مسیحیت در نیشابور

نیشابور یکی از مراکز مهم تمدن اسلامی بوده‌است ؛از سال ۶۴۳میلادی که این شهر توسط مسلمانان بدون جنگ فتح شد تا کنون ، اسلام دین اول مردم این شهر به شمار می‌رود . با این حال در تاریخ نیشابور به مواردی در مورد وجود اقلیت اندک مسیحیان در این شهر ذکر شده‌است.

پیشنهٔ مسیحیت در نیشابور

یکی از اشیای کشف شده در کاوش‌های باستان شناسی در نیشابور مربوط به مسیحیت است.یک ظرف تزئیی به زبان سریانی،مربوط به سده سوم یا پنجم هحری در مناطق باستان شناسی جنوب نیشابور کشف شده‌است. در این ظرف،در سه ردیف،به زبان سریانی،نوشته شده‌است:« خدایا بر من گناه کار ترحم فرما ». زبان و مضمون این نوشته مربوط به ادبیات مسیحیت است .مورخان می‌گویند که در قرون سوم تا پنحم میلادی نیشابور محل اقامت اقلیتی از کلدانی‌های وابسته به پاتریارک انطاکیه و تحت نظر کاتولیکوس بوده‌است.

در کتاب اسرار التوحید ،گفتگوهای ابو سعید ابوالخیر با مسیحیان نیشابور ذکر شده‌است.در دوره بعد از ورد اسلام به نیشابور،مسیحیان و مسلمانان با یکدیگر مدارا داشتند و در تاریخ هیچ درگیری بین مسلمانان و مسیحیان ذکر نشده‌است.

صنیع الدوله از قبری در کنار آرامگاه امام زاده محمد محروق یاد کرده که متعلق به شخصی به نام بورق اسود بوده‌است. او در این باره چنین نوشته‌است:

وی غلام سیاهی از پیروان و معتقدان به عیسی مسیح بود که بعد از مصلوب شدن آن حضرت (به گمان مسیحیان) فرار کرد و به نیشابور آمد و در آن جا در گذشت و مدفون گردید و مردم کمال احترام را نسب به او منظور می‌داشتند.

امروزه تبلیغ مسیحیت در نیشابور و به طور کلی در ایران جرم محسوب می شود و در باره دستگیری مسیحیان در نیشابور گرازش های شده است.

دیگر

• امروزه در شهر نیشابور ،نام یکی از خیابان مهم شهر؛ خیابان مسیح است که در گذشته قبرستان و کلیسای مسیحیان در این خیابان قرار داشته است.
• آنتوان بارا از جمله دانشمندان مسیحی است که به نیشابور سفر کرده است.

منابع

• آربری، مذهب در شرق میانه، ص 292-296.
• سیریل الگود، اسناد و مباحثی درباره کلیسای شرق، ص 20پ
• محمدحسن خان صنیع الدوله، مطلع الشمس، ج 1، ص 201.