نشانگان قفل‌شدگی

نشانگان قفل شدگی (به انگلیسی: Locked-in syndrome) یک حالت بالینی خاصی است که با وجود عدم تحرک اندام‌های بیمار، بیداری و هوشیاری وی حفظ می‌گردد. این وضعیت ناشایع ممکن است با اغما (کما) که بیداری و هوشیاری بیمار دچار اختلال می‌گردد، اشتباه شود. در موارد نشانگان قفل شدگی، بیمار تکلم نداشته و فقط دارای حرکت چشم‌ها در راستای عمودی است. بنابراین، حرکت چشم‌ها تنها راه ایجاد ارتباط با بیمار است.

علل

دو قسمت نیمکره‌های مخ و دستگاه فعال کننده مشبک (Reticular activating system) در حفظ هوشیاری نقش دارند. قسمت بیشتری از دستگاه فعال کننده مشبک در ساقه مغز قرار دارد. اگر این دستگاه صدمه ببیند، براساس آسیب ایجاد شده منجربه درجاتی از اختلال هوشیاری می‌گردد.

در نشانگان قفل شدگی به علت ایجاد ضایعه در ناحیه قاعده پل مغزی که پایین تر از دستگاه فعال کننده مشبک ساقه مغزی است، باعث قطع راه‌های حرکتی نزولی می‌گردند. بنابراین، راه‌های قشری نخاعی و قشری پیازی آسیب می‌بینند. چنین صدماتی با حفظ بیداری و هوشیاری همراه است، ولی باعث بی حرکتی در اندام‌ها می‌شوند.

مواردی که ممکن است باعث سندرم قفل شدگی گردند:

• ضربات مغزی
• سکته مغزی به علت ایسکمی یا خونریزی پل مغز
• انسفالیت
• هیپوکالیمی (کاهش پتاسیم خون)
• پلی نوروپاتی شدید (مثلا گاهی به علت نشانگان گیلن باره)
• تومورها

جستارهای وابسته

• اغما
• مرگ مغزی

منابع

• انتظارى طاهر، محمد؛ بيناى مطلق، همايون؛ زمانى، بابك. ترجمه: بيماريهاى اعصاب هاريسون. شركت نشر دانش امروز
• سلطان‏زاده، اكبر. بيماريهاى مغز و اعصاب و عضلات. انتشارات جعفرى. شابک 1-03-6088-964
• قاضى جهانى، بهرام. ترجمه مبانى طب سسيل، بيماريهاى مغز و اعصاب. مرکز نشر اشارت