فلزات واسطه داخلی: تفاوت میان نسخه‌ها
محتوای حذف‌شده محتوای افزوده‌شده
جز ربات: مرتب‌سازی رده‌ها؛ زیباسازی |
|||
| خط ۱: | خط ۱: | ||
'''فلزات واسطه داخلی''' بخشی از جدول تناوبی است که شامل عناصری می‌شود که [[زیرلایه اف|زیرلایهٔ اف]] آنها در حال پر شدن باشد. به این عناصر '''بلوک اف''' |
'''فلزات واسطه داخلی''' بخشی از جدول تناوبی است که شامل عناصری می‌شود که [[زیرلایه اف|زیرلایهٔ اف]] آنها در حال پر شدن باشد. به این عناصر '''بلوک اف''' نیز می‌گویند.<ref>[http://www.iupac.org/reports/periodic_table/IUPAC_Periodic_Table-22Jun07b.pdf IUPAC Periodic Table 2007 .pdf]</ref> عناصر دو دستهٔ [[لانتانیدها]] و [[آکتینیدها]] به جز [[لوتتیم]] و [[لورنسیم]]<ref>این دو عنصر جزو [[بلوک دی]] هستند.</ref> جزو بلوک اف هستند. |
||
این عناصر که الکترونهای متمایز کننده اتم آنها، در ترازهای n- |
این عناصر که الکترونهای متمایز کننده اتم آنها، در ترازهای n-۲)F) لایه ظرفیت که ترازهای نسبتا درونی‌اند قرار می‌گیرند، به عناصر واسطه داخلی معروفند و جزو عنصرهای گروه III B در جدول تناوبی می‌باشند و دو ردیف متمایز از عنصرهای واسطه را شامل می‌شوند که عبارتند از اکتنیدها و لانتانیدها. عناصر دستهٔ اول خواصی مشابه فلز لانتان دارند و به لانتانیدها مشهور هستند و عناصر دستهٔ دوم خواصی مشابه فلز اکتینیم دارند و به اکتینیدها معروف شده‌اند. |
||
از آن جا که قرار دادن لانتانیدها و اکتینیدها در خانه‌های پلاک ۵۷ و ۸۹ میسرنمی شد، این دو گروه در پایین جدول تناوبی و به صورت جداگانه اما با ارجاع به دو عنصر لانتانیم(لانتان) و اکتینیم قرارگرفته‌اند. |
از آن جا که قرار دادن لانتانیدها و اکتینیدها در خانه‌های پلاک ۵۷ و ۸۹ میسرنمی شد، این دو گروه در پایین جدول تناوبی و به صورت جداگانه اما با ارجاع به دو عنصر لانتانیم(لانتان) و اکتینیم قرارگرفته‌اند. |
||
| خط ۷: | خط ۷: | ||
==لانتانیدها== |
==لانتانیدها== |
||
در این عناصر زیرلایهٔ |
در این عناصر زیرلایهٔ ۴f در حال پرشدن می‌باشد و شامل عناصر از عدد اتمی ۵۸ تا ۷۱ می‌باشند. این عناصر براق و واکنش پذیری شیمیایی قابل توجهی دارند و نسبتا عناصری چگالند. |
||
==اکتینیدها== |
==اکتینیدها== |
||
در این عناصر زیرلایهٔ |
در این عناصر زیرلایهٔ ۵f در حال پرشدن می‌باشد و شامل عناصر از عدد اتمی ۹۰ تا ۱۰۳ می‌باشد، برای مطالعهٔ اکتینیدها ساختارهسته نسبت به آرایش الکترونی عناصر از اهمیت بیش تری برخوردار می‌باشد، مشهورترین اکتینید که امروزه بحث‌های زیادی را در اقتصاد و سیاست و علم به خود اختصاص داده‌است اورانیوم می‌باشد که از آن انواع استفاده‌های صلح آمیز و غیر صلح آمیز(برای ساخت سلاح‌های شیمیایی) می‌شود. تمامی این عناصر بجز ۳ عنصر اول یعنی [[اورانیوم]] و [[توریم]] و [[پروتاکتینیم]] بقیه در ازمایشگاه ساخته شده اند. [[پلوتونیم]] به مقدار بسیار ناچیزی در سنگ های اورانیوم دار پیدا شده است. این عناصر همگی رادیو اکتیو و چگالند. |
||
{| cellpadding="1" cellspacing="1" style="border:none; width:75%; font-size:85%; text-align:center" |
{| cellpadding="1" cellspacing="1" style="border:none; width:75%; font-size:85%; text-align:center" |
||
|+ '''بلوک اف''' |
|+ '''بلوک اف''' |
||
<!-- | style="width: |
<!-- | style="width:۸%; | '''دوره''' |
||
| style="width:5%; color:#00F" | '''f<sup>۱</sup>''' |
| style="width:5%; color:#00F" | '''f<sup>۱</sup>''' |
||
| style="width:5%; color:#00F" | '''f<sup>۲</sup>''' |
| style="width:5%; color:#00F" | '''f<sup>۲</sup>''' |
||
| خط ۳۵: | خط ۳۵: | ||
| [[لانتانیدها]] |
| [[لانتانیدها]] |
||
| style="width:5%; background-color:#ffbfff" | ۵۷<br/>[[لانتانیوم|La]] |
| style="width:5%; background-color:#ffbfff" | ۵۷<br />[[لانتانیوم|La]] |
||
| style="width:5%; background-color:#ffbfff" | ۵۸<br/>[[سریوم|Ce]] |
| style="width:5%; background-color:#ffbfff" | ۵۸<br />[[سریوم|Ce]] |
||
| style="width:5%; background-color:#ffbfff" | ۵۹<br/>[[پرازئودیمیم|Pr]] |
| style="width:5%; background-color:#ffbfff" | ۵۹<br />[[پرازئودیمیم|Pr]] |
||
| style="width:5%; background-color:#ffbfff" | ۶۰<br/>[[نئودیمیم|Nd]] |
| style="width:5%; background-color:#ffbfff" | ۶۰<br />[[نئودیمیم|Nd]] |
||
| style="width:5%; background-color:#ffbfff" | ۶۱<br/>[[پرومتیوم|Pm]] |
| style="width:5%; background-color:#ffbfff" | ۶۱<br />[[پرومتیوم|Pm]] |
||
| style="width:5%; background-color:#ffbfff" | ۶۲<br/>[[ساماریوم|Sm]] |
| style="width:5%; background-color:#ffbfff" | ۶۲<br />[[ساماریوم|Sm]] |
||
| style="width:5%; background-color:#ffbfff" | ۶۳<br/>[[اروپیوم|Eu]] |
| style="width:5%; background-color:#ffbfff" | ۶۳<br />[[اروپیوم|Eu]] |
||
| style="width:5%; background-color:#ffbfff" | ۶۴<br/>[[گادولینیوم|Gd]] |
| style="width:5%; background-color:#ffbfff" | ۶۴<br />[[گادولینیوم|Gd]] |
||
| style="width:5%; background-color:#ffbfff" | ۶۵<br/>[[تربیوم|Tb]] |
| style="width:5%; background-color:#ffbfff" | ۶۵<br />[[تربیوم|Tb]] |
||
| style="width:5%; background-color:#ffbfff" | ۶۶<br/>[[دیسپروزیوم|Dy]] |
| style="width:5%; background-color:#ffbfff" | ۶۶<br />[[دیسپروزیوم|Dy]] |
||
| style="width:5%; background-color:#ffbfff" | ۶۷<br/>[[هولمیوم|Ho]] |
| style="width:5%; background-color:#ffbfff" | ۶۷<br />[[هولمیوم|Ho]] |
||
| style="width:5%; background-color:#ffbfff" | ۶۸<br/>[[اربیوم|Er]] |
| style="width:5%; background-color:#ffbfff" | ۶۸<br />[[اربیوم|Er]] |
||
| style="width:5%; background-color:#ffbfff" | ۶۹<br/>[[تولیوم|Tm]] |
| style="width:5%; background-color:#ffbfff" | ۶۹<br />[[تولیوم|Tm]] |
||
| style="width:5%; background-color:#ffbfff" | ۷۰<br/>[[ایتربیوم|Yb]] |
| style="width:5%; background-color:#ffbfff" | ۷۰<br />[[ایتربیوم|Yb]] |
||
| style="width:5%; background-color:#ffbfff" | ۷۱<br/>[[لوتسیوم|Lu]] |
| style="width:5%; background-color:#ffbfff" | ۷۱<br />[[لوتسیوم|Lu]] |
||
|- |
|- |
||
| [[آکتینیدها]] |
| [[آکتینیدها]] |
||
| style="width:5%; background-color:#6FC" | ۸۹<br/>[[آکتینیم|Ac]] |
| style="width:5%; background-color:#6FC" | ۸۹<br />[[آکتینیم|Ac]] |
||
| style="width:5%; background-color:#6FC" | ۹۰<br/>[[توریم|Th]] |
| style="width:5%; background-color:#6FC" | ۹۰<br />[[توریم|Th]] |
||
| style="width:5%; background-color:#6FC" | ۹۱<br/>[[پروتاکتینیم|Pa]] |
| style="width:5%; background-color:#6FC" | ۹۱<br />[[پروتاکتینیم|Pa]] |
||
| style="width:5%; background-color:#6FC" | ۹۲<br/>[[اورانیوم|U]] |
| style="width:5%; background-color:#6FC" | ۹۲<br />[[اورانیوم|U]] |
||
| style="width:5%; background-color:#6FC" | ۹۳<br/>[[نپتونیم|Np]] |
| style="width:5%; background-color:#6FC" | ۹۳<br />[[نپتونیم|Np]] |
||
| style="width:5%; background-color:#6FC" | ۹۴<br/>[[پلوتونیم|Pu]] |
| style="width:5%; background-color:#6FC" | ۹۴<br />[[پلوتونیم|Pu]] |
||
| style="width:5%; background-color:#6FC" | ۹۵<br/>[[امریسیم|Am]] |
| style="width:5%; background-color:#6FC" | ۹۵<br />[[امریسیم|Am]] |
||
| style="width:5%; background-color:#6FC" | ۹۶<br/>[[کوریم|Cm]] |
| style="width:5%; background-color:#6FC" | ۹۶<br />[[کوریم|Cm]] |
||
| style="width:5%; background-color:#6FC" | ۹۷<br/>[[برکلیم|Bk]] |
| style="width:5%; background-color:#6FC" | ۹۷<br />[[برکلیم|Bk]] |
||
| style="width:5%; background-color:#6FC" | ۹۸<br/>[[کالیفرنیم|Cf]] |
| style="width:5%; background-color:#6FC" | ۹۸<br />[[کالیفرنیم|Cf]] |
||
| style="width:5%; background-color:#6FC" | ۹۹<br/>[[اینشتینیم|Es]] |
| style="width:5%; background-color:#6FC" | ۹۹<br />[[اینشتینیم|Es]] |
||
| style="width:5%; background-color:#6FC" | ۱۰۰<br/>[[فرمیم|Fm]] |
| style="width:5%; background-color:#6FC" | ۱۰۰<br />[[فرمیم|Fm]] |
||
| style="width:5%; background-color:#6FC" | ۱۰۱<br/>[[مندلیفیم|Md]] |
| style="width:5%; background-color:#6FC" | ۱۰۱<br />[[مندلیفیم|Md]] |
||
| style="width:5%; background-color:#6FC" | ۱۰۲<br/>[[نوبلیم|No]] |
| style="width:5%; background-color:#6FC" | ۱۰۲<br />[[نوبلیم|No]] |
||
| style="width:5%; background-color:#6FC" | ۱۰۳<br/>[[لارنسیم|Lr]] |
| style="width:5%; background-color:#6FC" | ۱۰۳<br />[[لارنسیم|Lr]] |
||
|- |
|- |
||
| خط ۹۴: | خط ۹۴: | ||
==پیوند به بیرون== |
==پیوند به بیرون== |
||
* [http://www.uky.edu/~holler/html/f.html تصاویر اوربیتال اف] |
* [http://www.uky.edu/~holler/html/f.html تصاویر اوربیتال اف] |
||
| ⚫ | |||
| ⚫ | |||
[[رده:شیمی نظری]] |
[[رده:شیمی نظری]] |
||
[[رده:گروه‌های عناصر شیمیایی]] |
[[رده:گروه‌های عناصر شیمیایی]] |
||
| ⚫ | |||
[[رده:لانتانیدها]] |
[[رده:لانتانیدها]] |
||
| ⚫ | |||
[[an:Elementos d'o bloque f]] |
[[an:Elementos d'o bloque f]] |
||
[[ar:عناصر مستوى فرعي f]] |
[[ar:عناصر مستوى فرعي f]] |
||
نسخهٔ ۲۸ مهٔ ۲۰۱۲، ساعت ۱۹:۰۱
فلزات واسطه داخلی بخشی از جدول تناوبی است که شامل عناصری می‌شود که زیرلایهٔ اف آنها در حال پر شدن باشد. به این عناصر بلوک اف نیز می‌گویند.[۱] عناصر دو دستهٔ لانتانیدها و آکتینیدها به جز لوتتیم و لورنسیم[۲] جزو بلوک اف هستند.
این عناصر که الکترونهای متمایز کننده اتم آنها، در ترازهای n-۲)F) لایه ظرفیت که ترازهای نسبتا درونی‌اند قرار می‌گیرند، به عناصر واسطه داخلی معروفند و جزو عنصرهای گروه III B در جدول تناوبی می‌باشند و دو ردیف متمایز از عنصرهای واسطه را شامل می‌شوند که عبارتند از اکتنیدها و لانتانیدها. عناصر دستهٔ اول خواصی مشابه فلز لانتان دارند و به لانتانیدها مشهور هستند و عناصر دستهٔ دوم خواصی مشابه فلز اکتینیم دارند و به اکتینیدها معروف شده‌اند.
از آن جا که قرار دادن لانتانیدها و اکتینیدها در خانه‌های پلاک ۵۷ و ۸۹ میسرنمی شد، این دو گروه در پایین جدول تناوبی و به صورت جداگانه اما با ارجاع به دو عنصر لانتانیم(لانتان) و اکتینیم قرارگرفته‌اند.
لانتانیدها
در این عناصر زیرلایهٔ ۴f در حال پرشدن می‌باشد و شامل عناصر از عدد اتمی ۵۸ تا ۷۱ می‌باشند. این عناصر براق و واکنش پذیری شیمیایی قابل توجهی دارند و نسبتا عناصری چگالند.
اکتینیدها
در این عناصر زیرلایهٔ ۵f در حال پرشدن می‌باشد و شامل عناصر از عدد اتمی ۹۰ تا ۱۰۳ می‌باشد، برای مطالعهٔ اکتینیدها ساختارهسته نسبت به آرایش الکترونی عناصر از اهمیت بیش تری برخوردار می‌باشد، مشهورترین اکتینید که امروزه بحث‌های زیادی را در اقتصاد و سیاست و علم به خود اختصاص داده‌است اورانیوم می‌باشد که از آن انواع استفاده‌های صلح آمیز و غیر صلح آمیز(برای ساخت سلاح‌های شیمیایی) می‌شود. تمامی این عناصر بجز ۳ عنصر اول یعنی اورانیوم و توریم و پروتاکتینیم بقیه در ازمایشگاه ساخته شده اند. پلوتونیم به مقدار بسیار ناچیزی در سنگ های اورانیوم دار پیدا شده است. این عناصر همگی رادیو اکتیو و چگالند.
| لانتانیدها | ۵۷ La |
۵۸ Ce |
۵۹ Pr |
۶۰ Nd |
۶۱ Pm |
۶۲ Sm |
۶۳ Eu |
۶۴ Gd |
۶۵ Tb |
۶۶ Dy |
۶۷ Ho |
۶۸ Er |
۶۹ Tm |
۷۰ Yb |
۷۱ Lu |
| آکتینیدها | ۸۹ Ac |
۹۰ Th |
۹۱ Pa |
۹۲ U |
۹۳ Np |
۹۴ Pu |
۹۵ Am |
۹۶ Cm |
۹۷ Bk |
۹۸ Cf |
۹۹ Es |
۱۰۰ Fm |
۱۰۱ Md |
۱۰۲ No |
۱۰۳ Lr |
منابع
- ↑ IUPAC Periodic Table 2007 .pdf
- ↑ این دو عنصر جزو بلوک دی هستند.
| جدول تناوبی | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| H | He | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Li | Be | B | C | N | O | F | Ne | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Na | Mg | Al | Si | P | S | Cl | Ar | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| K | Ca | Sc | Ti | V | Cr | Mn | Fe | Co | Ni | Cu | Zn | Ga | Ge | As | Se | Br | Kr | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Rb | Sr | Y | Zr | Nb | Mo | Tc | Ru | Rh | Pd | Ag | Cd | In | Sn | Sb | Te | I | Xe | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Cs | Ba | La | Ce | Pr | Nd | Pm | Sm | Eu | Gd | Tb | Dy | Ho | Er | Tm | Yb | Lu | Hf | Ta | W | Re | Os | Ir | Pt | Au | Hg | Tl | Pb | Bi | Po | At | Rn | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Fr | Ra | Ac | Th | Pa | U | Np | Pu | Am | Cm | Bk | Cf | Es | Fm | Md | No | Lr | Rf | Db | Sg | Bh | Hs | Mt | Ds | Rg | Cn | Nh | Fl | Mc | Lv | Ts | Og | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
 |
در ویکیانبار پروندههایی دربارهٔ فلزات واسطه داخلی موجود است. |