جلال‌الدین تهرانی: تفاوت میان نسخه‌ها

جلال‌الدین تهرانی
جلال‌الدین تهرانی
رئیس شورای سلطنت
	دوره مسئولیت; ۲۶ دی – ۲ بهمن ۱۳۵۷
پادشاه	محمدرضا شاه پهلوی
وزیر پست، تلگراف و تلفن
	دوره مسئولیت; ۶ اسفند ۱۳۲۸ – ۴ تیر ۱۳۲۹
نخست‌وزیر	محمد ساعد و علی منصور
پس از	نجومی (سرپرست)
پیش از	امیرقاسم اشراقی (سرپرست)
سناتور
	دوره مسئولیت; ۱۴ مهر ۱۳۴۲ – ۱۲ مهر ۱۳۴۶
حوزه انتخاباتی	تهران (دورهٔ چهارم)
	دوره مسئولیت; ۳ فروردین ۱۳۳۹ – ۱۹ اردیبهشت ۱۳۴۰
حوزه انتخاباتی	آذربایجان (دورهٔ سوم)
	دوره مسئولیت; مهر ۱۳۳۷ – ۲۷ اسفند ۱۳۳۸
وزیر مختار ایران در بلژیک
	دوره مسئولیت; بهمن ۱۳۳۲ – ۱۳۳۶
پس از	شمس‌الدین امیرعلایی
پیش از	حسین زمان‌زادهٔ شهریار
استاندار خراسان
	دوره مسئولیت; خرداد ۱۳۳۰ – ۱۳۳۲
پس از	مصطفی قلی رام
پیش از	علی معتمدی
اطلاعات شخصی
زاده	سید جلال‌الدین تهرانی (شیخ‌الاسلامی); ۱۵ مرداد ۱۲۷۵; تهران، ایران
درگذشته	۱۰ مرداد ۱۳۶۶ (۹۰ سال); شانزه‌لیزه، فرانسه
ملیت	ایران
پیشه	سیاستمدار

نمایش تاریخچه به صورت تعاملی

→ تفاوت قدیمی‌تر تفاوت جدیدتر ←

محتوای حذف‌شده محتوای افزوده‌شده

دیداریویکی‌متن

درخط

نسخهٔ ‏۱۰ ژانویهٔ ۲۰۲۱، ساعت ۰۵:۵۵

سید جلال‌الدین تهرانی (زاده ۱۵ مرداد ۱۲۷۵ تهران – درگذشته ۱۰ مرداد ۱۳۶۶ پاریس)^[۲]^[۳] اخترشناس، ریاضی‌دان و سیاستمدار ایرانی در دوران پهلوی بود. او چند بار وزیر و سناتور و تولیت آستان قدس رضوی شد و در آستانه انقلاب ایران در سال ۱۳۵۷ به ریاست شورای سلطنت منصوب شد. استعفای او به عنوان شرط ملاقات با روح‌الله خمینی در نوفل لوشاتو ضربه مهمی به نظام پادشاهی در ایران بود.

زندگی‌نامه

پدرش سید علی شیخ‌الاسلام مرندی از علما و رجال دینی شهر مرند بود که لقب شیخ‌الاسلام را از مظفرالدین شاه قاجار گرفته بود و پدر بزرگش سید ربیع قاضی‌القضات شیخ الاسلامی نام داشت (سید ربیع معروف به قاضی سازنده حمام (قاضی) تاریخی شهر مرند به تاریخ ۱۲۸۶ قمری است). سید جلال مدتی در مدرسه تربیت در تهران درس خواند، سپس در مدرسه سپهسالار به تحصیل علوم دینی مشغول شد. پس از تحصیلات مقدماتی دینی به نجوم روی آورد. انتشار چند شماره گاهنامه او از نخستین گام‌های عرضه دانش اخترشناسی به عموم در ایران است.
وی در ۱۳۱۳ از طرف دولت به اروپا سفر کرد و در بروکسل و پاریس تحصیلات خود را در رشته نجوم تکمیل کرد و مدتی در بروکسل به تدریس پرداخت. سیدجلال در این دوران با دختری اروپایی ازدواج نمود ولی از او صاحب فرزندی نشد.^[۴]

درگذشت

سیدجلال تهرانی سرانجام در سن ۹۱ سالگی در سال ۱۳۶۶ شمسی در منزل مسکونی‌اش واقع در شانزه لیزه اقامتگاه وارن فوت کرد. وی در زمان فوتش فرزندی نداشت و همسرش در قید حیات نبود.
جسد سید جلال الدین تهرانی در سال ۱۳۷۰ (شهریور ماه) به ایران منتقل و در مهر همان سال در کنار مقبره خانوادگی‌اش در حرم امام رضا حد فاصل رواق دارالحفاظ و رواق دارالسیاده به خاک سپرده شد.

عرصه سیاست

سیدجلال تهرانی در سال ۱۳۰۷ در جریان دستگیری سید حسن مدرس همراه او بود و مدتی زندانی شد. در ۱۳۲۶ در کابینه احمد قوام و در ۱۳۲۸ در کابینه محمد ساعد وزیر مشاور بود، سپس وزیر پست و تلگراف و تلفن شد و با تشکیل کابینه علی منصور در فروردین ۱۳۲۹ همین سمت را حفظ کرد. در خرداد ۱۳۳۰ نایب‌التولیه آستان قدس رضوی شد. در بهمن ۱۳۳۲ وزیر مختار ایران در بلژیک و در از مهر ماه ۱۳۳۷ سناتور انتصابی از آذربایجان شد.

وی از مخالفان اصلاحات ارضی در دوران محمدرضا شاه پهلوی بود و پس از سخنرانی علیه این قانون در سالن کشاورزی خراسان، از استانداری خراسان و نیابت تولیت آستان قدس رضوی استعفا کرد. در وقایع خرداد ۱۳۴۲، به لحاظ نزدیکی با روح‌الله خمینی، اقداماتی در راستای نجات وی به عمل آورد. در سنا با نخست‌وزیران انتخابی شاه، یعنی حسنعلی منصور و امیر عباس هویدا به مخالفت برخاست و غالباً به لوایح دولت رأی کبود می‌داد. سید جلال تهرانی تنها سناتوری بود که به لایحه مصونیت مستشاران آمریکایی (کاپیتولاسیون) که بعداً به صورت قانون درآمد، رأی مخالف داد.^[۵]

پست‌های دولتی

وزیر مشاور در کابینه احمد قوام (۱۳۲۶)
وزیر مشاور در کابینه محمد ساعد (۱۳۲۸)
وزیر پست و تلگراف و تلفن در کابینه محمد ساعد (۱۳۲۸)
وزیر پست و تلگراف و تلفن در کابینه علی منصور (فروردین ۱۳۲۹)
نایب تولیت آستان قدس رضوی (خرداد ۱۳۳۰)
وزیر مختار ایران در بلژیک (بهمن ۱۳۳۲)
سناتور انتصابی از آذربایجان (مهر ۱۳۳۷ تا ۲۷ اسفند ۱۳۳۸)
سناتور انتصابی از آذربایجان (۳ فروردین ۱۳۳۹ تا ۱۹ اردیبهشت ۱۳۴۰)
سناتور انتصابی از تهران (۱۴ مهر ۱۳۴۲ تا ۱۲ مهر ۱۳۴۶)

انقلاب ۱۳۵۷

در تاریخ ۲۴ دی ۱۳۵۷ در جلسه شورای سلطنت که در حضور محمدرضا شاه پهلوی تشکیل شد، جلال‌الدین تهرانی به دلیل روابط دوستانه‌ای که با روح‌الله خمینی داشت و با هدف استفاده از او برای مذاکره، به ریاست شورای سلطنت انتخاب شد.^[۶] دو روز پس از خروج محمدرضا شاه از ایران، در تاریخ ۲۸ دی، جلال‌الدین تهرانی به پاریس رفت تا با روح‌الله خمینی ملاقات کند. آیت الله خمینی دو شرط برای ملاقات تعیین کرد: استعفا از شورای سلطنت و اعلام غیرقانونی بودن آن. جلال الّدین تهرانی هر دو شرط را پذیرفت و در دوم بهمن، پس از انتشار استعفانامه با روح‌الله خمینی ملاقات کرد.^[۷]^[۸]

متن استعفای سید جلال‌الدین تهرانی:

”	یکشنبه ۱ بهمن ماه ۱۳۵۷ هجری شمسی مطابق با ۲۲ شهر صفرالمظفر ۱۳۹۹ هجری قمری. قبول ریاست شورای سلطنت از طرف اینجانب فقط برای حفظ مصالح مملکت و امکان تأمین آرامش اجتماعی آن بود ولی شورای سلطنت به سبب مسافرت اینجانب به پاریس که برای نیل به هدف اصلی بود تشکیل نگردید. در این فاصله اوضاع داخلی ایران سریعاً تغییر یافت به طوری که برای احترام به افکار عمومی با توجه به فتوای حضرت آیت‌الله العظمی خمینی دامت برکاته مبنی بر غیرقانونی بودن آن شورا آن را غیرقانونی دانسته کناره‌گیری کردیم. از خداوند و اجداد طاهرین و ارواح مقدسه اولیای اسلامی مسئلت دارم که مملکت و دولت مسلمان ایران را در ظل عنایت حضرت امام عصر عجل الله فرجه از هر گزندی مصون داشته و استقلال وطن عزیز ما را محفوظ فرمایند.	“
—شرح استعفای سید جلال‌الدین تهرانی، کتاب پشت پرده انقلاب (ص ۱۱۳)

کتابخانه

سید جلال الدین تهرانی منزلش در سه راه امین حضور تهران و کتابخانه و قسمتی از اشیاء نجوم و تمامی اثاثیه و مجموعه بی نظیری از اجناس عتقیه خود را وقف آستان قدس رضوی کرد. برخی از ابزارآلات اخترشناسی متعلق به خود را نیز به دانشگاه تهران اهدا کرد. از وی حدود ۳۸۰ جلد نسخه خطی به جای مانده که وقف کتابخانه آستان قدس رضوی شده‌است. «جلال الدین تهرانی از علمای علم نجوم ایران که دارای کتابخانه بزرگی می‌باشد، راجع به میرزا جلال الدین محمد حکیم جنابدی^[۹] می‌فرماید: «ایشان از دانشمندان و مشاهیر و استوانه‌های علم نجوم بوده‌است.»^[۱۰]

آثار

تصحیح تاریخ قم حسن بن محمد قمی
گاهنامه
تصحیح چهار مقاله نظامی عروضی
تصحیح الارشاد فی شرح حال صاحب بن عباد
اصفهان نصف جهان
تصحیح حدود العالم من المشرق الی المغرب
ترجمه محاسن اصفهانی مافروخی
تصحیح تاریخ جهانگشای جوینی
تصحیح فارسنامه ابن بلخی
تصحیح جامع‌التواریخ (رشیدالدین فضل‌الله همدانی)
تصحیح لب‌التواریخ (یحیی بن عبداللطیف قزوینی)
رساله در صور فلکی
هیئت طالبوف
تعلیمات دینی (برای مدارس)

پانویس

↑ زندگینامه: سید جلال الدین تهرانی (۱۲۷۵–۱۳۶۶)
↑ http://wikinoor.ir/تهرانی،_جلال‌الدین
↑ https://namaname.com/نگاهی-به-زندگینامه-سيد-جلال‌الدين-تهر/
↑ «سناتوری متفاوت». پرتال جامع علوم انسانی. ۱۹۶۲-۰۱-۰۷. دریافت‌شده در ۲۰۲۰-۱۱-۰۶.‏
↑ «۲۳ دی ۱۳۵۷ - شورای سلطنت تشکیل شد». تاریخ ایرانی. ۱۹۷۹-۰۱-۱۳. دریافت‌شده در ۲۰۲۰-۱۱-۰۶.‏
↑ خدایاری، نسرین (۲۰۰۶-۰۱-۲۲). «تیر خلاص بر پیکر رژیم شاهنشاهی». جام‌جم. دریافت‌شده در ۲۰۱۷-۰۲-۱۴.
↑ «۱ بهمن ۱۳۵۷؛ استعفای رئیس شورای سلطنت». ایسنا. ۲۰۱۹-۰۱-۲۰. دریافت‌شده در ۲۰۲۰-۱۱-۰۶.‏
↑ «گفتگو با سه تن از شخصیتهای امریکایی». سایت جامع امام خمینی.
↑ «جلال‌الدین حسینی گنابادی». ویکی گفتاورد.
↑ طلایی، زهرا (۱۳۹۶). پژوهشی در احوال و اسناد سیدجلال‌الدین تهرانی. ج. ۱. تهران: علم. ص. ۳۷۲.

منابع

دکتر باقر عاقلی (۱۳۸۰)، شرح حال رجال سیاسی و نظامی معاصر ایران (۱)، تهران: نشر گفتار / نشر علمی، شابک ۹۶۴-۵۵۷۰-۵۷-۳
سید جلال‌الدین تهرانی: رئیس شورای سلطنت مؤسسه مطالعات تاریخ معاصر ایران

[1] زندگینامه: سید جلال الدین تهرانی (۱۲۷۵–۱۳۶۶)

[2] ttp://wikinoor.ir/تهرانی،_جلال‌الدین

[3] ttps://namaname.com/نگاهی-به-زندگینامه-سيد-جلال‌الدين-تهر/

[lwdc8-4] «سناتوری متفاوت». پرتال جامع علوم انسانی. ۱۹۶۲-۰۱-۰۷. دریافت‌شده در ۲۰۲۰-۱۱-۰۶.‏

[psxpg-5] «۲۳ دی ۱۳۵۷ - شورای سلطنت تشکیل شد». تاریخ ایرانی. ۱۹۷۹-۰۱-۱۳. دریافت‌شده در ۲۰۲۰-۱۱-۰۶.‏

[6] خدایاری، نسرین (۲۰۰۶-۰۱-۲۲). «تیر خلاص بر پیکر رژیم شاهنشاهی». جام‌جم. دریافت‌شده در ۲۰۱۷-۰۲-۱۴.

[comc8-7] «۱ بهمن ۱۳۵۷؛ استعفای رئیس شورای سلطنت». ایسنا. ۲۰۱۹-۰۱-۲۰. دریافت‌شده در ۲۰۲۰-۱۱-۰۶.‏

[8] «گفتگو با سه تن از شخصیتهای امریکایی». سایت جامع امام خمینی.

[9] «جلال‌الدین حسینی گنابادی». ویکی گفتاورد.

[10] طلایی، زهرا (۱۳۹۶). پژوهشی در احوال و اسناد سیدجلال‌الدین تهرانی. ج. ۱. تهران: علم. ص. ۳۷۲.

[۱]

[۲]

[۳]

[۴]

[۵]

[۶]

[۷]

[۸]

[۹]

[۱۰]

@@ خط ۸۸: / خط ۸۸: @@
 == انقلاب ۱۳۵۷ ==
-در تاریخ ۲۴ دی ۱۳۵۷ در جلسه [[شورای سلطنت]] که در حضور [[محمدرضا پهلوی|محمدرضا شاه پهلوی]] تشکیل شد، جلال‌الدین تهرانی به دلیل روابط دوستانه‌ای که با [[سید روح‌الله خمینی|روح‌الله خمینی]] داشت و با هدف استفاده از او برای مذاکره، به ریاست [[شورای سلطنت]] انتخاب شد.<ref>{{یادکرد وب | نام خانوادگی=خدایاری | نام=نسرین | عنوان=تیر خلاص بر پیکر رژیم شاهنشاهی | وبگاه= جام‌جم | تاریخ=2006-01-22 | سال=2006 | پیوند=http://jamejamonline.ir/ayam/669267570872678174/تير%20خلاص%20بر%20پيکر%20رژيم%20شاهنشاهي | کد زبان=fa | تاریخ بازبینی=2017-02-14}}</ref> دو روز پس از خروج [[محمدرضا پهلوی|محمدرضا شاه]] از ایران، در تاریخ ۲۶ دی، جلال‌الدین تهرانی به پاریس رفت تا با [[روح‌الله خمینی]] ملاقات کند. آیت الله خمینی دو شرط برای ملاقات تعیین کرد: استعفا از شورای سلطنت و اعلام غیرقانونی بودن آن. جلال الّدین تهرانی هر دو شرط را پذیرفت و در دوم بهمن، پس از انتشار استعفانامه با روح‌الله خمینی ملاقات کرد.<ref name="comc8">{{یادکرد وب | عنوان=۱ بهمن ۱۳۵۷؛ استعفای رئیس شورای سلطنت | وبگاه=ایسنا | تاریخ=2019-01-20 | پیوند=https://www.isna.ir/news/97103015951/۱-بهمن-۱۳۵۷-استعفای-رئیس-شورای-سلطنت | کد زبان=fa | تاریخ بازبینی=2020-11-06}}‏</ref><ref>{{یادکرد وب| نشانی =http://emam.com/posts/view/1237| عنوان = گفتگو با سه تن از شخصیتهای امریکایی| ناشر = سایت جامع امام خمینی}}</ref>
+در تاریخ ۲۴ دی ۱۳۵۷ در جلسه [[شورای سلطنت]] که در حضور [[محمدرضا پهلوی|محمدرضا شاه پهلوی]] تشکیل شد، جلال‌الدین تهرانی به دلیل روابط دوستانه‌ای که با [[سید روح‌الله خمینی|روح‌الله خمینی]] داشت و با هدف استفاده از او برای مذاکره، به ریاست [[شورای سلطنت]] انتخاب شد.<ref>{{یادکرد وب | نام خانوادگی=خدایاری | نام=نسرین | عنوان=تیر خلاص بر پیکر رژیم شاهنشاهی | وبگاه= جام‌جم | تاریخ=2006-01-22 | سال=2006 | پیوند=http://jamejamonline.ir/ayam/669267570872678174/تير%20خلاص%20بر%20پيکر%20رژيم%20شاهنشاهي | کد زبان=fa | تاریخ بازبینی=2017-02-14}}</ref> دو روز پس از خروج [[محمدرضا پهلوی|محمدرضا شاه]] از ایران، در تاریخ ۲۸ دی، جلال‌الدین تهرانی به پاریس رفت تا با [[روح‌الله خمینی]] ملاقات کند. آیت الله خمینی دو شرط برای ملاقات تعیین کرد: استعفا از شورای سلطنت و اعلام غیرقانونی بودن آن. جلال الّدین تهرانی هر دو شرط را پذیرفت و در دوم بهمن، پس از انتشار استعفانامه با روح‌الله خمینی ملاقات کرد.<ref name="comc8">{{یادکرد وب | عنوان=۱ بهمن ۱۳۵۷؛ استعفای رئیس شورای سلطنت | وبگاه=ایسنا | تاریخ=2019-01-20 | پیوند=https://www.isna.ir/news/97103015951/۱-بهمن-۱۳۵۷-استعفای-رئیس-شورای-سلطنت | کد زبان=fa | تاریخ بازبینی=2020-11-06}}‏</ref><ref>{{یادکرد وب| نشانی =http://emam.com/posts/view/1237| عنوان = گفتگو با سه تن از شخصیتهای امریکایی| ناشر = سایت جامع امام خمینی}}</ref>
 '''متن استعفای سید جلال‌الدین تهرانی:'''

ن ب و تولیت آستان قدس رضوی
صفوی	خواجه عتیق منشی (۹۱۶) • غیاث‌الدین محمد صدر خراسانی • خلیفه اسدالله اصفهانی (۹۶۲-۹۷۰) • امیرعبدالله شوشتری (۹۷۰-۹۷۱) • سید علی رضوی (۹۷۱-۹۷۴) • ابوالولی انجوی و میرزا عبدالله (به اتفاق یکدیگر به تولیت واجبی و سنتی انتخاب شدند) (۹۷۴-۹۸۱) • میرعلی مفضل استرآبادی (۹۸۱) • سید کمال‌الدین استرآبادی و ابوالقاسم اصفهانی (به اتفاق یکدیگر به تولیت واجبی و سنتی انتخاب شدند) • میر سید علی متولی (۹۶۶) • عبدالکریم متولی (۹۹۷) • قاضی سلطان متولی (۱۰۰۸-۱۰۲۶) • میرزا محسن رضوی (۱۰۲۶-۱۰۳۰) • ابوطالب رضوی (۱۰۳۱-۱۰۳۵) • میر محمدمؤمن حسینی موسوی (۱۰۳۷-۱۰۳۸) • محسن رضوی (۱۰۵۵) • محمدباقر رضوی (۱۰۵۵-۱۰۷۳) میرزا بدیع رضوی (۱۰۷۳-۱۰۷۷) • تقی‌الدین محمد رضوی (۱۰۷۷-۱۰۹۳) • محمدابراهیم رضوی (۱۰۹۴-۱۱۰۰) • میرزا عبدالمؤمن شهرستانی (۱۱۰۱) • میرزا داود متولی (۱۱۰۸-۱۱۳۳) • میرزا عبدالله حسینی (نائب التولیه میرزا داود متولی) (۱۱۲۲-۱۱۲۸) • میرزا محمدعلی حسینی (۱۱۲۸-۱۱۳۳) • شمس‌الدین محمد رضوی (۱۱۳۵)
دوره افشار	میر محمدتقی رضوی (۱۱۴۱-۱۱۴۲ق) • محمدابراهیم رضوی (۱۱۴۳-۱۱۴۷ و ۱۱۶۱-۱۱۶۳ق) • محمدرضا رضوی (۱۱۴۷-۱۱۵۳ق) • عبدالحی متولی (۱۱۵۳-۱۱۵۶ق) • سید محمد متولی (۱۱۵۶-۱۱۶۱ق) • داوود میرزا (۱۱۶۳ق) • محمدشریف الشریف(۱۱۶۶-۱۱۷۸ق) • سید علی متولی (۱۱۷۹-؟) • میرزا مهدی مجتهد (۱۱۹۲-؟)
دوره قاجار	میرزا موسی فراهانی (۱۲۴۷ق) • میرزا عبدالله خویی (۱۲۶۲-۱۲۶۴ق) • شیخ عبدالرحیم بروجردی (۱۲۶۶-۱۲۶۸ق) • میرزا عبدالباقی منجم‌باشی (۱۲۶۸-۱۲۷۰ق) • میرزا فضل‌الله نوری (۱۲۷۰-۱۲۷۲ق) • میرمحمدحسین عضدالملک قزوینی (۱۲۷۲-۱۲۷۷ق) • میرزا جعفر خان مشیرالدوله (۱۲۷۷-۱۲۸۱ق) • علی‌اکبر قوام‌الملک شیرازی (۱۲۸۱-۱۲۸۲ق) • میرمحمدحسین عضدالملک قزوینی (۱۲۸۲-۱۲۸۳ق) • میرزا محمدخان سپهسالار (۱۲۸۳-۱۲۸۴ق) • میرزا محمد مجدالملک (۱۲۸۴-۱۲۸۵ق) • میرزا محمدحسین دبیرالملک (۱۲۸۵-۱۲۸۷ق) • میرزا ابوالقاسم معین‌الملک (۱۲۸۷-۱۲۸۸ق) • سیف‌الدوله (۱۲۸۸-۱۲۹۰ق) • میرزا سعیدخان مؤتمن‌الملک (۱۲۹۰-۱۲۹۷ق) • شاهزاده محمدتقی میرزا (۱۲۹۷ق) • میرزاحسین‌خان سپهسالار (۱۲۹۷ق) • شاهزاده محمدتقی میرزا (۱۲۹۸) • عبدالوهاب‌خان آصف‌الدوله (۱۳۰۱-۱۳۰۳ق) • شاهزاده فیروز میرزا (۱۳۰۳ق) • میرزا محمدعلی صدرالممالک (۱۳۰۳-۱۳۰۶ق) • شاهزاده محمدتقی میرزا (۱۳۰۶-۱۳۰۸ق) • فتحعلی‌خان صاحب‌دیوان (۱۳۰۸-۱۳۱۱ق) • شاهزاده ابوالفتح میرزا مویدالدوله (۱۳۱۱-۱۳۱۳ق) • میرزا محمدعلی صدرالممالک (۱۳۱۳-۱۳۱۴ق) • حسین‌خان آصف‌الدوله (۱۳۱۴-۱۳۱۵ق) • میرزا محمود خان مدیرالدوله (۱۳۱۵-۱۳۱۶ق) • میرزا محمدرضا صدیق‌الدوله نوری (۱۳۱۶-۱۳۱۹ق) • شاهزاده سلطان‌حسین میرزا نیرالدوله (۱۳۱۹ق) • میرزا ابوالقاسم نصیرالملک شیرازی (۱۳۱۹-۱۳۲۰ق) • شاهزاده مهدی‌قلی میرزا سهام‌الملک (۱۳۲۰-۱۳۲۲ق) • غلامرضاخان آصف‌الدوله (۱۳۲۲-۱۳۲۳ق) • میرزا کاظم‌ امام‌جمعه تبریزی (۱۳۲۳-۱۳۲۶ق) • میرزا محمدشفیع صدرالممالک (۱۳۲۶-۱۳۲۹ق) • میرزا مرتضی قلی‌ طباطبایی (۱۳۲۹-۱۳۳۴ق) • سید جواد ظهیرالاسلام (۱۳۳۴-۱۳۳۶ق) • میرزا مرتضی قلی طباطبایی (۱۳۳۶-۱۳۳۸ق) • سید جواد ظهیرالاسلام (۱۳۳۸-۱۳۴۰ق) • میرزا مرتضی قلی طباطبایی (۱۳۴۰-۱۳۴۱ق) • میرزا محمدعلی قائم‌مقام التولیه (۱۳۴۱ق) • میرزا مرتضی قلی طباطبایی (۱۳۰۳ش)
پهلوی	محمدولی اسدی (فروردین ۱۳۰۵ - ۲ آذر ۱۳۱۴) • فتح‌الله پاکروان (۳ آذر ۱۳۱۴ - دی ۱۳۲۰) • علی منصور (دی ۱۳۲۰ - بهمن ۱۳۲۴) • ناصر اعتمادی (اسفند ۱۳۲۴ - مرداد ۱۳۲۵) • غلامحسین اشرفی (مرداد ۱۳۲۵ - بهمن ۱۳۲۶) • محمود بدر (اسفند ۱۳۲۶-فروردین ۱۳۳۰) • مصطفی‌قلی رام (فروردین ۱۳۳۰-خرداد ۱۳۳۰) • سید جلال‌الدین طهرانی (۱۹ خرداد ۱۳۳۰-۱۷ بهمن ۱۳۳۱) • علی معتمدی (فروردین ۱۳۳۲-۱۷ فروردین ۱۳۳۴) • سید فخرالدین شادمان (خرداد ۱۳۳۴ - فروردین ۱۳۳۸) • محمد مهران (اردیبهشت ۱۳۳۸ - دی ۱۳۴۰) • سید جلال‌الدین طهرانی (۱۷ دی ۱۳۴۰ - ۱۴ فروردین ۱۳۴۲) • سید محمدصادق امیرعزیزی (۲۹ اردیبهشت ۱۳۴۲ - مهر ۱۳۴۴) • نادر باتمانقلیچ (مهر ۱۳۴۴ - خرداد ۱۳۴۶) • باقر پیرنیا (خرداد ۱۳۴۶ - شهریور ۱۳۵۰) • حسن زاهدی (مهر ۱۳۵۰ - ۲۱ اردیبهشت ۱۳۵۳) • عبدالعظیم ولیان (۱۳۵۳-۱۳۵۷ش) • سید حسن سراج حجازی (۶ شهریور ۱۳۵۷ - ۲۱ آبان ۱۳۵۷) • سید محمدصادق امیرعزیزی (۲۱ آبان ۱۳۵۷ - ۱۴ دی ۱۳۵۷)
جمهوری اسلامی	عباس واعظ طبسی (۱۳۵۹-۱۳۹۴) • سید ابراهیم رئیسی (۱۳۹۴-۱۳۹۸) • احمد مروی (۱۳۹۸-)