شهرستان بهمئی

شهرستان بهمئی
اطلاعات کلی
کشور	ایران
استان	کهگیلویه و بویراحمد
مرکز شهرستان	لیکک
سایر شهرها	سرآسیاب یوسفی،قلعه ممبی
بخش‌ها	مرکزی،ممبی،سرآسیاب یوسفی
سال تأسیس	۱۳۸۳ خورشیدی
اداره
فرماندار	آقای حکمت‌الله سنایی
مردم
جمعیت	۳۸،۱۳۶ نفر (۱۳۹۵)
تراکم جمعیت	۲۹ نفر بر کیلومتر مربع
مذهب	شیعه
جغرافیای طبیعی
مساحت	۱،۳۱۷ کیلومتر مربع
ارتفاع از سطح دریا	۱۵۰۰ متر
آب‌وهوا
میانگین دمای سالانه	۱۵ درجه سانتی‌گراد
بارش سالانه	۸۰۰ میلی‌متر
داده‌های دیگر
پیش‌شمارهٔ تلفن	۰۷۴
وبگاه	فرمانداری بهمئی

شهرستان بَهمَئی از شهرستان‌های لرنشین ایران در استان کهگیلویه و بویراحمد است. مرکز این شهرستان، شهر لیکک است.

لیکک در فاصله ۲۳۰ کیلومتری یاسوج مرکز استان کهگیلویه و بویراحمد واقع شده‌است.

شهرستان بهمئی در قسمت غرب و جنوب غرب استان کهگیلویه و بویراحمد و در ۴۰ کیلومتری شهرستان بهبهان قرار دارد، این شهرستان از شمال به چاروسا و دیشموک و باغ ملک، از جنوب به بهبهان، از شرق به کهگیلویه و از غرب به رامهرمز و آغاجاری و امیدیه منتهی می‌شود.

مردم شناسی

اهالی این شهرستان کرد هستند و به زبان کردی بختیاری صحبت می‌کنند. دهخدا و حمدالله مستوفی معتقدند کردهای بختیاری، کردهای ممسنی و کردهای بویراحمد اصالتا از منطقه‌جبل السماق در کردستان سوریه به ایران مهاجرت کرده‌اند. سردار اسعد بختیاری نیز معتقد است بختیاری و بویراحمد گویش‌هایی از زبان کردی هستند.

تقسیمات کشوری

شهرستان بهمئی شامل ۳ بخش، ۶ دهستان و ۳ شهر به شرح زیر است:

شهرستان بهمئی

بخش	مرکز بخش	جمعیت بخش ۱۳۹۵	نام دهستان	مرکز دهستان	جمعیت دهستان ۱۳۹۵	شهر	جمعیت شهر ۱۳۹۵
مرکزی	لیکک	۲۸،۳۲۴ نفر	بهمئی گرمسیری جنوبی	کت	۷،۰۸۳ نفر	لیکک	۱۹،۸۵۷ نفر
			کفشکنان	کفشکنان	۱،۳۸۴ نفر
ممبی	قلعه ممبی	۶،۱۵۰ نفر	بهمئی گرمسیری شمالی	کرد کوچک	۳،۷۲۲ نفر	قلعه ممبی	۶۸۸ نفر
			رودتلخ	نرمون	۱،۷۶۰ نفر
سرآسیاب یوسفی	سرآسیاب یوسفی	۳،۲۵۲ نفر	سرآسیاب یوسفی	ده بنار یوسفی	۱،۳۴۵ نفر	سرآسیاب یوسفی	۹۸۴ نفر
			آب الوان	آب الوان	۹۲۳ نفر

جمعیت

براساس سرشماری عمومی نفوس و مسکن در سال ۱۳۹۵، جمعیت شهرستان بهمئی برابر با ۳۸،۱۳۶ نفر بوده‌است.

اقتصاد

• نفت: بیش از 90 حلقه چاه نفت و گاز در این شهرستان قرار دارد که طبق قانون مصوب مجلس شورای اسلامی 2در هزار درآمد نفت به عمران آبادی و رفع آلودگی های محیط زیستی ناشی از بهره برداری این چاه ها در بودجه شهرستان در نظر گرفته شده است.
• هرچند ابتدا پالایشگاه بیدبلند 1 در محل شهر لیکک در نظر گرفته شده بود اما با توافق های در آن زمان در محل فعلی احداث شده بود. امید این می رفت که فاز 2 پالایشگاه بیدبلند در دشت لیکک اجرایی شود که این مهم نیز اتفاق نیافتاده است. بنظر می رسد با توجه به منابع فراوان نفتی و تعداد زیاد چاه های غیر فعال در اطراف شهر لیکک در آینده نچندان دوری وزارت نفت ناچار به برپایی تاسیسات نفتی مدرن تری در این منطقه می باشد.
• معدن: معادنی مثل معدن سلستین (سلستین کاربرد نظامی و دارویی دارد)
• محصولات : دامداری شغل اصلی بومیان این منطقه هست و بهترین کیفیت گوشت دام(گوسفند و بز) از منطقه حاصل می شود . محصولات لبنی با کیفیت( دوغ ماست کشک کره و روغن حیوانی اعلا) ممتاز از دیگر محصولات این شهرستان می باشد.
• بادام شیرین و روغن زیتون این شهرستان صادراتی است.
• فعالیت‌های کشاورزی : برداشت محصولات زراعی و باغی.مهمترین محصولات باغی در دشت لیکک ،خرما،لیمو،زیتون،پرتقال و در دشت ممبی و سراسیاب ،بادام شیرین،انگور،انار،انجیر،زردآلو،پسته می باشد.

گردشگری

چشم‌اندازی از تنگ باستانی سولک

نقش برجسته تنگ سولک

تنگ ساولک قریب به ۸۰۰ هکتار می‌باشد. در این منطقه تعداد پنج نقش برجسته از دوران اشکانی و الیمایی همراه با ۱۴ استودان و دو کیلومتر جادهٔ سنگ‌فرش است.

دریاچه برم الوان  : این تالاب به فاصله ۴۰ کیلومتری از شهر لیکک در مسیر ارتباطی به شهر لنده قرار دارد که مساحت آن ۱۵ هکتار، ارتفاع آن از سطح دریا ۱۱۰۰ متر و عمق آن بین ۲۰ تا ۴۰ متر قرار دارد.

دیگر مناطق دیدنی عبارتند از: پوشش طبیعی اطراف بخش سرآسیاب یوسفی، تنگ ماغر، دریاچه برم الوان، جنگل بلوط بهمئی، حاشیه رودخانه تلخ، طبیعت منطقه ممبی، دریاچه سد مارون، منطقه طبیعتی - تاریخی تنگ سروک، منطقه گردشگری قلعه نادر.

قلعه نادر در شمال غربی شهر لیکک واقع شده و در قدیم دژی نظامی محسوب می‌شد. اطراف این قلعه توسط کوه‌های مرتفع و تپه‌های کوچک محصور است و فقط یک یا دو راه برای عبور وجود دارد. این قلعه دارای هشت بخش می‌باشد که طبقه اصلی آن در بالای بخش هشتم با ساختمان‌هایی از گچ برای مقامات و فرماندهان ساخته شده‌است که پی‌ها و آثار آن هم‌اکنون وجود دارد و عرض دیوارهای آن به یک و نیم تا دومتر می‌رسد. در طبقات پایین‌تر حوض‌های آب، محل استراحت نگهبانان و اسب‌هایشان و نیز فبرستان وجود دارد. پایین قلعه چشمه آب گازاران قرار دارد. این قلعه مورد استفاده داعیان فرقه اسماعیلی قرار می‌گرفته‌است. در دوران وزارت جنگ و نخست‌وزیری رضاشاه این قلعه پناهگاه یکی از شورشیان مخالف وی بود.

قلعه‌های حکومتی خوانین در شهر لیکک و بافت تاریخی روستای کارند در ۳۰ کیلومتری شمال غرب لیکک از دیگر دیدنی‌های بهمئی است.

فرهنگ

یاریار لری از آوازهای کهن قوم لر است که از فطرت پاک نیاکان سرچشمه گرفته است. [۲]

امامزاده‌ها

بارگاه زیارتی امامزادگان سید اسدالله و سید ابراهیم و امامزاده بابا احمد نیز در این شهرستان قرار دارد.

بقعه امامزاده بابا احمد با گنبد پلکانی شکل در ۱۵ کیلومتری شهر لیکک و در روستای بابا احمد واقع است. به لحاظ معماری این بقعه بنایی است چهارضلعی که در حدود ۲۱/۱۵ متر طول و ۰۷/۱۴ متر عرض و ۹ متر ارتفاع دارد و با استفاده از مصالح سنگ و گچ ساخته شده‌است. قدمت بنای این امامزاده به دوره سلجوقی می‌رسد و گنبد بزرگ و دو طبقه بودن طاقچه‌های این بنا از ویژگی‌های آن محسوب می‌شود. این بقعه در تاریخ ۱۳۸۲ در فهرست آثار ملی ثبت گردید و شجره‌نامه امامزاده بابا احمد به گفته روستاییان و باورهای منطقه‌ای منسوب به امام موسی ابن جعفر است. اکنون کنار امامزاده طوایفی از مشایخ که به گفته خود، از خدمتگزاران امامزاده بوده‌اند، زندگی می‌کنند و کارهای مرمت بنا را در طول دوران انجام داده‌اند.

بقعه امامزادگان سید اسدالله و سید ابراهیم در تنگ منیزور جنب روستای منیزور حدود ۴۰ کیلومتری شهر لیکک واقع شده‌است. این بنا به صورت دو بقعه متصل به هم و با دو گنبد جدا از هم ساخته شده‌است. به گفته آبادگران محلی این دو بقعه متعلق به سید ابراهیم و سید اسدالله نیای سادات منیزوری است که در گویش محلی دو سیدالله می‌گویند. نوادگان این دو امامزاده خود را از تبار امام موسی ابن جعفر می‌دانند.