دوربین دوچشمی

دوربین شکاری

دوربین شکاری (نام‌های دیگر: دوربین دوچشمی، دوربین ارتشی، دوربین صحرایی) وسیله‌ای دستی است برای بزرگ‌نمایی اجسام دور. عمل بزرگ‌نمایی به‌وسیله عبور تصاویر از دو سری لنز مجاور و یک منشور ایستاده صورت می‌گیرد. دوربین‌های شکاری تصویر را ایستاده نشان می‌دهند برعکس تلسکوپ‌ها که تصاویر را وارونه می‌نمایانند. معمولاً بر روی دوربینهای دوچشمی سه رقم حک شده‌است. رقم نخست که به نشانه x ختم شده‌است، مثلاً ۶x، بیانگر آن است که دوربین تصویر را چند برابر اندازه واقعی درشت تر می‌کند. رقم دوم، مثلاً ۳۰ یا ۳۵، قطر عدسی شیئی را به میلیمتر نشان می‌دهد. اگر بزرگنمایی عدسی را ثابت فرض کنیم، هرچه قطر عدسی شیئی بیشتر باشد تصویری روشنتر بدست می‌آید. این نوع دوربین در واقع در نور کم کارایی بهتری دارد. دوربینهایی با مشخصات ۳۰×۶ یا ۳۵×۷ برای مقاصد عمومی مناسب هستند. رقم سوم بیانگر آن است که از فاصله ۱۰۰۰ یاردی (۹۱۰متری) یک منطقه با چه پهنایی مشاهده می‌شود. ساده ترین و ارزان ترین نوع دوربین های دوچشمی به نام دوربین های اپرا معروفند . همان دوربین هائی که در تئاتر و امثال آن استفاده می شود . این دوربین ها در واقع از یک جفت تلسکوپ ساده تشکیل شده اند . هرکدام از این تلسکوپ ها هم دوتا عدسی در امتداد هم دارد . این دوربین ها بیشتر اسباب بازی هستند تا دوربین واقعی ٬ قدرت بزرگنمائی و میدان دید آنها هم بسیار محدود است . من یکی دارم که البته از نوع مرغوب هم هست . ولی جز در صحنه تئاتر و اپرا هیچ کاربرد دیگری ندارد . ساختار این دوربین ها ناقص است و حتی مرغوبترین نوع آنها هم بی فایده است . نوع دوم دوربین منشوری است . یعنی یک دوربین واقعی ٬ این دوربین ها به واقع ابزار پیچیده ای هستند و از قطعات مختلفی تشکیل شده اند . ساختمان اصلی هردوربین منشوری در هر چشم . از یک عدسی شیئی ٬ دوعدد منشور شفاف ٬ حداقل یک عدسی میدان و یک عدسی چشمی مثبت تشکیل شده است . دوربین های منشوری از لحاظ طرز قرارگرفتن منشورها و مسائل فنی مربوط به منشور به دو دسته پورپریزم و روف پریزم تقسیم می شوند که اغلب دوربین ها از نوع پورپریزم هستند . وقتی یک دوربین را در دست بگیرید روی آن علائم و اعدادی نوشته شده که نمایانگر قدرت و میزان بزرگنمائی آن است . مثل 8x50 یا 6x35 اولین عدد سمت چپ یعنی قدرت بزرگنمائی دوربین است . یعنی یک دوربین 8x50بیشتر از یک دوربین 7x50 قدرت بزرگنمائی دارد . دومین عدد از سمت چپ به معنای قطر عدسی چشمی است . البته به میلیمتر ٬ عدسی چشمی همان عدسی است که با چشم شما تماس دارد و از آن به داخل دوربین نگاه می کنید و همان عدسی کوچکتر دوربین است که به سمت شما است . یک دوربین 6x30 عدسی چشمی دارد که 30میلیمتر قطر دارد . در دوربین ها یک فاکتور مهم دیگر هم هست . که روشنائی نسبی نام دارد . مجذور نسبت قطر عدسی چشمی بر بزرگنمائی دوربین را روشنائی نسبی می نامند . اگر دوربین را به اندازه طول یک دست عقب ببرید و به داخل عدسی چشمی نگاه کنید ٬ در داخل عدسی چشمی دایره شفاف کوچکی می بینید که به مردمک عدسی معروف است . دوربین های دید شب دارای روشنائی نسبی زیادی هستند . دوربین های دید شب مادون قرمز و...هم وجود دارد . اما بسیار گران و تخصصی است . بیشتر نیروهای نظامی از آن استفاده می کنند ولی وقتی می گوئیم فلان دوربین دید شب است منظور این ها نیست . بلکه منظور این است که روشنائی نسبی زیادی دارد . دوربین 7x50 یک دوربین دید شب است . یعنی علاوه بر این که در روز هم تصویر خیلی خوبی دارد در شب هم از آن می شود استفاده کرد . من به شخصه علاقه زیادی به دوربین های 7x50 دارم .هرچند که بزرگ و سنگین هستند . دوربین های استاندارد دیدشب ارتش آمریکا هم همین دوربین های 7x50 هستند . البته در این چند ساله اخیر انواع دوربین های الکترونیکی و لیزری و...ساخته شده که وسایل بسیار عالی و فوق العاده ای هستند . اغلب آنها فاصله یاب لیزری هم دارند . یعنی می گویند آن چیزی که نگاه می کنید چقدر از شما فاصله دارد . ولی ما فعلا داریم راجع به دوربین های منشوری کلاسیک حرف می زنیم . یک فاکتور دیگر هم هست به نام میدان دید ٬ فرض کنید که شما از یک پنجره کوچک به بیرون نگاه کنید و طبعا منظره ای از بیرون را خواهید دید . حالا از یک پنجره بزرگتر نگاه کنید . بدیهی است که منظره و دید وسیع تری در برابر شما خواهد بود . این همان میدان دید است . یعنی وقتی با دوربین نگاه می کنید چقدر دید دارید و وسعت آن چقدر است . میدان دید به دوطریق تعریف می شود . یکی زاویه رویت برحسب درجه و دیگری قطر میدان در فاصله نهصد متری ٬ اگر شما به دیدن یک مسابقه فوتبال بروید و با خودتان دوربین ببرید متوجه ارزش میدان دید می شوید . دوربینی با میدان دید بالا بیشتر زمین را یکجا به شما نشان می دهد . ولی اگر میدان دید کم باشد مدام مجبورید بازیکنان را تعقیب کنید . در جنگ جهانی دوم دوربینی به نام سارد ساختند که از لحاظ میدان دید بی نظیر بود و برای خدمه بمب افکن ساخته شده بود . منظور مسلسل چی هائی است که وظیفه شکار هواپیمای جنگنده دشمن را برعهده داشتند . نگاه کردن از داخل آن مثل نگاه کردن از پنجره اطاق بود . منتهی این دوربین بسیار سنگین و حجیم است و شما نمی توانید آن را با خودتان به هرجائی ببرید . خوب ٬ این ها فاکتورهای اصلی بودند و ما به طور کلی و غیرتخصصی انها را بررسی کردیم . اما عوامل دیگری هم وجود دارند . نوری که وارد دوربین شما می شود از چندین عدسی و منشور عبور می کند . در هر عبور وبازتاب مقداری از انرژی نورانی به هدرخواهد رفت . این امر باعث افت کیفیت و تاریکی تصویر خواهد شد . در دوربین های مرغوب سطوح عدسی و منشورها با موادی مانند فلوئور منیزیم پوشانده می شود که این کار باعث جلوگیری از اتلاف انرژی نورانی می شود . این دوربین ها دارای عدسی های رنگی هستند . یعنی عدسی آنها زرد یا ارغوانی و ابی به نظر می آیند که به دلیل وجود مواد مزبور است . در بعضی از دوربین ها هم فقط سطوح داخلی با این ماده پوشانده شده که طبعا ارزانتر هستند . کیفیت دید در دوربین هائی که به طور کامل دارای این مواد هستند به طرز واضحی بهتر از دوربین های ساده است . دو دوربین با قدرت بزرگنمائی مشابه ممکن است قیمت های کاملا متفاوتی داشته باشند . وطبعا تصویر آنها هم یکی نیست زیرا موارد زیادی هست که در کیفیت دوربین ها تاثیر می گذارد . یکی از آنها هم همین فلوئور منیزیوم است . عدسی دوربین های گرانقیمت با دقت و تامین بیشتری نصب می شود و هیچ وقت از تنظیم خارج نمی شود . ولی دوربین های متوسط بعد از مدتی به خاطر تکان و ضربه از تنظیم بیرون می روند . مارک های مختلفی در دنیای دوربین وجود دارد . بهترین و حرفه ای ترین دوربین ها عبارتند از بوش ولمب ٬ زایس ٬ لایتز ٬ هنسولت ٬ رس ٬ همچنین مارک های ژاپنی هم اغلب خوب هستند . دوربین های روسی هم در بازار بسیار زیادند که بیشتر انها فقط شکل دوربین را دارند و در واقع اسباب بازی هستند . دوربین های روسی از حدود بیست تومان شروع می شوند . من به هیچ وجه خرید انها را توصیه نمی کنم .هرچند انواع مرغوب و گران هم دارند . دوربین های درجه یک اروپائی تا چند صد هزار تومان هم می رسند . شرکت صدرا وابسته به صنایع دفاع در این چند سال اخیر شروع به تولید دوربین کرده است که اتفاقا کیفیت انها هم قابل قبول است . من سه سال قبل یکی برای دوست دختری خریدم که ان موقع با هم بودیم و خیلی به این چیزها علاقه داشت . تصور می کنم حدود هفتاد تومن بود . چندی پیش هم یک دوربین دیگر از همین مارک خریدم که زوم هم داشت 10x_30x50 و قیمتش شصت تومن بود . البته دوربین درجه یکی نیست ولی بد هم نیست .من آن را توی جیپ گذاشته ام . ارزان است و اگر دزد ببرد خیلی دردم نمی اید .

مشخصات این دوربین . یعنی بدون زوم از 10 شروع می شود و با زوم ماکزیمم به 30 می رسد . زوم یک دسته است که کنار دوربین گذاشته اند و شما با آن می توانید قدرت بزرگنمائی را تغییر دهید .البته میدان دید فدای بزرگنمائی می شود . یعنی هرچه زوم بالاتر می رود میدان دید کاهش خواهد یافت .  

بهترین دوربینی که من تا به حال داشتم یک دوربین ژاپنی زوم دار بود که کیفیت و قدرت آن مافوق تصور بود . من تا این لحظه دوربینی مثل ان ندیده ام . متاسفانه خیلی ساده آن را از دست دادم .

ارتش عراق از دوربین های روسی 8x35  استفاده می کرد که بدنه سبزرنگ ارتشی داشتند . هنوز هم تک و توک در بازار دیده می شوند که در واقع غنیمت هستند و بچه های سرباز ار جبهه می آوردند . ممکن است ظاهر خفن آنها شما را به اشتباه بیندازد و یا راجع به کیفیت آنها چیزهای عجیب و غریبی بشنوید . ولی در واقع دوربین های کاملا متوسطی هستند و هیچ چیز خاصی در آنها نیست .

ارتش ایران از دوربین های تلسکوپ ـ پیروسکوپی برای دیده بانی ستاد و توپخانه استفاده می کند . پیروسکوپی یعنی این که از داخل سنگر می توانید بدون بالا آوردن سر میدان را نگاه کنید . مثل وسیله ای که زیردریائی ها با آن سطح اب را نگاه می کنند . این دوربین ها به نام دوربین خرگوشی معروفند و آمریکائی هستند . کیفیت و قدرت آنها واقعا بی نظیر و اعجاب آور است .ولی خرید و فروش آنها کاملا ممنوع است و اگر چنین دوربینی در دست شما ببینند به دردسر می افتید . به این دلیل ساده که جزو اموال ارتش هستند . تلسکوپ های مختلفی هم در بازار وجود دارد . این نوع دوربین های تک چشمی به نام نقطه یاب نامیده می شوند . قدرت آنها زیاد است ولی میدان دید کمی دارند . درضمن فقط برای دیدن صحنه های خیلی دور مناسب هستند . نوعی که برای رصد ستاره ها به کار می رود چندان به درد تماشای صحرائی نمی خورد . فقط برای مسافت های خیلی بالا تصویر خوبی میدهد و در مسافت پائین تصویر بسیار کدر است و قابل دیدن نیست .

خوب . این هم کیفیت و مشخصات فنی دوربین . و اما با دوربین چه کارهائی می شود کرد ؟

راستش من وقتی بچه بودم بیشتر از همه به فضولی در خانه همسایه ها علاقه داشتم ! درضمن همینطوری دوربین بازی را هم دوست داشتم . یعنی فقط با دوربین چیزهای دور را نگاه می کردم . ولی حالا دوست دارم حیوانات را ببینم . یعنی بروم به یک بیابان یا کوهستان خلوت و دورافتاده . با دوربین حیوانات را پیدا کنم و تماشایشان کنم . مخصوصا پرنده ها ٬ تماشای پرواز و شکار یک قوش یا بالابان ٬ یک روباه ٬ قوچ ٬ گرگ و....

این کار  بسیار لذت بخش است و من هر ازگاهی که فرصت کنم حتما سراغش می روم . منتهی باید بدانید کجا بروید . و مهمتر از همه کجا بنشینید . و باز این که حدالمکان مخفی باشید و از اصول ساده استتار استفاده کنید .

همین چند وقت پیش سری به باغ وحش تهران زدم . من خیلی آنجا را دوست دارم . هرچند اغلب وقتی می شنوند می خندند و این که مگه بچه شدی ؟ نمی دانم ٬ من سالی یک یا دوبار به باغ وحش می روم و اغلب هم تنها می روم . علتش این است که ماشالله همه بزرگ شده اند ! باری ٬ باغ وحش تهران شیرهای خوبی دارد . در کنار قفس آنها یک محوطه باز هست که اغلب یکی دوشیر به خاطر جفتگیری و مسائلی ازاین قبیل در آنجا هستند . اگر یک دوربین داشته باشید و با حوصله آنها را تماشا کنید چیزهای بسیار جالبی خواهید دید . من این بار نزدیک به یک ساعت آنها را زیرنظر داشتم . دیدن فیلم مستند یک چیز است و دیدن یک جفت شیر از لنز دوربین یک چیز دیگر . اما برای این کار باید وسط هفته و ترجیحا صبح بروید تا از مزاحمت ملت همیشه در صحنه در امان باشید . و اما استفاده از دوربین به اندازه کیفیت دوربین مهم است . یک حرفه ای با یک آماتور کاملا متفاوت است . موضوع فقط نگاه کردن ساده نیست . اول از همه این که دوربین را باید با دو دست و محکم بگیرید . اگر دوربین بلرزد یا تصویر خراب می شود و یا سردرد می گیرید . هرچه دوربین قوی تر و صحنه دورتر باشد لرزش مضرتر است . بهتر است که به جای ایستادن بنشینید . بهترین روش نشستن روی یک سنگ و گذاشتن ارنج ها روی زانو است . ویا اگر بتوانید دوربین را روی یک تکیه گاه قرار دهید باز بهتر است . روی زمین بنشینید . ارنج ها را روی زانو بگذارید و دوربین را محکم در دست بگیرید . جوری که انگشت سبابه بمحذات ابرو و روی استخوان بالای چشم واقع شود . اگر دوربین شما تلسکوپی و نقطه یاب است باید از سه پایه استفاده کنید . به نگاه کردن با دوربین ٬ دوربین کشی می گویند . اگر شما دنبال تماشای حیوانات هستید نیاز به صبر و دقت زیادی دارید . زیرا حیوانات را باید پیدا کرد . مطلقا در نگاه اول و به سرعت نمی توانید آنها را ببینید . باید منطقه را وجب به وجب چک کنید . به این کار می گویند پاک کردن ٬ اگر شما در برابر یک کوه هستید باید آن را کامل پاک کنید . در اینصورت به احتمال قوی چیزی پیدا می کنید . من بارها و بارها موفق شده ام در لابلای صخره ها قوچ و پازن ببینم . در پارک ناز گرگان و اغلب مناطق حفاظت شده می توان چنین چیزهائی دید در همین حوالی تهران ٬ خرسنگ و میگون و فشم و مناطق بالا دست ٬ ویا طرف کرج و قزوین ٬ آبیک ٬ کلی جای دیگر که حالا حضور ذهن ندارم . اگر بخواهید پرنده ها را تماشا کنید که دیگر همه جا می شود این کار را کرد . از دوربین های تفنگ نمی شود برای تماشا استفاده کرد . میدان دید آنها خیلی کم است و قدرت زیادی هم ندارند . و مخصوصا تماشای طولانی چشم را خیلی خسته می کند .در فیلم ها می بینیم که اغلب دوربین را از گردن آویزان می کنند . روش های مختلفی برای حمل دوربین وجود دارد . من دوست ندارم دوربین را از گردن آویزان کنم . سنگین است . هرچند دوربین های من اغلب بزرگ و سنگین بوده اند چون دوربین متوسط را دوست ندارم . ترجیح می دهم آن را توی کیف چرمی خودش بگذارم و از شانه آویزان کنم . دوربین های کوچک و سبکی مثل 6x35هست که می شود از گردن آویزان کرد . ولی بهتر است آن را داخل پیراهن بگذارید تا از خاک و ضربه در امان باشد . دوربین های مرغوب وسایل حساسی هستند و تحمل کمی برای ضربه خوردن دارند . دوربین را همیشه تمیز نگه دارید . لنزهای کثیف تصویر خوبی به شما نمی دهند . مهمتر از همه از جیر استفاده کنید . دستمال کاغذی و امثال آن باعث خط افتادن لنز می شود . غیر از شکستن و مسائلی ازاین قبیل . ضربه باعث می شود دوربین از تنظیم خارج شود . یعنی منشورها و عدسی ها از جای خود خارج شوند . این امر یعنی دید تار و باید دوربین را به تعمیرگاه فرستاد . تنظیم دوربین کار من و شما نیست . باید توسط متخصص انجام شود و به هیچ وجه دوربین را باز نکنید . و اما از کجا می شود دوربین خرید ؟ اوایل خیابان فردوسی کمی بالاتر از میدان توپخانه ٬ فروشگاه های وسایل شکار هست که دوربین هم می فروشند . خیابان ناصرخسرو هم همینطور ٬ همینطور مارک هائی مانند زایس دارای نمایندگی هستند که البته دقیقا نمی دانم کجا است .