حقوق ال‌جی‌بی‌تی در ایران: تفاوت میان نسخه‌ها

از ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد
نمایش تاریخچه به صورت تعاملی
→ تفاوت قدیمی‌ترتفاوت جدیدتر ←
محتوای حذف‌شده محتوای افزوده‌شده
دیداریویکی‌متن
برچسب‌ها: ویرایش همراه ویرایش از وبگاه همراه ویرایش پیشرفتهٔ همراه
افزودن مطالب حذف شده در نقص حقوق ال‌جی‌بی‌تی در ایران (توسط کاربر:Pa classic) در اینجا
برچسب: برگردانده‌شده
خط ۴: خط ۴:
|country = ایران
|country = ایران
|image = Iran (orthographic projection).svg
|image = Iran (orthographic projection).svg
|imagesize =
|imagesize =
|alt =
|alt =
|caption =
|caption =
|status = غیرقانونی: مجازات تحت [[احکام اسلام]]
|status = غیرقانونی: مجازات تحت [[احکام اسلام]]
|penalty = [[حدود شرعی]]:{{سخ}}[[اعدام]]{{سخ}}[[شلاق‌زنی|شلاق]]
|penalty = [[حدود شرعی]]:{{سخ}}[[اعدام]]{{سخ}}[[شلاق‌زنی|شلاق]]
|gender = [[جنسیت غیردودویی|هویت جنسیتی غیردودویی]] غیرقانونی است ولی [[جراحی تطبیق و بازتایید جنسیت]] با حکم دادگاه خانواده مجاز است
|gender = [[جنسیت غیردودویی|هویت جنسیتی غیردودویی]] غیرقانونی است ولی [[جراحی تطبیق و بازتایید جنسیت]] با حکم دادگاه خانواده مجاز است
|gender_res =
|gender_res =
|military = همجنس‌گرایان و افراد ترنس پس از معاینات جسمی، روانی و مصاحبه معاف می‌شوند.
|military = همجنس‌گرایان و افراد ترنس پس از معاینات جسمی، روانی و مصاحبه معاف می‌شوند.
|discrimination =
|discrimination =
|recognition = غیرقانونی
|recognition = غیرقانونی
|union =
|union =
|recognition_res =
|recognition_res =
|union_res =
|union_res =
|adoption =
|adoption =
}}
}}
در ایران، بر پایه قوانین قضایی حکومت [[جمهوری اسلامی ایران|جمهوری اسلامی]]، حقوق افراد [[ال‌جی‌بی‌تی]] به رسمیت شناخته نشده‌ است و [[همجنس‌گرایی|همجنس‌گرایان]] بر پایه [[احکام اسلام]] با خطر اعدام مواجه هستند.<ref>{{یادکرد وب|نویسنده = |نشانی = https://www.dw.com/fa-ir/انتقاد-سفیر-آمریکا-در-آلمان-از-دفاع-ظریف-از-اعدام-همجنسخواهان/a-49151208 |عنوان =انتقاد سفیر آمریکا در آلمان از "دفاع" ظریف از اعدام همجنس‌خواهان | ناشر = دویچه وله|تاریخ = |تاریخ بازدید = ۱۴ ژوئن ۲۰۱۹}}</ref><ref>{{یادکرد وب|نویسنده = |نشانی = https://www.radiofarda.com/a/29997025.html |عنوان = حمایت ظریف از اعدام همجنس‌گرایان در ایران موجی از انتقادها را به همراه داشت | ناشر =رادیو فردا |تاریخ = |تاریخ بازدید = ۱۴ ژوئن ۲۰۱۹}}</ref>
در ایران، بر پایه قوانین قضایی حکومت [[جمهوری اسلامی ایران|جمهوری اسلامی]]، حقوق افراد [[ال‌جی‌بی‌تی]] به رسمیت شناخته نشده‌است و [[همجنس‌گرایی|همجنس‌گرایان]] بر پایه [[احکام اسلام]] با خطر اعدام مواجه هستند.<ref>{{یادکرد وب|نویسنده = |نشانی = https://www.dw.com/fa-ir/انتقاد-سفیر-آمریکا-در-آلمان-از-دفاع-ظریف-از-اعدام-همجنسخواهان/a-49151208 |عنوان =انتقاد سفیر آمریکا در آلمان از "دفاع" ظریف از اعدام همجنس‌خواهان | ناشر = دویچه وله|تاریخ = |تاریخ بازدید = ۱۴ ژوئن ۲۰۱۹}}</ref><ref>{{یادکرد وب|نویسنده = |نشانی = https://www.radiofarda.com/a/29997025.html |عنوان = حمایت ظریف از اعدام همجنس‌گرایان در ایران موجی از انتقادها را به همراه داشت | ناشر =رادیو فردا |تاریخ = |تاریخ بازدید = ۱۴ ژوئن ۲۰۱۹}}</ref>


== تاریخچه حقوقی ال‌جی‌بی‌تی در ایران ==
== تاریخچه حقوقی ال‌جی‌بی‌تی در ایران ==
=== پیش از اسلام ===
=== پیش از اسلام ===
در دوران پیش از اسلام، [[آیین زرتشت]] در ایران وجود داشته است و [[شاهنشاهی ساسانی]] این آیین را به عنوان دین رسمی کشور درآورد. آموزه‌های زرتشت ارتباط جنسی میان دو مرد در نهاد خود اهریمنی است؛ هر دو کسی که اقدام به دخول مقعدی می‌کنند [[دیو]] به‌شمار می‌آمدند و پس از مرگ نیز به شکل دیو باقی می‌ماندند. از این رو هر دو طرف رابطه در صورت دیده شدن با هم باید به مجازات مرگ می‌رسیدند.<ref name="Iranica">{{یادکرد |نویسنده = |نشانی= http://www.iranicaonline.org/articles/homosexuality-i|عنوان= HOMOSEXUALITY i. IN ZOROASTRIANISM | ناشر =Encyclopædia Iranica | پیوند ناشر = دانشنامه ایرانیکا| تاریخ = |تاریخ بازبینی= 10 March 2014|زبان = en}}</ref> به نظر می‌رسد که این مجازات به آرامی در مقابله با آیین‌های بسیار کهن‌تر ایرانی شامل [[چندخدایی]] و [[شاهدبازی]] برخاسته است و در دوران [[هخامنشیان|هخامنشی]] به برخوردهای سخت رسیده‌است.<ref name="Iranica"/>
در دوران پیش از اسلام، [[آیین زرتشت]] در ایران وجود داشته‌است و [[شاهنشاهی ساسانی]] این آیین را به عنوان دین رسمی کشور درآورد. آموزه‌های زرتشت ارتباط جنسی میان دو مرد در نهاد خود اهریمنی است؛ هر دو کسی که اقدام به دخول مقعدی می‌کنند [[دیو]] به‌شمار می‌آمدند و پس از مرگ نیز به شکل دیو باقی می‌ماندند. از این رو هر دو طرف رابطه در صورت دیده شدن با هم باید به مجازات مرگ می‌رسیدند.<ref name="Iranica">{{یادکرد |نویسنده = |نشانی= http://www.iranicaonline.org/articles/homosexuality-i|عنوان= HOMOSEXUALITY i. IN ZOROASTRIANISM | ناشر =Encyclopædia Iranica | پیوند ناشر = دانشنامه ایرانیکا| تاریخ = |تاریخ بازبینی= 10 March 2014|زبان = en}}</ref> به نظر می‌رسد که این مجازات به آرامی در مقابله با آیین‌های بسیار کهن‌تر ایرانی شامل [[چندخدایی]] و [[شاهدبازی]] برخاسته است و در دوران [[هخامنشیان|هخامنشی]] به برخوردهای سخت رسیده‌است.<ref name="Iranica"/>


=== دوره اسلامی ===
=== دوره اسلامی ===
خط ۳۴: خط ۳۴:
{{همچنین||نقض حقوق بشر توسط جمهوری اسلامی ایران}}
{{همچنین||نقض حقوق بشر توسط جمهوری اسلامی ایران}}
پس از [[انقلاب ۱۳۵۷]]، نظام جمهوری اسلامی، موارد بسیاری از حکم [[اعدام]]، [[شلاق‌زنی|شلاق]] و زندان برای [[همجنس‌گرایی|همجنس‌گرایان]] را در کارنامه نقض حقوق بشری خود داشته‌است.
پس از [[انقلاب ۱۳۵۷]]، نظام جمهوری اسلامی، موارد بسیاری از حکم [[اعدام]]، [[شلاق‌زنی|شلاق]] و زندان برای [[همجنس‌گرایی|همجنس‌گرایان]] را در کارنامه نقض حقوق بشری خود داشته‌است.

==== تبعیض اجتماعی و حکومتی ====
دو مطالعه اخیر انجام شده توسط احمد شهید، طیفی از موارد نقض توسط دولت و مسولین حکومتی مانند محدودیت دسترسی به اطلاعات، بازرسی‌های خودسرانه و بازداشت، شکنجه، تعرض جنسی، ازدواج اجباری، فشار برای [[تطبیق و بازتایید جنسیت|تطبیق‌جنسیت]] و مشکلات هورمون‌تراپی مرتبط با آن، را مستند می‌کند.

دیگر کشمکش‌های پیش روی ال‌جی‌بی‌تی‌ها در ایران ریشه اجتماعی دارند؛ مانند مرعوب شدن در مدرسه، طرد شدن، کتک خوردن، توسط اعضای خانواده مورد تجاوز قرار گرفتن، یا مجبور به فرار از خانه شدن، که پدیده ای شناخته شده در کشورهای نقیص حقوق ال‌جی‌بی‌تی اند.

این آزارها اغلب به جهت ترس از اقدامات تلافی جویانه از سوی مقام‌های رسمی در ایران گزارش نمی‌شود. مأموران امنیتی اغلب با هدف دستگیری و بازداشت ال‌جی‌بی‌تی‌ها به مهمانی‌ها و تجمعات شان حمله می‌کنند.

یکی از راه‌های هدف گرفتن ال‌جی‌بی‌تی‌ها از طریق تله‌های اینترنتی است. در این وضعیت مأموران امنیتی خود را [[همجنسگرا]] یا فرد [[تراجنسیتی|ترنسنجدر]] معرفی می‌کنند که علاقه‌مند به ملاقات هستند.

اینترنت و شبکه‌های اجتماعی، فضایی برای ارائه اطلاعات مثبت دربارهٔ هویت‌ها، تصاویر و حقوق ال‌جی‌بی‌تی‌ها در اختیار قرار می‌دهد. با وجود این، اینترنت در ایران محدودیت‌هایی دارد و حکومت وبسایت‌هایی را که تصور می‌شود به لحاظ سیاسی، مذهبی، یا اخلاقی با قوانین جمهوری اسلامی در تضاد اند مسدود می‌کند. مبانی حقوقی و مذهبی تبعیض و عدالت در اسلام، در نقطه برخورد با هدف توسعه حقوق بشر جهان شمول، که در بسیاری از نهادها و اسناد سازمان ملل متّحد گرامی داشته می‌شود، قرار می‌گیرد.

افزایش حضور هویت‌ها، جنبش‌ها، و گفتمان‌های ال‌جی‌بی‌تی منجر به گسترش سازمان‌های حقوق بشری بین‌المللی شده‌است، که بر مستند کردن و رسیدگی به خشونت‌های مبتنی بر گرایش جنسی و هویت جنسیتی در سراسر جهان تمرکز دارند.<ref>{{یادکرد وب|عنوان=حقوق دگرباشان جنسی در ایران|نشانی=https://ir.voanews.com/persiannews/iran-lgbt-rights|وبگاه=Voice of America|بازبینی=2021-05-11|کد زبان=fa}}</ref>

==== مداخله دینی ====
مداخله دینی یعنی ایجاد تفکیک اساسی بین فقه و شریعت در حقوق اسلامی؛ که اغلب حذف یا بروز آوری است. از این رو، فقه در تفسیر می‌تواند تغییر کرده، نقد شده، و خطا دیده شود. بنابر این، اگر بتوان نشان داد که «هیچ دلیل اخلاقی کافی» برای رفتار تبعیض آمیز علیه افراد بر اساس گرایش جنسی یا جنسیت شان وجود ندارد، پس چنین تبعیضی از منظر دینی و حقوقی، ناعادلانه خواهد بود. آنطور که [[آرش نراقی|آرش‌نراقی]] اشاره کرد، چند پژوهشگر اسلامی در یک دهه گذشته رویکرد دوم را در پیش گرفته‌اند. این تحوّل می‌تواند پیامدهای بسیار خوبی برای ال‌جی‌بی‌تی‌ها در کشورهایی مانند ایران داشته باشد. همزمان، بی عدالتی که ال‌جی‌بی‌تی‌ها با آن روبرو بوده‌اند، از سوی خود مسلمانان به پرسش و چالش گرفته شده‌است. اصلاح قوانین اسلامی دربارهٔ رفتار با همجنسگرایان در کشورهایی که اکثریت جمعیت آنها مسلمان هستند مانند ایران نیاز به اصلاحات مذهبی و مداخله دینی دارد.<ref>{{یادکرد وب|عنوان=حقوق دگرباشان جنسی در ایران|نشانی=https://ir.voanews.com/persiannews/iran-lgbt-rights|وبگاه=Voice of America|بازبینی=2021-05-11|کد زبان=fa}}</ref>

==== همجنسگرا ستیزی ====
«در ایران همجنسگرا وجود ندارد»

[[لاورنس رستی|لاورنس‌رستی]] عکاس [[سوئیس|سوئیسی]] نقل قولی از [[محمود احمدی‌نژاد|محموداحمدی‌نژاد]]، رئیس جمهور سابق ایران را به عکس‌های خود ضمیمه کرده‌است که در سال ۲۰۰۷ در دانشگاه [[کلمبیا]] گفته بود «ما در ایران مثل کشورهای شما همجنسگرا نداریم.» در ایران طبق قانون هنوز هم مجازات همجنسگرایی مرگ است. لاورنس رستی می‌گوید: «تنها گزینه قانونی آنها ترک کشور، پنهان کردن گرایش است.»

لاورنس رستی از زوج‌های همجنسگرای ایرانی در شهر کوچک [[دنیزلی]] در [[ترکیه]] عکس گرفته‌است. او می‌گوید: «صدها همجنسگرای ایرانی در انتظار رفتن به کشورهایی که در آنجا بتوانند با گرایش خود آزادانه زندگی کنند و حالا زندگی شان متوقف شده‌است.»<ref>{{یادکرد وب|عنوان='در ایران همجنس‌گرا وجود ندارد' نگاهی به عکس‌های منتخب جهانی|نشانی=https://www.bbc.com/persian/world-features-39568020|وبگاه=BBC News فارسی|بازبینی=2021-05-10|کد زبان=fa}}</ref>

دفاع [[محمدجواد ظریف|محمدجوادظریف]]، وزیر خارجه ایران، از قوانین جمهوری اسلامی در مورد [[اعدام]] همجنس‌گرایان با موجی از انتقاد در شبکه‌های اجتماعی روبه‌رو شده و سفیر آمریکا در [[آلمان]] نیز گفته‌های ظریف را ناقض اعلامیه حقوق بشر خواند.

وزیر خارجه [[ایران|جمهوری‌اسلامی]] روز دوشنبه در نشست خبری مشترک با همتای آلمانی‌اش در تهران، در پاسخ به سؤال خبرنگار روزنامه بیلد دربارهٔ اینکه «آیا همجنس‌گرایان باید طبق قانون اعدام شوند» گفته بود: «اصول اخلاقی و مقررات قانونی ما حاکم بر رفتار افراد در اماکن عمومی و ضرورت رعایت قانون و اخلاق عمومی است».

روزنامه بیلد در روزهای اخیر دیدگاه شماری از چهره‌های سیاسی و اجتماعی دربارهٔ این اظهارات را منتشر کرده‌است که از جمله آنان ریچارد گرنل، سفیر آمریکا در آلمان است.

آقای گرنل به بیلد گفته‌است اعلامیه حقوق بشر سازمان ملل به صراحت نشان می‌دهد پاسخ‌های وزیر خارجه ایران ناقض اصول اساسی سازمان ملل است» و جرم‌انگاری همجنس‌گرایی آشکارا در تضاد با آن سند است.

سفیر آمریکا در آلمان همچنین در توئیتر خود چند توئیت از دیگر منابع را در مخالفت با اظهارات ظریف منتشر کرده‌است.<ref>{{یادکرد وب|عنوان=حمایت ظریف از اعدام همجنس‌گرایان در ایران موجی از انتقادها را به همراه داشت|نشانی=https://www-radiofarda-com.cdn.ampproject.org/v/s/www.radiofarda.com/amp/29997025.html?amp_js_v=a6&amp_gsa=1&usqp=mq331AQHKAFQArABIA==#aoh=16206596886532&referrer=https://www.google.com&amp_tf=From%20%1$s&ampshare=https://www.radiofarda.com/a/29997025.html|وبگاه=www-radiofarda-com.cdn.ampproject.org|بازبینی=2021-05-10}}</ref>

==== قتل ====
انتشار خبر قتل علی فاضلی منفرد، معروف به علیرضا، به دست اعضای خانواده‌اش در رسانه‌های فارسی‌زبان خارج از ایران و نیز کاربران شبکه‌های اجتماعی، بار دیگر توجه‌ها را معطوف به ستم مضاعف حکومت و جامعه ایران در حق این اقلیت به شدت آسیب‌پذیر نمود.

تنها «جرم» علیرضای ۲۰ ساله، گرایش جنسی‌اش بود. اما تشخیص «جرم»، محاکمه این «مجرم» عاشق زیبایی و زندگی، و نهایتاً اجرای «حکم» همه و همه توسط اعضای خانواده‌اش صورت گرفت و علیرضای سرشار از عشق و رهایی و آزادی را به نام «آبرو» به کام مرگ فرستاد.

بنا به گزارش سازمان شش‌رنگ، شبکه [[همجنس‌گرایی زنانه|لزبین‌ها]] و [[ترنسجندر]]های ایرانی، قتل علیرضا «در پی آشکار شدن گرایش جنسی برای برادران (ناتنی) علیرضا پس از بازکردن پاکت حاوی کارت معافیت سربازی وی صورت گرفته‌است.»

به گزارش شش‌رنگ، علیرضا قرار بود «بعد از فروش گوشی موبایل خود تا چند روز بعد به ترکیه سفر کند»؛ توقف‌گاهی ناامن و پرمخاطره برای ال‌جی‌بی‌تی‌های پناهنده در مسیرشان برای رسیدن به مامنی در کشورهای غربی.

بنا به این گزارش، «روی کارت‌های معافیت که نظام برای همجنسگرایان صادر می‌کند، دلیل معافیت، بخش ۵، ماده ۷ آمده که به بندی از آیین‌نامه اشاره دارد که مشخص می‌کند فرد دارنده این نوع از معافیت همجنسگرا است» و همین، «به قیمت جان علیرضا تمام شد.»

در روزهای گذشته، #علیرضا_فاضلی_منفرد و #همجنسگراکشی از جمله هشتگ‌های داغش جنسی به قتل می‌رسانند و نام خودشان را می‌گذارند «انسان».

[[مهرنوش احمدی|مهرنوش‌احمدی]]، یکی از فعالان پیشرو حقوق جامعه رنگین‌کمانی، نیز با بازنشر توییت سازمان شش‌رنگ پرسیده‌است: «برای اینکه علیرضای دیگه‌ای کشته نشه چقدر حاضرید مسئولیت قبول کنید؟»

[[حمیده آرمیده|حمیده‌آرمیده]]، از مجریان باسابقه بخش فارسی صدای آمریکا، نیز با توییت عکسی از علیرضا فاضلی منفرد گفته‌است «روحت در آرامش ابدی».

[[کاوه کرمانشاهی|کاوه‌کرمانشاهی]]، فعال حقوق بشر کرد ایرانی ساکن برلین، در توییتی به حضور خود در تظاهرات سالگرد پایان حکومت فاشیستی آلمان و نصب عکس علیرضا در کنار لوح یادبود قربانیان حکومت نازی به دلیل گرایش‌های جنسی‌شان اشاره می‌کند.

تکرار فجایع تلخی از این دست بار دیگر آشکار کرده‌است که تولید و بازتولید نفرت و بی‌عدالتی نسبت به جامعه رنگین‌کمانی با فتواها و باورهای مذهبی یا اظهارنظرهای [[همجنسگراهراسی|همجنسگراستیزانه]] برخی مقامات حکومتی و افراد سرشناس آغاز نشده‌است، و با جان باختن علیرضا نیز به پایان نخواهد رسید. این واقعیت دردناک، لزوم توجه به مطالبات رنگین‌کمانی‌های ایرانی را بیش از پیش برجسته می‌کند.<ref>{{یادکرد وب|عنوان=قتل علی فاضلی منفرد؛ سایه سیاه همجنسگراستیزی بر جامعه رنگین‌کمانی و خشم فعالان و مدافعان حقوق بشر|نشانی=https://ir.voanews.com/persiannewsiran/alireza-fazeli-monfared-homophobia-honor-killing-iran|وبگاه=Voice of America|بازبینی=2021-05-10|کد زبان=fa}}</ref>

==== ترنسجندر ستیزی ====
اگرچه در سال‌های اخیر، فیلم‌ها و تئاترهایی با مضمون زندگی [[تراجنسیتی|ترنس‌جندرها]] برای آشنایی بیشتر مردم با این افراد ساخته شده، اما هنوز با تمام این اوصاف، آنچه افراد ترنس در ایران را آزار می‌دهد، برخوردهای مردم است، به طوری که حتی در کلانشهری مانند تهران هم محافظه‌کاری شدیدی نسبت به این افراد وجود دارد و درک چندانی از وضعیت این افراد وجود ندارد. اما شاید بدتر از شرایط اجتماعی، محیط خانوادگی برای افراد ترنس باشد. یکی از پزشکان این افراد می‌گوید: بعضی از خانواده‌ها ترجیح می‌دهند فرزندشان بیماری صعب‌العلاج داشته یا مرده باشد تا این که بفهمند فرزندشان ترنسجندر است. گاهی آنها حتی نسبت به ما که چنین مجوزی را برای فرزندشان صادر می‌کنیم، خشونت می‌ورزند. اگر هم به عمل جراحی رضایت دهند، بعد از آن خانه و حتی شاید شهرشان را ترک کنند که با نگاه‌ها و توهین‌های آزاردهنده مردم مواجه نشوند. مردم توسط نظام هیچ آموزشی در برابر برخورد و مطالعه دربارهٔ این افراد ندیده‌اند.<ref>{{یادکرد وب|عنوان=گزارش آسوشیتدپرس از ترنس‌های ایرانی: زندگی سخت با این که فتوای تغییر جنسیت دارند - خبرآنلاین|نشانی=https://www-khabaronline-ir.cdn.ampproject.org/v/s/www.khabaronline.ir/amp/778992/?amp_js_v=a6&amp_gsa=1&usqp=mq331AQHKAFQArABIA==#aoh=16206537824253&referrer=https://www.google.com&amp_tf=From%20%1$s&ampshare=https://www.khabaronline.ir/news/778992/گزارش-آسوشیتدپرس-از-ترنس-های-ایرانی-زندگی-سخت-با-این-که-فتوای|وبگاه=www-khabaronline-ir.cdn.ampproject.org|بازبینی=2021-05-10}}</ref>


== جستارهای وابسته ==
== جستارهای وابسته ==

نسخهٔ ‏۳۰ مهٔ ۲۰۲۱، ساعت ۱۷:۴۸

حقوق ال‌جی‌بی‌تی در ایران
وضعیت حقوقیغیرقانونی: مجازات تحت احکام اسلام
مجازاتحدود شرعی:
اعدام
شلاق
هویت جنسیتیهویت جنسیتی غیردودویی غیرقانونی است ولی جراحی تطبیق و بازتایید جنسیت با حکم دادگاه خانواده مجاز است
نظام وظیفههمجنس‌گرایان و افراد ترنس پس از معاینات جسمی، روانی و مصاحبه معاف می‌شوند.
حقوق خانواده
به رسمیت شناختن رابطهغیرقانونی

در ایران، بر پایه قوانین قضایی حکومت جمهوری اسلامی، حقوق افراد ال‌جی‌بی‌تی به رسمیت شناخته نشده‌است و همجنس‌گرایان بر پایه احکام اسلام با خطر اعدام مواجه هستند.[۱][۲]

تاریخچه حقوقی ال‌جی‌بی‌تی در ایران

پیش از اسلام

در دوران پیش از اسلام، آیین زرتشت در ایران وجود داشته‌است و شاهنشاهی ساسانی این آیین را به عنوان دین رسمی کشور درآورد. آموزه‌های زرتشت ارتباط جنسی میان دو مرد در نهاد خود اهریمنی است؛ هر دو کسی که اقدام به دخول مقعدی می‌کنند دیو به‌شمار می‌آمدند و پس از مرگ نیز به شکل دیو باقی می‌ماندند. از این رو هر دو طرف رابطه در صورت دیده شدن با هم باید به مجازات مرگ می‌رسیدند.[۳] به نظر می‌رسد که این مجازات به آرامی در مقابله با آیین‌های بسیار کهن‌تر ایرانی شامل چندخدایی و شاهدبازی برخاسته است و در دوران هخامنشی به برخوردهای سخت رسیده‌است.[۳]

دوره اسلامی

سرزمین ایران در سال ۶۳۷ پس از میلاد به دست عرب‌های مسلمان فتح شد و اسلام جای آیین پیشین را گرفت. در کتاب دینی مسلمان‌ها، قرآن، مجازاتی زمینی برای رفتارهای همجنسگرایانه پیشبینی نشده بود و مسلمانان باورمند تنها از این آگاه بودند که چنین عملی خداوند (الله) را خشمگین می‌کند. نتیجه چنین عدم قطعیتی در برخورد با همجنسگرایان سطحی از پذیرش بود که در آن حتی شاهدبازی در سده‌های آغازین اسلام تحمل می‌شد و بسیاری از شعرهای به زبان عربی در این هنگام مملو از سخن از پسران و زیبایی‌هایشان بود. بخش بزرگی از ادبیات کهن ایران در دوره مسلمان شدن مردم این کشور نیز به نمایش وجود همجنسگرایی در میان ایرانیان می‌پردازد.[۳]

در میان اشعار پارسی اشاره به عشق جنسی در کنار اشاره به عشق معنوی دیده می‌شود. از جمله در گلستان و بوستان سعدی و نیز غزلیات او به دفعات از کشش جنسی میان همجنسان سخن به میان آمده‌است.[۳]

دوره جمهوری اسلامی

مقالهٔ اصلی: نقض حقوق اقلیت‌ها توسط جمهوری اسلامی ایران
همچنین ببینید: نقض حقوق بشر توسط جمهوری اسلامی ایران

پس از انقلاب ۱۳۵۷، نظام جمهوری اسلامی، موارد بسیاری از حکم اعدام، شلاق و زندان برای همجنس‌گرایان را در کارنامه نقض حقوق بشری خود داشته‌است.

تبعیض اجتماعی و حکومتی

دو مطالعه اخیر انجام شده توسط احمد شهید، طیفی از موارد نقض توسط دولت و مسولین حکومتی مانند محدودیت دسترسی به اطلاعات، بازرسی‌های خودسرانه و بازداشت، شکنجه، تعرض جنسی، ازدواج اجباری، فشار برای تطبیق‌جنسیت و مشکلات هورمون‌تراپی مرتبط با آن، را مستند می‌کند.

دیگر کشمکش‌های پیش روی ال‌جی‌بی‌تی‌ها در ایران ریشه اجتماعی دارند؛ مانند مرعوب شدن در مدرسه، طرد شدن، کتک خوردن، توسط اعضای خانواده مورد تجاوز قرار گرفتن، یا مجبور به فرار از خانه شدن، که پدیده ای شناخته شده در کشورهای نقیص حقوق ال‌جی‌بی‌تی اند.

این آزارها اغلب به جهت ترس از اقدامات تلافی جویانه از سوی مقام‌های رسمی در ایران گزارش نمی‌شود. مأموران امنیتی اغلب با هدف دستگیری و بازداشت ال‌جی‌بی‌تی‌ها به مهمانی‌ها و تجمعات شان حمله می‌کنند.

یکی از راه‌های هدف گرفتن ال‌جی‌بی‌تی‌ها از طریق تله‌های اینترنتی است. در این وضعیت مأموران امنیتی خود را همجنسگرا یا فرد ترنسنجدر معرفی می‌کنند که علاقه‌مند به ملاقات هستند.

اینترنت و شبکه‌های اجتماعی، فضایی برای ارائه اطلاعات مثبت دربارهٔ هویت‌ها، تصاویر و حقوق ال‌جی‌بی‌تی‌ها در اختیار قرار می‌دهد. با وجود این، اینترنت در ایران محدودیت‌هایی دارد و حکومت وبسایت‌هایی را که تصور می‌شود به لحاظ سیاسی، مذهبی، یا اخلاقی با قوانین جمهوری اسلامی در تضاد اند مسدود می‌کند. مبانی حقوقی و مذهبی تبعیض و عدالت در اسلام، در نقطه برخورد با هدف توسعه حقوق بشر جهان شمول، که در بسیاری از نهادها و اسناد سازمان ملل متّحد گرامی داشته می‌شود، قرار می‌گیرد.

افزایش حضور هویت‌ها، جنبش‌ها، و گفتمان‌های ال‌جی‌بی‌تی منجر به گسترش سازمان‌های حقوق بشری بین‌المللی شده‌است، که بر مستند کردن و رسیدگی به خشونت‌های مبتنی بر گرایش جنسی و هویت جنسیتی در سراسر جهان تمرکز دارند.[۴]

مداخله دینی

مداخله دینی یعنی ایجاد تفکیک اساسی بین فقه و شریعت در حقوق اسلامی؛ که اغلب حذف یا بروز آوری است. از این رو، فقه در تفسیر می‌تواند تغییر کرده، نقد شده، و خطا دیده شود. بنابر این، اگر بتوان نشان داد که «هیچ دلیل اخلاقی کافی» برای رفتار تبعیض آمیز علیه افراد بر اساس گرایش جنسی یا جنسیت شان وجود ندارد، پس چنین تبعیضی از منظر دینی و حقوقی، ناعادلانه خواهد بود. آنطور که آرش‌نراقی اشاره کرد، چند پژوهشگر اسلامی در یک دهه گذشته رویکرد دوم را در پیش گرفته‌اند. این تحوّل می‌تواند پیامدهای بسیار خوبی برای ال‌جی‌بی‌تی‌ها در کشورهایی مانند ایران داشته باشد. همزمان، بی عدالتی که ال‌جی‌بی‌تی‌ها با آن روبرو بوده‌اند، از سوی خود مسلمانان به پرسش و چالش گرفته شده‌است. اصلاح قوانین اسلامی دربارهٔ رفتار با همجنسگرایان در کشورهایی که اکثریت جمعیت آنها مسلمان هستند مانند ایران نیاز به اصلاحات مذهبی و مداخله دینی دارد.[۵]

همجنسگرا ستیزی

«در ایران همجنسگرا وجود ندارد»

لاورنس‌رستی عکاس سوئیسی نقل قولی از محموداحمدی‌نژاد، رئیس جمهور سابق ایران را به عکس‌های خود ضمیمه کرده‌است که در سال ۲۰۰۷ در دانشگاه کلمبیا گفته بود «ما در ایران مثل کشورهای شما همجنسگرا نداریم.» در ایران طبق قانون هنوز هم مجازات همجنسگرایی مرگ است. لاورنس رستی می‌گوید: «تنها گزینه قانونی آنها ترک کشور، پنهان کردن گرایش است.»

لاورنس رستی از زوج‌های همجنسگرای ایرانی در شهر کوچک دنیزلی در ترکیه عکس گرفته‌است. او می‌گوید: «صدها همجنسگرای ایرانی در انتظار رفتن به کشورهایی که در آنجا بتوانند با گرایش خود آزادانه زندگی کنند و حالا زندگی شان متوقف شده‌است.»[۶]

دفاع محمدجوادظریف، وزیر خارجه ایران، از قوانین جمهوری اسلامی در مورد اعدام همجنس‌گرایان با موجی از انتقاد در شبکه‌های اجتماعی روبه‌رو شده و سفیر آمریکا در آلمان نیز گفته‌های ظریف را ناقض اعلامیه حقوق بشر خواند.

وزیر خارجه جمهوری‌اسلامی روز دوشنبه در نشست خبری مشترک با همتای آلمانی‌اش در تهران، در پاسخ به سؤال خبرنگار روزنامه بیلد دربارهٔ اینکه «آیا همجنس‌گرایان باید طبق قانون اعدام شوند» گفته بود: «اصول اخلاقی و مقررات قانونی ما حاکم بر رفتار افراد در اماکن عمومی و ضرورت رعایت قانون و اخلاق عمومی است».

روزنامه بیلد در روزهای اخیر دیدگاه شماری از چهره‌های سیاسی و اجتماعی دربارهٔ این اظهارات را منتشر کرده‌است که از جمله آنان ریچارد گرنل، سفیر آمریکا در آلمان است.

آقای گرنل به بیلد گفته‌است اعلامیه حقوق بشر سازمان ملل به صراحت نشان می‌دهد پاسخ‌های وزیر خارجه ایران ناقض اصول اساسی سازمان ملل است» و جرم‌انگاری همجنس‌گرایی آشکارا در تضاد با آن سند است.

سفیر آمریکا در آلمان همچنین در توئیتر خود چند توئیت از دیگر منابع را در مخالفت با اظهارات ظریف منتشر کرده‌است.[۷]

قتل

انتشار خبر قتل علی فاضلی منفرد، معروف به علیرضا، به دست اعضای خانواده‌اش در رسانه‌های فارسی‌زبان خارج از ایران و نیز کاربران شبکه‌های اجتماعی، بار دیگر توجه‌ها را معطوف به ستم مضاعف حکومت و جامعه ایران در حق این اقلیت به شدت آسیب‌پذیر نمود.

تنها «جرم» علیرضای ۲۰ ساله، گرایش جنسی‌اش بود. اما تشخیص «جرم»، محاکمه این «مجرم» عاشق زیبایی و زندگی، و نهایتاً اجرای «حکم» همه و همه توسط اعضای خانواده‌اش صورت گرفت و علیرضای سرشار از عشق و رهایی و آزادی را به نام «آبرو» به کام مرگ فرستاد.

بنا به گزارش سازمان شش‌رنگ، شبکه لزبین‌ها و ترنسجندرهای ایرانی، قتل علیرضا «در پی آشکار شدن گرایش جنسی برای برادران (ناتنی) علیرضا پس از بازکردن پاکت حاوی کارت معافیت سربازی وی صورت گرفته‌است.»

به گزارش شش‌رنگ، علیرضا قرار بود «بعد از فروش گوشی موبایل خود تا چند روز بعد به ترکیه سفر کند»؛ توقف‌گاهی ناامن و پرمخاطره برای ال‌جی‌بی‌تی‌های پناهنده در مسیرشان برای رسیدن به مامنی در کشورهای غربی.

بنا به این گزارش، «روی کارت‌های معافیت که نظام برای همجنسگرایان صادر می‌کند، دلیل معافیت، بخش ۵، ماده ۷ آمده که به بندی از آیین‌نامه اشاره دارد که مشخص می‌کند فرد دارنده این نوع از معافیت همجنسگرا است» و همین، «به قیمت جان علیرضا تمام شد.»

در روزهای گذشته، #علیرضا_فاضلی_منفرد و #همجنسگراکشی از جمله هشتگ‌های داغش جنسی به قتل می‌رسانند و نام خودشان را می‌گذارند «انسان».

مهرنوش‌احمدی، یکی از فعالان پیشرو حقوق جامعه رنگین‌کمانی، نیز با بازنشر توییت سازمان شش‌رنگ پرسیده‌است: «برای اینکه علیرضای دیگه‌ای کشته نشه چقدر حاضرید مسئولیت قبول کنید؟»

حمیده‌آرمیده، از مجریان باسابقه بخش فارسی صدای آمریکا، نیز با توییت عکسی از علیرضا فاضلی منفرد گفته‌است «روحت در آرامش ابدی».

کاوه‌کرمانشاهی، فعال حقوق بشر کرد ایرانی ساکن برلین، در توییتی به حضور خود در تظاهرات سالگرد پایان حکومت فاشیستی آلمان و نصب عکس علیرضا در کنار لوح یادبود قربانیان حکومت نازی به دلیل گرایش‌های جنسی‌شان اشاره می‌کند.

تکرار فجایع تلخی از این دست بار دیگر آشکار کرده‌است که تولید و بازتولید نفرت و بی‌عدالتی نسبت به جامعه رنگین‌کمانی با فتواها و باورهای مذهبی یا اظهارنظرهای همجنسگراستیزانه برخی مقامات حکومتی و افراد سرشناس آغاز نشده‌است، و با جان باختن علیرضا نیز به پایان نخواهد رسید. این واقعیت دردناک، لزوم توجه به مطالبات رنگین‌کمانی‌های ایرانی را بیش از پیش برجسته می‌کند.[۸]

ترنسجندر ستیزی

اگرچه در سال‌های اخیر، فیلم‌ها و تئاترهایی با مضمون زندگی ترنس‌جندرها برای آشنایی بیشتر مردم با این افراد ساخته شده، اما هنوز با تمام این اوصاف، آنچه افراد ترنس در ایران را آزار می‌دهد، برخوردهای مردم است، به طوری که حتی در کلانشهری مانند تهران هم محافظه‌کاری شدیدی نسبت به این افراد وجود دارد و درک چندانی از وضعیت این افراد وجود ندارد. اما شاید بدتر از شرایط اجتماعی، محیط خانوادگی برای افراد ترنس باشد. یکی از پزشکان این افراد می‌گوید: بعضی از خانواده‌ها ترجیح می‌دهند فرزندشان بیماری صعب‌العلاج داشته یا مرده باشد تا این که بفهمند فرزندشان ترنسجندر است. گاهی آنها حتی نسبت به ما که چنین مجوزی را برای فرزندشان صادر می‌کنیم، خشونت می‌ورزند. اگر هم به عمل جراحی رضایت دهند، بعد از آن خانه و حتی شاید شهرشان را ترک کنند که با نگاه‌ها و توهین‌های آزاردهنده مردم مواجه نشوند. مردم توسط نظام هیچ آموزشی در برابر برخورد و مطالعه دربارهٔ این افراد ندیده‌اند.[۹]

جستارهای وابسته

منابع

  1. ↑ «انتقاد سفیر آمریکا در آلمان از "دفاع" ظریف از اعدام همجنس‌خواهان». دویچه وله. دریافت‌شده در ۱۴ ژوئن ۲۰۱۹.
  2. ↑ «حمایت ظریف از اعدام همجنس‌گرایان در ایران موجی از انتقادها را به همراه داشت». رادیو فردا. دریافت‌شده در ۱۴ ژوئن ۲۰۱۹.
  3. ↑ ۳٫۰ ۳٫۱ ۳٫۲ ۳٫۳ HOMOSEXUALITY i. IN ZOROASTRIANISM (به انگلیسی), Encyclopædia Iranica, retrieved 10 March 2014 {{citation}}: Unknown parameter |پیوند ناشر= ignored (help)
  4. ↑ «حقوق دگرباشان جنسی در ایران». Voice of America. دریافت‌شده در ۲۰۲۱-۰۵-۱۱.
  5. ↑ «حقوق دگرباشان جنسی در ایران». Voice of America. دریافت‌شده در ۲۰۲۱-۰۵-۱۱.
  6. ↑ «'در ایران همجنس‌گرا وجود ندارد' نگاهی به عکس‌های منتخب جهانی». BBC News فارسی. دریافت‌شده در ۲۰۲۱-۰۵-۱۰.
  7. ↑ «حمایت ظریف از اعدام همجنس‌گرایان در ایران موجی از انتقادها را به همراه داشت». www-radiofarda-com.cdn.ampproject.org. دریافت‌شده در ۲۰۲۱-۰۵-۱۰.
  8. ↑ «قتل علی فاضلی منفرد؛ سایه سیاه همجنسگراستیزی بر جامعه رنگین‌کمانی و خشم فعالان و مدافعان حقوق بشر». Voice of America. دریافت‌شده در ۲۰۲۱-۰۵-۱۰.
  9. ↑ «گزارش آسوشیتدپرس از ترنس‌های ایرانی: زندگی سخت با این که فتوای تغییر جنسیت دارند - خبرآنلاین». www-khabaronline-ir.cdn.ampproject.org. دریافت‌شده در ۲۰۲۱-۰۵-۱۰.
برگرفته از «https://fa.wikipedia.org/w/index.php?title=حقوق_ال‌جی‌بی‌تی_در_ایران&oldid=32223761»