اهلی کردن: تفاوت میان نسخه‌ها
محتوای حذف‌شده محتوای افزوده‌شده
جز r2.7.3) (ربات: افزودن tl:Domestikasyon |
جز r2.7.3) (ربات: تغییر war:Anad به war:Pagpaanad |
||
| خط ۲۱۷: | خط ۲۱۷: | ||
[[ur:تالف]] |
[[ur:تالف]] |
||
[[vi:Thuần hóa]] |
[[vi:Thuần hóa]] |
||
[[war: |
[[war:Pagpaanad]] |
||
[[zh:馴養]] |
[[zh:馴養]] |
||
[[zh-min-nan:Ka-ióng-hoà]] |
[[zh-min-nan:Ka-ióng-hoà]] |
||
نسخهٔ ۲۲ دسامبر ۲۰۱۲، ساعت ۱۶:۵۹
اهلی کردن فرآیندی است که در آن گروهی از جانوران یا گیاهان به زندگی زیر نظر و تحت حمایت انسان‌ها خو می‌گیرند. انسان‌ها به دلایل مختلف بسیاری از حیوانات را در طول تاریخ اهلی کرده‌اند. مهمترین این دلایل شامل؛ تهیهٔ مواد غذایی و کالاهای ارزشمند دیگر (مانند پشم، پنبه و ابریشم)، کمک در انجام برخی فعالیت‌ها (مانند حمل و نقل، شخم زدن زمین و شکار)، محافظت از خود و دام، لذت و تفریح به عنوان حیوان مونس یا گیاه تزئینی و برای تحقیقات علمی مانند یافتن درمان بیماری‌ها می‌شوند.
فهرست حیوانات اهلی
در این فهرست زمان تقریبی و محل اولین اهلی‌سازی برای حیوانات واقعاً اهلی‌شده ذکر شده‌است.
| گونه (نام علمی) | زمان | محل |
|---|---|---|
| سگ (Canis lupus familiaris) | ۱۵۰۰۰ پیش از میلاد | شرق آسیا و آفریقا |
| گوسفند (Ovis orientalis aries) | بین ۹ تا ۱۱۰۰۰ پ.م[۱][۲] | جنوب غربی آسیا |
| بز (Capra aegagrus hircus) | ۱۰۰۰۰ پ.م [۳] | ایران |
| خوک (Sus scrofa domestica) | ۹۰۰۰ پ.م[۴] | خاورمیانه، چین |
| گاو (Bos primigenius taurus) | ۸۰۰۰ پ.م[۵][۶] | هند، خاورمیانه و آفریقای جنوب صحرا |
| گربه (Felis catus) | ۷۵۰۰ پ.م[۷] | قبرس و خاورمیانه |
| مرغ (Gallus gallus domesticus) | ۶۰۰۰ پ.م[۸] | هند و جنوب شرقی آسیا |
| خوکچه هندی (Cavia porcellus) | ۵۰۰۰ پ.م[۹] | پرو |
| خر (Equus africanus asinus) | ۵۰۰۰ پ.م[۱۰][۱۱] | مصر |
| اردک (Anas platyrhynchos domesticus) | ۴۰۰۰ پ.م | چین |
| گاومیش (Bubalus bubalis) | ۴۰۰۰ پ.م | هند، چین |
| اسب (Equus ferus caballus) | ۴۰۰۰ پ.م[۱۲] | دشت‌های اورآسیا |
| شتر (Camelus dromedarius) | ۴۰۰۰ پ.م | عربستان |
| لاما (Lama glama) | ۳۵۰۰ پ.م | پرو |
| کرم ابریشم (Bombyx mori) | ۳۰۰۰ پ.م | چین |
| گوزن شمالی (Rangifer tarandus) | ۳۰۰۰ پ.م[۱۳] | روسیه |
| کبوتر چاهی (Columba livia) | ۳۰۰۰ پ.م | سواحل مدیترانه |
| غاز (Anser anser domesticus) | ۳۰۰۰ پ.م[۱۴] | مصر |
| شتر دوکوهانه (Camelus bactrianus) | ۲۵۰۰ پ.م | آسیای میانه |
| غژگاو (Bos grunniens) | ۲۵۰۰ پ.م | تبت |
| بانتنگ (Bos javanicus) | نامعلوم | جنوب شرق آسیا، جزیره جاوه |
| گایال (Bos gaurus frontalis) | نامعلوم | جنوب شرق آسیا |
| الپاکا (Vicugna pacos) | ۱۵۰۰ پ.م | پرو |
| راسو (Mustela putorius furo) | ۱۵۰۰ پ.م | اروپا |
| اردک مسکووی (Cairina momelanotus) | نامعلوم | آمریکای جنوبی |
| مرغ شاخ‌دار | نامعلوم | آفریقا |
| کپور | نامعلوم | شرق آسیا |
| بوقلمون | ۵۰۰ پ.م | مکزیک |
| ماهی قرمز | نامعلوم | چین |
| خرگوش اروپایی | ۱۶۰۰ پ.م | اروپا |
پانویس
- ↑ Krebs, Robert E. & Carolyn A. (2003). Groundbreaking Scientific Experiments, Inventions & Discoveries of the Ancient World. Westport, CT: Greenwood Press. ISBN 0-313-31342-3.
- ↑ Simmons, Paula (2001). Storey's Guide to Raising Sheep. North Adams, MA: Storey Publishing LLC. ISBN 978-1-58017-262-2.
{{cite book}}: Unknown parameter|coauthors=ignored (|author=suggested) (help) - ↑ Melinda A. Zeder, Goat busters track domestication (Physiologic changes and evolution of goats into a domesticated animal), April 2000
- ↑ Giuffra E, Kijas JM, Amarger V, Carlborg O, Jeon JT, Andersson L. The origin of the domestic pig: independent domestication and subsequent introgression., April 2000
- ↑ Late Neolithic megalithic structures at Nabta Playa (Sahara), southwestern Egypt.
- ↑ [http://palissy.humana.univ-nantes.fr/LABOS/UMR/serveur/recherche/pruvost.html Laboratoire de Préhistoire et Protohistoire de l'Ouest de la France]
- ↑ domestication of the cat on Cyprus, National Geographic
- ↑ West B. and Zhou, B-X., Did chickens go north? New evidence for domestication, World’s Poultry Science Journal, 45, 205-218, 1989, quotation 8 p.
- ↑ History of the Guinea Pig (Cavia porcellus) in South America, a summary of the current state of knowledge
- ↑ Beja-Pereira, Albano et al., African Origins of the Domestic Donkey, Science 304:1781, 18 June 2004, cited in New Scientist
- ↑ Roger Blench, The history and spread of donkeys in Africa
- ↑ The Domestication of the Horse
- ↑ Domestication of Reindeer
- ↑ Geese: the underestimated species
منابع
- Wikipedia contributors, "Domestication," Wikipedia, The Free Encyclopedia, http://en.wikipedia.org/w/index.php?title=Domestication&oldid=353326008 (accessed April 1, 2010).
 |
در ویکیانبار پروندههایی دربارهٔ اهلی کردن موجود است. |
| تاریخ |  | |
|---|---|---|
| گونه‌های گندم | ||
| برزشناسی | ||
| تجارت | ||
| اجزاء گیاه | ||
| محصولات پایه | ||
| محصولات | ||
| بیماری‌های مشترک انسانی | ||
| موارد مرتبط | ||