‌های بلتی که زیرمجموعه‌ای از لداخی و بخشی از گروه زبان‎های تبتی هستند در میان تمامی مردم بلتستان رایج است. دیگر زبان‌ها عبارت است از واخی، که در هونزای شمالی و برخی روستاهای غذر رایج است، خوار که در غذر رایج است، بروشسکی که زبانی ایزوله است و در هونزا، نگر و یاسین، برخی بخش‌های گلگت و روستای پونیال رایج است. زبان جالب توجه دیگر دوماکی است که میان طایفه‌های موسیقی‎دان منطقه رایج است. اقلیت کوچکی از مردم نیز به پشتو صحبت می‌کنند.

گلگت-بلتستان گویشوران کشمیری بسیار کمی دارد. در حالی که زبان‌های داردی مانند شینا و خوار در حال حاضر در منطقه رایج است. در آخرین سرشماری در ۱۹۹۸ جعمیت گلگت بلتسان ۸۷۰٬۳۴۷ نفر بود که حدود ۱۴% آن شهرنشین بودند.

دین

مردم گلگت بلتسان مسلمان هستند. عمده جمعیت را شیعیان تشکیل می‌دهند و اقلیت قابل توجهی از اهل سنت نیز در منطقه حضور دارند. اسماعیلیه و صوفیان نوربخشیه همچنان در گلگت-بلستان حضور دارند.

منابع

  1. "Pir Karam Ali Shah appointed GB Governor". The News. ۲۰۱۱-۰۱-۲۶. Retrieved 2011-01-28.
  2. "Associated Press Of Pakistan (Pakistan's Premier NEWS Agency) - Public service policy to be pursued in Gilgit–Baltistan: PM". Ftp.app.com.pk. Retrieved 2010-06-05.
  3. Legislative Assembly will have directly elected 24 members, besides six women and three technocrats. "Gilgit Baltistan: New Pakistani Package or Governor Rule" 3 September 2009, The Unrepresented Nations and Peoples Organization (UNPO)