پادشاهی

کشورهایی که گونه‌هایی از نظام پادشاهی هنوز در آن‌ها برقرار است.

پادشاهی، شاهنشاهی یا سلطنت شکلی از نظام حکومتی است که در آن فردی به نام پادشاه یا (ملکه) به عنوان رئیس حکومت در راس قرار دارد. مشروعیت پادشاه با توجه به معنای خاص دینی و نمادی مقامش ممکن است منزلت «پدر» ملت را دریافت کند.

اشکال پادشاهی

فرمانروایی پادشاهی یا به صورت پادشاهی مطلقه به معنای حکومت بی‌مهار شاه یا به صورت پادشاهی مشروطه به معنای حکومتی که در آن رئیس کشور پادشاه است، اما پادشاهی که در عین داشتن نقش‌های مهم رسمی و تشریفاتی، تنها در موارد محدود و معین نقشی در حکومت دارد می‌باشد. در بسیاری از حکومت‌های مشروطه مجلس نقش اصلی در نظارت امور را دارد و نخست‌وزیر که با تأیید پادشاه انتخاب می‌شود، امور اجرایی و تصمیمات اصلی را اخذ می‌کند. شکل خاص این نوع حکومت را در بریتانیای کبیر می‌توان دید که سلطنت نقش نسبتاً تشریفاتی در ادارهٔ امور دارد. پادشاهی را می‌توان به شکل‌های موروثی، انتخابی، استبدادی و محدود یا مبتنی بر قانون اساسی تقسیم کرد.

• پادشاهی موروثی: به طور معمول فرزند بزرگتر بعد از پدر شاه می‌شود.
• پادشاهی انتخابی: این نوع پادشاهی به گذشته‌ها تعلق دارد؛ و پادشاه را انتخاب می‌کرده‌اند.
• پادشاهی استبدادی: پادشاه حرف اول و آخر را می‌زد و خود او رئیس دولت بود.
• پادشاهی محدود: که آن را مشروطه سلطنتی هم می‌گویند نوعی است که قانون اساسی قدرت‌های آن را محدود می‌کند.

جانشینی

معمولاً جانشینی ارثی را صفت ویژهٔ نظام پادشاهی می‌دانند، اما پادشاه ممکن است انتخابی باشد یا روا باشد که شاه جانشین خود را آزادانه تعیین کند یا با فالزنی یا قرعه شاه را انتخاب کنند.در طول تاریخ بر سر جانشینی جنگ های بسیاری رخ داده است . مانند دوران فترت عثمانی که پس از اسیر شدن سلطان بایزید عثمانی به دست تیمور لنگ رخ داد.پس از دستگیری وی یک دوره جنگ های داخلی شاهزادگان عثمانی دامنگیر امپراتوری ترک ها شد.

امپراتوری

مقالهٔ اصلی: امپراتوری

امپراتوری به گونه‌ای از حکومت پادشاهی گفته می‌شود که دارای سرزمین‌هایی پهناور باشد که در این سرزمین‌ها مردمانی با نژاد و فرهنگ و زبان متفاوتی زندگی می‌کنند. به شخصی که در رأس حکومت امپراتوری قرار دارد امپراتور گفته می‌شود. امروزه دیگر نظام امپراتوری در جهان وجود ندارد و همهٔ آن‌ها در جریان جنگ جهانی اول و جنگ جهانی دوم و اتفاقات پس از آن از میان رفتند.

منابع

• آشوری، داریوش. دانشنامه سیاسی (فرهنگ و اصطلاحات و مکتب‌های سیاسی). انتشارات مروارید. تهران.
• طباطبایی، جواد. تأملی دربارهٔ ایران، جلد نخست، دیباچه‌ای بر نظریهٔ انحطاط ایران. نشر نگاه معاصر. تهران. چاپ پنجم. ۱۳۸۵. شابک ۹۶۴–۹۳۵۷۹-۱-۲

//www.yjc.ir/00Q7KQ