تاتارستان: تفاوت میان نسخه‌ها
جز ربات:حذف مختصات اضافی |
جز ربات: حذف میان‌ویکی موجود در ویکی‌داده: ۹۳ میان‌ویکی + {{تداخل میان‌ویکی}} |
||
| خط ۱: | خط ۱: | ||
{{Infobox settlement |
{{Infobox settlement |
||
| name = جمهوری تاتارستان |
| name = جمهوری تاتارستان |
||
| خط ۲۵۲: | خط ۲۵۰: | ||
{{Link FA|tt}} |
{{Link FA|tt}} |
||
[[ace:Republik Tatarstan]] |
|||
[[af:Tartarstan]] |
|||
[[ar:تتارستان]] |
|||
[[arz:تتارستان]] |
|||
[[av:Татаристан]] |
|||
[[az:Tatarıstan]] |
|||
[[ba:Татарстан Республикаһы]] |
|||
[[be:Татарстан]] |
|||
[[be-x-old:Татарстан]] |
[[be-x-old:Татарстан]] |
||
[[bg:Татарстан]] |
|||
{{تداخل میان‌ویکی}} |
|||
[[bs:Tatarstan]] |
|||
[[bxr:Татаар Республика]] |
|||
[[ca:Tatarstan]] |
|||
[[crh:Tataristan]] |
|||
[[cs:Tatarstán]] |
|||
[[cu:Татарстанъ]] |
|||
[[cv:Тутарстан]] |
|||
[[da:Tatarstan]] |
|||
[[de:Tatarstan]] |
|||
[[el:Δημοκρατία του Ταταρστάν]] |
|||
[[en:Tatarstan]] |
|||
[[eo:Tatarstano]] |
|||
[[es:Tartaristán]] |
|||
[[et:Tatarstan]] |
|||
[[eu:Tatarstan]] |
|||
[[fi:Tatarstan]] |
|||
[[fr:Tatarstan]] |
|||
[[ga:An Tatarstáin]] |
|||
[[gag:Tatarstan]] |
|||
[[gv:Yn Tatarstaan]] |
|||
[[he:טטרסטן]] |
|||
[[hi:तातारस्तान]] |
|||
[[hr:Tatarstan]] |
|||
[[hu:Tatárföld]] |
|||
[[id:Tatarstan]] |
|||
[[is:Tatarstan]] |
|||
[[it:Tatarstan]] |
|||
[[ja:タタールスタン共和国]] |
|||
[[ka:თათრეთი]] |
|||
[[kk:Татарстан]] |
|||
[[ko:타타르스탄 공화국]] |
|||
[[koi:Тотарму]] |
|||
[[kv:Тотараму]] |
|||
[[la:Tatarstania]] |
|||
[[lez:Татарстан]] |
|||
[[lt:Tatarstanas]] |
|||
[[lv:Tatarstāna]] |
|||
[[mdf:Татармастор]] |
|||
[[mhr:Суас Эл]] |
|||
[[mk:Татарстан]] |
|||
[[ml:ടാട്ടർസ്താൻ]] |
|||
[[mn:Татарстан]] |
|||
[[mr:तातरस्तान]] |
|||
[[mrj:Татарстан Республика]] |
|||
[[ms:Tatarstan]] |
|||
[[myv:Татаронь Республикась]] |
|||
[[nl:Tatarije]] |
|||
[[nn:Tatarstan]] |
|||
[[no:Tatarstan]] |
|||
[[os:Тæтæрстан]] |
|||
[[pl:Tatarstan]] |
|||
[[pnb:تاتارستان]] |
|||
[[pt:Tartaristão]] |
|||
[[ro:Tatarstan]] |
|||
[[ru:Татарстан]] |
|||
[[rw:Tatarisitani]] |
|||
[[sah:Татарстаан]] |
|||
[[scn:Tatarstan]] |
|||
[[sco:Tatarstan]] |
|||
[[se:Tatarstan]] |
|||
[[sh:Tatarstan]] |
|||
[[simple:Tatarstan]] |
|||
[[sk:Tatársko (republika)]] |
|||
[[sl:Tatarstan]] |
|||
[[sq:Tataristani]] |
|||
[[sr:Татарстан]] |
|||
[[stq:Tatarstan]] |
|||
[[su:Tatarstan]] |
|||
[[sv:Tatarstan]] |
|||
[[th:สาธารณรัฐตาตาร์สถาน]] |
|||
[[tk:Tatarystan]] |
|||
[[tl:Tatarstan]] |
|||
[[tr:Tataristan]] |
|||
[[tt:Татарстан]] |
|||
[[udm:Татарстан]] |
|||
[[ug:تاتارىستان]] |
|||
[[uk:Татарстан]] |
|||
[[ur:تاتارستان]] |
|||
[[uz:Tatariston]] |
|||
[[vep:Tatarstanan Tazovaldkund]] |
|||
[[vi:Tatarstan]] |
|||
[[war:Tatarstan]] |
|||
[[xal:Маңһудин таңһч]] |
|||
[[zh:鞑靼斯坦共和国]] |
|||
نسخهٔ ۸ مارس ۲۰۱۳، ساعت ۱۴:۲۱
جمهوری تاتارستان
تاتار Татарстан Республикасы روسی Республика Татарстан | |
|---|---|
 | |
 مهر | |
 جایگاه جمهوری تاتارستان بر روی نقشه فدراسیون روسیه | |
| مختصات: ۵۵°۳۳′ شمالی ۵۰°۵۶′ شرقی / ۵۵٫۵۵۰°شمالی ۵۰٫۹۳۳°شرقی | |
| کشور |  روسیه |
| منطقه فدرالی | ولگا |
| منطقه اقتصادی | ولگا |
| بزرگترین شهر | قازان |
| تاسیس | ۲۷ مه ۱۹۲۰ |
| مرکز | قازان |
| مدیریت | |
| • نوع | جمهوری |
| • رئیس جمهور نخست وزیر | رستم مینیخانوف ندارد |
| مساحت | |
| • جمهوری | ۶۸,۰۰۰ کیلومتر مربع (۲۶۰۰۰ مایل مربع) |
| رتبه مساحت | ۴۴ام |
| جمعیت (۲۰۱۰) | |
| • جمهوری | ۳٬۷۸۶٬۴۸۸ |
| • رتبه | ۸ام |
| • شهری | ۷۵.۴٪ |
| • روستایی | ۲۴.۶٪ |
| نژاد | |
| منطقه زمانی | یوتی‌سی ۴+ (MSD) |
| کد ایزو ۳۱۶۶ | RU-TA |
| پلاک خودرو | ۱۶, ۱۱۶ |
| زبان های رسمی | روسی , تاتاری |
| واحد پول | روبل |
| وبگاه | |
جمهوری تاتارستان (به انگلیسی: The Republic of Tatarstan)(به روسی: Респу́блика Татарста́н, Respublika Tatarstan) یکی از جمهوریهای کشور روسیه است. پایتخت تاتارستان شهر قازان است.
انواع واژگان
در نوعی دیگر، نام تاتارستان Tatarstan Cömhüriäte/Татарстан Җөмһүрияте خوانده می‌شود. اما این نام رسمی نیست . به الفبای لاتین روسی نام تاتارستان،Respublika Tatarstan نوشته می‌شود؛ در نوع (قدیمی) الفبای روسی، نام تاتارستان Тата́рия (تاتاریا) که در زمان شوروی بدان جمهوری خودمختار سوسیالیستی تاتار شوروی نیز می‌گفتند.
تاریخ
تاتارها یکی از بزرگترین قومهای ترک زبان می باشند که در سراسر روسیه و برخی دیگر از جمهوریهای آسیای مرکزی و قفقاز پراکنده اند. قوم تاتار زمانی به مردم ساکن حاشیه رود ولگا و شبه جزیره کریمه اطلاق می شد. نخستین دولتی که در منطقه تاتارستان کنونی تاسیس گردید بلغاریای ولگا نام داشت که در فواصل قرون ۷ تا ۱۳ میلادی بر این سرزمین و برخی مناطق پیرامونی آن حکمروایی می کرد. این دولت مناسبات تجاری خود را بر حوزه‌های وسیعی از اوراسیا، خاورمیانه و منطقه بالتیک گسترانیده بود.
اسلام نخستین بار توسط مبلغین مسلمان که در سال ۹۲۲ میلادی از بغداد گسیل شده بودند، به مردمان این منطقه معرفی گردید.
با هجوم ارتش مغول در اواخر دهه ۱۲۳۰ میلادی، دولت بولغاریا ولگا منقرض گردید و متعاقب آن با تجزیه حکومت طلایی ترکان و تاتارها، مردم تاتار در مناطق قازان، آستاراخان، سیبری، کاسیمو، کریمه، مشچِری و ناگای استپس پراکنده شدند. اما مجددا در دهه ۱۴۳۰ میلادی این منطقه به عنوان پایگاه خانات قازان استقلال خویش را بازیافت و شهر قازان به عنوان پایتخت این منطقه انتخاب گردید.
در دهه ۱۵۵۰ میلادی نیروهای ایوان مخوف، تزار روسیه منطقه تاتارستان را به تسخیر خویش درآوردند و تعدادی از اقوام تاتار از روی اجبار به دین مسیحیت گرویدند و کلیسای مسیحی نیز در قازان تاسیس گردید و بخش قابل توجهی از تاتارها هم برای فرار از فشارهای قومی و مذهبی دولت تزاری، راه مهاجرت را به سوی امتداد اورال پیش گرفتند. در قرن ۱۶ میلادی تقریبا تمامی مساجد این منطقه تخریب شد اما مجددا در فواصل سالهای ۱۷۶۶ تا ۱۷۷۰ میلادی نخستین مسجد در دوره کاترین دوم در این جمهوری ساخته شد. حتی مهاجرت تاتارها در قرن نوزدهم نیز تداوم یافت و در این موج جدید مهاجرت بخشی از آنها راهی غرب سیبری و آسیای مرکزی شدند.
در قرن نوزدهم میلادی تاتارستان به مرکز تجدد تبدیل و با معرفی اسلام به عنوان دین تساهل و تسامح، روابط دوستانه ای با دیگر مردمان روسیه در پیش گرفته شد. اما با انقلاب اکتبر ۱۹۱۷، مذاهب به شدت سرکوب شدند و دین اسلام نیز از این امر مستثنی نبود.
در طی جنگهای داخلی که در فواصل سالهای ۱۹۱۸ تا ۱۹۲۰ ادامه داشت، ملی گرایان تاتاری تلاش کردند یک جمهوری مستقل (تحت نام دولت ایدل اورال) تاسیس نمایند. این جمهوری برای مدتی بس کوتاه برپا شد، لیکن توسط بلشویکها ساقط گردید و جمهوری خودمختار سوسیالیستی شوروی جای آن را گرفت. لذا دور جدید مهاجرت تاتارها در دوران شوروی در سال ۱۹۲۱ میلادی و به دنبال آن بروز قحطی، آغاز گردید. آخرین موج مهاجرت تاتارها هم در سال ۱۹۵۴ میلادی به سرزمین بکر قزاقستان به وقوع پیوست.
در حال حاضر تاتارها نه تنها در جمهوری تاتارستان، بلکه در سایر جمهوریها و مناطق ولگا - اورال و خصوصا مسکو سکونت دارند. همچنین تاتارها در شرق و غرب سیبری، خاور دور، آسیای مرکزی، قزاقستان، اوکراین و جمهوریهای بالتیک زندگی می کنند. کل جمعیت تاتارها در داخل و خارج از تاتارستان در حدود ۹ میلیون نفر برآورد می شود.
تاتارستان در ۳۰ آگوست ۱۹۹۰ به عنوان یک دولت دارای حق حاکمیت، اعلام استقلال نمود. در طی سالهای ۱۹۹۱ تا ۱۹۹۴ تاتارستان یک دولت مستقل دوفاکتو (De facto) بود و در سال ۱۹۹۲ در یک همه پرسی، ۶۲% مردم این منطقه به استقلال از روسیه رای دادند. سرانجام تحت فشار کرملین، هیات حاکمه وقت تاتارستان مجبور شدند از تعقیب موضوع استقلال خودداری ورزند و در نهایت به یک نوع خودمختاری در حد عالی از مسکو بسنده نمودند.
.svg)
در ۱۵ فوریه ۱۹۹۴، قرارداد تفکیک اختیارات با دولت مرکزی روسیه و نیز توافقنامه دیگری در خصوص حدود اختیارات در حوزه روابط اقتصادی خارجی به امضاء رسید که به عنوان مبانی تقسیم وظایف و حیطه اختیارات دولت مرکزی روسیه و این جمهوری به حساب می آید.
بر همین اساس این جمهوری امکان برقراری ارتباط مستقیم با کشورهای متعددی را یافته است. کشورهای غربی از جمله آمریکا، آلمان، ایتالیا و ترکیه و جمهوری اسلامی ایران همکاری نزدیک اقتصادی با تاتارستان دارند. این جمهوری نیز ۱۴ نمایندگی در خارج از روسیه دارد
سیاست
تاتارستان دولتی است در ترکیب فدراسیون روسیه . این جمهوری بر اساس قانون اساسی فدراسیون روسیه، قانون اساسی جمهوری تاتارستان و قرارداد واگذاری دو جانبه اختیارات و وظایف، با فدراسیون روسیه متحد شده است . تاتارستان توسط رئیس جمهور اداره می‌شود .
جمعیت شناسی
این جمهوری مساحت ۸/۶۷ هزار کیلومتر مربع مساحت دارد و جمعیت آن حدود ۸/۳ میلیون نفر است که متشکل از اقوام مختلفی چون تاتارها، با ۵۱ درصد و روس‌ها با ۴۳ درصد و ارامنه- یهودیان و آذربایجانی‌ها و چواش‌ها و دیگر قومیتهای دیگراست . در تاتارستان بیش از ۷۰ قوم حضور دارند و زبان‌های روسی و ترکی تاتاری زبان‌های رسمی دولت شناخته می‌شود.
منابع
 |
در ویکیانبار پروندههایی دربارهٔ تاتارستان موجود است. |
 | این یک مقالهٔ خرد روسیه است. می‌توانید با گسترش آن به ویکی‌پدیا کمک کنید. |
| مستقل |  | |
|---|---|---|
| وابسته | ||