نیم‌کره شمالی

برای دیگر کاربردها، نیم‌کره را ببینید.

نمای بالایی از نیم‌کره شمالی زمین.

بخش زردرنگ، نیم‌کرهٔ شمالی است.

نیم‌کره شمالی نیمی از سطح هر سیاره است که از استوای سیاره در طرف شمال قراردارد.

قطب شمال زمین در این نیم‌کره قرار دارد. هم‌چنین بیشتر خشکی‌ها و جمعیت کره زمین در نیم‌کره شمالی آن قرار گرفته‌است.

همهٔ پهنه یا بخشی از پهنهٔ بیشتر قاره‌ها به استثناء اقیانوسیه و جنوبگان در نیم‌کرهٔ شمالی جای گرفته‌اند. بخشی از آفریقا و آفریقای جنوبی در نیم‌کرهٔ جنوبی قرار گرفته‌است و جزایر اندونزی تنها قسمتی از قارهٔ آسیاست که در جنوب استوا واقع شده‌است.

زمان و دما

از آغاز بهار تا آغاز تابستان چون میل خورشید زیاد می‌شود دایره روشنایی دیگر مدارها را نصف نمی‌کند و در تمام نقاط نیمکره شمالی قوس روز از قوس شب بیشتر است.

در فصل بهار در نیم‌کره شمالی روزها بلند می‌شود و شب‌ها کوتاه میگردد و در نیم‌کره جنوبی وضع بر عکس است. هرچه نقطه‌ای از استوا دورتر باشد اختلاف شب و روز آن بیشتر است. در استوا قوس شب و روز برابر است. در قطب شمال روز و در نیم‌کره جنوبی شب است.

در فصل تابستان وضع مانند بهار است اما در جهت وارونه. میل خورشید کم می‌شود و در نیم‌کره شمالی روزها به‌تدریج کوتاه و شب‌ها بلند می‌شود و در نیم‌کره جنوبی بر عکس شب‌ها رفته‌رفته کوتاه و روزها بلند می‌شود. در قطب شمال همواره روز است و در قطب جنوب همواره شب و در استوا وضع به یک منوال میباشد.

دمای هر مکان با عرض جغرافیائی آن مکان بستگی دارد یعنی هر اندازه از استوا دورتر شویم گرما کم‌تر خواهد شد. افزون بر این بلندی و کوتاهی روزها در این مسئله دخالت کامل دارد چنان‌که در اوایل تیر با این‌که آفتاب نسبت به نیم‌کره شمالی تقریباً عمودی‌تر می‌تابد، با یان وجود در اوایل مرداد هوا گرم‌تر است. چرا که در این مدت همواره روزها بلندتر از شب‌هاست و گرمای روزها متراکم می‌شود.

منابع

• جعفری، عباس، فرهنگ بزرگ گیتاشناسی (اصطلاحات جغرافیائی). تهران: انتشارات گیتاشناسی، چاپ اول، خرداد ۱۳۶۶.
• لغت‌نامهٔ دهخدا، سرواژهٔ چهارفصل، (در مالکیت عمومی).