فرایند (رایانش)

یک مفهوم کلیدی در سیستم‌عامل، فرایند یا پردازه است. یک فرایند اساسا یک برنامه در حال اجرا است.

هر فرایند دارای فضای آدرس مخصوص به خود است. فضای آدرس، یک لیست از مکان‌های حافظه از یک حداقل تا یک حداکثر است که فرایند می‌تواند از آن فضا بخواند یا در آن بنویسد. فضای آدرس شامل برنامه اجرایی، داده‌های برنامه و پشته آن است. همچنین هر فرایند برای خودش دارای یک مجموعه از رجیسترها است که شامل شمارنده، اشاره گر پشته و دیگر رجیسترهای سخت‌افزاری می‌شود و نیز اطلاعات متنوع دیگری که برای اجرای برنامه مورد نیاز است. پردازش بک برنامه کامپیوتر است که اجرای ان شروع شده است پردازش شامل کد برنامه و فعالیت های جاری است.پردازش می‌تواند از چند بخش کوچک در حال اجرا تشکیل شده باشد.برنامه‌های کامپیوتر مجموعه‌ای از دستورالعمل‌های غیر فعال است .پردازش یک اجرای واقعی از دستور العمل‌های برنامه است.

وضعیت‌های فرایند

• در حال اجرا: فرایند توسط پردازنده در حال اجراست.
• آماده : حالتی است که فرایند حافظه مخصوص به خود دارد و برای اجرا آماده‌است.
• در حال انتظار : به دلیل یک فراخوان سیستمی مانند وقفه دستگاه‌های ورودی-خروجی یا تمام شدن زمان اختصاص داده شده به فرایند، سیستم‌عامل پردازنده را از فرایند می‌گیرد، آن را به حالت انتظار برده و پردازنده را به فرایند دیگری می‌دهد.
• در حال انتظار و معلق : چنانچه فرایند در وضعیت در حال انتظار باشد و سیستم‌عامل با مشکل کمبود حافظه مواجه شود، اطلاعات فرایند به دیسک منتقل شده و وضعیت فرایند به در حال انتظار و معلق تغییر می‌یابد. سپس فضای فرایند در حافظه اصلی آزاد می‌گردد.
• آماده و معلق : چنانچه فرایند در وضعیت در حال انتظار و معلق باشد و بتواند به وضعیت آماده برود، اما همچنان فضای کافی موجود نباشد، سیستم‌عامل وضعیت آن را به آماده و معلق تغییر می‌دهد. در این حالت، فرایند همچنان روی دیسک باقی می‌ماند، ولی آماده اجرا است.
• پایان یافته : وضعیتی است که پردازش فرایند به طور کامل انجام شده باشد و از سیستم بیرون برود.