اهریمن: تفاوت میان نسخه‌ها
جز r2.7.1) (ربات افزودن: ku:Ehrîman |
بدون خلاصۀ ویرایش |
||
| خط ۱: | خط ۱: | ||
'''اهریمن''' (از [[اوستایی]] '''انگره‌مَینیو''' |
'''اهریمن''' (از [[اوستایی]] '''انگره‌مَینیو''') بدنهاد است.اهریمن پلیدی است و برای از بین بردن [[نیکی]] تلاش می‌کند ولی چون دون و پست مایه‌است و [[اهورامزدا]] آگاه بر هر چیز است پس سرانجام در پایان کار اهریمن نابود شده و [[اورمزد]] بر او چیره می‌شود و کار [[جهان]] یکسره به نیکی خواهد گرایید.در این میان [[انسان]] و [[امشاسپندان]] و دیگر [[ایزدان]] (فرشته) و موجودات نیک (مزدا آفریده) که همگی آفریدهٔ اهورامزدا هستند در مبارزه با دئوه‌ها ([[دیو]]ها) که موجودات و پدیده‌هایی اهریمنی هستند در تلاشی کیهانی برای پیروزی نیکی بر بدی هستند. اهریمن را در [[پارسی]] '''اهرِمن''' هم می‌گویند. می‌شود او را همتای [[شیطان]] در باورهای [[سامی]] دانست. |
||
در '''[[دین]] [[زردشت]]''' باور بر این است که در [[طبیعت]] دو نیروی متضاد خیر ([[سپنتا مینو]] - اثر روشنی) و شر ([[انگره مینو]] - اثر تاریکی) وجود دارد که همواره در حال نبرد با یکدیگرند. |
در '''[[دین]] [[زردشت]]''' باور بر این است که در [[طبیعت]] دو نیروی متضاد خیر ([[سپنتا مینو]] - اثر روشنی) و شر ([[انگره مینو]] - اثر تاریکی) وجود دارد که همواره در حال نبرد با یکدیگرند. |
||
نیروهای همزادی که در اندیشه انسان پدیدار می‌شوند مخالف نیستند، همگی در هستی انسان نیک اند و قابل ستایش. این انسان است که با اندیشه خود موجب دگرگونی در این هستی می‌شود. همان گونه که [[آذرگشسب]] این دو [[گوهر]] یعنی نیکی و بدی را مینوی می‌داند و با اندیشه انسان پیوسته می‌خواند زیرا سنجش نیک و بد با اندیشه انسان است و وجود خارجی ندارد. <ref>فیروز آذرگشسب - گاتا سرودهای زرتشت - انتشارات فروهر |
نیروهای همزادی که در اندیشه انسان پدیدار می‌شوند مخالف نیستند، همگی در هستی انسان نیک اند و قابل ستایش. این انسان است که با اندیشه خود موجب دگرگونی در این هستی می‌شود. همان گونه که [[آذرگشسب]] این دو [[گوهر]] یعنی نیکی و بدی را مینوی می‌داند و با اندیشه انسان پیوسته می‌خواند زیرا سنجش نیک و بد با اندیشه انسان است و وجود خارجی ندارد. <ref>فیروز آذرگشسب - گاتا سرودهای زرتشت - انتشارات فروهر ۱۳۵۱ - صفحه ۱۳۷، ۱۳۸ و ۱۳۹.</ref> یعنی نیکی جز سنجش فکری چیز دیگری نیست. |
||
یا در جای دیگر [[رستم شهزادی]] این دو نیرو را نزد پروردگار بد یا خوب نمی‌بیند بلکه لازم و ملزوم یکدیگر می‌خواند، ولی هنگامی که زرتشتیان این دو نیرو را با میزان اندیشه و پندار خود می‌سنجیم، یکی را نیک می‌پنداریم و دیگری را بد و حتی همین نیکی و بدی‌ها صورت گسترده و مطلق ندارند و بنا به محیط و زمان و مکان هر گروهی از مردم، این پندار فرق می‌کند، زیرا در جایی کاری را برخلاف دیگران نیک یا بد می‌دانند. <ref>رستم شهزادی - برگردان گاتا - فردوس |
یا در جای دیگر [[رستم شهزادی]] این دو نیرو را نزد پروردگار بد یا خوب نمی‌بیند بلکه لازم و ملزوم یکدیگر می‌خواند، ولی هنگامی که زرتشتیان این دو نیرو را با میزان اندیشه و پندار خود می‌سنجیم، یکی را نیک می‌پنداریم و دیگری را بد و حتی همین نیکی و بدی‌ها صورت گسترده و مطلق ندارند و بنا به محیط و زمان و مکان هر گروهی از مردم، این پندار فرق می‌کند، زیرا در جایی کاری را برخلاف دیگران نیک یا بد می‌دانند. <ref>رستم شهزادی - برگردان گاتا - فردوس ۱۳۶۰ - صفحه ۲۳</ref> همچنین در کتاب گزارش گاتاها از [[اورنگ]] نیز ریشه نیکی و بدی را در نهاد و اندیشه آدمی می‌داند. <ref>م. اورنگ - گزارش گاتاها - رنگین ۱۳۴۲ - صفحه ۲۷ و ۲۸.</ref> در تمام کتاب‌ها این دو نیرو را همزاد و متضاد می‌خوانند که در آغاز آفرینش پدیدار شدند و تمامی نویسندگان آن‌ها را لازم و ملزوم یکدیگر می‌خوانند<ref> رستم شهزادی - برگردان گاتا - فردوس ۱۳۸۱ - صفحه ۲۳، ۲۴ و ۲۵.</ref> اما در کتاب بینش زرتشت از خنجری به نکته‌ای برخورد کردم که می‌گفت: هیچ کدام از این دو گوهر ارزش نیک بودن یا بد بودن را ندارند به بیان دیگر، اهورامزدا آنچه راکه آفریده نیک است و شر در آن راه ندارد. اما اختلاف موجود در هستی هر گاه در اندیشه انسان رشد کند و شکوفا شود، نیک و بد به وجود می‌آید. <ref>خداداد خنجری - بینش زرتشت - پژوهنده با همکاری ماهنامه چیستا - چاپ دوم ۱۳۸۰ - صفحه ۲۵، ۲۶، ۲۷ و ۲۸. </ref> |
||
==در متن‌های پارسی میانه== |
|||
در متن‌های پهلوی، واژه اهریمن گاهی وارونه نوشته می‌شود تا نشانهای از واژگونگیِ اعمال وی و بیزاری نویسنده متن از او باشد. در این متنها نیز، اهریمن دشمن اورمزد است و به آفرینش اورمزد میتازد و بیماری، تاریکی، [[ریمنی|ریمَنی]] (چرکی)، ویرانی، عیب، نقص و مرگ میآفریند.<ref>بندهش۵، بندهای۴۲-۴۷</ref> آغاز نبرد اورمزد و اهریمن، زمان معین شده برای آن، توصیف کامل آفرینش اورمزدی و اهریمنی و سرانجامِ کارِ اهریمن در متن‌های پهلوی بهصورتهای متفاوتی آمده‌است. اما، امروزه، به باور [[پارسیان هند]]، اهریمن نمودی از تمایلات اهریمنی است و از این رو نبرد واقعی میان اورمزد و اهریمن در روح هر انسان در تمامی جهان ادامه دارد.<ref>زرشناس، زهره، واژه اهریمن در ادبیات سغدی بودایی (۱۰ صفحه - از ۴۲ تا ۵۱). در: نامه فرهنگستان» زمستان ۱۳۷۹ - شماره ۱۶.</ref> |
|||
== منابع == |
== منابع == |
||
| خط ۱۲: | خط ۱۴: | ||
* ویکی‌پدیای انگلیسی. |
* ویکی‌پدیای انگلیسی. |
||
* [http://www.jadi.net/articles/re_farohar.php وب‌گاه جادی] (برداشت آزاد با اطلاع دادن به جادی و ذکر منبع) (باید به وب‌گاه جادی اطلاع داده شود.) |
* [http://www.jadi.net/articles/re_farohar.php وب‌گاه جادی] (برداشت آزاد با اطلاع دادن به جادی و ذکر منبع) (باید به وب‌گاه جادی اطلاع داده شود.) |
||
* فروغ مزدیسنی (زرتشت پیامبری که باید از نو شناخت) شابک |
* فروغ مزدیسنی (زرتشت پیامبری که باید از نو شناخت) شابک ۴-۷۲-۵۶۲۰-۹۶۴ [[کیخسرو شاهرخ]] |
||
{{آیین زرتشتی}} |
|||
[[رده:دین زرتشت]] |
[[رده:دین زرتشت]] |
||
نسخهٔ ۱۳ دسامبر ۲۰۱۱، ساعت ۱۹:۳۵
اهریمن (از اوستایی انگره‌مَینیو) بدنهاد است.اهریمن پلیدی است و برای از بین بردن نیکی تلاش می‌کند ولی چون دون و پست مایه‌است و اهورامزدا آگاه بر هر چیز است پس سرانجام در پایان کار اهریمن نابود شده و اورمزد بر او چیره می‌شود و کار جهان یکسره به نیکی خواهد گرایید.در این میان انسان و امشاسپندان و دیگر ایزدان (فرشته) و موجودات نیک (مزدا آفریده) که همگی آفریدهٔ اهورامزدا هستند در مبارزه با دئوه‌ها (دیوها) که موجودات و پدیده‌هایی اهریمنی هستند در تلاشی کیهانی برای پیروزی نیکی بر بدی هستند. اهریمن را در پارسی اهرِمن هم می‌گویند. می‌شود او را همتای شیطان در باورهای سامی دانست.
در دین زردشت باور بر این است که در طبیعت دو نیروی متضاد خیر (سپنتا مینو - اثر روشنی) و شر (انگره مینو - اثر تاریکی) وجود دارد که همواره در حال نبرد با یکدیگرند.
نیروهای همزادی که در اندیشه انسان پدیدار می‌شوند مخالف نیستند، همگی در هستی انسان نیک اند و قابل ستایش. این انسان است که با اندیشه خود موجب دگرگونی در این هستی می‌شود. همان گونه که آذرگشسب این دو گوهر یعنی نیکی و بدی را مینوی می‌داند و با اندیشه انسان پیوسته می‌خواند زیرا سنجش نیک و بد با اندیشه انسان است و وجود خارجی ندارد. [۱] یعنی نیکی جز سنجش فکری چیز دیگری نیست.
یا در جای دیگر رستم شهزادی این دو نیرو را نزد پروردگار بد یا خوب نمی‌بیند بلکه لازم و ملزوم یکدیگر می‌خواند، ولی هنگامی که زرتشتیان این دو نیرو را با میزان اندیشه و پندار خود می‌سنجیم، یکی را نیک می‌پنداریم و دیگری را بد و حتی همین نیکی و بدی‌ها صورت گسترده و مطلق ندارند و بنا به محیط و زمان و مکان هر گروهی از مردم، این پندار فرق می‌کند، زیرا در جایی کاری را برخلاف دیگران نیک یا بد می‌دانند. [۲] همچنین در کتاب گزارش گاتاها از اورنگ نیز ریشه نیکی و بدی را در نهاد و اندیشه آدمی می‌داند. [۳] در تمام کتاب‌ها این دو نیرو را همزاد و متضاد می‌خوانند که در آغاز آفرینش پدیدار شدند و تمامی نویسندگان آن‌ها را لازم و ملزوم یکدیگر می‌خوانند[۴] اما در کتاب بینش زرتشت از خنجری به نکته‌ای برخورد کردم که می‌گفت: هیچ کدام از این دو گوهر ارزش نیک بودن یا بد بودن را ندارند به بیان دیگر، اهورامزدا آنچه راکه آفریده نیک است و شر در آن راه ندارد. اما اختلاف موجود در هستی هر گاه در اندیشه انسان رشد کند و شکوفا شود، نیک و بد به وجود می‌آید. [۵]
در متن‌های پارسی میانه
در متن‌های پهلوی، واژه اهریمن گاهی وارونه نوشته می‌شود تا نشانهای از واژگونگیِ اعمال وی و بیزاری نویسنده متن از او باشد. در این متنها نیز، اهریمن دشمن اورمزد است و به آفرینش اورمزد میتازد و بیماری، تاریکی، ریمَنی (چرکی)، ویرانی، عیب، نقص و مرگ میآفریند.[۶] آغاز نبرد اورمزد و اهریمن، زمان معین شده برای آن، توصیف کامل آفرینش اورمزدی و اهریمنی و سرانجامِ کارِ اهریمن در متن‌های پهلوی بهصورتهای متفاوتی آمده‌است. اما، امروزه، به باور پارسیان هند، اهریمن نمودی از تمایلات اهریمنی است و از این رو نبرد واقعی میان اورمزد و اهریمن در روح هر انسان در تمامی جهان ادامه دارد.[۷]
منابع
- ↑ فیروز آذرگشسب - گاتا سرودهای زرتشت - انتشارات فروهر ۱۳۵۱ - صفحه ۱۳۷، ۱۳۸ و ۱۳۹.
- ↑ رستم شهزادی - برگردان گاتا - فردوس ۱۳۶۰ - صفحه ۲۳
- ↑ م. اورنگ - گزارش گاتاها - رنگین ۱۳۴۲ - صفحه ۲۷ و ۲۸.
- ↑ رستم شهزادی - برگردان گاتا - فردوس ۱۳۸۱ - صفحه ۲۳، ۲۴ و ۲۵.
- ↑ خداداد خنجری - بینش زرتشت - پژوهنده با همکاری ماهنامه چیستا - چاپ دوم ۱۳۸۰ - صفحه ۲۵، ۲۶، ۲۷ و ۲۸.
- ↑ بندهش۵، بندهای۴۲-۴۷
- ↑ زرشناس، زهره، واژه اهریمن در ادبیات سغدی بودایی (۱۰ صفحه - از ۴۲ تا ۵۱). در: نامه فرهنگستان» زمستان ۱۳۷۹ - شماره ۱۶.
- ویکی‌پدیای انگلیسی.
- وب‌گاه جادی (برداشت آزاد با اطلاع دادن به جادی و ذکر منبع) (باید به وب‌گاه جادی اطلاع داده شود.)
- فروغ مزدیسنی (زرتشت پیامبری که باید از نو شناخت) شابک ۴-۷۲-۵۶۲۰-۹۶۴ کیخسرو شاهرخ
