دودمان چهارم مصر: تفاوت میان نسخه‌ها

از ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد
محتوای حذف‌شده محتوای افزوده‌شده
Ripchip Bot (بحث | مشارکت‌ها)
جز r2.7.1) (ربات افزودن: tr:Mısır'ın dördüncü hanedanı
بدون خلاصۀ ویرایش
خط ۴۳: خط ۴۳:
| [[شپ‌سسکاف]] || ۲۵۰۳–۲۴۹۹ پ. م. || [[مصطبة الفرعون]] || شهبانو [[بونفر]] || [[File:Menkaura-FragmentaryStatueHead MuseumOfFineArtsBoston.png|150px]]
| [[شپ‌سسکاف]] || ۲۵۰۳–۲۴۹۹ پ. م. || [[مصطبة الفرعون]] || شهبانو [[بونفر]] || [[File:Menkaura-FragmentaryStatueHead MuseumOfFineArtsBoston.png|150px]]
|}
|}

== انحطاط سیاسی ==
مصرشناسان بر این باورند که انحطاط سیاسی دودمان‌های سوم و چهارم با افزایش قدرت اشراف آغاز شد. در طول این دو دوره زمامداری، هدف اصلی فرعون‌ها سرکوب شورش‌های بردگان و کشاورزان و مهار کردن ناآرامی‌های درونی بود؛ کاری که باعث افزایش بیش از پیش قدرت حکومتی شد. مقاومت بردگان در هم شکسته می‌شد و آن‌ها مدت‌ها در تکرار طغیان‌های خود دوری گزیدند و به تبع آنان نیز دیگر گروه‌های ناراضی کشور همچون کشاورزان و تهیدستان از برگزار کردن گردهمایی‌های اعتراض آمیز و شورش‌های محلی خودداری کردند.<ref>{{یادکرد
| کتاب = تاریخ مصر باستان
| نویسنده = اردشیر خدادادیان (۱۳۸۸)
| ناشر = تهران، سخن
| شابک = ۹۷۸-۹۶۴-۳۷۲-۳۵۰-۷
| صفحه = ۱۱۵-۱۲۰
}}</ref>

نوشتارهای تاریخ‌نویسان مصری و یونانی از این دوره نیز نشانگر نارضایتی در میان مردم است. [[هرودوت]] می‌نویسد که [[خوفو]] نیایشگاه‌های مصریان را بست و آن‌ها را واداشت تا در ساخت هرم بزرگش بردگی کنند. او آنچنان سرمایه‌ای برای ساخت این هرم به مصرف رساند که بی‌پول شد و در پایان ناچار شد دختر خود را به تن‌فروشی وادار کند.<ref>{{یادکرد| کتاب = تاریخ هرودوت، جلد دوم| صفحه = ۱۲۴-۱۲۶}}</ref>

به نوشته [[دیودور سیسیلی|دیودور]]، خوفو و پسرش خفرع آنچنان ترسی از مردم خشمگین از خود داشتند که برای جلوگیری از متلاشی شدن جسد مومیاییشان توسط مردم در دوره‌های بعدی، از نزدیکان خود و اشراف خواستند که آن‌ها را در گورهایی بی‌نام و نشان به خاک سپارند.<ref>{{یادکرد وب
| نشانی = http://www.nubien.de/diodor6.shtml
| عنوان = Bibliotheca Historica
| نویسنده = Diodor
| زبان = آلمانی
}}</ref>


== همچنین ببینید ==
== همچنین ببینید ==

نسخهٔ ‏۲۶ ژانویهٔ ۲۰۱۲، ساعت ۰۰:۲۲

دودمان چهارم مصر باستان دوره‌ای از تاریخ مصر است که به عنوان "دوران طلایی" پادشاهی کهن شناخته می‌شود. این دوران میان سال‌های ۲۶۱۳ تا ۲۴۹۴ پیش از میلاد بود و در آن مصر دوره‌ای از صلح و فراوانی و عظمت را تجربه می‌کرد و روابط تجاری با کشورهای خارجی افزایش یافت.[۱]

دودمان‌های سه، چهار، پنج، و شش اغلب زیر عنوان «پادشاهی کهن» طبقه‌بندی می‌شوند. از این دوره‌های تاریخی به نام «عصر هرم‌ها» نیز نام برده می‌شود. پایتخت مصر در آن هنگام شهر ممفیس بوده است.

پادشاهان

تصویر نام شش فرعون دودمان چهارم در فهرست پادشاهان ابیدوس

دودمان چهارم اوج فعالیت‌های مربوط به هرم‌سازی در تاریخ مصر را داشت. آرامش نسبی در آن دوران به پادشاهان این فرصت را داد که طرح‌های بزرگی همچون مجموعه اهرام جیزه را پایه‌ریزی کنند. نجربه‌هایی که در دوران سنفرو به دست آمد باعث شدند که هرم‌های پلکانی مصطبه‌ای شکل به هرم‌های واقعی با دیوارهای صاف و صیقل‌خورده تکامل یابند. وجود ساختمان‌ها و هرم‌های بزرگ در این دوره باعث شده است که مصرشناسان دودمان چهارم را برترین و پیشرفته‌ترین دوره تاریخی مصر در زمینه ساخت و ساز بدانند.[۲] هر یک از فرعون‌های این دوره هرمی برای خود ساخت تا به عنوان آرامگاه یا بنای یادبود از خود به یادگار گذارد.

در زیر فهرستی از فرعون‌های این دوره - که روی هم رفته نزدیک به ۱۲۰ سال فرمانروایی کردند - آمده است:[۳]

فرعون‌های دودمان چهارم
نام دوران هرم شهبانو(ها) تصویر
سنفرو ۲۶۱۳–۲۵۸۹ پ. م. هرم خمیده
هرم سرخ
هرم میدوم
شهبانو حتپ‌حرس یکم
خوفو ۲۵۸۹–۲۵۶۶ پ. م. هرم بزرگ جیزه شهبانو مریتیتس دوم
شهبانو حنوتسن
جدفرع ۲۵۶۶–۲۵۵۸ پ. م. هرم جدفرع شهبانو حتپ‌حرس دوم
شهبانو خن‌تتکا
خفرع ۲۵۵۸–۲۵۳۲ پ. م. هرم خفرع شهبانو مره‌سانخ سوم
شهبانو خمررنبتی یکم
شهبانو هکه‌نوهجت
شهبانو پرسه‌نت
منکورع ۲۵۳۲–۲۵۰۳ پ. م. هرم منکوع شهبانو خمررنبتی دوم
شپ‌سسکاف ۲۵۰۳–۲۴۹۹ پ. م. مصطبة الفرعون شهبانو بونفر

انحطاط سیاسی

مصرشناسان بر این باورند که انحطاط سیاسی دودمان‌های سوم و چهارم با افزایش قدرت اشراف آغاز شد. در طول این دو دوره زمامداری، هدف اصلی فرعون‌ها سرکوب شورش‌های بردگان و کشاورزان و مهار کردن ناآرامی‌های درونی بود؛ کاری که باعث افزایش بیش از پیش قدرت حکومتی شد. مقاومت بردگان در هم شکسته می‌شد و آن‌ها مدت‌ها در تکرار طغیان‌های خود دوری گزیدند و به تبع آنان نیز دیگر گروه‌های ناراضی کشور همچون کشاورزان و تهیدستان از برگزار کردن گردهمایی‌های اعتراض آمیز و شورش‌های محلی خودداری کردند.[۴]

نوشتارهای تاریخ‌نویسان مصری و یونانی از این دوره نیز نشانگر نارضایتی در میان مردم است. هرودوت می‌نویسد که خوفو نیایشگاه‌های مصریان را بست و آن‌ها را واداشت تا در ساخت هرم بزرگش بردگی کنند. او آنچنان سرمایه‌ای برای ساخت این هرم به مصرف رساند که بی‌پول شد و در پایان ناچار شد دختر خود را به تن‌فروشی وادار کند.[۵]

به نوشته دیودور، خوفو و پسرش خفرع آنچنان ترسی از مردم خشمگین از خود داشتند که برای جلوگیری از متلاشی شدن جسد مومیاییشان توسط مردم در دوره‌های بعدی، از نزدیکان خود و اشراف خواستند که آن‌ها را در گورهایی بی‌نام و نشان به خاک سپارند.[۶]

همچنین ببینید

منابع

  1. Shaw, Ian (۲۰۰۰). «The Oxford history of ancient Egypt». Oxford: Oxford University Press. شابک ۰-۱۹-۲۸۰۴۵۸-۸.
  2. Global Book (۲۰۰۵). «Egypt: Land and Lives of the Pharaohs Revealed». Booksales. شابک ۱۷۴۰۴۸۰۵۶۲.
  3. Dodson A., Hilton D. (۲۰۰۴)، The Complete Royal Families of Ancient Egypt، Thames & Hudson، شابک ۰۵۰۰۰۵۱۲۸۳
  4. اردشیر خدادادیان (۱۳۸۸)، تاریخ مصر باستان، تهران، سخن، ص. ۱۱۵-۱۲۰، شابک ۹۷۸-۹۶۴-۳۷۲-۳۵۰-۷
  5. تاریخ هرودوت، جلد دوم، ص. ۱۲۴-۱۲۶
  6. Diodor. "Bibliotheca Historica" (به آلمانی).