انتخابات ریاست‌جمهوری ایران (۱۴۰۰): تفاوت میان نسخه‌ها

از ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد
محتوای حذف‌شده محتوای افزوده‌شده
Keykavos (بحث | مشارکت‌ها)
برچسب‌ها: ویرایش همراه ویرایش از وبگاه همراه ویرایش پیشرفتهٔ همراه
←‏روند برگزاری: افزودن جدول زمان‌بندی
خط ۱۰۸: خط ۱۰۸:


== روند برگزاری ==
== روند برگزاری ==
{| class="wikitable"
|+جدول زمان‌بندی سیزدهمین دورهٔ انتخابات ریاست جمهوری
!رویداد
!آغاز
!پایان
!مدت
|-
|ثبت‌نام داوطلبان
|سه‌شنبه ۲۱ اردیبهشت
|شنبه ۲۵ اردیبهشت
|۵ روز
|-
|انتشار اسامی نهایی
|چهارشنبه ۵ خرداد
|پنج‌شنبه ۶ خرداد
|۲ روز
|-
|تبلیغات
|جمعه ۷ خرداد
|چهارشنبه ۲۶ خرداد
|۲۰ روز
|-
|ممنوعیت تبلیغات
|پنج‌شنبه ۲۷ خرداد
|پنج‌شنبه ۲۷ خرداد
|۱ روز
|-
|برگزاری انتخابات
|جمعه ۲۸ خرداد
|جمعه ۲۸ خرداد
|۱ روز
|}

=== ثبت‌نام اولیه ===
=== ثبت‌نام اولیه ===
بر اساس اعلام وزارت کشور، زمان ثبت نام نامزدان، از ۲۱ تا ۲۵ اردیبهشت ۱۴۰۰ است.<ref>{{یادکرد وب|عنوان=زمان نام‌نویسی داوطلبان انتخابات ۱۴۰۰ مشخص شد|نشانی=https://www.irna.ir/news/84223147/زمان-نام-نویسی-داوطلبان-انتخابات-۱۴۰۰-مشخص-شد|وبگاه=ایرنا|تاریخ=2021-02-09|بازبینی=2021-03-27|کد زبان=fa|نام خانوادگی=1327}}</ref>
بر اساس اعلام وزارت کشور، زمان ثبت نام نامزدان، از ۲۱ تا ۲۵ اردیبهشت ۱۴۰۰ است.<ref>{{یادکرد وب|عنوان=زمان نام‌نویسی داوطلبان انتخابات ۱۴۰۰ مشخص شد|نشانی=https://www.irna.ir/news/84223147/زمان-نام-نویسی-داوطلبان-انتخابات-۱۴۰۰-مشخص-شد|وبگاه=ایرنا|تاریخ=2021-02-09|بازبینی=2021-03-27|کد زبان=fa|نام خانوادگی=1327}}</ref>
خط ۲۷۳: خط ۳۰۶:
* [[علی‌اکبر ناطق نوری]]، [[رئیس مجلس شورای اسلامی]] (۱۳۷۹–۱۳۷۱)، [[وزارت کشور (ایران)|وزیر کشور]] (۱۳۶۴–۱۳۶۰).<ref>{{یادکرد وب|وبگاه=خبرانلاین|نشانی=https://www.khabaronline.ir/news/1491935/سیگنال-اصلاح-طلبان-به-ناطق-نوری|عنوان=سیگنال اصلاح طلبان به ناطق نوری}}</ref><ref>{{یادکرد وب|وبگاه=خبرانلاین|نشانی=https://www.khabaronline.ir/news/1489994/مرعشی-ناطق-نوری-کاندیدا-شود-بی-بروبرگرد-از-او-حمایت-می-کنیم|عنوان=مرعشی: ناطق نوری کاندیدا شود، بی بروبرگرد از او حمایت می‌کنیم}}</ref>
* [[علی‌اکبر ناطق نوری]]، [[رئیس مجلس شورای اسلامی]] (۱۳۷۹–۱۳۷۱)، [[وزارت کشور (ایران)|وزیر کشور]] (۱۳۶۴–۱۳۶۰).<ref>{{یادکرد وب|وبگاه=خبرانلاین|نشانی=https://www.khabaronline.ir/news/1491935/سیگنال-اصلاح-طلبان-به-ناطق-نوری|عنوان=سیگنال اصلاح طلبان به ناطق نوری}}</ref><ref>{{یادکرد وب|وبگاه=خبرانلاین|نشانی=https://www.khabaronline.ir/news/1489994/مرعشی-ناطق-نوری-کاندیدا-شود-بی-بروبرگرد-از-او-حمایت-می-کنیم|عنوان=مرعشی: ناطق نوری کاندیدا شود، بی بروبرگرد از او حمایت می‌کنیم}}</ref>
* [[علی نیکزاد]]، نمایندهٔ [[مجلس شورای اسلامی]] (اکنون–۱۳۹۹)، [[وزارت راه و شهرسازی|وزیر راه و شهرسازی]] (۱۳۹۲–۱۳۹۰).<ref name=":2"/>
* [[علی نیکزاد]]، نمایندهٔ [[مجلس شورای اسلامی]] (اکنون–۱۳۹۹)، [[وزارت راه و شهرسازی|وزیر راه و شهرسازی]] (۱۳۹۲–۱۳۹۰).<ref name=":2"/>
* [[معصومه ابتکار]]، معاون [[رئیس جمهور]] (اکنون–۱۳۹۲).<ref>{{https://www.khabaronline.ir/news/1502700/معصومه-ابتکار-تصمیم-به-کاندیداتوری-در-انتخابات-1400-گرفت}}</ref>
* [[معصومه ابتکار]]، معاون [[رئیس جمهور]] (اکنون–۱۳۹۲)).<ref>{{https://www.khabaronline.ir/news/1502700/معصومه-ابتکار-تصمیم-به-کاندیداتوری-در-انتخابات-1400-گرفت}}</ref>


<gallery perrow="6">
<gallery perrow="6">

نسخهٔ ‏۱۹ آوریل ۲۰۲۱، ساعت ۲۲:۰۴

انتخابات سیزدهمین دورهٔ ریاست‌جمهوری ایران
ایران
→ ۱۳۹۶
اعضا
۲۸ خرداد ۱۴۰۰
هیئت دولت
۱۴۰۴ ←
نظرسنجی‌ها

رئیس‌جمهور کنونی

حسن روحانی
اعتدال و توسعه

سیزدهمین دورهٔ انتخابات ریاست‌جمهوری ایران در ۲۸ خرداد ۱۴۰۰ همزمان با انتخابات ششمین دورهٔ شوراهای اسلامی شهر و روستا و انتخابات میان‌دوره‌ای مجلس شورای اسلامی و مجلس خبرگان رهبری برگزار خواهد شد.[۱] در این انتخابات، هشتمین رئیس‌جمهور ایران با آرا انتخاب خواهد شد. طبق قانون اساسی ایران، حسن روحانی با توجه به دو دورهٔ ریاست‌جمهوری پیاپی، در این انتخابات حق نامزد شدن ندارد. انتخابات پیش از موعد می‌تواند تحت شرایط استثنایی مانند استعفا، یا مرگ رئیس‌جمهور فعلی برگزار شود.

برخی معتقدند که مشارکت مردمی در این انتخابات کاهش شدیدی خواهد داشت که در این امر عواملی چون ناامیدی کامل معترضان از پیگیری مطالبات‌شان در چارچوب امکانات جمهوری اسلامی، فساد گستردهٔ مالی و اداری، اعتراضات سراسری دی ۱۳۹۶ و آبان ۱۳۹۸، تحریم‌های آمریکا و در پی آن بحران اقتصادی، نبود آزادی‌های سیاسی همچون آزادی بیان و نقض حقوق بشر، عدم مقبولیت و مشروعیت گفتار حکومت، اصلاح‌ناپذیری ساختار سیاسی و انتخابات نمایشی و غیرآزاد، تداوم محدودیت‌های شدید سیاسی اجتماعی و مذهبی، ناامیدی و بی‌اعتمادی مردم به هر دو جناح حاکمیت دخیل است.[۲][۳][۴][۵][۶][۷][۸][۹][۱۰]

سیستم انتخاباتی

رئیس‌جمهور ایران بالاترین مقام منتخب مستقیم کشور، رئیس قوهٔ مجریه و دومین مقام مهم بعد از رهبر است. وظایف وی مشابه وظایف سران دولت‌ها در سایر کشورها است، با این تفاوت که نیروهای مسلح، رئیس قوهٔ قضائیه، تلویزیون دولتی و سایر سازمان‌های مهم دولتی، همه تحت کنترل رهبر هستند. همچنین این رسم غیررسمی است که برای انتخاب وزرای کابینه برای بخش‌های حساس، همچون روابط خارجی و اطلاعات، با رهبر هماهنگ می‌شود.[نیازمند منبع]

هر شهروند ایرانی متولد ایران، معتقد به خدا و آئین رسمی ایران (اسلام)، که همیشه به قانون اساسی وفادار بوده و حداقل سن ۴۰ سال و حداکثر ۷۰ سال سن داشته باشد، می‌تواند به عنوان کاندیدای ریاست جمهوری ثبت نام کند.[۱۱] مؤسسه‌ای به نام هیئت مرکزی نظارت بر انتخابات ریاست جمهوری و تحت مدیریت شورای نگهبان، نامزدهای ثبت شده را رد می‌کند و تعداد معدودی را برای شرکت در انتخابات انتخاب می‌کند.[۱۲]

شورای نگهبان علل رد نامزدهای خاص را علناً اعلام نمی‌کند، اگرچه این دلایل برای هر یک از نامزدها توضیح داده شده‌است. زنانی که به عنوان کاندیدا نام‌نویسی می‌کنند، به‌طور قابل ملاحظه‌ای از کاندیداتوری در انتخابات توسط شورا حذف شده‌اند.[۱۳][۱۴]

روند برگزاری

جدول زمان‌بندی سیزدهمین دورهٔ انتخابات ریاست جمهوری
رویداد آغاز پایان مدت
ثبت‌نام داوطلبان سه‌شنبه ۲۱ اردیبهشت شنبه ۲۵ اردیبهشت ۵ روز
انتشار اسامی نهایی چهارشنبه ۵ خرداد پنج‌شنبه ۶ خرداد ۲ روز
تبلیغات جمعه ۷ خرداد چهارشنبه ۲۶ خرداد ۲۰ روز
ممنوعیت تبلیغات پنج‌شنبه ۲۷ خرداد پنج‌شنبه ۲۷ خرداد ۱ روز
برگزاری انتخابات جمعه ۲۸ خرداد جمعه ۲۸ خرداد ۱ روز

ثبت‌نام اولیه

بر اساس اعلام وزارت کشور، زمان ثبت نام نامزدان، از ۲۱ تا ۲۵ اردیبهشت ۱۴۰۰ است.[۱۵]

طبق ویژگی‌های ذکر شده در اصل ۱۱۵ قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران رئیس‌جمهور باید از میان رجال مذهبی و سیاسی که واجد شرایط زیر باشند انتخاب گردد: ایرانی‌الاصل، تابع ایران، مدیر و مدبر، دارای حسن سابقه و امانت و تقوی، مؤمن و معتقد به مبانی جمهوری اسلامی ایران و مذهب رسمی کشور.

داوطلبان ریاست‌جمهوری یا نمایندگان تام‌الاختیار آن‌ها که کتباً معرفی شده باشند باید ظرف پنج روز از تاریخ انتشار دستور شروع انتخابات به وزارت کشور مراجعه نموده و ثبت‌نام کنند.

تأیید صلاحیت و معرفی نامزدان نهایی

نظارت بر تأیید صلاحیت داوطلبان و انتخابات به عهدهٔ شورای نگهبان است. شورای نگهبان ظرف پنج روز به صلاحیت داوطلبان رسیدگی می‌کند و نتیجه را به وزارت کشور اعلام می‌کند.

رأی‌گیری و اعلام نتیجه

رأی‌گیری طبق قانون ایران در یک روز جمعه برگزار خواهد شد و نامزدی که اکثریت مطلق آرا را کسب کند به عنوان رئیس‌جمهور برگزیده می‌شود. چنانچه در مرحلهٔ اول برای هیچ‌یک از داوطلبان اکثریت مطلق حاصل نگردد، انتخابات دو مرحله‌ای خواهد شد. دو نامزدی که بیشترین آرا را در مرحلهٔ اول داشته‌اند در انتخابات مرحلهٔ دوم شرکت می‌کنند. انتخابات مرحلهٔ دوم در جمعهٔ هفتهٔ بعد انجام خواهد گرفت.[۱۶]

پیش‌بینی مشارکت عمومی

برخی معتقدند با توجه به عواملی چون ناامیدی جامعه از پیگیری مطالبات‌شان در چارچوب امکانات جمهوری اسلامی، فساد گستردهٔ مالی و اداری، اعتراض‌های سراسری دی ۱۳۹۶ و آبان ۱۳۹۸ و سرکوب آن توسط حکومت، تحریم‌های آمریکا و در پی آن بحران اقتصادی، نبود آزادی‌های سیاسی همچون آزادی بیان و نقض حقوق بشر عدم مقبولیت و مشروعیت گفتار حکومت، اصلاح‌ناپذیری ساختار سیاسی و انتخابات نمایشی و غیرآزاد، تداوم محدودیت‌های شدید سیاسی اجتماعی و مذهبی، ناامیدی و بی‌اعتمادی مردم به هر دو جناح حاکمیت (اصلاح‌طلبان و اصول‌گرایان)، انتظار می‌رود میزان مشارکت مردم در انتخابات ۱۴۰۰ با کاهش بسیار زیادی مواجه شود.[۲][۳][۴][۵][۶][۷][۸][۹]

نارضایتی‌ها از عملکرد نظام جمهوری اسلامی و جناح‌های آن به اندازه‌ای وسیع است که به گفتهٔ رادیو فردا، تأثیر آن بر میزان مشارکت مردم در انتخابات ۱۴۰۰، مقامات نظام را نگران کرده‌است؛[۱۷] برخی از مسئولان جمهوری اسلامی از جمله عبدالرضا رحمانی، حسام‌الدین آشنا، محمود صادقی و حسن غفوری‌فرد مشارکت ۲۰ درصدی در انتخابات ۱۴۰۰ را هم کافی دانسته‌اند.[۱۸][۱۹][۲۰][۲۱] حسن روحانی از عدم مشارکت مردم ابراز نگرانی کرد و گفت که اگر مشارکت حداکثری صورت نگیرد، «به معنای پایان تمام حرکت‌ها و انقلاب‌ها در کشور است» و «ضربه بسیار بزرگی» به جمهوری اسلامی خواهد بود.[۲۲][۲۳][۲۴][۲۵][۲۶] عبدالرضا رحمانی فضلی، وزیر کشور، با اشاره به مشارکت پایین مردم در انتخابات مجلس یازدهم گفت: «یکی از دغدغه‌های ما میزان مشارکت در انتخابات ریاست جمهوری است.»[۲۷]

محمد خاتمی، پدر معنوی اصلاح‌طلبان، اعتراف کرد که «اگر «تکرار» هم کنم، دیگر مردم رأی نمی‌دهند» که بی‌بی‌سی فارسی آن را نشانهٔ جدایی آنان از سطح اجتماع می‌داند.[۲۸] ناتوانی اصلاح‌طلبان در همراهی با اعتراضات دی ۱۳۹۶ نقطه‌عطفی در ریزش پایگاه اجتماعی آنان بود، به گونه‌ای که در این اعتراضات شعار اصلاح‌طلب، اصولگرا دیگه تمومه ماجرا سر داده شد و معترضان، همهٔ جناح‌های حاکمیت را به یک اندازه نامشروع قلمداد کردند.[۲۹] اعتراضات آبان ۱۳۹۸ نیز چون تیر خلاصی بر اعتبار باقی‌مانده آنان عمل کرد.[۲۸][۹]

در فروردین ۱۴۰۰ و ۳ ماه قبل از روز انتخابات، شعارهایی نظیر «من دیگه رأی نمی‌دم، از بس دروغ شنیدم»، «حمایتی ندیدیم ما دیگه رای نمی‌دیم»، «ما دیگه رای نمی‌دیم عدالتی ندیدیم» از طرف قشر مال‌باختگان بورس و بازنشستگان گزارش شد.[۳۰][۳۱]

ناتوانی کامل دولت روحانی در تحقق وعده‌های اقتصادی و اجتماعی او در زمان انتخابات، از دیگر دلایل ریزش مشارکت مردمی است.[۳۲][۳] مجید محمدی با اشاره به رشد ۴٫۵ درصدی شکاف طبقاتی، ۲۰ برابر شدن نرخ ارز خارجی، دو برابر شدن حاشیه نشینان شهری، افزایش بیکاران، تشدید فرار سرمایه و فرار مغزها از ایران، دوران دولت «تدبیر و امید» روحانی را «مرگ اصلاح‌طلبی» توصیف می‌کند.[۳۳] فریدون خاوند کارنامه اقتصادی حسن روحانی را «درخشان‌تر» از احمدی‌نژاد نمی‌داند و معتقد است که به جز برجام و پیامدهای اقتصادی آن، روحانی نتوانست ساختارهای پوسیده اقتصاد جمهوری اسلامی را دگرگون کند و گفتار او در دوره دوم مثل احمدی‌نژاد پوپولیستی شد.[۳۴] علی افشاری عنوان می‌کند که مواضع او بعد از انتخابات تغییر کرد و «مدیریت ضعیف، نظارت‌گریز، کاهلانه، از سر شکم‌سیری، آمرانه، غیرمشارکتی و قبیله‌گرایانه حسن روحانی و ابتنای آن به گفتار درمانی در کنار نگاه امنیتی و محافظه‌کاری یک فاجعه در ساماندهی قوه مجریه پدیدآورد» به طوری که «این میزان از وادادگی، رهاشدگی و شلختگی در سامان دولت بی‌سابقه بوده‌است».[۳۵]

رفتار احزاب و ائتلاف‌های سیاسی

حزب/ائتلاف رفتار نامزد رسمی
نام عضویت
حزب مؤتلفه اسلامی معرفی نامزد رسمی [الف]
حزب ندای ایرانیان معرفی نامزد رسمی [ب]
حزب کارگزاران سازندگی معرفی نامزد رسمی [پ]
حزب مردم‌سالاری معرفی نامزد رسمی مصطفی کواکبیان دارد
حزب اعتماد ملی معرفی نامزد رسمی سید محمدعلی افشانی دارد
حزب ایران زمین معرفی نامزد رسمی ابوالقاسم رئوفیان[۳۹] دارد

جناح‌های سیاسی

عمدتا دو جناح سیاسی ساختار انتخابات‌های کلان کشور را تشکیل می‌دهند:

۱- اصولگرایی

۲- اعتدال‌گرایی (که از ادغام جریان اصلاح‌طلبان ایران و دولت تدبیر و امید، دولت سازندگی و وابستگان آن‌ها شکل گرفته است).

مهم‌ترین گزینه‌های مطرح جریان اصولگرایی برای انتخابات ۱۴۰۰ عبارتنداز:

سید ابراهیم رئیسی، سعید جلیلی، رستم قاسمی، محمد مخبر

و مهم‌ترین گزینه‌های مطرح جریان اعتدال‌گرایی برای انتخابات ۱۴۰۰ عبارتنداز:

علی لاریجانی، محمد جواد ظریف، اسحاق جهانگیری

نامزدان

نام‌های نامزدان به تفکیک وضعیت و با ذکر بالاترین منصب در قوهٔ مجریه (یا بالاترین منصب در سایر نهادها به همراه بالاترین منصب در قوهٔ مجریه) که تاکنون در آن‌ها اشتغال داشته‌اند، به شرح زیر است:

نامزدان اعلام‌شده

افراد زیر تأیید کرده‌اند که نامزد انتخابات ریاست‌جمهوری ۱۴۰۰ خواهند شد:

نامزدان احتمالی

ابراز تمایل به نامزدی
گمانه‌زنی شده
اعلام عدم نامزدی

نظرسنجی‌ها

یادداشت‌ها

  1. معرفی خواهد شد.[۳۶]
  2. معرفی خواهد شد.[۳۷]
  3. معرفی خواهد شد.[۳۸]

منابع

  1. «انتخابات ریاست جمهوری، ۲۸ خرداد ۱۴۰۰ برگزار می‌شود». انتخاب. شهریور ۱۳۹۹.
  2. ۲٫۰ ۲٫۱ «اصلاح‌طلبان درانتخابات ۱۴۰۰؛ محمد خاتمی هم ناامید از 'تکرار' ؟». BBC News فارسی. دریافت‌شده در ۲۰۲۰-۰۹-۲۷.
  3. ۳٫۰ ۳٫۱ ۳٫۲ «انتخابات و «دولت بی‌مصرف» حسن روحانی». رادیو فردا. دریافت‌شده در ۲۰۲۱-۰۳-۱۸.
  4. ۴٫۰ ۴٫۱ «صادقی: اصلاح‌طلبان در انتخابات ۱۴۰۰ شاید از علی لاریجانی حمایت کنند». رادیو فردا. ۲۴ مهر ۱۳۹۷. دریافت‌شده در ۱۸ شهریور ۱۳۹۹.
  5. ۵٫۰ ۵٫۱ «زنگ خطر برای ۱۴۰۰/ نتایج غیرمنتظره از آمار مشارکت در انتخابات». ۱۲ اسفند ۱۳۹۸. دریافت‌شده در ۱۶ شهریور ۱۳۹۹.
  6. ۶٫۰ ۶٫۱ «اعتراض‌ها در ایران؛ 'پایان اخلاقی اصلاح‌طلبان'». بی‌بی‌سی فارسی. ۲۴ نوامبر ۲۰۱۹.
  7. ۷٫۰ ۷٫۱ فتح‌الله‌نژاد، علی. «"اعتراض مردم ایران ادامه دارد و باید به گوش مردم دنیا برسد" | DW | 29.11.2019». DW.COM. دریافت‌شده در ۲۰۱۹-۱۲-۰۵.
  8. ۸٫۰ ۸٫۱ یوسفی اشکوری، حسن (۷ ژوئیه ۲۰۱۸). «شخص رهبر و مقام رهبری؛ علت ناکارآمدی و دلیل ناکامی». دویچه وله فارسی. دریافت‌شده در ۱۰ اکتبر ۲۰۲۰.
  9. ۹٫۰ ۹٫۱ ۹٫۲ «اصلاح‌طلبان از نظر خودشان هم تمام شده‌اند». ایندیپندنت فارسی. ۲۰۲۱-۰۳-۰۸. دریافت‌شده در ۲۰۲۱-۰۳-۰۸.
  10. «چند درصد قدرت کشور در اختیار رئیس‌جمهور است؟ / پاسخ یک نماینده پیشین مجلس». پایگاه خبری جماران. دریافت‌شده در ۲۰۲۱-۰۳-۲۴.
  11. «شرایط عمومی و اختصاصی داوطلبان ریاست‌جمهوری مشخص شد». خبرگزاری مهر | اخبار ایران و جهان | Mehr News Agency. ۲۰۲۰-۱۲-۲۰. دریافت‌شده در ۲۰۲۱-۰۲-۱۰.
  12. «اعضای هیئت مرکزی نظارت بر انتخابات ریاست جمهوری انتخاب شدند». ایسنا. ۲۰۲۱-۰۲-۰۶. دریافت‌شده در ۲۰۲۱-۰۲-۱۰.
  13. Karimov, F (8 May 2013). "First female candidate registered for Iranian presidential elections". Trend. Archived from the original on 7 June 2013. Retrieved 18 June 2013.
  14. "Iran's ban on female presidential candidates contradicts Constitution". Amnesty International. 17 مه 2013. Archived from the original on 8 June 2013. Retrieved 18 June 2013.
  15. 1327 (۲۰۲۱-۰۲-۰۹). «زمان نام‌نویسی داوطلبان انتخابات ۱۴۰۰ مشخص شد». ایرنا. دریافت‌شده در ۲۰۲۱-۰۳-۲۷.
  16. «مروری گذرا به نظام انتخاباتی ایران». ایرنا.
  17. «گشایش در حصر؛ مهدی کروبی «خواستار حضور پرشور» در انتخابات ۱۴۰۰ شد». رادیو فردا. دریافت‌شده در ۲۰۲۰-۱۰-۲۲.
  18. «نگرانی وزیر کشور از میزان مشارکت در انتخابات ریاست جمهوری ۱۴۰۰». رادیو زمانه. ۲۰۲۰-۰۸-۲۵. دریافت‌شده در ۲۰۲۰-۱۰-۲۲.
  19. «مطهری: در ۱۴۰۰ یکی از خودشان را سر کار می‌آورند». رادیو زمانه. ۲۸ آگوست ۲۰۲۰. دریافت‌شده در ۲۸ آگوست ۲۰۲۰.
  20. «اگر اوضاع بهتر نشود، در انتخابات ۱۴۰۰ شاهد پایین‌ترین میزان رأی ممکن خواهیم بود». اعتماد آنلاین. ۲۷ مرداد ۱۳۹۹. دریافت‌شده در ۱۶ شهریور ۱۳۹۹.
  21. «غفوری‌فرد: احتمال ریزش شرکت‌کنندگان در انتخابات سال ۱۴۰۰ وجود دارد». رادیو زمانه. ۱۷ اکتبر ۲۰۲۰. دریافت‌شده در ۱۷ اکتبر ۲۰۲۰.
  22. «روحانی: اگر مشارکت در انتخابات حداکثری نباشد ضربه بسیار بزرگی خواهد بود». رادیو فردا. دریافت‌شده در ۲۰۲۱-۰۳-۳۱.
  23. «رئیس‌جمهور ایران دربارهٔ بی‌اعتبار شدن مفهوم انتخابات و همه‌پرسی در کشور هشدار داد». BBC News فارسی. دریافت‌شده در ۲۰۲۱-۰۳-۳۱.
  24. «خبرگزاری فارس - روحانی: عدم مشارکت حداکثری در انتخابات ضربه بزرگ به راه و روش ۱۲ فروردین ۵۸ است». خبرگزاری فارس. ۲۰۲۱-۰۳-۳۱. دریافت‌شده در ۲۰۲۱-۰۳-۳۱.
  25. «روحانی: اگر روزی انتخابات از نظر مردم بیفتد، به معنای پایان انقلاب است». ایسنا. ۲۰۲۱-۰۳-۳۱. دریافت‌شده در ۲۰۲۱-۰۳-۳۱.
  26. «روحانی: همه مردم باید احساس کنند نماینده ای در انتخابات ۱۴۰۰ دارند». خبرآنلاین. ۲۰۲۱-۰۳-۳۱. دریافت‌شده در ۲۰۲۱-۰۳-۳۱.
  27. «نگرانی وزیر کشور از میزان مشارکت در انتخابات ریاست جمهوری ۱۴۰۰». رادیو زمانه. ۴ شهریور ۱۳۹۹. دریافت‌شده در ۱۳ شهریور ۱۳۹۹.
  28. ۲۸٫۰ ۲۸٫۱ «اصلاح‌طلبان در انتخابات ۱۴۰۰؛ محمد خاتمی هم ناامید از 'تکرار'؟». BBC News فارسی. دریافت‌شده در ۲۰۲۰-۱۰-۲۲.
  29. «اعتراض‌ها در ایران؛ 'پایان اخلاقی اصلاح‌طلبان'». BBC News فارسی. دریافت‌شده در ۲۰۲۰-۱۰-۲۲.
  30. «شعار اعتراضی مالباختگان بورس: من دیگه رأی نمی‌دم، از بس دروغ شنیدم». رادیو فردا. دریافت‌شده در ۲۰۲۱-۰۴-۰۵.
  31. «تجمع بازنشستگان؛ «دیگر رأی نمی‌دهیم»». ایران اینترنشنال. ۲۰۲۱-۰۴-۰۴. دریافت‌شده در ۲۰۲۱-۰۴-۰۵.
  32. "Iran presidential election: Reformists face an uphill battle". Middle East Eye (به انگلیسی). Retrieved 2020-10-22.
  33. «مجید محمدی | دهه‌ای که از دست رفت؛ خوشحالیم که ونزوئلا نشده‌ایم». ایندیپندنت فارسی. ۲۰۲۱-۰۳-۱۷. دریافت‌شده در ۲۰۲۱-۰۳-۱۸.
  34. «سالی که گذشت، سال بد بود». رادیو فردا. دریافت‌شده در ۲۰۲۱-۰۳-۲۴.
  35. «چرا روحانی بدترین رئیس‌جمهور تاریخ جمهوری اسلامی است؟». رادیو فردا. دریافت‌شده در ۲۰۲۱-۰۳-۲۵.
  36. «حزب موتلفه اسلامی در انتخابات ۱۴۰۰ نامزد معرفی می‌کند». پانا. ۲۱ بهمن ۱۳۹۹.
  37. «ندای ایرانیان با «ظریف» و «خرازی» وارد انتخابات می‌شود». حزب ندای ایرانیان. ۲۸ بهمن ۱۳۹۹.
  38. «مرعشی: دربارهٔ گزینه انتخاباتی حزب کارگزاران به جمع‌بندی رسیده‌ایم». پانا. ۲۹ بهمن ۱۳۹۹.
  39. ««ابوالقاسم رئوفیان» برای انتخابات ریاست‌جمهوری اعلام کاندیداتوری کرد». تسنیم. ۳۰ فروردین ۱۴۰۰.
  40. محمدرضا نورمحمدیان. «اعلام کاندیداتوری سردار دهقان برای انتخابات ۱۴۰۰». ایسنا.
  41. ۴۱٫۰ ۴۱٫۱ ۴۱٫۲ ۴۱٫۳ ۴۱٫۴ ۴۱٫۵ ۴۱٫۶ ۴۱٫۷ «رونمایی از ۳+۱۵ کاندیدای احتمالی انتخابات ۱۴۰۰». تابناک. ۶ مهر ۱۳۹۹.
  42. ۴۲٫۰ ۴۲٫۱ «بلومبرگ: یک نظامی احتمالاً پیروز انتخابات ریاست جمهوری ایران خواهد بود». euronews. ۲۰۲۰-۱۰-۱۳. دریافت‌شده در ۲۰۲۰-۱۰-۲۱.
  43. «Hossein Dehghan and other military vets vie for Iran's presidency». Atlantic Council (به انگلیسی). ۲۰۲۰-۱۰-۰۷. دریافت‌شده در ۲۰۲۱-۰۳-۲۹.
  44. https://english.alaraby.co.uk/english/news/2020/9/28/khamenei-aide-hossein-dehghan-announces-bid-for-iran-presidency
  45. «کاندیدای جدید انتخابات ریاست جمهوری ۱۴۰۰ کیست؟». خبرآنلاین.
  46. «کواکبیان نامزد حزب مردم سالاری در انتخابات ریاست جمهوری شد». ایرنا.
  47. «جدیدترین کاندیدای انتخابات ۱۴۰۰ /اصلاح طلبان دست به کار شدند». خبرآنلاین. ۲۰۲۱-۰۲-۲۱. دریافت‌شده در ۲۰۲۱-۰۳-۱۴.
  48. «کاندیدای اصلاح طلب انتخابات ۱۴۰۰ سفرهای استانی خود را کلید زد/ بخاطر حمایت از روحانی نه توبه می‌کنیم نه پشیمانیم». خبرآنلاین. ۲۰۲۱-۰۳-۰۶. دریافت‌شده در ۲۰۲۱-۰۳-۱۴.
  49. «کاندیدای جدید اصلاح طلبان برای انتخابات 1400». خبرآنلاین. ۲۰۲۱-۰۲-۲۳. دریافت‌شده در ۲۰۲۱-۰۴-۱۲.
  50. «علی مطهری نامزد ریاست جمهوری می‌شود». ایرنا. ۷ اسفند ۱۳۹۹.
  51. «علی مطهری برای انتخابات ریاست جمهوری ۱۴۰۰ نامزد می‌شود». رادیو فردا. دریافت‌شده در ۲۰۲۱-۰۲-۲۵.
  52. «انتخابات ۱۴۰۰ ایران؛ علی مطهری اعلام نامزدی کرد». BBC News فارسی. دریافت‌شده در ۲۰۲۱-۰۲-۲۵.
  53. «متن استعفای سردار سعید محمد /علت؛ حضور در انتخابات ریاست جمهوری ۱۴۰۰». خبرآنلاین.
  54. «فائزه هاشمی اعلام کاندیداتوری کرد». خبرآنلاین. ۲۰۲۱-۰۳-۱۷. دریافت‌شده در ۲۰۲۱-۰۳-۲۷.
  55. «یک اصلاح طلب دیگر کاندیدای انتخابات 1400 شد». خبرآنلاین. ۲۰۲۱-۰۳-۱۷. دریافت‌شده در ۲۰۲۱-۰۳-۳۰.
  56. «وزیر احمدی‌نژاد برای انتخابات ریاست جمهوری اعلام کاندیداتوری کرد». خبرآنلاین.
  57. «رامین مهمان‌پرست رسماً برای انتخابات ریاست جمهوری اعلام کاندیداتوری کرد». تسنیم. ۲۰۲۱-۰۳-۱۷. دریافت‌شده در ۲۰۲۱-۰۳-۲۷.
  58. «محمد ناظمی اردکانی اعلام کاندیداتوری کرد». مشرق نیوز.
  59. «یک چهره ناشناخته کاندیدای جدید انتخابات ۱۴۰۰ شد».
  60. «امیرحسین قاضی‌زاده هاشمی اعلام کاندیداتوری کرد». جماران.
  61. «غرضی نامزد انتخابات ریاست‌جمهوری شد». ایرنا. ۱۷ فروردین ۱۴۰۰.
  62. «شاهین محمد صادقی اعلام کاندیداتوری کرد». ایسنا. ۲۸ فروردین ۱۴۰۰.
  63. «نه به نفع لاریجانی کنار می‌روم و نه عارف حتی اگر تَکرار کنند/ مخالف وضع موجود هستم». تسنیم. ۲۸ فروردین ۱۴۰۰.
  64. ««محمدحسن نامی» برای انتخابات ۱۴۰۰ اعلام کاندیداتوری کرد». تسنیم. ۳۰ فروردین ۱۴۰۰.
  65. «جدیدترین کاندیدای انتخابات ۱۴۰۰ را بشناسید /لیست اصولگرایان بلندتر شد».
  66. «گزارش| اعلام آمادگی عجیب آخوندی برای ۱۴۰۰؛ لودریسم هم به انتخابات آمد!». تسنیم. ۲۷ مرداد ۱۳۹۹.
  67. «حاجی بابایی برای انتخابات ۱۴۰۰ اعلام آمادگی کرد». خبرگزاری جماران.
  68. «محسن رضایی کاندیدای انتخابات ۱۴۰۰ می‌شود». دنیای اقتصاد. ۱۹ دی ۱۳۹۹.
  69. «کاندیدای ریاست جمهوری هستم و مستقلم/ چرا همه‌اش آیت الله رئیسی؟ / تا می‌خواهی روحانی را استیضاح کنی می‌گویند: از بیت گفته‌اند که نکنید!». خبر فوری.
  70. «کاندیدای ریاست جمهوری هستم و مستقلم/ چرا همه‌اش آیت الله رئیسی؟ / تا می‌خواهی روحانی را استیضاح کنی می‌گویند: از بیت گفته‌اند که نکنید!». خبر فوری - اخبار فوری و لحظه ای | در لحظه با خبر شوید. دریافت‌شده در ۲۰۲۱-۰۳-۰۲.
  71. «مرضیه وحید دستجردی برای ۱۴۰۰ ثبت نام می‌کند». انصاف نیوز. ۲۸ مهر ۱۳۹۹. دریافت‌شده در ۲۰۲۱-۰۱-۱۶.
  72. «شواهد نشان می‌دهد احمدی‌نژاد در انتخابات ریاست‌جمهوری ۱۴۰۰ شرکت می‌کند». باشگاه خبرنگاران. ۹ مهر ۱۳۹۹.
  73. «احمدی‌نژاد با کاندیدای اجاره‌ای در انتخابات ۱۴۰۰». دنیای اقتصاد. ۱۸ مهر ۱۳۹۹.
  74. «کاندیدای جدید اصلاح طلبان در انتخابات ۱۴۰۰ /۶ کاندیدای احتمالی ریاست جمهوری را بیشتر بشناسید». خبرآنلاین. ۹ مهر ۱۳۹۹.
  75. «۱۴ نامزد احتمالی جبهه مستقلین و اعتدالگرایان برای انتخابات 1400». روزنامه دنیای اقتصاد. دریافت‌شده در ۲۰۲۱-۰۴-۱۳.
  76. «یک کاندیدای احتمالی دیگر اصلاح طلبان در انتخابات ۱۴۰۰». خبرآنلاین. ۲۷ دی ۱۳۹۹.
  77. جویاخبر (۱۳۹۹/۰۹/۱۳–۱۹:۳۵). «حضور دریادار سیاری برای انتخابات ریاست جمهوری ۱۴۰۰». fa. دریافت‌شده در 2021-03-29. تاریخ وارد شده در |تاریخ= را بررسی کنید (کمک)
  78. «محمود صادقی هم اعلام کاندیداتوری کرد ؟». خبرآنلاین. ۲۰۲۱-۰۳-۱۲. دریافت‌شده در ۲۰۲۱-۰۴-۱۳.
  79. «رستم قاسمی می‌آید؟». خبرآنلاین. ۴ بهمن ۱۳۹۹.
  80. خیز مجدد محمد مخبر برای ۱۴۰۰
  81. «سیگنال اصلاح طلبان به ناطق نوری». خبرانلاین.
  82. «مرعشی: ناطق نوری کاندیدا شود، بی بروبرگرد از او حمایت می‌کنیم». خبرانلاین.
  83. الگو:Https://www.khabaronline.ir/news/1502700/معصومه-ابتکار-تصمیم-به-کاندیداتوری-در-انتخابات-1400-گرفت
  84. اردکانیان: کاندید ریاست‌جمهوری نمی‌شوم
  85. «کاندیدای ریاست جمهوری نمی‌شوم چون نمی‌توانم از رابطه ایران و آمریکا سخن بگویم». خبرآنلاین. ۱۰ فروردین ۱۴۰۰.
  86. «باهنر: برای انتخابات ۱۴۰۰ نمی‌آیم». انصاف. ۳۱ خرداد ۱۳۹۹.
  87. «حداد عادل کاندیداتوری‌اش در انتخابات ۱۴۰۰ را رد کرد». انتخاب. ۷ اسفند ۱۳۹۹.
  88. «سیدمحمد خاتمی: کاندیدای انتخابات 1400 نمی‌شوم». خبرانلاین.
  89. «سید حسن خمینی:تمایلی به کاندیداتوری در انتخابات ندارم». خبرگزاری مهر. ۲۹ اسفند ۱۳۹۹. دریافت‌شده در ۲۰۲۰-۱۲-۰۵.
  90. «رئیسی در انتخابات ۱۴۰۰ شرکت نمی‌کند». www.yjc.ir. دریافت‌شده در ۲۰۲۰-۱۲-۰۵.
  91. «صالحی: قصد و برنامه‌ای برای کاندیداتوری در انتخابات ندارم». ایسنا. ۲۰ فروردین ۱۴۰۰.
  92. «صدر: کاندیدا نمی‌شوم». دنیای اقتصاد. ۱ فروردین ۱۴۰۰.
  93. «ظریف: کاندیدای انتخابات ۱۴۰۰ نمی‌شوم». دنیای اقتصاد. ۱۴ مهر ۱۳۹۹.
  94. «پرویز فتاح: نامزد ریاست جمهوری ۱۴۰۰ نمی‌شوم». اخبار انتخابات.
  95. «قاضی زاده هاشمی: نامزد انتخابات ۱۴۰۰ نیستم». انتخاب. ۱ آذر ۱۳۹۹.
  96. «محقق داماد: برای انتخابات ۱۴۰۰ نمی‌آیم». انصاف. ۲۴ تیر ۱۳۹۹.
  97. «مصطفی معین: برای انتخابات ۱۴۰۰ برنامه‌ای ندارم و کاندیدا نخواهم شد». اصلاحات پرس.
  98. «زنگنه: نامزد انتخابات ریاست جمهوری نمی‌شوم». جوان آنلاین. ۲۲ مهر ۱۳۹۹.
  99. «واعظی: نامزد انتخابات ۱۴۰۰ نمی‌شوم». الف. ۱۶ مهر ۱۳۹۹.
  100. «هاشمی: قصد شرکت در انتخابات ریاست جمهوری را ندارم». باشگاه خبرنگاران جوان. ۲۹ مهر ۱۳۹۹.
  101. «هاشمی‌طبا: بهتر از نامزدهای ۱۴۰۰ هستم اما نامزد نمی‌شوم». مثلث آنلاین. ۹ دی ۱۳۹۹.