کلرهگزیدین

کلرهگزیدین (به انگلیسی: Chlorhexidine)

رده درمانی: عوامل موضعی

اشکال دارویی: دهانشویه

موارد مصرف

کلرهگزیدین یکی از دهانشویه های پرمصرف است که در دندانپزشکی برای درمان عفونت های دهان زخم های دهان و لثه به کار می رود. کلرهگزیدین بر طیف وسیعی از باکتریهای گرم مثبت و منفی و همچنین برخی از قارچ‌ها و برخی از ویروس‌ها از جمله ویروس مولد ایدز و هپاتیت موثر است. کلرهگزیدین به صورت محلول موضعی کاربردهای غیردهانی نیز دارد.

مکانیسم اثر

کلرهگزیدین به شدت خاصیت کاتیونی دارد. کلرهگزیدین به سه فرم دی‌گلوکونات، استات و هیدروکلراید وجود دارد که دو فرم دی‌گلوکونات و استات قابل حل در آب هستند. از مزایای کلرهگزیدین اتصال و چسبندگی محکم آن به اغلب نواحی دهان می‌باشد که باعث می‌شود این ماده پس از مصرف به تدریج و آهسته آزاد گردد و در یک محدودۀ زمانی، دائماً محیط ضد میکروبی در دهان فراهم می‌آورد. سی درصد کلرهگزیدین مصرف شده، در سطح دهان باقی می‌ماند . علت چسبندگی کلرهگزیدین را به خاصیت کاتیونی آن نسبت می‌دهند که باعث اتصال آن به گروههای آنیونیک موجود در گلیکوپروتئین‌ها و فسفوپروتئین‌های سطح مخاط دهانی می‌گردد.

محققین بر این عقیده‌ هستند که مکانیزم اثر کلرهگزیدین در ارتباط با تمایل شدید این ماده برای چسبندگی و اتصال قوی به غشاء باکتری‌هاست.

عوارض جانبی

به علت خاصیت کاتیونی، جذب پوستی و مخاطی ان از دستگاه گوارش حداقل می‌باشد. در آزمایشهای حیوانی اثرات سمی و سرطان زائی در این ماده دیده نشده است.کلرهگزیدین طعم ناخوشایندی دارد و می‌تواند موجب تغییراتی موقتی در حس چشایی بشود. علت این تغییر دناتوره شدن پروتئین‌های سطحی مستقر بر جوانه‌های چشایی است. کلرهگزیدین موجب پدید‌آمدن رنگ قهوه‌ای بر روی دندان‌ها و پرکردگی‌های همرنگ دندان مخاط دهان و زبان می‌شودو پوسته پوسته شدن مخاط , بزرگی غدد بزاقی.

جستارهای وابسته

دندانپزشکی

منابع

• فرهنگ داروهای ژنریک ایران ، دکتر حشمتی ، ۱۳۸۷