سیاه‌خروس

سیاه‌خروس
سیاه‌خروس Centrocercus urophasianus
رده‌بندی علمی
فرمانرو:	جانوران
شاخه:	طنابداران
رده:	پرندگان
راسته:	ماکیان‌سانان
تیره:	قرقاولان ویگورس، ۱۸۲۵
گونه‌ها
سیاه‌خروس بال‌داسی تیره‌خروس‌ها Dendragapus باقرقره پرپا تذروها (ستبرخروس‌ها) (Tetrao) سیاه‌خروس‌ها (Lyrurus) سیاه‌خروس یالدار سیاه‌خروس دم‌سیخ چمن‌خروس‌ها (Tympanuchus)

سیاه‌خروس پرنده‌ای از زیرخانوادهٔ تَذَرویان (سیاه‌خروسیان) (Tetraoninae)، راستهٔ ماکیان‌سانان (Galliformes) است.

این پرنده ۴۰ تا ۴۸ سانتی‌متر طول دارد و جثه‌اش بزرگ است. پرنده نر سیاه با جلای سبز آبی، زیر بال‌ها سفید با انحنای به درون، دم دوشاخه، دو لکۀ سفید روی شانه‌ها و یک لکه قرمز تاج‌مانند بالای هر چشم دیده می‌شود. پرنده ماده کوچک‌تر از نر است و به رنگ قهوه‌ای خرمایی به راه راه عرضی تیره بسیار، زیرتنه خاکستری، دم بسیار کوتاه‌تر از نر که انتهایش مستطیلی شکل است و قرمزی بسیار کوچک و ناواضح بالای چشمش دیده می‌شود. این پرنده، پروازی پر سر و صدا دارد و هنگام نمایش‌های جنسی که هنگام غروب و صبح زود انجام می‌گیرد، پرنده نر با سر و صدا، در هوا جست‌هایی تا ارتفاع ۱٫۵ متر می‌زند.

گونه‌ها

سرده سیاه‌خروس بال‌داسی

• سیاه خروس روسی, Falcipennis falcipennis

سرده سیاه‌خروس کانادایی Canachites

• سیاه‌خروس کانادایی, Canachites canadensis
  • Franklin's grouse, Canachites (canadensis) franklinii

سرده تیره‌خروس‌ها Dendragapus

• Dusky grouse, Dendragapus obscurus
• Sooty grouse, Dendragapus fuliginosus

سرده باقرقره پرپا – ptarmigans

• باقرقره پرپای بیدی, Lagopus lagopus
  • باقرقره پرپای حنایی, Lagopus (lagopus) scoticus
• باقرقره پرپای صخره, Lagopus muta
• باقرقره پرپای دم‌سفید, Lagopus leucura

سرده سیاه‌خروس‌ها

• سیاه‌خروس سیاه, Lyrurus tetrix
• سیاه‌خروس قفقازی, Lyrurus mlokosiewiczi

سرده تذروها (ستبرخروس‌ها) – Tetrao Capercaillie

• سیاه‌خروس جنگلی, Tetrao urogallus
  • Cantabrian capercaillie, Tetrao urogallus cantabricus
• Black-billed capercaillie, Tetrao urogalloides

سرده سیاه‌خروس فندقی Tetrastes

• سیاه‌خروس فندقی, Tetrastes bonasia
• Chinese grouse, Tetrastes sewerzowi

سرده سیاه‌خروس یالدار Bonasa

• سیاه‌خروس یالدار, Bonasa umbellus

سرده سیاه‌خروس دم‌سیخ – sage grouse

• سیاه‌خروس دم‌سیخ بزرگ, Centrocercus urophasianus
• سیاه‌خروس دم‌سیخ کوچک, Centrocercus minimus

سرده چمن‌خروس‌ها Tympanuchus – prairie grouse

• Sharp-tailed grouse, Tympanuchus phasianellus
  • باقرقره دم‌تیز کلمبیایی, T. phasianellus columbianus
• Greater prairie chicken, Tympanuchus cupido
  • Attwater's prairie chicken, Tympanuchus cupido attwateri
  • Heath hen, Tympanuchus cupido cupido (انقراض, 1932)
• Lesser prairie chicken Tympanuchus pallidicinctus

زیستگاه

سیاه‌خروس‌ها در حاشیه جنگل‌ها و مناطق کوهستانی و مرتفع به سر برده و در زیر بوته‌های کوتاه یا پای صخره‌ها آشیانه می‌سازد.⁽¹⁾ این گونه از پرندگان در ایران در منطقه حفاظت شده ارسباران دیده می‌شود.

منابع

۱-جمشید منصوری. راهنمای پرندگان ایران. تهران، کتاب فرزانه، ۱۳۸۷: ۱۵۵-۱۵۶.