یوسف کلاهدوز

یوسف کلاهدوز
زاده	۱ دی ۱۳۲۵ قوچان
درگذشته	٧ مهر ۱۳۶۰ (۳۴ سال) کهریزک، تهران
درجه	سرلشکر
یگان	نیروی زمینی شاهنشاهی ایران گارد شاهنشاهی
فرماندهی	قائم‌مقام فرمانده سپاه پاسداران
جنگ‌ها و عملیات‌ها	جنگ ایران و عراق

یوسف کلاهدوز (زاده ۱ دی ۱۳۲۵ قوچان – درگذشته ٧ مهر ۱۳۶۰ کهریزک) نظامی ایرانی بود، که از بنیانگذاران سپاه پاسداران بشمار می‌آید و در سال نخست جنگ ایران و عراق، قائم‌مقامی فرمانده سپاه پاسداران را برعهده داشت. وی از سال ۱۳۴۴ تحصیل در دانشگاه افسری ارتش را آغاز کرد و از ۱۳۴۷ فعالیت در ارتش شاهنشاهی ایران را آغاز نمود. کلاهدوز در مهرماه ۱۳۶۰ در پی حادثه سقوط پرواز هرکولس سی-۱۳۰ نیروی هوایی ارتش، به همراه شماری از فرماندهان ارشد نظامی، کشته شد.

زندگی‌نامه

یوسف کلاهدوز در ۱ دی ۱۳۲۵ در شهر قوچان زاده شد. پس از دریافت مدرک دیپلم متوسطه، در سال ۱۳۴۴ وارد دانشگاه افسری ارتش شد. او سپس به گارد شاهنشاهی منتقل شد.

در بخش‌هایی از زندگینامه وی آمده است:

از او پرسیدند چرا با توجه به موقعیتی که داری، شاه را نمی‌کشی؟ وی در پاسخ گفته بود باید دستور برسد، نباید خودسرانه عمل کرد و بی گدار به آب زد، زیرا من از آیت‌الله خمینی دستور می‌گیرم»

اقدامات

از جمله اقدامات کلاهدوز پس از وقوع انقلاب، مشارکت در تشکیل سپاه پاسداران و راه‌اندازی واحدهای آموزشی سپاه بود، همچنین وی در تدوین اساسنامه این نهاد نیز نقش داشت. آخرین مسؤولیت وی، قائم‌مقامی فرمانده سپاه پاسداران بود. او همچنین بعنوان یکی از اعضای شورای عالی دفاع فعالیت می‌کرد.

درگذشت

در تاریخ ۷ مهرماه ۱۳۶۰ کلاهدوز به همراه گروهی از فرماندهان ارشد نظامی و نیز چند فرد غیرنظامی، در پرواز هرکولس سی-۱۳۰ نیروی هوایی ارتش عازم تهران بودند، که در میانه راه، هواپیمای حامل آنها در منطقه کهریزک سقوط کرد و بر اثر این حادثه توسط پدافند خودی ، یوسف کلاهدوز، ولی‌الله فلاحی، جواد فکوری، موسی نامجو و محمد جهان‌آرا، کشته شدند.

علت سقوط هواپیما

مقالهٔ اصلی: سقوط هواپیمای سی-۱۳۰ (۱۳۶۰)

در آن زمان دلیل سقوط این هواپیما، حمله هواپیماهای عراقی عنوان شد؛ اما پس از آن مشخص شد که این روایت درست نیست و خلبان و کمک خلبان هواپیما موفق شده‌اند پس از وقوع یک انفجار، آن را در حوالی کهریزک بر روی زمین بنشانند؛ هرچند به علت شدت برخورد با زمین، بسیاری از مسافران آن کشته شدند.

نورالدین کیانوری دربارهٔ علل مرگ سرلشکر فکوری (که یکی از کشته‌شدگان این سانحه می‌باشد)، اتفاقی بودن سانحه هوایی را صراحتاً زیر سؤال برد و دست «عوامل دشمن» را در کار دید. ابوالحسن بنی صدر نیز در مصاحبه‌های مختلف سقوط این هواپیما را کار خود حکومت می‌داند و معتقد است هواپیما بی‌دلیل در آسمان منفجر نشده‌است.

افراد و اشخاص دیگری همچون محمود خرم‌دل کمک خلبان این پرواز، سرهنگ صولتی سر خلبان پرواز، ناخدا هوشنگ صمدی، فرمانده تکاوران دریایی مدافع خرمشهر، و محمدعلی شریف‌النسب از فرماندهان میانی ارتش در دوران جنگ، نیز این واقعه را صددرصد مشکوک و حاصل شلیک موشک پدافند خودی به هواپیما ذکر نموده‌اند.

جستارهای وابسته

• سقوط هواپیمای سی-۱۳۰ (۱۳۶۰)
• جواد فکوری
• محمد جهان‌آرا
• موسی نامجو