وکیل: تفاوت میان نسخه‌ها

از ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد
محتوای حذف‌شده محتوای افزوده‌شده
جز چندین مورد از اقسام وکالت ذکر نشده بود که در این مقاله آنها اضافه گردید.
برچسب‌ها: برگردانده‌شده ویرایشگر دیداری ویرایش همراه ویرایش از وبگاه همراه
به نسخهٔ 30653860 از مهر آفرین (بحث) برگردانده شد: منبع؟ (توینکل)
برچسب: خنثی‌سازی
خط ۱۷: خط ۱۷:


'''وکیل''' یا '''نماینده''' یا '''جانشین''' کسی است که از طرف شخص دیگری - [[شخص حقوقی|حقوقی]] یا [[شخص حقیقی|حقیقی]] - به موجب عقد [[وکالت]] برای انجام کاری مأمور می‌شود.
'''وکیل''' یا '''نماینده''' یا '''جانشین''' کسی است که از طرف شخص دیگری - [[شخص حقوقی|حقوقی]] یا [[شخص حقیقی|حقیقی]] - به موجب عقد [[وکالت]] برای انجام کاری مأمور می‌شود.
وکیل در موضع دفاع، از تامینات شغل قضا برخوردار است و شخصا امکان مبادرت به تجارت ندارد چون خلاف شان اوست. حرفه وکالت از آثار مترتبه بر تجارت، پیروی نمیکند و بدین جهت، وکالت را نمیتوان یک کسب و کار تلقی کرد. موید این حقیقت قانونی، سیاستهای کلی نظام در امور قضایی است که وکالت را در زیرمجموعه امور قضایی اورده است و در [قانون اساسی] نیز در فصل سوم یعنی فصل حقوق ملت ذکر شده است و از اصل چهل و چهار مستثنی است. (بخشی از نامه سعید صالح احمدی به شورای نگهبان)
وکیل در موضع دفاع، از تامینات شغل قضا برخوردار است و شخصا امکان مبادرت به تجارت ندارد چون خلاف شان اوست. حرفه وکالت از آثار مترتبه بر تجارت، پیروی نمیکند و بدین جهت، وکالت را نمیتوان یک کسب و کار تلقی کرد. موید این حقیقت قانونی، سیاستهای کلی نظام در امور قضایی است که وکالت را در زیرمجموعه امور قضایی اورده است و در [قانون اساسی] نیز در فصل سوم یعنی فصل حقوق ملت ذکر شده است و از اصل چهل و چهار مستثنی است.


وکالت یک [[عقد جایز]] است که در چارچوب مقررات [[قانون مدنی]] منعقد می‌شود و طرفین آن وکیل و [[موکل]] نامیده می‌شوند. می‌توان برای وکیل انتخابی حد و مرزی مشخص کرد که در چه زمینه‌ای اجازه وکالت از طرف موکل دارد و در چه زمینه‌ای خود شخص باید برای آن کار حضور داشته باشد.
وکالت یک [[عقد جایز]] است که در چارچوب مقررات [[قانون مدنی]] منعقد می‌شود و طرفین آن وکیل و [[موکل]] نامیده می‌شوند. می‌توان برای وکیل انتخابی حد و مرزی مشخص کرد که در چه زمینه‌ای اجازه وکالت از طرف موکل دارد و در چه زمینه‌ای خود شخص باید برای آن کار حضور داشته باشد.
خط ۳۰: خط ۳۰:


== گونه‌ها ==
== گونه‌ها ==
=== وکیل انتخابی ===
=== انتخابی ===
در مواردی بکار می‌رود که شخصی، وکیل خود را انتخاب و با انعقاد قرارداد وکالت از او می‌خواهد وکالت او را برای دفاع از حقش در مراجع قضایی برعهده بگیرد. [[وکیل دادگستری]] به فردی گفته می‌شود که معمولاً پس از طی کردن آزمون‌ها و آموزش‌های مختلف حقوقی و دریافت پروانهٔ وکالت دادگستری، مجوز وکالت و حضور در مراجع قضائی از جانب اشخاص دیگر را دریافت می‌کند. در ایران پروانهٔ وکالت دادگستری توسط [[کانون وکلای دادگستری]] به دارندگان شرایط وکالت اعطا می‌شود.<ref>{{یادکرد وب |نام خانوادگی= |نام= |عنوان=وکیل کیست و به چه کسی وکیل پایه یک دادگستری گفته می‌شود؟ |نشانی=https://www.tasnimnews.com/fa/news/1397/09/05/1884787/وکیل-کیست-و-به-چه-کسی-وکیل-پایه-یک-دادگستری-گفته-می-شود |بازبینی= |اثر= |تاریخ= |ناشر=خبرگزاری تسنیم |نشانی بایگانی= |تاریخ بایگانی= |کد زبان=}}</ref>
در مواردی بکار می‌رود که شخصی، وکیل خود را انتخاب و با انعقاد قرارداد وکالت از او می‌خواهد وکالت او را برای دفاع از حقش در مراجع قضایی برعهده بگیرد. [[وکیل دادگستری]] به فردی گفته می‌شود که معمولاً پس از طی کردن آزمون‌ها و آموزش‌های مختلف حقوقی و دریافت پروانهٔ وکالت دادگستری، مجوز وکالت و حضور در مراجع قضائی از جانب اشخاص دیگر را دریافت می‌کند. در ایران پروانهٔ وکالت دادگستری توسط [[کانون وکلای دادگستری]] به دارندگان شرایط وکالت اعطا می‌شود.<ref>{{یادکرد وب |نام خانوادگی= |نام= |عنوان=وکیل کیست و به چه کسی وکیل پایه یک دادگستری گفته می‌شود؟ |نشانی=https://www.tasnimnews.com/fa/news/1397/09/05/1884787/وکیل-کیست-و-به-چه-کسی-وکیل-پایه-یک-دادگستری-گفته-می-شود |بازبینی= |اثر= |تاریخ= |ناشر=خبرگزاری تسنیم |نشانی بایگانی= |تاریخ بایگانی= |کد زبان=}}</ref>


=== وکیل تسخیری ===
=== تسخیری ===
در مواردی که دعوایی کیفری جریان داشته و علیرغم ضروری بودن حضور وکیل، در دادرسی و محاکمات، به دلیل امتناع متهم از اخذ وکیل یا نداشتن توانایی مالی برای این کار، وکیلی برای دفاع از متهم وارد پرونده نشده‌است که در این صورت به تشخیص دادگاه، از بین وکلای دادگستری وکیل رایگان برای او گرفته می‌شود. عنوان وکیلی که به این ترتیب وارد پرونده می‌شود، وکیل تسخیری است.
در مواردی که دعوایی کیفری جریان داشته و علیرغم ضروری بودن حضور وکیل، در دادرسی و محاکمات، به دلیل امتناع متهم از اخذ وکیل یا نداشتن توانایی مالی برای این کار، وکیلی برای دفاع از متهم وارد پرونده نشده‌است که در این صورت به تشخیص دادگاه، از بین وکلای دادگستری وکیل رایگان برای او گرفته می‌شود. عنوان وکیلی که به این ترتیب وارد پرونده می‌شود، وکیل تسخیری است.


=== وکیل معاضدتی ===
=== معاضدتی ===
در مواردی که اشخاص برای دفاع از حقوق خود در دعاوی حقوقی نیاز به وکالت داشته باشند ولی توان مالی انتخاب وکیل را نداشته باشند با تشخیص اداره معاضدت کانون وکلای دادگستری، وکیلی به صورت رایگان دفاع از حقوق شخص مُعسِر را برعهده می‌گیرد. عنوان وکیل یاد شده در این موارد، [[وکیل معاضدتی]] است.
در مواردی که اشخاص برای دفاع از حقوق خود در دعاوی حقوقی نیاز به وکالت داشته باشند ولی توان مالی انتخاب وکیل را نداشته باشند با تشخیص اداره معاضدت کانون وکلای دادگستری، وکیلی به صورت رایگان دفاع از حقوق شخص مُعسِر را برعهده می‌گیرد. عنوان وکیل یاد شده در این موارد، وکیل معاضدتی است.


=== وکیل اتفاقی ===
=== اتفاقی ===
اگر شخصی تحصیل کرده رشته حقوق باشد ولی پروانه وکالت نداشته باشد و بخواهد به صورت اتفاقی برای حل مشکلاتی که بستگان نزدیک او در مراجع قضایی دارند، خارج از چرخه و آزمون‌های سخت کانون وکلای دادگستری، از این کانون برای همان مورد خاص پروانه وکالت موردی بگیرد با طی مراحل قانونی و پرداخت هزینه مربوط می‌تواند به این امر اقدام کند. شخصی که با این روش وکالت موردی برای دفاع از حقوق بستگانش گرفته‌است را وکیل اتفاقی گویند.
اگر شخصی تحصیل کرده رشته حقوق باشد ولی پروانه وکالت نداشته باشد و بخواهد به صورت اتفاقی برای حل مشکلاتی که بستگان نزدیک او در مراجع قضایی دارند، خارج از چرخه و آزمون‌های سخت کانون وکلای دادگستری، از این کانون برای همان مورد خاص پروانه وکالت موردی بگیرد با طی مراحل قانونی و پرداخت هزینه مربوط می‌تواند به این امر اقدام کند. شخصی که با این روش وکالت موردی برای دفاع از حقوق بستگانش گرفته‌است را وکیل اتفاقی گویند.

'''وکیل سازمانی'''

وکیل سازمانی یکی دیگر از انواع وکیل دادگستری می باشد .در راستای اجرای قانون حمایت قضایی از کارکنان دولت و نیروهای مسلح ، درصورتیکه کارکنان دولتی اعم از کشوری و لشگری در امور خدمتی خود دچار مشکل حقوقی و قضایی شوند ، سازمان محل خدمت وی، می تواند کارشناسان حقوقی خود راجهت دفاع از حقوق کارکنانی که دچار مشکل شده اند، به عنوان وکیل همان کارکنان به مراجع قضایی معرفی نمایند و یا به آنها مشاوره حقوقی بدهد. کارشناسان حقوقی که در این خصوص انواع وکالت کارکنان اداره متبوع خود در مراجع قضایی جهت دفاع از آنها را بر عهده می گیرند، وکیل سازمانی نامیده می شوند.

'''وکیل قوه قضائیه'''

وکیل قوه قضائیه (ویا وکیل ماده ۱۸۷) از انواع وکیل دادگستری به اشخاصی اطلاق میشود که در اجرای ماده ۱۸۷ قانون برنامه پنج ساله سوم توسعه اقتصادی اجتماعی و فرهنگی کشور از مرکزی بنام مرکز امور مشاوران حقوقی و کارشناسان قوه قضائیه پروانه وکالت دریافت می کنند.

'''وکیل کارآموز'''

اشخاص تحصیل کرده در رشته های حقوق پس از قبولی در آزمون های ورودی دشوار کانون وکلای دادگستری می بایست مدتی را پیش وکیل با تجربه به عنوان کارآموز سپری نمایند. این افراد می توانند در همان مدت کارآموزی زیر نظر سرپرستان خود، در مسائلی که خیلی سنگین نباشد به امر انواع وکالت هم بپردازند. به وکلایی که در دوران کارآموزی به انواع وکالت می پردازند، وکیل کارآموز و یا کارآموز وکالت می گویند.

'''وکیل حمایتی (وکیل ایثارگران)'''

آخرین مورد از انواع وکیل دادگستری وکیل حمایتی یا وکیل ایثارگران می باشد. زمانی که بسیجیان و افراد ایثارگر در موضوعات حقوقی و قضائی با مشکلاتی رو به رو می شوند، وکلای قضائی که در اجرای قانون حمایت قضایی و یا قانون سپاه از دفتر حمایت قضایی پروانه دریافت نموده اند، به عنوان وکیل ایثارگران و بسیجیان در مراجع قضایی حاضر شده و خود را با نام وکیل حمایتی یا وکیل ایثارگران معرفی می کنند.


== موارد تعلیق وکیل از وکالت ==
== موارد تعلیق وکیل از وکالت ==
خط ۷۱: خط ۵۵:
== منابع ==
== منابع ==
* ترمینولوژی حقوق، [[محمدجعفر جعفری لنگرودی]]، تهران: کتابخانه گنج دانش، {{شابک|۹۶۴-۵۹۸۶-۰۷-۹}}
* ترمینولوژی حقوق، [[محمدجعفر جعفری لنگرودی]]، تهران: کتابخانه گنج دانش، {{شابک|۹۶۴-۵۹۸۶-۰۷-۹}}

* [https://vakiltop.com/ وکیل تاپ] - سامانه جستجوی آنلاین وکیل
{{ویکی‌انبار-رده|Lawyers}}
{{ویکی‌انبار-رده|Lawyers}}


* [https://dapkade.com/ داپکده] - سامانه هوشمند خدمات حقوقی و معرفی وکیل در سراسر کشور
{{حقوق}}
{{حقوق}}


خط ۸۲: خط ۶۵:
[[رده:جایگاه‌های قدرت]]
[[رده:جایگاه‌های قدرت]]
[[رده:وکالت]]
[[رده:وکالت]]
[[رده:وکیلان]]
[[رده:وکلا]]

نسخهٔ ‏۳۱ مهٔ ۲۰۲۱، ساعت ۰۰:۲۰


نماینده (پارسی)
وکیل (عربی)
پیشه
نام‌هاوکیل، مدافع، دادخواه، دادگستر، وکیل مدافع، وکیل دادگستری
زمینه‌های فعالیت
حقوق
توصیف
مهارت‌هامهارت‌های تحلیلی
تفکر نقادانه
حقوق
پژوهش حقوقی
توانمندی‌های کلامی و نوشتاری
اخلاق حقوقی
تحصیلات موردنیاز
حقوق
زمینه کاری
دادگاه، حکومت، مؤسسه حقوقی، سازمان مردم‌نهاد، کمک حقوقی، ابرشرکت مسئولین حقوقی شرکت‌ها
کارهای وابسته
دادیار، قاضی، حقوق‌دان، مدافع، وکیل مدافع، دادستان،استاد حقوق، دفتر اسناد رسمی، دادرس، سیاستمدار،مشاور حقوقی شرکت های تجاری و سازمان ها

وکیل یا نماینده یا جانشین کسی است که از طرف شخص دیگری - حقوقی یا حقیقی - به موجب عقد وکالت برای انجام کاری مأمور می‌شود. وکیل در موضع دفاع، از تامینات شغل قضا برخوردار است و شخصا امکان مبادرت به تجارت ندارد چون خلاف شان اوست. حرفه وکالت از آثار مترتبه بر تجارت، پیروی نمیکند و بدین جهت، وکالت را نمیتوان یک کسب و کار تلقی کرد. موید این حقیقت قانونی، سیاستهای کلی نظام در امور قضایی است که وکالت را در زیرمجموعه امور قضایی اورده است و در [قانون اساسی] نیز در فصل سوم یعنی فصل حقوق ملت ذکر شده است و از اصل چهل و چهار مستثنی است.

وکالت یک عقد جایز است که در چارچوب مقررات قانون مدنی منعقد می‌شود و طرفین آن وکیل و موکل نامیده می‌شوند. می‌توان برای وکیل انتخابی حد و مرزی مشخص کرد که در چه زمینه‌ای اجازه وکالت از طرف موکل دارد و در چه زمینه‌ای خود شخص باید برای آن کار حضور داشته باشد.

نایب السلطنه را در دوره صفویان «وکیل» می‌گفتند و عنوان «وکیل الرعایا» هم از همین‌جا برخاسته است.

انواع وکالت

  1. وکالت مطلق: یعنی این که شخصی را برای تمام امور شخص دیگری را وکالت کند (فروش یا خرید یا پرداخت هزینه خانواده ……)که وکیل نیازی به اجازه از موکل خود را ندارد.
  2. وکالت مقید: مورد وکالت معین است و وکیل باید در همان مورد معین، عمل نماید (صرفا خرید خانه یا فروش ماشین و…..)

مورد وکالت باید امری باشد که به موجب قانون یا طبیعتاً در انحصار شخص نباشد و خود شخص موکل بتواند آن را انجام دهد. برای نمونه وکالت در مجلس معامله که باید خودش عمل نماید و نمی‌تواند دیگری را وکیل نماید.

گونه‌ها

انتخابی

در مواردی بکار می‌رود که شخصی، وکیل خود را انتخاب و با انعقاد قرارداد وکالت از او می‌خواهد وکالت او را برای دفاع از حقش در مراجع قضایی برعهده بگیرد. وکیل دادگستری به فردی گفته می‌شود که معمولاً پس از طی کردن آزمون‌ها و آموزش‌های مختلف حقوقی و دریافت پروانهٔ وکالت دادگستری، مجوز وکالت و حضور در مراجع قضائی از جانب اشخاص دیگر را دریافت می‌کند. در ایران پروانهٔ وکالت دادگستری توسط کانون وکلای دادگستری به دارندگان شرایط وکالت اعطا می‌شود.[۱]

تسخیری

در مواردی که دعوایی کیفری جریان داشته و علیرغم ضروری بودن حضور وکیل، در دادرسی و محاکمات، به دلیل امتناع متهم از اخذ وکیل یا نداشتن توانایی مالی برای این کار، وکیلی برای دفاع از متهم وارد پرونده نشده‌است که در این صورت به تشخیص دادگاه، از بین وکلای دادگستری وکیل رایگان برای او گرفته می‌شود. عنوان وکیلی که به این ترتیب وارد پرونده می‌شود، وکیل تسخیری است.

معاضدتی

در مواردی که اشخاص برای دفاع از حقوق خود در دعاوی حقوقی نیاز به وکالت داشته باشند ولی توان مالی انتخاب وکیل را نداشته باشند با تشخیص اداره معاضدت کانون وکلای دادگستری، وکیلی به صورت رایگان دفاع از حقوق شخص مُعسِر را برعهده می‌گیرد. عنوان وکیل یاد شده در این موارد، وکیل معاضدتی است.

اتفاقی

اگر شخصی تحصیل کرده رشته حقوق باشد ولی پروانه وکالت نداشته باشد و بخواهد به صورت اتفاقی برای حل مشکلاتی که بستگان نزدیک او در مراجع قضایی دارند، خارج از چرخه و آزمون‌های سخت کانون وکلای دادگستری، از این کانون برای همان مورد خاص پروانه وکالت موردی بگیرد با طی مراحل قانونی و پرداخت هزینه مربوط می‌تواند به این امر اقدام کند. شخصی که با این روش وکالت موردی برای دفاع از حقوق بستگانش گرفته‌است را وکیل اتفاقی گویند.

موارد تعلیق وکیل از وکالت

با توجه به ماده ۱۷ لایحه قانونی استقلال کانون وکلای دادگستری هیچ وکیلی را نمی‌توان از شغل وکالت معلق یا ممنوع نمود مگر به موجب حکم قطعی دادگاه انتظامی.

  • تعلیق وکیل تحت پیگرد انتظامی: وزیر دادگستری یا رئیس هیئت مدیره کانون وکلا می‌توانند در صورتی که اشتغال وکیل مورد تعقیب را به کار وکالت مقتضی ندانند تعلیق موقت او را از دادگاه انتظام وکلا درخواست نمایند.
  • تعلیق وکیل تحت پیگرد کیفری: به موجب ماده ۸۷ آ.ا.ل.ق.ا.ک. و. د. در صورتی که نسبت به وکیلی به اتهام ارتکاب جنحه یا جنایت کیفرخواست صادر شود دادستان باید رونوشت آن را به کانون بفرستد و از طرف کانون به دادگاه انتظامی وکلا رجوع می‌شود و در صورتی که دادگاه دلایل را قوی تشخیص دهد حکم تعلیق موقت او را صادر می‌کند.

جستارهای وابسته

منابع

  1. «وکیل کیست و به چه کسی وکیل پایه یک دادگستری گفته می‌شود؟». خبرگزاری تسنیم.