قزوین: تفاوت میان نسخه‌ها
| خط ۲۰۳: | خط ۲۰۳: | ||
== مردم == |
== مردم == |
||
=== زبان === |
=== زبان === |
||
زبان رایج مردم شهر قزوین [[زبان |
زبان رایج مردم شهر قزوین [[زبان ترکی]] می‌باشد.<ref name="zaban"/><ref name="zaban3"/><ref>Mohammad Jalal Abbasi-Shavazi, Peter McDonald, Meimanat Hosseini-Chavoshi, "The Fertility Transition in Iran: Revolution and Reproduction", Springer, 2009. pp 100-101: "The first category is 'Central' where the majority of people are Persian speaking ethnic Fars (provinces of Fars, Hamedan, Isfahan, Markazi, Qazvin, Qom, Semnan, Yazd and Tehran..."</ref> |
||
مردم قزوین در محاورات عادی با لهجه خاص قزوینی سخن می‌گویند که مبنی بر فتحه گرایی در انتهای الفاظ است و دربسیاری از کلمات, گفتار بمانند نوشتار صورت می‌گیرد.در واقع گویش مردم این شهر نوعی از |
مردم قزوین در محاورات عادی با لهجه خاص قزوینی سخن می‌گویند که مبنی بر فتحه گرایی در انتهای الفاظ است و دربسیاری از کلمات, گفتار بمانند نوشتار صورت می‌گیرد.در واقع گویش مردم این شهر نوعی از ترکی اصیل و تاریخی است و معمولا بدون شکستن الفاظ.<br /> |
||
=== جامه === |
=== جامه === |
||
نسخهٔ ۱۸ آوریل ۲۰۱۰، ساعت ۰۷:۱۰
| قزوین | |
|---|---|
 | |
| کشور |  ایران |
| استان | قزوین |
| شهرستان | قزوین |
| بخش | مرکزی |
| نام(های) پیشین | باب الجنه-مینودر کشوین-کاسپین-قسوین |
| مردم | |
| جمعیت | ۳۵۵٫۳۳۸ |
| جغرافیای طبیعی | |
| مساحت | ۵۶۹۳ کیلومتر مربع |
| ارتفاع | ۱۲۷۸ متر |
| آب‌وهوا | |
| میانگین دمای سالانه | ۱۳ درجه سانتی‌گراد[۱] |
| میانگین بارش سالانه | ۳۰۲ میلی‌متر[۲] |
| اطلاعات شهری | |
| شهردار | مسعود نصرتی[۳] |
| ره‌آورد | پسته، فندوق |
| پیش‌شمارهٔ تلفن | ۲۸۱ |
| وبگاه | |
  قزوین روی نقشه ایران
۳۶°۱۰′شمالی ۵۰°۰۰′شرقی / ۳۶٫۱۶°شمالی ۵۰٫۰۰°شرقی | |
قَزوین شهری در استان قزوین در ایران است. این شهر مرکز شهرستان قزوین می‌باشد. مساحت قزوین ۵۶۹۳ کیلومتر مربع می‌باشد که از ۵ شهرستان، ۱۹ بخش، ۲۴ شهر و ۴۶ دهستان تشکیل شده‌است.استان قزوین بین مدار ۳۵ درجه و ۲۴ دقیقه تا ۳۶ درجه و ۴۹ دقیقه عرض شمالی و بین ۴۸ درجه و ۴۴ دقیقه تا ۵۰ درجه و ۵۱ دقیقه طول شرقی در همسایگی استان گیلان (در شمال)، استان مازندران ( در شمال شرقی)، استان تهران ( در شرق)، استان مرکزی (در جنوب شرقی)، استان همدان (در جنوب غربی) و استان زنجان (در غرب) جای گرفته‌است.[۶] جمعیت این شهر طبق سرشماری سال ۱۳۷۵ مرکز آمار ایران برابر با ۵۷۷٫۵۷۱ نفر بوده‌است. [۷] زبان رایج مردم قزوین زبان فارسی است.[۸] برخی از مردم این شهر به زبان‌های تاتی، مراغی، کردی، لری، ترکی و رمانلویی نیز صحبت می‌کنند.[۹] همچنین قزوین به دلیل قرار گرفتن در گلوگاه ارتباطی استانهای شمالی و غربی کشور، نزدیکی به تهران، دارا بودن چند شهر صنعتی و نیز برخورداری از چندین دانشگاه از جمله دانشگاه بین المللی امام خمینی و دانشگاه آزاد قزوین از موقعیت جغرافیایی خوبی برخوردار است.[۱۰]
تاریخ، بناها، شخصیت‌ها
این شهر در زمان شاه تهماسب صفوی پایتخت ایران بوده‌است. اولین خیابان ایران (خیابان سپه) در قزوین احداث شد. آب انبار سردار بزرگ‌ترین آب انبار تک گنبدی جهان در قزوین می‌باشد.
قزوین را در نوشته‌های قدیم اروپا شهر باستانی «ارساس» یا «ارسا سیا» و در تواریخ یونان همان شهر قدیمی «راژیا» و در زمان اشکانیان به نام موسس آن «اردپا» خوانده‌اند. ساسانیان آنرا «کشوین» نامیده‌اند یعنی سرزمینی که نباید از آن غافل شد برخی هم آنرا «قسوین» یا شهر که مردمی پرصلابت و استوار دارد و بعضی از مورخین هم معرب «کاسپین» گفته‌اند به دلیل آنکه قوم کاسپت از مجاورت دریای خزر به طرف این دشت مهاجرت کرده و با اقوام بومی اختلاط نموده‌اند و گروهی هم به مرکز ایران رفته‌اند و دریای «خزر» نیز به همین دلیل به بحرالقزوین یا «دریای قزوین» اشتهار دارد.
در منطقه قزوین صدها تپه باستانی شناسایی شده‌است و تنها حفاری تپه سگزآباد نشانگر تمدن ۹۰۰۰ ساله یکجانشینی در این دشت حاصلخیز است.
بنای شهر قزوین را به شاپور ذوالاکتاف نسبت داده و می‌گوید آنجا را شاد شاپور نامید. امام ابوالقاسم عبدالکریم بن محمد رافعی در کتاب التدوین فی اخباراهل العلم به قزوین و زکریای بن محمد محمود ممکونی در آثارالبلاد و یاقوت حموی درمعجم البدان به نقل ازاین فقیه و شاهزاده فرهاد میرزا معتمدالدوله در کتاب هدایه السبیل و کفایه الدلیل باستناد شهرت قزوین را از بناهای شاپور ذوالاکتاف نگاشته‌اند ولی ولی احمد بن ابی عبدالله برقی در کتاب النبیان و خواجه حمدالله مستوفی درتاریخ گزیده و محمد حسنخان اعتماد السلطنه در کتاب مرآت البدان و امین احمد رازی در هفت اقلیم به نقل از البنیان واستاد و بارتولد خاور شناس نامی روس در کتاب جغرافیای تاریخی ایران بنای شهر قزوین را بشاپور اول منسوب داشته‌اند. شمس الدین سامی بیک در قاموس الاعلام ترکی در این باره تردید کرده و نوشته‌است که از ایرانیان شاپور ذوالاکتاف با یکی از بهرام‌ها شهر قزوین را بنیاد نموده‌اند. منبع اصلی این دو قول یکی اخبار البدان ابن فقیه و دیگری البنیان احمد بن ابی عبدالله برقعی است که مولفان سابق نیز عموماً با این دو ماخذ استناد داشته‌اند. البته نمی‌توان در این باره نظر قطعی داد ولیکن با بررسی اوضاع دوران فرمانروائی این دو پادشاه می‌بینیم زمان شاپور ذوالاکتاف که بواسطه صغر سن نمی‌توانست در کارهای کشور موثر باشد سراسر مملکت دستخوش کشتار و تاراج طوایف داخلی و خارجی بود.
بنابراین مناسب است بانی قزوین را بنا به نگارش ابن فقیه شاپور ذوالاکتاف بدانیم اما این که ابن فقیه ذکر کرده‌است شاپور ذوالاکتاف شهر قزوین را بنا کرده و آن را شاد شاپور نامید. دیگران نیز در این زمینه شرحی نگاشته‌اند از جمله حمدالله مستوفی در تاریخ گزیده به نقل از کتاب البنیان قدری بتفصیل پرداخته‌اند و نوشته‌است شهر قزوین را شاپور بن اردشیر بابکان ساخته و آنرا شادشاپور نام کرد همانا آن شهری که در میان قزوین ساخته‌اند چنانچه رودخانه چند بر جنوبی آن روانست و رودخانه ابهر بر شمالی آن و از آنجا اطلال بار و پدیدارست.
محمد حسنخان اعتماد السلطنه نیز در کتاب مرآت البلدان به نقل از کتاب البنیان این موضوع را تا اندازه‌ای روشن تر به قلم آورده و می‌گوید قزوین را شاپور بن اردشیر بابکان ساخت و شاد شاپور نام نهاد و همانا آن شهری بود که میان رودخانه‌های خررود و ابهر رود می‌ساخته‌اند و آنجا اطلال بار و پدیدار است و مردم آنجا در دیه نرجه که به اردشیر بابکان منسوب است مسکونند و مشهور است در کتاب تدوین رافعی مسطور که حصار شهرستان قزوین اکنون محلی است در میان شهر شاپور ذوالاکتاف ساسانی ساخته‌است.
قزوین بعد از ظهور اسلام
قزوین به دنبال فتح آن در سال ۲۱ هجری به عنوان مرز و ثغر مسلمین شناخته شد و مسلمانان برای درک فضیلت جهاد با کفار دیلم به سوی آن رهسپار گشتند. احادیث فراوانی که در فضیلت قزوین روایت شده و عملکرد زمامداران حکومت اسلامی در پشتیبانی از مدافعان قزوین اهمیت والای آن را می‌نماید.
اعزام چهار هزار تن از مسلمانان به فرماندهی ربیع بن خثیم در سال ۳۶ هجری و قبل از جنگ صفین به قزوین توسط امام علی نمونه‌ای از این توجه‌است. بدیهی است که شهر قدیمی قزوین که به استواری محدود بوده و گنجایش سیل عظیم مهاجران و مجاهدان را نداشته و لزوم گسترش آن برای جلب بیشتر مسلمین اعزامی به قزوین احساس می‌شده است.
سعید بن العاص بن امیه که از طرف عثمان والی کوفه بوده برای جنگ با دیلمیان به قزوین می‌آید و آن را شهری استوار و آباد می‌کند قطعا این عمران اولیه قبل از سال ۳۵ هجری که سال قتل عثمان است صورت گرفته‌است.
خانه سازی در بیرون از قلعه قدیمی شهر ظاهراً نخستین بار توسط محمد بن سنان عجلی و در سال ۹۰ هجری انجام شده و دیگران نیز به تقلید از او در بیرون از شهر به خانه سازی پرداخته‌اند و شهر را وسعت بخشیده‌اند. پیش از سال ۱۶۹ هجری در سالهای خلافت مهدی عباسی و زمانی که فرزندش موسی الهادی ولیعهد بوده و شهرک به نامهای مدینه موسی و مبارکیه در کنار قزوین ساخته شد و همین امر به توسعه بعدی شهر کمک شایانی کرد.
بناها و مناطق تاریخی قزوین
- دژ حسن صباح در الموت
- دژ لمبسر الموت
- عمارت چهل ستون قزوین
- گراند هتل قزوین
- مسجد جامع قزوین
- عمارت شهرداری
- دروازه تهران
- دروازه راه کوشک
- حمام صفا
- حمام قجر
- حمام بلور
- بازار قزوین
- آب انبار سردار کوچک
- آب انبار سردار بزرگ
- آب انبار حاج کاظم
- بقعه حمدالله مستوفی؛گنبد دراز
- مسجد النبی قزوین
- مسجد حیدریه قزوین
- مسجد و مدرسه صالحیه
- میمون قلعه
- امامزاده حسین
- امامزاده اباذر
- امامزاده اسماعیل
- امامزاده علی
- امامزاده پاراچین
- کوه میلدار؛برج پاراچین
- حسینیه امینی‌ها
- سردر عالی قاپو؛شهربانی
- مقبره سلطان قیس
- مقبره رییس المجاهدین
- کلیسای کانتور؛ برج ناقوس
- کاروانسرای محمدآباد
- سنجیده مسجد
- برج‌های خرقان
- تپه زاغه
- خانه‌های بهشتی
بزرگان و فرزانگان اهل قزوین
از شخصیت‌های برجسته قزوین در تاریخ ایران می‌توان به میرعماد قزوینی یکی از خوش‌نویسان برجسته دوره صفوی، مهدی سحابی از نقاشان، داستان نویسان، مجسمه سازان و مترجمین معاصر ایران، عبید زاکانی از طنزپردازان و شاعران بزرگ قرن هشتم، قمرالملوک وزیری اولین زن خواننده معاصر ایران و میرزا حسین‌خان مشیرالدوله صدراعظم ناصرالدین شاه را می‌توان نامبرد.
جغرافیا
زمین‌شناسی
آب و هوا
آب و هوای شهر قزوین بخاطر هم جواری با رشته کوه‌های البرز از ناحیه شمال در تابستان خنک و در زمستان سرد است. میزان بارش شهر قزوین سالانه ۳۰۲ میلی‌متر در سال است.
 آب و هوای قزوین
| |||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| ژانویه | فوریه | مارس | آوریل | مـــــه | ژوئـن | ژوئیـه | اوت | سپتامبر | اکتبـر | نوامبر | دسامبر | سـال
| |
| گرم‌ترین C° |
۱۷ | ۱۰ | ۲۰ | ۲۶ | ۲۹ | ۳۵ | ۳۸ | ۳۸ | ۳۷ | ۳۲ | ۲۴ | ۱۸ | ۳۸
|
| میانگین گرم‌ترین‌ها C° |
۸ | ۳ | ۱۴ | ۱۸ | ۲۲ | ۳۰ | ۳۴ | ۳۶ | ۳۳ | ۲۷ | ۱۸ | ۸ | ۳۶
|
| میانگین سردترین‌ها C° |
−۳ | −۶ | ۱ | ۴ | ۹ | ۱۳ | ۱۶ | ۱۸ | ۱۵ | ۱۰ | ۶ | −۲ | −۶
|
| سردترین C° |
−۸ | −۱۷ | −۶ | −۴ | ۳ | ۸ | ۱۰ | ۱۴ | ۹ | ۵ | ۲ | −۱۰ | −۱۷
|
| بارش mm |
۳۷ | ۳۷ | ۴۰ | ۳۱ | ۱۵ | ۳ | ۱ | ۲ | ۱ | ۹ | ۲۳ | ۳۲ | ۲۳۲
|
| منبع: سایت ودربیس[۱۲] دسامبر ۲۰۰۸ | |||||||||||||
مناطق شهری
قزوین دارای سه منطقه‌است که منطقه اول آن بخاطر دارا بودن بناها و آثار تاریخی بیشتر از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است[۱۳]، منطقه دوم آن دارای جمعیت و سابقه بیشتر نسبت به دو منطقه دیگر است [۱۴]و منطقه سوم که بارزترین ویژگی آن قرار گرفتن شهرکهای تازه تاسیس مینودر و کوثر می‌باشد.[۱۵]
مناطق گردشگری
- منطقه باراجین
- روستای رزجرد
- منطقه حفاظت شده الموت
- منطقه حفاظت شده باشگل
- دریاچه اوان
- آبگرم یله گنبد
- سد طالقان
معماری و شهرسازی
سیاست
شورای شهر قزوین
شورای اسلامی شهر قزوین، شورایی است متشکل از ۹ نماینده[۱۶] که بر طبق قانون شوراها مسئول اداره شهر قزوین است.[۱۷] مهمترین وظایف شورا انتخاب شهردار به مدت چهار سال، نظارت بر عملکرد شهرداری و در صورت لزوم برکناری شهردار، تصویب طرح‌های لازم برای رفاه بیشتر شهروندان و نظارت بر اجرای آن‌ها، تصویب بودجه سالانه شهرداری، تصویب اساسنامه موسسات و شرکت‌های وابسته به شهرداری هستند.[۱۸]
شهرداری قزوین
اولین بلدیه یا شهرداری قزوین در سال ۱۲۹۶ تاسیس گردید. شهرداری قزوین مانند دیگر شهرداری‌های ایران سازمانی غیردولتی است و وظیفه آن اداره شهر قزوین می‌باشد. اولین شهردار شهر قزوین میرزا حسین صالحی شهیدی و پس از او میرزا حسن شیخ الاسلام به منسب شهرداری انتخاب شد که اقدامات مناسبی از جمله بیرون راندن غارتگران کرد را انجام داده‌است.[۱۹]
با انتخاب خواجه نوری به عنوان فرماندار قزوین در سال ۱۲۹۸ هجری شمسی، سید کاظم سرکشیک زاده به قزوین فرا خوانده می‌شود و کار سازمان دهی بلدیه قزوین به او واگذار می‌گردد، وی سازمان مرتبی را با شعبه‌هایی چند و تعیین بودجه مشخص برای بلدیه قزوین ایجاد می‌کند. از آنجا که بلدیه آن روز جز دریافت عوارض دروازه‌ها (نواقلی) محل درآمد دیگری نداشت فقط می‌توانست حقوق کارمندان خود را تامین کند و اقدامی در زمینه آبادانی و پاکیزگی شهر انجام نمی‌دادند.
پس از به سلطنت رسیدن رضا شاه و برگزیده شدن بوذر جمهری به سمت کفالت شهرداری تهران وانجام فعالیتهای گسترده در سطح شهر تهران، شرایط بد شهر قزوین در آن زمان که با تهران فاصله اندکی داشت بیشتر به چشم می‌آید و از این رو روزنامه‌های محلی و شخصیت‌های موثر شهر و وکلای برای جلب توجه دستگاه حکومت و شخص رضا شاه به مشکلات شهر قزوین و ایجاد یک بلدیه فعال دست به یک رشته فعالیتهای چشم‌گیر می‌زنند که از آن‌ها می‌توان به فوق العاده (روزنامه) رعد در قزوین به تاریخ ۲ مهر ۱۳۰۶ خورشیدی اشاره نمود. این فوق العاده به مناسبت سفر رضا شاه به همراه ولیعهد به قزوین و عبور از آن شهر انتشار یافت و وظیفه آن نقل مشکلات مردم شهر قزوین بوده‌است.[۲۰]
آخرین شهردار قزوین محمود کمالی بود که طی استعفاء وی هم اکنون مسعود نصرتی به جای او شهردار قزوین می‌باشد. [۲۱]
استانداری قزوین
استانداری استان قزوین از سه حوزه معاونت برنامه ریزی اداری و مالی، امور عمرانی و امور سیاسی و امنیتی که در جهت کنترل، نظارت، هماهنگی و رفع اختلافات ارگانهای دولتی ایفای نقش می‌کنند، تشکیل شده‌است. همچنین استانداری به عنوان یک نهاد نظارتی سطح بالا وظیفه رسیدگی به شکایات و نیز پاسخگویی به مردم در زمینه تخلفات واحدهای ذیربط را برعهده دارد. این نهاد به عنوان نماینده وزارت کشور نقش بسیار مهمی در زمینه‌های فرهنگی، اجتماعی، سیاسی و امنیتی و به عنوان نماینده دولت نقش مهمی در زمینه اقتصادی و عمرانی را در استان بر عهده دارد. [۲۲]
مردم
زبان
زبان رایج مردم شهر قزوین زبان ترکی می‌باشد.[۴][۵][۲۳]
مردم قزوین در محاورات عادی با لهجه خاص قزوینی سخن می‌گویند که مبنی بر فتحه گرایی در انتهای الفاظ است و دربسیاری از کلمات, گفتار بمانند نوشتار صورت می‌گیرد.در واقع گویش مردم این شهر نوعی از ترکی اصیل و تاریخی است و معمولا بدون شکستن الفاظ.
جامه
مردم قزوین در گذشته بر اساس موقعیت اجتماعی خود پوشش متفاوتی داشته‌اند اما امروزه زنان و مردان قزوینی دیگر به ندرت از پوشاک و لباس‌های رسمی و سنتی خود استفاده می‌کنند، لباس‌های رسمی قزوینیان در گذشته بدین شرح بوده‌است:
- مردان
برای متمایز بودن افراد اعیان از قشر کم در آمد، کلاه‌های متفاوتی بر سر می‌گذاشتند، پیراهن‌ها معمولا به رنگ سفید و ساده و دکمه یقه آن بر شانه چپ بسته می‌شد و در میان سینه چپ، از شانه تا زیر سینه، چاکی داشت. پس از آن پیراهن‌هایی با یقه‌های بلند به نام یقه «قزاقی» متداول شد و سپس یقه «ملایی» جای آن را گرفت. دیگر تن پوش مردان قزوینی «ارخالق» نام داشت که ارخالق پیراهن جلو باز بسیار بلندی بود که تا انتهای پا می‌رسید و در ناحیه کمرتنگ و دامن آن بسیار گشاد بود و در دو پهلو، دو چاک بلند تا کمر داشت.
همچنین شلوار قشر کم در آمد از جنس کرباس و به رنگ آبی یا مشکی بوده‌است که کمر آن‌ها با نخ‌های پنبه‌ای سفت می‌شده و بلند و گشاد بوده‌اند، ولی افراد ثروتمند از شلوارهای دکمه دار استفاده می‌کردند. پاپوش مردان قزوین گیوه‌های به نام جوراب و آجیده بوده‌است ولی افراد اعیان از گیوه‌های مرغوب و بهتری به نام ملکی استفاده می‌کردند.
- زنان
زنان قزوینی زیر پیراهن خود شلیته می‌پوشیدند. به طوری که شلیته به اندازه یک وجب و یا حتی کمتر از دامن آن‌ها بیرون می‌آمد. جنس پارچه آن اغلب ململ، چیت و کرباس بود و به شکل‌ها و رنگ‌های گوناگونی ساخته می‌شد. جوانان اغلب روی شلیته‌های خود را با نخ‌های رنگی گلدوزی می‌کردند. شلیته گلدار جوانان دارای سجاف پهن بود. برخی دیگر از شلیته‌ها به جای سجاف لیفه داشت. شلیته لیفه دار از پارچه ضخیم و سنگین مانند مخمل، ترمه، تافنه ابریشمی و.. ساخته می‌شد. معمولا قسمت پایین شلیته را با دست دوخته و آن را به حالت تزیینی در می‌آوردند که به آن دالبر و دندان موشی می‌گفتند.
در حدود صد سال پیش در زنان اعیان از یل یا نیم تنه قزوینی استفاده می‌کردند که از پارچه ترمه با آستری از پارچه تافته کرم رنگ تهیه می‌شد. در قسمت جلوی آن، هجده دکمه فلزی پی در پی می‌دوختند.زنان در زیر شلیته‌های خود شلوارهای مشکی می‌پوشیدند، دمپای این شلوارها تنگ و بالای آن گشاد بود و آن‌ها را با بند تنبان می‌بستند.
پاپوش زنان نیز بر اساس وضعیت مالی انواع مختلفی داشته‌است.اصولا اقشار کم در آمد از گیوه‌های ظریف استفاده می‌کردند و زنان اعیان نیز از کفش‌های چرمی مدل روز استفاده می‌کردند.[۲۴]
غذا ها
از غذاهای محلی و مخصوص قزوین می‌توان از قیمه نثار ، شیرین پلو و دیماج ... نام برد. همچنین از شیرینی‌ها می‌توان به پادرازی، انواع باقلوا، نان برنجی و... اشاره کرد.
رسوم
از آیین‌ها و جشن‌های ایرانی و رایج در منطقه جشن نوروز، نوروز خوانی، چهارشنبه سوری، سیزده بدر، جشن انار، جشن فندق، جشن تیرگان، پنجاه بدر، کوسه گلین، چمچه خاتون و ... را نام برد. همچنین بازی‌های «چوب جنگ» ، «کشتی پهلو به پهلو» و «الک دولک» از بازی‌های مرسوم منطقه به شمار می‌روند. وبازی کله کله که یک بازی محلی در رودبار شهرستان می‌باشد ودر روز سیزده بدر بازی می‌کنند
فرهنگ و هنر
از هنرهای سنتی و صنایع دستی این سرزمین آریایی می‌توان در ابتدا به خوشنویسی- که هنرمندان برجسته‌ای چون استاد میر عماد و استاد عماد الکتاب قزوینی را داشته‌است - و سپس به نقاشی و تذهیب، نقاشی پشت شیشه، نم نم دوزی، گلابتون دوزی، پن بافی (نوار بافی)، فرش بافی، گلیم بافی، جاجیم بافی، گیوه دوزی، آینه سازی، قفل سازی، و منبت کاری اشاره نمود. همچنین در موسیقی، این شهر نوابغی همچون ابوالحسن اقبال آذر، عارف قزوینی، قمرالملوک وزیری و را به دیار ایران زمین هدیه کرده‌است.
فرهنگسراها
فرهنگسرا ی شهید رجایی با مساحتی در حدود ۱۰٫۰۰۰ متر مربع در سال ۱۳۷۹ در جنوب شهرستان قزوین احداث شد. مهمترین فعالیتهای این مجتمع عبارتند از: آموزش علوم قرآنی، هنرهای سنتی، رایانه، زبان‌های خارجی، هنرهای تجسمی، تئاتر و همچنین تشکیل کلاس‌های فوق برنامه جهت اوقات فراقت.
مجتمع فرهنگی هنری ارشاد با هدف آموزش انواع رشته‌های هنری در زمینه‌های سینما، تئاتر، موسیقی، خوشنویسی، نقاشی، گرافیک و برگزاری انواع اجتماعات (کنسرت‌های) موسیقی، نمایشگاه‌های عکس، ساخت فیلم توسط وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی احداث شده‌است.[۲۵]
کتابخانه‌ها
کتابخانه امام خمینی: این کتابخانه دارای ۱۸٫۰۰۰ جلد کتاب است و در شهریور ماه سال ۱۳۷۸ احداث شد. همچنین این کتابخانه دارای سالن انتظار و سالن اجتماعات و بخشی با عنوان تازه‌های کتاب است که درآن جدیدترین کتاب‌های چاپ شده به مدت دو هفته در معرض دید علاقمندان قرار می‌گیرد.
کتابخانه عارف قزوینی: این کتابخانه در سال ۱۳۵۶ تاسیس شد و بیش از ۲۱٫۰۰۰ هزار جلد کتاب در موضوعات و عناوین مختلف داراست و علاوه بر کتابخانه دارای سالن اجتماعات و نگارخانه‌ای به همین نام نیز هست.
کتابخانه علامه رفیع: قدیمی‌ترین کتابخانه قزوین می‌باشد که در سا ۱۳۴۲ بنا شده و به عنوان کتابخانه مادر و مرجع سایر کتابخانه‌های شهر شامل ۴۲٫۰۰۰ جلد کتاب است. [۲۶]
کتابخانه نبویه:
کتابخانه مسجد جامع:
اقتصاد
قزوین به علت داشتن شهرهای صنعتی متعدد از جمله شهر صنعتی البرز، شهرک صنعتی لیا، شهرک صنعتی کاسپین ، شهرک صنعتی حیدریه، شهرک صنعتی آراسنج ، شهرک صنعتی خرمدشت ، شهرک صنعتی آبیک ، شهرک صنعتی سنگ و شهرک صنعتی آلومینیوم و نواحی صنعتی آوج و دانسفهان دارای اقتصاد و صنعتی پویا در کشور می‌باشد.
آموزش
دانشگاه‌ها
دانشگاه‌های قزوین جزو دانشگاه‌های نمونه ایران می‌باشند و از آن‌ها می‌توان به دانشگاه بین المللی امام خمینی، دانشگاه علوم پزشکی قزوین، دانشگاه آزاد قزوین،دانشگاه آزاد تاکستان،دانشگاه پیام نور قزوین، مرکز آموزش علمی و کاربردی علوم و فنون قزوین،دانشگاه تربیت معلم قزوین،دانشگاه کار البرز اشاره نمود.
سطح سواد
استان قزوین در بین ۳۰ استان کشور از نظر سطح سواد در رتبه هفتم قرار دارد. و دراین استان شهر قزوین با داشتن بیشترین جمعیت، بیشترین میزان با سوادی را در خود جای داده است
حمل و نقل
استان قزوین به علت قرار گرفتن در سر راه ارتباطی استانهای شمالی، غربی با تهران و سایر استانهااهمیت ویژه‌ای در حمل و نقل کشور دارد. همچنین در صد بالایی از محورهای این استان به صورت آزاد راه و بزرگراه می‌باشد.
فرودگاه
شهر قزوین دارای یک فرودگاه مخصوص هواپیماهای سبک و سمپاشی می‌باشد.
راه آهن
این استان در مسیر راه آهن تهران به شمال غرب کشور قرار گرفته‌است و در شهرهای قزوین و تاکستان دارای ایستگاه راه آهن می‌باشد.همچنین راه آهن قزوین-رشت-آستارا نیز در دست احداث است که این خط آهن ایران را به کشور های نواحی قفقاز و روسیه متصل می گرداند.
اتوبوس و مینی‌بوس
سازمان اتوبوسرانی قزوین دارای سه بخش کلی سیستم اداری، توقفگاه و تعمیرگاه واقع در میدان ولیعصر و توقفگاه شهید رجایی است و روزانه ۱۶۵ هزار نفر توسط اتوبوس‌ها و ۱۳۰ هزار نفر توسط مینی بوس‌های این سازمان در سطح شهر قزوین و حومه جابجا می‌شوند. همچنین در حال حاضر ۲۰ خط اتوبوس تحت پوشش سازمان اتوبوسرانی قزوین مشغول ارائه خدمات هستند که از این تعداد، ۱۵ خط درون شهری و ۵ خط نیز از مبدا شهر قزوین به شهرهای محمدیه، صنعتی و الوند، اقبالیه ، محمود آباد ، چوبیندر رفت و آمد می‌کنند. سازمان اتوبوسرانی قزوین در بحث بهره وری و فنی، استفاده بهینه و کامل از اتوبوس‌ها و امکانات، برنامه ریزی و ارائه خدمات مطلوب به شهروندان در سال ۱۳۷۹ و سال ۱۳۸۷ مقام اول را در کشور توانسته کسب کند.[۲۷]
منابع
- تاریخ گزیده، حمد الله مستوفی.
- مینودر یا باب الجنه قزوین، سید محمد علی گلریز.
- سیمای تاریخ و فرهنگ قزوین، دکتر پرویز ورجاوند.
- سرگذشت دریای مازندران، دکتر ناصر تکمیل همایون.
- نسیم قزوین، محمد علی حضرتی‌ها.
- سیمای استان قزوین، عباس حاجی آقا محمدی.
- مرآت البلدان، اعتماد السلطنه.
- شبکه جهانی جام‌جم-معرفی شهر قزوین
پانویس
- ↑ جغرافیای شهر قزوین، آب و هوا - وب پایگاه اطلاع رسانی استان قزوین
- ↑ جغرافیای شهر قزوین، آب و هوا - وب پایگاه اطلاع رسانی استان قزوین
- ↑ وب پایگاه اطلاع رسانی استان قزوین
- ↑ ۴٫۰ ۴٫۱ ۴٫۲ «زبان و دین مردم قزوین». صدا و سیمای مرکز قزوین. دریافت‌شده در ۱۶ مارس ۲۰۱۰.
- ↑ ۵٫۰ ۵٫۱ «جغرافیای انسانی». شبکهٔ اطلاع‌رسانی استان قزوین. دریافت‌شده در ۱۶ آوریل ۲۰۱۰. تاریخ وارد شده در
|تاریخ بازدید=را بررسی کنید (کمک) - ↑ اطلاعات آماری شهر قزوین، شبکه اطلاع رسانی استان قزوین
- ↑ اطلاعات آماری استان قزوین به همراه شهر قزوین - پایگاه اطلاع رسانی شهر قزوین
- ↑ پورتال شهر قزوین، بازدید: دسامبر ۲۰۰۸.
- ↑ پورتال شهر قزوین، زبان‌های رایج قزوین
- ↑ موقعیت جغرافیایی شهر قزوین، تقسیمات اداری و سیاسی - پورتال شهر قزوین
- ↑ سید مهدی میر دانش (۱۳۸۴)، «فصل چهارم:کاخ‌ها»، آشنایی با بناهای تاریخی، ص. صفحه ۵۵ و ۵۶
- ↑ "آب و هوای قزوین" (به انگلیسی). وبگاه ودربیس. Retrieved 7 December 2008.
- ↑ شهرداری شهر قزوین، درباره منطقه یک
- ↑ شهرداری شهر قزوین، دباره منطقه دو
- ↑ شهرداری شهر قزوین، درباره منطقه سه
- ↑ فهرست نمایندگان شورای شهر قزوین
- ↑ مسئولیت‌های شورای شهر قزوین
- ↑ مسئولیت‌های شورای شهر قزوین
- ↑ شهرداری شهر قزوین، فهرست شهرداران از ابتدا
- ↑ شهرداری شهر قزوین، تاریخچه شهرداری
- ↑ شهرداری شهر قزوین، صفحه معارفه شهردار کنونی ارجاع شده به عنوان منبع در سال 87
- ↑ استانداری قزوین
- ↑ Mohammad Jalal Abbasi-Shavazi, Peter McDonald, Meimanat Hosseini-Chavoshi, "The Fertility Transition in Iran: Revolution and Reproduction", Springer, 2009. pp 100-101: "The first category is 'Central' where the majority of people are Persian speaking ethnic Fars (provinces of Fars, Hamedan, Isfahan, Markazi, Qazvin, Qom, Semnan, Yazd and Tehran..."
- ↑ جامه قزوینیان-شبکه اطلاع رسانی قزوین
- ↑ فرهنگسراهای شهر قزوین، پورتال شهر قزوین
- ↑ فهرست کتابخانه‌های شهر قزوین - پورتال شهر قزوین
- ↑ سازمان اتوبوسرانی شهر قزوین - تاریخچه
پیوند به بیرون
| مرکز |  | ||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| شهرستانها و شهرها |
| ||||||||||||
| بیشتر از یک میلیون نفر |  | |
|---|---|---|
| نیم تا یک میلیون نفر | ||
| ۲۵۰ هزار تا نیم میلیون نفر | ||
| کمتر از ۲۵۰ هزار نفر | ||
| ||||||||||||||||||||