حاجی بابا خان چهارلنگ بختیاری: تفاوت میان نسخه‌ها
Kaveh javid (بحث | مشارکت‌ها) بدون خلاصۀ ویرایش برچسب‌ها: ویرایش همراه ویرایش از وبگاه همراه وظیفه تازه‌وارد |
Nashenas1030 (بحث | مشارکت‌ها) بدون خلاصۀ ویرایش برچسب‌ها: ویرایش همراه ویرایش از وبگاه همراه |
||
| خط ۲۳: | خط ۲۳: | ||
== فعالیت سیاسی نظامی حاجی باباخان چهارلنگ == |
== فعالیت سیاسی نظامی حاجی باباخان چهارلنگ == |
||
وی یکی از همراهان همیشگی [[علیمردانخان چهارلنگ|علیمردانخان چهارلنگ]] که بعدها لقب نایب السلطنه‌ای ایران را بدست آورد بود. او به احتمال زیاد به دلیل مشارکت و معاونت علیمردانخان، در نبرد بختیاری‌ها با محمودافغان که سپاه سی‌هزار نفری [[محمود هوتکی|محمودافغان]] توسط بختیاری‌ها شکست خورد و همچنین شکست [[پاشا|پاشای]] [[موصل]] توسط بختیاری‌ها و[[مردم فیلی|لرهای فیلی]] حضور داشت.<ref name=":1" /><ref name=":0" /> هنگام ورود نادرشاه(طهماسب قلی)،به عرصهٔ کشورداری، وی به سپاه [[نادرشاه|نادر شاه‌افشار]] پیوست. و در نبرد فتح قعلهٔ [[قندهار]] [[افغانستان]] توسط بختیاری‌ها، در میدان نبرد حاضر بود. حاجی باباخان همچنین در [[جنگ کرنال|نبرد کرنال]] و فتح هندوستان، یکی از افراد سپاه نادرشاه بود ('''در کتاب تاریخ بختیاری سردار اسعد اشاره شده است در نبرد های نادرشاه افشار سرداری چهارلنگ ها با علی مردان خان چهارلنگ بوده است و حاجی باباخان به دلیل اینکه مشاور و همراه علی مردان خان بوده به احتمال زیاد در این نبرد ها حضور ذاشته)'''.<ref name=":1" /><ref name=":0" /> بعد از قتل نادرشاه‌افشار در [[قوچان]] توسط سردارانش، او همراه بختیاری‌هایی که در خراسان بودند به فرماندهی علیمردان خان به [[چهار محال بختیاری|بختیاری]] بازگشتند.علیمردانخان پس از مرگ نادرشاه‌افشار و بازگشت به بختیاری توانسته بود [[خوانسار]]، [[گلپایگان]]، [[فریدن]]، [[استان خوزستان|خوزستان]]، [[استان لرستان|لرستان]]، و بختیاری را به تصرف درآورد، قصد کرد تا [[اصفهان]] را نیز تصرف کند. بار نخست در [[مورچه‌خورت]] از حاکم اصفهان [[ابوالفتح‌خان بختیاری|ابوالفتح خان بختیاری]] و سلیم خان افشار فرستادهٔ شاهرخ شاه افشار، شکست خورد.<ref name=":1" /><ref name=":3" /><ref name=":4" />علیمردان خان بعد از این شکست به جمع‌آوری نیرو پرداخت و حاجی باباخان و عده‌ای دیگر را به نزد کریم‌خان برای دعوت به پیوستن به خود به [[ملایر]] فرستاد. [[کریم‌خان زند|کریم خان]] این دعوت را پذیرفت و به فریدن برای پیوستن به علیمردانخان عازم شد.علیمردانخان بعد از اینکه سپاه کریم‌خان به او پیوست. سپاه |
وی یکی از همراهان همیشگی [[علیمردانخان چهارلنگ|علیمردانخان چهارلنگ]] که بعدها لقب نایب السلطنه‌ای ایران را بدست آورد بود. او به احتمال زیاد به دلیل مشارکت و معاونت علیمردانخان، در نبرد بختیاری‌ها با محمودافغان که سپاه سی‌هزار نفری [[محمود هوتکی|محمودافغان]] توسط بختیاری‌ها شکست خورد و همچنین شکست [[پاشا|پاشای]] [[موصل]] توسط بختیاری‌ها و[[مردم فیلی|لرهای فیلی]] حضور داشت.<ref name=":1" /><ref name=":0" /> هنگام ورود نادرشاه(طهماسب قلی)،به عرصهٔ کشورداری، وی به سپاه [[نادرشاه|نادر شاه‌افشار]] پیوست. و در نبرد فتح قعلهٔ [[قندهار]] [[افغانستان]] توسط بختیاری‌ها، در میدان نبرد حاضر بود. حاجی باباخان همچنین در [[جنگ کرنال|نبرد کرنال]] و فتح هندوستان، یکی از افراد سپاه نادرشاه بود ('''در کتاب تاریخ بختیاری سردار اسعد اشاره شده است در نبرد های نادرشاه افشار سرداری چهارلنگ ها با علی مردان خان چهارلنگ بوده است و حاجی باباخان به دلیل اینکه مشاور و همراه علی مردان خان بوده به احتمال زیاد در این نبرد ها حضور ذاشته)'''.<ref name=":1" /><ref name=":0" /> بعد از قتل نادرشاه‌افشار در [[قوچان]] توسط سردارانش، او همراه بختیاری‌هایی که در خراسان بودند به فرماندهی علیمردان خان به [[چهار محال بختیاری|بختیاری]] بازگشتند.علیمردانخان پس از مرگ نادرشاه‌افشار و بازگشت به بختیاری توانسته بود [[خوانسار]]، [[گلپایگان]]، [[فریدن]]، [[استان خوزستان|خوزستان]]، [[استان لرستان|لرستان]]، و بختیاری را به تصرف درآورد، قصد کرد تا [[اصفهان]] را نیز تصرف کند. بار نخست در [[مورچه‌خورت]] از حاکم اصفهان [[ابوالفتح‌خان بختیاری|ابوالفتح خان بختیاری]] و سلیم خان افشار فرستادهٔ شاهرخ شاه افشار، شکست خورد.<ref name=":1" /><ref name=":3" /><ref name=":4" />علیمردان خان بعد از این شکست به جمع‌آوری نیرو پرداخت و حاجی باباخان و عده‌ای دیگر را به نزد کریم‌خان برای دعوت به پیوستن به خود به [[ملایر]] فرستاد. [[کریم‌خان زند|کریم خان]] این دعوت را پذیرفت و به فریدن برای پیوستن به علیمردانخان عازم شد.علیمردانخان بعد از اینکه سپاه کریم‌خان به او پیوست. سپاه هفت هزار نفری ابوالفتح خان را در صحرای کهریز شکست داد؛ و اصفهان را فتح و [[شاه اسماعیل سوم]] را بر تخت نشاند. و از قتل ابوالفتح خان به درخواست سرداران زند درگذشت.<ref name=":4" /><ref name=":2" /><ref name=":1" />بعداز انتخاب شاه اسماعیل سوم به پادشاهی، علیمردانخان نایب السلطنهٔ او شد و کریم‌خان را با سپاهی به نواحی غربی کشور اعزام کرد.پس از اعزام کریم‌خان به غرب کشور، علیمردانخان، ابوالفتح‌خان را به دلیل اختلافی که با او داشت به قتل رساند، و حکومت اصفهان را به حاجی باباخان سپرد. و خود با سپاه شاهی مستقر در اصفهان به [[فارس]] برای تصرف آنجا لشکر کشید؛ و پس از شکست صالح خان بیات حاکم افشاری فارس آن خطه را فتح کرد.<ref name=":4" /><ref name=":1" /><ref name=":0" />[[کریم‌خان زند|کریم‌خان]] که می‌خواست از اطاعت و فرمان برداری علیمردانخان خود را رها سازد به بهانه قتل ابولفتح‌خان و به تحریک [[سلیم خان افشار قرقلو|سلیم‌خان‌افشار]] به اصفهان لشکر کشید. و چون حاجی باباخان توانایی مقابله با کریم‌خان را نداشت اصفهان را رها کرده به علیمردانخان پیوست و در سه نبرد علیمردانخان با کریم‌خان‌زند در [[شهرستان کوهرنگ|کوهرنگ]]، [[کرمانشاه]]، و[[نهاوند]] حضور داشت و بعد از ترور علیمردانخان در [[دربند (ازنا)|دربند ازنا]] لرستان توسط [[محمد خان زند]]،<ref name=":2" /><ref name=":3" /><ref name=":4" /><ref name=":1" /> و همچنین پس از مرگ حیدرخان فرزند علیمردانخان، بزرگی و ریاست طایفه [[محمودصالح]] به عهدهٔ پسران حاجی باباخان به خصوص [[ابدال خان چهارلنگ بختیاری|ابدال خان]] که داماد علیمردانخان نیز بود رسید. و اکثر خوانین محمودصالح از نسل حاجی باباخان هستند. |
||
== فرزندان == |
== فرزندان == |
||
نسخهٔ ۱۰ ژانویهٔ ۲۰۲۱، ساعت ۱۴:۳۷
 | این مقاله نیازمند ویکیسازی است. لطفاً با توجه به راهنمای ویرایش و شیوهنامه، محتوای آن را بهبود بخشید. |
| حاجی باباخان چهارلنگ بختیاری | |
|---|---|
 نام حاجی بابا خان بختیاری چهارلنگ محمود صالح(ممصالح) حاکم اصفهان (هزار و صد و شصت و سه -هزار و صد و شصت و پنج هجری قمری) و جد بزرگ خوانین محمودصالح (ممصالح)در یکی از نسخه های خطی مربوط به عصر زندیه | |
| زادهٔ | اواخر صفویان مناطق چهارلنگ نشین |
| ملیت |  ایران |
| پیشه | سردار علیمردانخان حاکم اصفهان |
| کارهای برجسته | مشارکت در فتح هندوستان قندهار اصفهان |
| منصب | بزرگ طایفه محمودصالح |
حاجی باباخان چهارلنگ بختیاری در زمان صفویه در منطقه چهارلنگ نشین بختیاری به دنیا آمد. او از خوانین بزرگ ایل بختیاری بشمار می‌رفت . حاجی باباخان عموزاده (عموی) علیمردانخان نایب السلطنه، و حاکم اصفهان در زمان نایب السلطنه‌ای علیمردانخان بود. حاجی باباخان جدّ بزرگ اکثر خوانین محمودصالح نیز هست[۱][۲][۳][۴][۵]
فعالیت سیاسی نظامی حاجی باباخان چهارلنگ
وی یکی از همراهان همیشگی علیمردانخان چهارلنگ که بعدها لقب نایب السلطنه‌ای ایران را بدست آورد بود. او به احتمال زیاد به دلیل مشارکت و معاونت علیمردانخان، در نبرد بختیاری‌ها با محمودافغان که سپاه سی‌هزار نفری محمودافغان توسط بختیاری‌ها شکست خورد و همچنین شکست پاشای موصل توسط بختیاری‌ها ولرهای فیلی حضور داشت.[۲][۱] هنگام ورود نادرشاه(طهماسب قلی)،به عرصهٔ کشورداری، وی به سپاه نادر شاه‌افشار پیوست. و در نبرد فتح قعلهٔ قندهار افغانستان توسط بختیاری‌ها، در میدان نبرد حاضر بود. حاجی باباخان همچنین در نبرد کرنال و فتح هندوستان، یکی از افراد سپاه نادرشاه بود (در کتاب تاریخ بختیاری سردار اسعد اشاره شده است در نبرد های نادرشاه افشار سرداری چهارلنگ ها با علی مردان خان چهارلنگ بوده است و حاجی باباخان به دلیل اینکه مشاور و همراه علی مردان خان بوده به احتمال زیاد در این نبرد ها حضور ذاشته).[۲][۱] بعد از قتل نادرشاه‌افشار در قوچان توسط سردارانش، او همراه بختیاری‌هایی که در خراسان بودند به فرماندهی علیمردان خان به بختیاری بازگشتند.علیمردانخان پس از مرگ نادرشاه‌افشار و بازگشت به بختیاری توانسته بود خوانسار، گلپایگان، فریدن، خوزستان، لرستان، و بختیاری را به تصرف درآورد، قصد کرد تا اصفهان را نیز تصرف کند. بار نخست در مورچه‌خورت از حاکم اصفهان ابوالفتح خان بختیاری و سلیم خان افشار فرستادهٔ شاهرخ شاه افشار، شکست خورد.[۲][۴][۵]علیمردان خان بعد از این شکست به جمع‌آوری نیرو پرداخت و حاجی باباخان و عده‌ای دیگر را به نزد کریم‌خان برای دعوت به پیوستن به خود به ملایر فرستاد. کریم خان این دعوت را پذیرفت و به فریدن برای پیوستن به علیمردانخان عازم شد.علیمردانخان بعد از اینکه سپاه کریم‌خان به او پیوست. سپاه هفت هزار نفری ابوالفتح خان را در صحرای کهریز شکست داد؛ و اصفهان را فتح و شاه اسماعیل سوم را بر تخت نشاند. و از قتل ابوالفتح خان به درخواست سرداران زند درگذشت.[۵][۳][۲]بعداز انتخاب شاه اسماعیل سوم به پادشاهی، علیمردانخان نایب السلطنهٔ او شد و کریم‌خان را با سپاهی به نواحی غربی کشور اعزام کرد.پس از اعزام کریم‌خان به غرب کشور، علیمردانخان، ابوالفتح‌خان را به دلیل اختلافی که با او داشت به قتل رساند، و حکومت اصفهان را به حاجی باباخان سپرد. و خود با سپاه شاهی مستقر در اصفهان به فارس برای تصرف آنجا لشکر کشید؛ و پس از شکست صالح خان بیات حاکم افشاری فارس آن خطه را فتح کرد.[۵][۲][۱]کریم‌خان که می‌خواست از اطاعت و فرمان برداری علیمردانخان خود را رها سازد به بهانه قتل ابولفتح‌خان و به تحریک سلیم‌خان‌افشار به اصفهان لشکر کشید. و چون حاجی باباخان توانایی مقابله با کریم‌خان را نداشت اصفهان را رها کرده به علیمردانخان پیوست و در سه نبرد علیمردانخان با کریم‌خان‌زند در کوهرنگ، کرمانشاه، ونهاوند حضور داشت و بعد از ترور علیمردانخان در دربند ازنا لرستان توسط محمد خان زند،[۳][۴][۵][۲] و همچنین پس از مرگ حیدرخان فرزند علیمردانخان، بزرگی و ریاست طایفه محمودصالح به عهدهٔ پسران حاجی باباخان به خصوص ابدال خان که داماد علیمردانخان نیز بود رسید. و اکثر خوانین محمودصالح از نسل حاجی باباخان هستند.
فرزندان
حاجی باباخان دارای ۷ فرزند پسر به نام‌های ابدال خان،اسماعیل خان،فتاح خان،علی همت خان،علی مدد خان،حبیب الله خان و محمد باقر خان بود