مدیریت شهری: تفاوت میان نسخه‌ها

از ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد
محتوای حذف‌شده محتوای افزوده‌شده
Saeedshafia (بحث | مشارکت‌ها)
خنثی‌سازی ویرایش 3337507 توسط Raamin (بحث)
Saeedshafia (بحث | مشارکت‌ها)
خنثی‌سازی ویرایش 3337506 توسط Raamin (بحث)
خط ۱: خط ۱:
== مدیریت شهری ==
تعاريف مختلف و متفاوتي براي [[مديريت]] ، ارائه شده است كه برخي از آنها ، عبارتند از :


تعاريف مختلف و متفاوتی براي [[مديريت]]، ارائه شده است كه برخی از آنها ، عبارتند از :
*مديريت ، هماهنگ ‌كردن منابع انساني و مادي براي نيل به اهداف است.


* [[مديريت]] ، هماهنگ كردن [[منابع انسانی]] و مادي براي نيل به اهداف است.
*مديريت ، انجام دادن كارها ، به وسيله و از طريق ديگران است . <ref> عبدالله جاسبی، اصول و مبانی مدیریت ، 1384 ، صص 123 و 124</ref>


* [[مديريت]] ، انجام دادن كارها ، به وسيله و از طريق ديگران است . <ref> [[عبدالله جاسبی]]، اصول و مبانی مدیریت ، 1384 ، صص 123 و 124</ref>
اگر [[مدیریت]] ، به درختی تشبیه شود که شاخه‌ های گوناگونی ، مانند [[مدیریت صنعتی]] ، مدیریت مالی و چون اینها، دارد ، یکی از شاخه‌های جدید این درخت، مدیریت شهری است.
روشن است که مشخصات و ساختار شهرداری از کشوری به کشور دیگر تفاوت دارد و هر جامعه‌ای با توجه به ساختار اقتصادی، اجتماعی و سیاسی خود تعریف یا تلقی خاصی از مدیریت شهری دارد .


اگر [[مدیریت]] ، به درختی تشبیه شود که شاخه های گوناگونی ، مانند [[مدیریت صنعتی]] ، مدیریت مالی و چون اینها، دارد ، یکی از شاخه‌های جدید این درخت، '''مدیریت شهری''' است.
وظایف کنونی مدیریت شهری ( صرف نظر از تنوع و اختلاف در نظامهای اجتماعی و سیاسی گوناگون ) ، به شرح زیر است :


روشن است که مشخصات و ساختار نهادهای [[قانون]]ی اداره کننده [[شهر]] از کشوری به کشور دیگر تفاوت دارد و هر جامعه‌ای با توجه به ساختار [[اقتصاد]]ی، [[اجتماع]]ی و سیاسی خود تعریف یا تلقی خاصی از '''مدیریت شهری''' دارد .
#برنامه ریزی شهری
#وظایف عمرانی
#وظایف خدماتی
#تامین بهداشت شهری
#خدمات اجتماعی
#وظایف ایمنی
#وظایف فرهنگی
#ارتقای محیط زیست شهری
#وظایف نظارتی


مديريت شهری به تمامی نهاد ها, [[سازمان]]ها و افرادی گفته می شود که به صورت رسمی يا غيررسمی در فرآيند مديريت شهر اثرگذار هستند. پس مديريت شهری فقط شهرداری و شورای شهر نمی باشد و هر عنصری که به شکلی در فرايند مديريتی شهر اثری دارد در اين حيطه قرار دارد.
بسیاری ، معتقدند که جامعه آینده ، جامعه ‌ای شهر نشین خواهد بود . بنابراین ، شهرها به جای این که مکانهایی بی ثمر برای سرمایه گذاری اقتصادی یا تراکم کارگران بیکار با انبوه مشکلات اقتصادی ، اجتماعی و محیط زیستی باشند ؛ باید كه به مراکز رشد و پویایی اقتصادی و اجتماعی ، در چارچوب ملی ، بدل شوند . این مراکز ، باید که آفرینشگر فرصتهایی ارزنده برای رفاه و توسعه نه تنها جمعیت ساکن در آن ، بلکه جمعیت تمامی کشور باشد .


امروزه ، شهرها از دو جنبه اهمیت یافته ‌اند : یکی بعنوان مرکز تجمع گروه عظیمی از مردم ، دیگری بعنوان عمده ترین بازیگر نقش اقتصادی ، در کل اقتصاد ملی . از اینرو ، باید به مسائل و مشکلات آنها ، توجه بیشتر و دقیق تر کرد . زیرا ، در حالتی که برنامه ریزی دقیق و درست ، سبب رشد اقتصادی ، تثبیت سیاسی و افزایش مشارکت شهروندان درامور شهرها می گردد ، شکست در حل مشکلات و مسائل شهری ، سبب رکود اقتصادی ، نارضایتی‌ های اجتماعی و سیاسی ، فقر ، بیکاری و تخریب محیط زیست خواهد شد .<ref> سعیدنیا ، 1383 ، صص 20 الی 39</ref>
<ref> سیر اندیشه های مدیریت شهری در غرب باستان و ... (پایان نامه کارشناسی ارشد) </ref>


=== مدیریت شهری در جهان معاصر ===
شهرهای بزرگ را می توان، یک سازمان بزرگ دانست. در این سازمان، مجموعه ای از نهادها و شیوه ها ، در تعامل برای دستیابی به اهداف هستند. امروزه، مشارکت و تعامل، مفاهیمی محوری در مدیریت شهری اند.
مدیریت شهری می کوشد تا بین نهادهای عمومی، خصوصی و مدنی، رقابت و توازن ایجاد کند. همچنین، می کوشد تا بین سه وجه سیاسی، اقتصادی و اجتماعی، تعادل و هماهنگی فراهم نماید تا زمینه های پیدایی شهر یکپارچه را فراهم کند.


سازمان توسعه همکاری اقتصادی OECD ، برای ارزیابی مدیریت شهری، مجموعه ای از ویژگیها را یاد می کند:
انسجام، انعطاف ، کل گرایی ، ویژه نگری ، مشارکت ، تفویض و مانایی . همچنین در مبارزه جهانی برای مدیریت شهری که توسط هابی تات ( سازمان ملل ) ابداع شد ، اصول مدیریت خوب شهری ، چنین یاد شده : مانایی ، تفویض ، کارایی ، برابری ، شفافیت ، پاسخگویی ، مشارکت مدنی ، امنیت و توجه به حقوق شهروندی.
البته ، وقتی اصول ، معیارها و اهداف عدیده مطرح شود ؛ همواره ، دغدغه وجود تعارض بین اصول و اهداف وجود دارد .


سازمان ملل، برای ارتقای مدیریت شهری و ارتقای مردمسالاری، بر پاره ای از موضوعها و اولویتها تاکید ویژه دارد که عبارتند از:
سازمان ملل متحد، برای ارتقای مدیریت شهری و ارتقای مردمسالاری، بر پاره‌ای از موضوعها و اولویتها تاکید ویژه دارد که عبارتند از:


*بازنگری در جایگاه و کارکردهای دولت
* بازنگری در جایگاه و کارکردهای دولت


*تلاش برای تعیین راهبردهای شهر با مشارکت نهادها و شهروندان
* تلاش برای تعیین راهبردهای شهر با مشارکت نهادها و شهروندان


*شفافیت کارکرد مالی در تمام سطوح
* شفافیت کارکرد مالی در تمام سطوح


*جریان آزاد اطلاعات ، به عنوان لازمۀ شفافیت و مشارکت
* جریان آزاد اطلاعات ، به عنوان لازمۀ شفافیت و مشارکت


*تأکید بر جایگاه رهبری مدیریت شهری
* تأکید بر جایگاه رهبری مدیریت شهری


*وجود ضابطه های اخلاقی برای رفتار مدیریت شهری
* وجود ضابطه‌های اخلاقی برای رفتار مدیریت شهری


برنامه ریزی اجتماعی ، از دهه 1960 میلادی رواج یافت . در آن دهه ، دولت و مدیران شهرهای بزرگ دریافتند که ناآرامی های اجتماعی مانند قومی ، نژادی و طبقاتی ؛ تهدیدی برای پایداری اقتصادی و سیاسی در شهرها است . از اینرو ، مقوله برنامه ریزی اجتماعی ، اقبال و رواج یافت . در واقع ، برنامه ریزی اجتماعی ، به عنوان نشانه ای از برابری طلبی و مشارکت جویی دولت و مدیران شهر ، تفسیر شد . ( رمضانی خورشیددوست ، 1382 ، 38 – 41 )
برنامه ریزی اجتماعی ، از دهه 1960 میلادی رواج یافت . در آن دهه ، دولت و مدیران شهرهای بزرگ دریافتند که ناآرامی های اجتماعی مانند قومی ، نژادی و طبقاتی ؛ تهدیدی برای پایداری اقتصادی و سیاسی در شهرها است . از اینرو ، مقوله برنامه ریزی اجتماعی ، اقبال و رواج یافت . در واقع ، برنامه ریزی اجتماعی ، به عنوان نشانه‌ای از برابری طلبی و مشارکت جویی دولت و مدیران شهر ، تفسیر شد . ( رمضانی خورشیددوست ، 1382 ، 38 – 41 )

با این حال نقطه شروع مدیریت شهری به معنای نوین آن را بایستی در تحولات دهه 80 و 90 میلادی جست. در این زمان و پس از دوره رکود نسبی دهه 80 مضامین و مفاهیم جدیدی در ارتباط با نقش و وظایف دولتها به وجود آمد و دولت رفاهی که در دهه 70 ناکارآمدی خود را در مواجهه با رخدادهای جاری در زمینه‌های فنی و اجتماعی نشان داده بود جای خود را به دولت حداقلی داد و دولتهای محلی در پرتو مدیریت نوین دولتی <ref>[http://en.wikipedia.org/wiki/New_Public_Management]New public management</ref> به توانمندساز بدل شدند. فرایند تمرکززدایی نیز در تبدیل مدیریت شهری به یک فعالیت قدرتمند و داراری اختیارات قانونی سرعت بخشید. در گام اخر تحلیل اندیشه‌های پوزیتویستی در مقابل تفکرات انتقادی و ساختگرایانه در حوزه‌های اجتماعی و فرهنگی و شکست راه حلهای همسان در نقاط مختلف که از روی نمونه‌های غربی الگو برداری شده بودند ( به عنوان نمونه طرحهای اقتصادی در امریکای لاتین) و تأکید بر حل مشکلات به صورت محلی در [[اهداف توسعه هزاره]][http://www.un.org/millenniumgoals/] سبب تقویت بیش از پیش مدیریت شهری، علی الخصوص در کشورهای در حال توسعه شد.

== اهداف مديريت شهری ==

1- ارتقای شرايط کار و زندگی همه جمعيت شهر با توجه به افراد و گروه های کم درآمد

2- تشويق توسعه اقتصادی و اجتماعی پايدار

3- حفاظت از محيط کالبدی شهر<ref>[http://urbanmanagement.ir/?Type=Modules&Module=TextModule&Code=86 اهداف مديريت شهری و شهرداریها<!-- عنوان تصحیح شده توسط ربات -->]</ref>


== وظايف مديريت شهری ==

1- آماده سازی زيرساخت های اساسی برای عملکرد کارآمد شهرها

2- آماده سازی خدمات لازم برای توسعه منابع انسانی ,بهبود بهره وری و بهبود استاندارد های زندگی شهری

3- تنظيم فعاليت های تاثيرگذار بخش خصوصی بر امنيت ,سلامتی و رفاه اجتماعی جمعيت شهری

4- آماده ساختن خدمات و تسهيلات لازم برای پشتيبانی فعاليت های مولد و عمليات کارآمد موسسه های خصوصی در نواحی شهری

5- برنامه ريزی استراتژيک<ref>[http://urbanmanagement.ir/?Type=Modules&Module=TextModule&Code=85 وظايف مديريت شهری و شهرداریها<!-- عنوان تصحیح شده توسط ربات -->]</ref>


وظایف کنونی مدیریت شهری ( صرف نظر از تنوع و اختلاف در نظامهای اجتماعی و سیاسی گوناگون )، تنها محدود به مواردی از قبیل برنامه ریزی، خدمات رسانی، مدیریت [[فرهنگ]] محلی، انجام [[پروژه]]‌های عمرانی و... نمی‌شود. بلکه جهت دهی فعالیتهای شهری و ترسیم چشم انداز شهر در راستای دستیابی به توسعه پایدار از جمله مهمترین وظایف مدیران شهری به شمار می‌رود. یک مدیر شهری باید بتواند در دنیای رقابتی نقاط قوت و ضعف [[شهر]] خود را شناخته و درصدد تقویت مزایای رقابتی آن برآید.

از این رهگذر است که [[شهر]] می‌تواند نقطه قابل اتکایی در شبکه جهانی شهرها بیابد و کارکردهای خود را در نظام [[سرمایه داری]] بین الملل بهبود بخشد.

بدین ترتیب "مدیر شهری" با "مدیر [[شهرداری]]" تفاوتهای بسیار دارد چه اینکه اولی مسئول ارتقای قابلیت ها و توانمندی های شهر و شهرنشینان است. در حالیکه دومی، بیشتر مجری است و پاسخگویی آن تنها محدود به نحوه عملکرد است و نه نتایج و پیامدها.

بسیاری ، معتقدند که جامعه آینده ، جامعه ای شهر نشین خواهد بود . بنابراین ، [[شهر]]ها به جای این که مکان هایی بی ثمر برای سرمایه گذاری اقتصادی یا تراکم کارگران بیکار با انبوه مشکلات اقتصادی ، اجتماعی و [[محیط زیست]]ی باشند ؛ باید كه به مراکز رشد و پویایی اقتصادی و اجتماعی ، در چارچوب ملی ، بدل شوند . این مراکز ، باید که آفرینشگر فرصتهایی ارزنده برای [[رفاه]] و [[توسعه]] نه تنها جمعیت ساکن در آن ، بلکه جمعیت تمامی کشور باشد .

امروزه ، شهرها از دو جنبه اهمیت یافته اند : یکی بعنوان مرکز تجمع گروه عظیمی از مردم ، دیگری بعنوان عمده ترین بازیگر نقش اقتصادی ، در کل اقتصاد ملی . از اینرو ، باید به مسائل و مشکلات آنها ، توجه بیشتر و دقیق تر کرد . زیرا ، در حالتی که برنامه ریزی دقیق و درست ، سبب رشد اقتصادی ، تثبیت سیاسی و افزایش مشارکت شهروندان درامور شهرها می‌گردد ، شکست در حل مشکلات و مسائل شهری ، سبب رکود اقتصادی ، نارضایتی های اجتماعی و سیاسی ، فقر ، بیکاری و تخریب محیط زیست خواهد شد .<ref> سعیدنیا ، 1383 ، صص 20 الی 39</ref>
<ref> سیر اندیشه‌های مدیریت شهری در غرب باستان و ... (پایان نامه کارشناسی ارشد مدیریت شهری، دانشکده مدیریت و اقتصاد دانشگاه علوم و تحقیقات تهران) </ref>

شهرهای بزرگ را می‌توان، یک سازمان بزرگ دانست. در این سازمان، مجموعه‌ای از نهادها و شیوه‌ها ، در تعامل برای دستیابی به اهداف هستند. امروزه، مشارکت و تعامل، مفاهیمی محوری در مدیریت شهری اند.
مدیریت شهری می کوشد تا بین نهادهای عمومی، خصوصی و مدنی، رقابت و توازن ایجاد کند. همچنین، می کوشد تا بین سه وجه سیاسی، اقتصادی و اجتماعی، تعادل و هماهنگی فراهم نماید تا زمینه‌های پیدایی شهر یکپارچه را فراهم کند.


== حکمروائی شهری ==

مفهوم حکمراني پيچيده ومناقشه برانگيز است. پيش از آنکه به حکمراني خوب بپردازيم بايد ديد که حکمراني چيست؟ از نظر برنامه توسعه سازمان ملل متحد حکمراني عبارتست از (( استفاده از اختيارات قانوني در حوزه هاي سياسي، اقتصادي و مديريتي ( اجرايي) براي اداره امور کشور در همه سطوح آن. حکمراني در بر گيرنده سازو کارها، فرايندها و نهادهايي است که از طريق آنها شهروندان منافع خود را مطالبه مي نمايند، حقوق قانوني خود را مي طلبند و اختلافات خود را حل وفصل مي نمايند. ))<ref>(UNDP, Governance for Sustainable Human Development, New York, 1997, pp 2-3) </ref>

اضافه شدن لغت "خوب" سبب پيچيده تر شدن اوضاع مي گردد. افراد، سازمانها، حکومتها و حاکمان حوزه شهري هر کدام با توجه به منافع و تجارب خود اقدام به ارائه تعريفي از حکمراني خوب مي نمايند. از ديدگاه کميته اسکان سازمان ملل متحد، برنامه ريزي استراتژيک و فرايند تصميم گيري فراگير کليد هاي اصلي در حکمراني خوب و پايدار در شهرها به شمار مي روند. از نظر اين کميته :
(( حکمراني شهري مجموعه اي از افراد، نهادها، بخش عمومي و خصوصي است که امور شهر را برنامه ريزي کرده و اداره مي نمايند. در واقع فرايندي مستمر از تطبيق و همسو سازي منافع متضاد و متفاوت افراد و گروههاست. اين فرايند شامل نهادهاي رسمي و غير رسمي و نيز سرمايه اجتماعي شهروندان است. حکمراني شهري پيوندي نا گسستني با رفاه شهروندان دارد. حکمراني خوب شهري بايد شهروندان را در دسترسي به مزاياي شهروندي ياري رساند. ))<ref>(The global campaign for good urban governance, UNHABITAT, May2000, p.8)
</ref>

حکمراني خوب داراي 8 مؤلفه اصلي است. اين مؤلفه‌ها عبارتند از مشارکتي بودن، اجماع محوري، پاسخگويي، شفافيت، مسؤليت پذيري، کارايي و اثر بخشي، جامعيت و عدم تبعيض ميان شهروندان و نهايتاً حاکميت قانون. حکمراني خوب تضمين کننده کمينه شدن فساد، احترام به نظر اقليتها و اقشار آسيب پذير در انجام تصميم گيري است. همچنين حکمراني خوب در قبال نيازهاي کنوني و آينده جامعه مسؤل است
حکمراني خوب در حکم محور اصلي فعاليتهايي است که در جهت افزايش مصالح عامه جامعه صورت مي پذيرند. برنامه توسعه سازمان ملل متحد[http://www.undp.org/] ويژگيهايي را براي حکمراني خوب برمي شمارد که از آن جمله به موارد زير مي توان اشاره کرد:

* مشارکت شهروندان در فرايند سياستگذاری

* احترام به حاکميت قانون که بسترساز مديريت بي طرفانه و عادلانه امور است

* شفافيت، که زيربناي آن جريان آزادانه اطلاعات است

* پاسخگويي که بوسيله آن دولت، بخش خصوصي و ديگر نهادها و سازمانهاي عمومي و خصوصي خود را در قبال آحاد مردم پاسخگو بدانند

[http://www.unhabitat.org/categories.asp?catid=25]


== اختيارات مدير شهر در شهرستان ==



نظارت بر روز به روز عملیات همه از ادارات شهرستان و کارکنان ، به طور مستقیم و از طریق سران گروه ؛

نظارت از همه استخدام ، اخراج ، تعلیق و disciplining ؛

آماده سازی ، نظارت ، و اجرای بودجه شهرستان ، که شامل ارسال هر سال به شورا یک بسته بودجه با گزینه های پیشنهادی و توصیه های خود را برای بررسی و تصویب احتمالی ؛

مشاور اصلی فنی به شهرداری در عملیات سراسری دولتی ؛

روابط عمومی ، مانند ملاقات با شهروندان ، از گروه های شهروند ، کسب و کار و ذینفعان دیگر (و با حضور شهردار ممکن است تا حدودی این تابع را تغییر دهید.) ؛

عامل شهرستان با درک حرفه ای از اینکه چگونه تمام توابع شهرستان کار با هم به بهترین اثر خود را ؛

حضور تمام جلسات شورای شهر است ، اما هیچ گونه حق رای ندارند

وظایف اضافی را که ممکن است توسط شهرداری واگذار می شود


== دانشگاه های ارائه دهنده رشته مديريت شهری در ايران ==

دانشگاه ها به ترتيب تاسيس رشته در ايران عبارت اند از :


1-دانشگاه علوم و تحقيقات.[http://www.urbanmanagement.ir برای مطالعه ريز دروس و دريافت جزوه های درسی دانشگاه های مذکور به سايت مرجع مديريت شهری مراجعه نماييد.]

2-دانشگاه علامه طباطبايي

3-دانشگاه تهران




== پا نوشت ها ==
== پا نوشت ها ==

<references/>
{{پانویس}}
[[رده:مدیریت شهری]]
[[رده:مدیریت شهری]]

نسخهٔ ‏۳۱ مهٔ ۲۰۱۰، ساعت ۰۶:۵۰

مدیریت شهری

تعاريف مختلف و متفاوتی براي مديريت، ارائه شده است كه برخی از آنها ، عبارتند از :

  • مديريت ، انجام دادن كارها ، به وسيله و از طريق ديگران است . [۱]

اگر مدیریت ، به درختی تشبیه شود که شاخه های گوناگونی ، مانند مدیریت صنعتی ، مدیریت مالی و چون اینها، دارد ، یکی از شاخه‌های جدید این درخت، مدیریت شهری است.

روشن است که مشخصات و ساختار نهادهای قانونی اداره کننده شهر از کشوری به کشور دیگر تفاوت دارد و هر جامعه‌ای با توجه به ساختار اقتصادی، اجتماعی و سیاسی خود تعریف یا تلقی خاصی از مدیریت شهری دارد .

مديريت شهری به تمامی نهاد ها, سازمانها و افرادی گفته می شود که به صورت رسمی يا غيررسمی در فرآيند مديريت شهر اثرگذار هستند. پس مديريت شهری فقط شهرداری و شورای شهر نمی باشد و هر عنصری که به شکلی در فرايند مديريتی شهر اثری دارد در اين حيطه قرار دارد.


مدیریت شهری در جهان معاصر

سازمان ملل متحد، برای ارتقای مدیریت شهری و ارتقای مردمسالاری، بر پاره‌ای از موضوعها و اولویتها تاکید ویژه دارد که عبارتند از:

  • بازنگری در جایگاه و کارکردهای دولت
  • تلاش برای تعیین راهبردهای شهر با مشارکت نهادها و شهروندان
  • شفافیت کارکرد مالی در تمام سطوح
  • جریان آزاد اطلاعات ، به عنوان لازمۀ شفافیت و مشارکت
  • تأکید بر جایگاه رهبری مدیریت شهری
  • وجود ضابطه‌های اخلاقی برای رفتار مدیریت شهری

برنامه ریزی اجتماعی ، از دهه 1960 میلادی رواج یافت . در آن دهه ، دولت و مدیران شهرهای بزرگ دریافتند که ناآرامی های اجتماعی مانند قومی ، نژادی و طبقاتی ؛ تهدیدی برای پایداری اقتصادی و سیاسی در شهرها است . از اینرو ، مقوله برنامه ریزی اجتماعی ، اقبال و رواج یافت . در واقع ، برنامه ریزی اجتماعی ، به عنوان نشانه‌ای از برابری طلبی و مشارکت جویی دولت و مدیران شهر ، تفسیر شد . ( رمضانی خورشیددوست ، 1382 ، 38 – 41 )

با این حال نقطه شروع مدیریت شهری به معنای نوین آن را بایستی در تحولات دهه 80 و 90 میلادی جست. در این زمان و پس از دوره رکود نسبی دهه 80 مضامین و مفاهیم جدیدی در ارتباط با نقش و وظایف دولتها به وجود آمد و دولت رفاهی که در دهه 70 ناکارآمدی خود را در مواجهه با رخدادهای جاری در زمینه‌های فنی و اجتماعی نشان داده بود جای خود را به دولت حداقلی داد و دولتهای محلی در پرتو مدیریت نوین دولتی [۲] به توانمندساز بدل شدند. فرایند تمرکززدایی نیز در تبدیل مدیریت شهری به یک فعالیت قدرتمند و داراری اختیارات قانونی سرعت بخشید. در گام اخر تحلیل اندیشه‌های پوزیتویستی در مقابل تفکرات انتقادی و ساختگرایانه در حوزه‌های اجتماعی و فرهنگی و شکست راه حلهای همسان در نقاط مختلف که از روی نمونه‌های غربی الگو برداری شده بودند ( به عنوان نمونه طرحهای اقتصادی در امریکای لاتین) و تأکید بر حل مشکلات به صورت محلی در اهداف توسعه هزاره[۲] سبب تقویت بیش از پیش مدیریت شهری، علی الخصوص در کشورهای در حال توسعه شد.

اهداف مديريت شهری

1- ارتقای شرايط کار و زندگی همه جمعيت شهر با توجه به افراد و گروه های کم درآمد

2- تشويق توسعه اقتصادی و اجتماعی پايدار

3- حفاظت از محيط کالبدی شهر[۳]


وظايف مديريت شهری

1- آماده سازی زيرساخت های اساسی برای عملکرد کارآمد شهرها

2- آماده سازی خدمات لازم برای توسعه منابع انسانی ,بهبود بهره وری و بهبود استاندارد های زندگی شهری

3- تنظيم فعاليت های تاثيرگذار بخش خصوصی بر امنيت ,سلامتی و رفاه اجتماعی جمعيت شهری

4- آماده ساختن خدمات و تسهيلات لازم برای پشتيبانی فعاليت های مولد و عمليات کارآمد موسسه های خصوصی در نواحی شهری

5- برنامه ريزی استراتژيک[۴]


وظایف کنونی مدیریت شهری ( صرف نظر از تنوع و اختلاف در نظامهای اجتماعی و سیاسی گوناگون )، تنها محدود به مواردی از قبیل برنامه ریزی، خدمات رسانی، مدیریت فرهنگ محلی، انجام پروژه‌های عمرانی و... نمی‌شود. بلکه جهت دهی فعالیتهای شهری و ترسیم چشم انداز شهر در راستای دستیابی به توسعه پایدار از جمله مهمترین وظایف مدیران شهری به شمار می‌رود. یک مدیر شهری باید بتواند در دنیای رقابتی نقاط قوت و ضعف شهر خود را شناخته و درصدد تقویت مزایای رقابتی آن برآید.

از این رهگذر است که شهر می‌تواند نقطه قابل اتکایی در شبکه جهانی شهرها بیابد و کارکردهای خود را در نظام سرمایه داری بین الملل بهبود بخشد.

بدین ترتیب "مدیر شهری" با "مدیر شهرداری" تفاوتهای بسیار دارد چه اینکه اولی مسئول ارتقای قابلیت ها و توانمندی های شهر و شهرنشینان است. در حالیکه دومی، بیشتر مجری است و پاسخگویی آن تنها محدود به نحوه عملکرد است و نه نتایج و پیامدها.

بسیاری ، معتقدند که جامعه آینده ، جامعه ای شهر نشین خواهد بود . بنابراین ، شهرها به جای این که مکان هایی بی ثمر برای سرمایه گذاری اقتصادی یا تراکم کارگران بیکار با انبوه مشکلات اقتصادی ، اجتماعی و محیط زیستی باشند ؛ باید كه به مراکز رشد و پویایی اقتصادی و اجتماعی ، در چارچوب ملی ، بدل شوند . این مراکز ، باید که آفرینشگر فرصتهایی ارزنده برای رفاه و توسعه نه تنها جمعیت ساکن در آن ، بلکه جمعیت تمامی کشور باشد .

امروزه ، شهرها از دو جنبه اهمیت یافته اند : یکی بعنوان مرکز تجمع گروه عظیمی از مردم ، دیگری بعنوان عمده ترین بازیگر نقش اقتصادی ، در کل اقتصاد ملی . از اینرو ، باید به مسائل و مشکلات آنها ، توجه بیشتر و دقیق تر کرد . زیرا ، در حالتی که برنامه ریزی دقیق و درست ، سبب رشد اقتصادی ، تثبیت سیاسی و افزایش مشارکت شهروندان درامور شهرها می‌گردد ، شکست در حل مشکلات و مسائل شهری ، سبب رکود اقتصادی ، نارضایتی های اجتماعی و سیاسی ، فقر ، بیکاری و تخریب محیط زیست خواهد شد .[۵] [۶]

شهرهای بزرگ را می‌توان، یک سازمان بزرگ دانست. در این سازمان، مجموعه‌ای از نهادها و شیوه‌ها ، در تعامل برای دستیابی به اهداف هستند. امروزه، مشارکت و تعامل، مفاهیمی محوری در مدیریت شهری اند. مدیریت شهری می کوشد تا بین نهادهای عمومی، خصوصی و مدنی، رقابت و توازن ایجاد کند. همچنین، می کوشد تا بین سه وجه سیاسی، اقتصادی و اجتماعی، تعادل و هماهنگی فراهم نماید تا زمینه‌های پیدایی شهر یکپارچه را فراهم کند.


حکمروائی شهری

مفهوم حکمراني پيچيده ومناقشه برانگيز است. پيش از آنکه به حکمراني خوب بپردازيم بايد ديد که حکمراني چيست؟ از نظر برنامه توسعه سازمان ملل متحد حکمراني عبارتست از (( استفاده از اختيارات قانوني در حوزه هاي سياسي، اقتصادي و مديريتي ( اجرايي) براي اداره امور کشور در همه سطوح آن. حکمراني در بر گيرنده سازو کارها، فرايندها و نهادهايي است که از طريق آنها شهروندان منافع خود را مطالبه مي نمايند، حقوق قانوني خود را مي طلبند و اختلافات خود را حل وفصل مي نمايند. ))[۷]

اضافه شدن لغت "خوب" سبب پيچيده تر شدن اوضاع مي گردد. افراد، سازمانها، حکومتها و حاکمان حوزه شهري هر کدام با توجه به منافع و تجارب خود اقدام به ارائه تعريفي از حکمراني خوب مي نمايند. از ديدگاه کميته اسکان سازمان ملل متحد، برنامه ريزي استراتژيک و فرايند تصميم گيري فراگير کليد هاي اصلي در حکمراني خوب و پايدار در شهرها به شمار مي روند. از نظر اين کميته : (( حکمراني شهري مجموعه اي از افراد، نهادها، بخش عمومي و خصوصي است که امور شهر را برنامه ريزي کرده و اداره مي نمايند. در واقع فرايندي مستمر از تطبيق و همسو سازي منافع متضاد و متفاوت افراد و گروههاست. اين فرايند شامل نهادهاي رسمي و غير رسمي و نيز سرمايه اجتماعي شهروندان است. حکمراني شهري پيوندي نا گسستني با رفاه شهروندان دارد. حکمراني خوب شهري بايد شهروندان را در دسترسي به مزاياي شهروندي ياري رساند. ))[۸]

حکمراني خوب داراي 8 مؤلفه اصلي است. اين مؤلفه‌ها عبارتند از مشارکتي بودن، اجماع محوري، پاسخگويي، شفافيت، مسؤليت پذيري، کارايي و اثر بخشي، جامعيت و عدم تبعيض ميان شهروندان و نهايتاً حاکميت قانون. حکمراني خوب تضمين کننده کمينه شدن فساد، احترام به نظر اقليتها و اقشار آسيب پذير در انجام تصميم گيري است. همچنين حکمراني خوب در قبال نيازهاي کنوني و آينده جامعه مسؤل است حکمراني خوب در حکم محور اصلي فعاليتهايي است که در جهت افزايش مصالح عامه جامعه صورت مي پذيرند. برنامه توسعه سازمان ملل متحد[۳] ويژگيهايي را براي حکمراني خوب برمي شمارد که از آن جمله به موارد زير مي توان اشاره کرد:

  • مشارکت شهروندان در فرايند سياستگذاری
  • احترام به حاکميت قانون که بسترساز مديريت بي طرفانه و عادلانه امور است
  • شفافيت، که زيربناي آن جريان آزادانه اطلاعات است
  • پاسخگويي که بوسيله آن دولت، بخش خصوصي و ديگر نهادها و سازمانهاي عمومي و خصوصي خود را در قبال آحاد مردم پاسخگو بدانند

[۴]


اختيارات مدير شهر در شهرستان

نظارت بر روز به روز عملیات همه از ادارات شهرستان و کارکنان ، به طور مستقیم و از طریق سران گروه ؛

نظارت از همه استخدام ، اخراج ، تعلیق و disciplining ؛

آماده سازی ، نظارت ، و اجرای بودجه شهرستان ، که شامل ارسال هر سال به شورا یک بسته بودجه با گزینه های پیشنهادی و توصیه های خود را برای بررسی و تصویب احتمالی ؛

مشاور اصلی فنی به شهرداری در عملیات سراسری دولتی ؛

روابط عمومی ، مانند ملاقات با شهروندان ، از گروه های شهروند ، کسب و کار و ذینفعان دیگر (و با حضور شهردار ممکن است تا حدودی این تابع را تغییر دهید.) ؛

عامل شهرستان با درک حرفه ای از اینکه چگونه تمام توابع شهرستان کار با هم به بهترین اثر خود را ؛

حضور تمام جلسات شورای شهر است ، اما هیچ گونه حق رای ندارند

وظایف اضافی را که ممکن است توسط شهرداری واگذار می شود


دانشگاه های ارائه دهنده رشته مديريت شهری در ايران

دانشگاه ها به ترتيب تاسيس رشته در ايران عبارت اند از :


1-دانشگاه علوم و تحقيقات.برای مطالعه ريز دروس و دريافت جزوه های درسی دانشگاه های مذکور به سايت مرجع مديريت شهری مراجعه نماييد.

2-دانشگاه علامه طباطبايي

3-دانشگاه تهران


پا نوشت ها

  1. عبدالله جاسبی، اصول و مبانی مدیریت ، 1384 ، صص 123 و 124
  2. [۱]New public management
  3. اهداف مديريت شهری و شهرداریها
  4. وظايف مديريت شهری و شهرداریها
  5. سعیدنیا ، 1383 ، صص 20 الی 39
  6. سیر اندیشه‌های مدیریت شهری در غرب باستان و ... (پایان نامه کارشناسی ارشد مدیریت شهری، دانشکده مدیریت و اقتصاد دانشگاه علوم و تحقیقات تهران)
  7. (UNDP, Governance for Sustainable Human Development, New York, 1997, pp 2-3)
  8. (The global campaign for good urban governance, UNHABITAT, May2000, p.8)