مراد چهارم: تفاوت میان نسخه‌ها

از ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد
محتوای حذف‌شده محتوای افزوده‌شده
Aziz.137 (بحث | مشارکت‌ها)
بدون خلاصۀ ویرایش
برچسب‌ها: متن دارای ویکی‌متن نامتناظر ویرایش همراه ویرایش از وبگاه همراه
Aziz.137 (بحث | مشارکت‌ها)
بدون خلاصۀ ویرایش
برچسب‌ها: متن دارای ویکی‌متن نامتناظر ویرایش همراه ویرایش از وبگاه همراه
خط ۱: خط ۱:
{{Infobox royalty|name=سلطان مراد چهارم|title=[[فهرست سلاطین امپراتوری عثمانی|سلطان امپراتوری عثمانی]]{{سخ}}[[خادم الحرمین الشریفین]]{{سخ}}[[خلیفه|خلیفهٔ مسلمین]]{{سخ}}[[امیرالمؤمنین]]{{سخ}}[[پادشاه]]{{سخ}}[[جنگ ایران و عثمانی (۱۶۳۹–۱۶۲۳)|فاتح بغداد]]{{سخ}}فاتح قفقاز|titletext=|more=|image=IV. Murat.jpg|alt=|caption=یکی از قدرتمندترین سلاطین امپراتوری عثمانی|succession=[[فهرست سلاطین امپراتوری عثمانی|هفدهمین سلطان عثمانی]]|moretext=|reign=۱۰ سپتامبر ۱۶۲۳ – ۸ فوریه ۱۶۴۰|coronation=۱۰ سپتامبر ۱۶۲۴|cor-type=تاج‌گذاری|predecessor=[[مصطفی یکم]]|regent=[[کوسم سلطان]] (۱۶۲۳ – ۱۶۳۲)|reg-type=نایب‌السلطنه|regent1=|reg-type1= |successor=[[ابراهیم یکم]]|birth_date={{birth date|۱۶۱۱|۷|۲۷|df=yes}}|birth_place=[[استانبول]], [[امپراتوری عثمانی]]|death_date={{death date and age|۱۶۴۰|۲|۸|۱۶۱۱|۷|۲۷|df=yes}}|death_place=استانبول، امپراتوری عثمانی|burial_place=[[مسجد سلطان احمد]]، استانبول|spouse=[[عایشه سلطان (همسر مراد چهارم)|عایشه سلطان]] |issue=شاهزاده احمد{{سخ}}شاهزاده سلیمان{{سخ}}شاهزاده محمد{{سخ}}شاهزاده محمود{{سخ}}[[کایا سلطان]]{{سخ}}گوهر سلطان
{{Infobox royalty|name=سلطان مراد چهارم|title=[[فهرست سلاطین امپراتوری عثمانی|سلطان امپراتوری عثمانی]]{{سخ}}[[خادم الحرمین الشریفین]]{{سخ}}[[خلیفه|خلیفهٔ مسلمین]]{{سخ}}[[امیرالمؤمنین]]{{سخ}}[[پادشاه]]{{سخ}}[[جنگ ایران و عثمانی (۱۶۳۹–۱۶۲۳)|فاتح بغداد]]{{سخ}}فاتح قفقاز|titletext=|more=|image=IV. Murat.jpg|alt=|caption=یکی از قدرتمندترین سلاطین امپراتوری عثمانی|succession=[[فهرست سلاطین امپراتوری عثمانی|هفدهمین سلطان عثمانی]]|moretext=|reign=۱۰ سپتامبر ۱۶۲۳ – ۸ فوریه ۱۶۴۰|coronation=۱۰ سپتامبر ۱۶۲۴|cor-type=تاج‌گذاری|predecessor=[[مصطفی یکم]]|regent=[[کوسم سلطان]] (۱۶۲۳ – ۱۶۳۲)|reg-type=نایب‌السلطنه|regent1=|reg-type1= |successor=[[ابراهیم یکم]]|birth_date={{birth date|۱۶۱۱|۷|۲۷|df=yes}}|birth_place=[[استانبول]], [[امپراتوری عثمانی]]|death_date={{death date and age|۱۶۴۰|۲|۸|۱۶۱۱|۷|۲۷|df=yes}}|death_place=استانبول، امپراتوری عثمانی|burial_place=[[مسجد سلطان احمد]]، استانبول|spouse=[[عایشه سلطان (همسر مراد چهارم)|عایشه سلطان]] |issue=شاهزاده احمد{{سخ}}شاهزاده سلیمان{{سخ}}شاهزاده محمد{{سخ}}شاهزاده محمود{{سخ}}[[کایا سلطان]]{{سخ}}گوهر سلطان
|fullname=
|fullname=
|house=[[خاندان عثمانی]]|house-type=خاندان|father=[[احمد یکم]]|mother=[[کوسم سلطان]]|signature_type=[[طغرا]]|religion=[[اسلام]]|burial_date=|signature=Tughra of Murad IV.svg}}'''سلطان مراد چهارم بعد از سلطان سلیمان یکم یکی از مشهورترین و قدرتمندترین پادشاهان امپراطوری عثمانی بود او هفدهمین پادشاه امپراطوری عثمانی بود که توانست امپراطوری عثمانی به اوج خور برساند''' (تولد ۲۷ ژوئیه ۱۶۱۱ استانبول – درگذشته ۸ فوریه ۱۶۴۰ استانبول) پسر سوم [[احمد یکم]] از [[کوسم سلطان]] و [[خلیفه]] [[امپراتوری عثمانی]] بود که پس از برکناری عمویش [[مصطفی یکم]] از سال ۱۶۲۳ تا ۱۶۴۰ میلادی بر قلمرو عثمانی حکومت کرد.
|house=[[خاندان عثمانی]]|house-type=خاندان|father=[[احمد یکم]]|mother=[[کوسم سلطان]]|signature_type=[[طغرا]]|religion=[[اسلام]]|burial_date=|signature=Tughra of Murad IV.svg}}'''سلطان مراد چهارم بعد از سلطان سلیمان یکم یکی از مشهورترین و قدرتمندترین پادشاهان امپراطوری عثمانی بود او هفدهمین پادشاه امپراطوری عثمانی بود که توانست این امپراطوری را به اوج خور برساند''' (تولد ۲۷ ژوئیه ۱۶۱۱ استانبول – درگذشته ۸ فوریه ۱۶۴۰ استانبول) پسر سوم [[احمد یکم]] از [[کوسم سلطان]] و [[خلیفه]] [[امپراتوری عثمانی]] بود که پس از برکناری عمویش [[مصطفی یکم]] از سال ۱۶۲۳ تا ۱۶۴۰ میلادی بر قلمرو عثمانی حکومت کرد.
مراد در یازده سالگی به سلطنت رسید. مراد به [[قفقاز]]، [[آذربایجان]]، [[ایروان]] و [[تبریز]] لشکر کشید و [[صفویان]] را شکست داد. در دومین نبرد مراد با صفویان، [[بغداد]] و [[بین‌النهرین]] به تصرف [[عثمانیان]] درآمد. در معاهده صلح ایران و عثمانی در دشت [[زهاب]] نزدیکی [[قصر شیرین]]، سلطه عثمانی بر [[عراق]] مورد تأیید پادشاه [[ایران]] قرار گرفت. مراد در سال ۱۶۴۰ میلادی و در سن ۲۷ سالگی در اثر ابتلا به بیماری [[سیروز کبدی]] درگذشت. پادشاهی اصلی او از سال ۱۶۳۲ شروع شد زمانی که شورش هارا از بین برد، به نایب السلطنه بودن والده ماه‌پیکر سلطان خاتمه داد و آرامش را به امپراتوری برگرداند. از موفقیت‌های بزرگ او می‌توان به فتح بغداد و تمام عراق ایران و در غرب بیرون کردن روس‌ها از ترانسیلوانیا و برگرداندن مرز امپراتوری به زمان سلطان سلیمان قانونی نام برد.{{مدرک}}
مراد در یازده سالگی به سلطنت رسید. مراد به [[قفقاز]]، [[آذربایجان]]، [[ایروان]] و [[تبریز]] لشکر کشید و [[صفویان]] را شکست داد. در دومین نبرد مراد با صفویان، [[بغداد]] و [[بین‌النهرین]] به تصرف [[عثمانیان]] درآمد. در معاهده صلح ایران و عثمانی در دشت [[زهاب]] نزدیکی [[قصر شیرین]]، سلطه عثمانی بر [[عراق]] مورد تأیید پادشاه [[ایران]] قرار گرفت. مراد در سال ۱۶۴۰ میلادی و در سن ۲۷ سالگی در اثر ابتلا به بیماری [[سیروز کبدی]] درگذشت. پادشاهی اصلی او از سال ۱۶۳۲ شروع شد زمانی که شورش هارا از بین برد، به نایب السلطنه بودن والده ماه‌پیکر سلطان خاتمه داد و آرامش را به امپراتوری برگرداند. از موفقیت‌های بزرگ او می‌توان به فتح بغداد و تمام عراق ایران و در غرب بیرون کردن روس‌ها از ترانسیلوانیا و برگرداندن مرز امپراتوری به زمان سلطان سلیمان قانونی نام برد.{{مدرک}}



نسخهٔ ‏۹ سپتامبر ۲۰۲۰، ساعت ۰۲:۰۱

سلطان مراد چهارم
سلطان امپراتوری عثمانی
خادم الحرمین الشریفین
خلیفهٔ مسلمین
امیرالمؤمنین
پادشاه
فاتح بغداد
فاتح قفقاز
یکی از قدرتمندترین سلاطین امپراتوری عثمانی
هفدهمین سلطان عثمانی
سلطنت۱۰ سپتامبر ۱۶۲۳ – ۸ فوریه ۱۶۴۰
تاج‌گذاری۱۰ سپتامبر ۱۶۲۴
پیشینمصطفی یکم
جانشینابراهیم یکم
نایب‌السلطنهکوسم سلطان (۱۶۲۳ – ۱۶۳۲)
زاده۲۷ ژوئیهٔ ۱۶۱۱
استانبول, امپراتوری عثمانی
درگذشته۸ فوریهٔ ۱۶۴۰ (۲۸ سال)
استانبول، امپراتوری عثمانی
آرامگاه
مسجد سلطان احمد، استانبول
همسر(ان)عایشه سلطان
فرزند(ان)شاهزاده احمد
شاهزاده سلیمان
شاهزاده محمد
شاهزاده محمود
کایا سلطان
گوهر سلطان
خاندانخاندان عثمانی
پدراحمد یکم
مادرکوسم سلطان
طغراسلطان مراد چهارم's signature

سلطان مراد چهارم بعد از سلطان سلیمان یکم یکی از مشهورترین و قدرتمندترین پادشاهان امپراطوری عثمانی بود او هفدهمین پادشاه امپراطوری عثمانی بود که توانست این امپراطوری را به اوج خور برساند (تولد ۲۷ ژوئیه ۱۶۱۱ استانبول – درگذشته ۸ فوریه ۱۶۴۰ استانبول) پسر سوم احمد یکم از کوسم سلطان و خلیفه امپراتوری عثمانی بود که پس از برکناری عمویش مصطفی یکم از سال ۱۶۲۳ تا ۱۶۴۰ میلادی بر قلمرو عثمانی حکومت کرد.

مراد در یازده سالگی به سلطنت رسید. مراد به قفقاز، آذربایجان، ایروان و تبریز لشکر کشید و صفویان را شکست داد. در دومین نبرد مراد با صفویان، بغداد و بین‌النهرین به تصرف عثمانیان درآمد. در معاهده صلح ایران و عثمانی در دشت زهاب نزدیکی قصر شیرین، سلطه عثمانی بر عراق مورد تأیید پادشاه ایران قرار گرفت. مراد در سال ۱۶۴۰ میلادی و در سن ۲۷ سالگی در اثر ابتلا به بیماری سیروز کبدی درگذشت. پادشاهی اصلی او از سال ۱۶۳۲ شروع شد زمانی که شورش هارا از بین برد، به نایب السلطنه بودن والده ماه‌پیکر سلطان خاتمه داد و آرامش را به امپراتوری برگرداند. از موفقیت‌های بزرگ او می‌توان به فتح بغداد و تمام عراق ایران و در غرب بیرون کردن روس‌ها از ترانسیلوانیا و برگرداندن مرز امپراتوری به زمان سلطان سلیمان قانونی نام برد.[نیازمند منبع]

لشکر کشی به ایران

با مرگ شاه عباس اول و روی کار آمدن شاه صفی (سام میرزا)، دولت صفوی از نظر داخلی و خارجی دچار مشکلات متعددی شد. هر یک از این مشکلات به گونه‌ای بود که سبب از بین رفتن اقتدار شاه عباس یکم شده بود. در عرصه روابط خارجی دولت صفویه با دو جنگ ناخواسته از سوی عثمانی مواجه شد. سلطان مراد چهارم در سال ۱۶۳۴ میلادی (۱۰۴۴ ه‍. ق) با لشکری بزرگ به مرزهای شمال غربی ایران حمله کردو با تصرف ایروان بخشی از خاک قفقاز را به خاک عثمانی ضمیمه ساخت، سپس به تبریز تاخت و این شهر را ویران نمود. اگر چه این حادثه تلخ ۷ ماه و نیم بعد با رشادت بی‌نظیر سپاه قزلباش جبران شد و ایروان بار دیگر به سرزمین ایران بازگشت، اما باز پس‌گیری ایروان برای دولتمردان عثمانی به ویژه شخص سلطان مراد خان آنچنان گران آمد که او بار دیگر در ۱۶۳۸ میلادی (۱۰۴۸ ه‍. ق) به بغداد لشکرکشی کرد و بعد از نبردی سخت میان طرفین، این شهر به تصرف عثمانی درآمد و دولتمردان صفوی با تن دادن به این شکست بزرگ و تلخ حاضر شدند عهدنامه زهاب را امضا کنند. به این ترتیب عراق ایران که از جهات گوناگون به ویژه از نظر ایدئولوژیک برای دولت صفوی اهمیت بسیار داشت، از ایران جدا شد و به عثمانی پیوست.

حکومت

مورخان و محققان عثمانی در این امر اتفاق نظر دارند که سلطان مراد چهارم نخستین و تنها پادشاهی، پس از سلیمان قانونی بود که توانست قدرت و شکوه و اقتدار دولت عثمانی را احیا کند.

ایستانفورد شاو می‌نویسد:

سلطنت وی برای امپراتوری عثمانی یک موفقیت بزرگ به‌شمار می‌رفت؛ مراد زمانی به قدرت رسید که دولت در نابسامانی بودو به سرعت در ورطهٔ زوال وانحطاط فرومی‌رفت.

وی با اتکا به قدرت مطلق فردی و اعدام بیش از۲۰۰۰۰ تن از شورشیان، کوشید که امپراتوری، ثبات و عظمت خود را لااقل در همان برهه ار تاریخ بازیابد و بدین ترتیب بود که توانست پیامدهای زوال را به تأخیر اندازد. جالب است که سلطان مراد با به کار بردن توصیه‌های یکی از مشاورانش به نام قوچی بیگ که در رسالهٔ اصلاحی خود، از اقدامات شاه عباس یکم با ستایش یاد کرده و آن را راهنمای خوبی برای انجام اصلاحات در عثمانی دانسته بود، توانست به اوضاع نابسامان امپراتوری سروسامان داده و موفقیت‌های بزرگی به دست آورد.

خانواده

سلطان مراد چهارم در طول سلطنت ۱۷ ساله‌اش تنها یک خاصگی سلطان دارا بود که نام او بارها و بارها در منابع حقوق‌های زنان حرم آمده‌است، نام آن زن عایشه سلطان بوده‌است و احتمالاً تا پایان سلطنت مراد تنها خاصگی او بوده اما در برخی منابع خبر از کنیزی به‌نام صنوبر خاتون می‌دهند، احتمالاً تمامی پسران عایشه بعد از تولد فوت می‌شدند و مراد به‌همین دلیل کنیزی دیگر برای خود اختیار کرده‌است اما او احتمالاً به مقام خاصگی نرسیده‌است[۱]

پسران

  • شاهزاده احمد (تولد ۲۱ دسامبر ۱۶۲۸ استانبول – درگذشته ۱۶۳۹، استانبول در مقبره احمد یکم در مسجد آبی دفن شد)
  • شاهزاده اورخان (تولد ۱۶۲۸ استانبول – درگذشته ۱۶۲۹ استانبول در مقبره احمد یکم در مسجد آبی دفن شد)
  • شاهزاده نومان (تولد ۱۶۲۹ استانبول – درگذشته ۱۶۲۹ استانبول در مقبره احمد یکم در مسجد آبی دفن شد)
  • شاهزاده حسن (تولد ۱۶۳۱ استانبول – درگذشته ۱۶۳۲ استانبول در مقبره احمد یکم در مسجد آبی دفن شد)
  • شاهزاده سلیمان (تولد ۲ فوریه ۱۶۳۲ استانبول – درگذشته ۱۶۳۷ استانبول در مقبره احمد یکم در مسجد آبی دفن شد)
  • شاهزاده محمد (تولد ۸ اگوست ۱۶۳۳ استانبول – درگذشته ۱۶۴۰ استانبول در مقبره احمد یکم در مسجد آبی دفن شد)
  • شاهزاده عثمان (تولد ۹ فوریه ۱۶۳۴ استانبول – درگذشته ۱۶۳۵ استانبول در مقبره احمد یکم در مسجد آبی دفن شد)
  • شاهزاده علاءالدین (تولد اوت ۱۶۳۵ استانبول – درگذشته ۱۶۳۷ استانبول در مقبره احمد یکم در مسجد آبی دفن شد)
  • شاهزاده سلیم (تولد ۱۶۳۷ استانبول – درگذشته ۱۶۴۰ استانبول، در مقبره احمد یکم در مسجد آبی دفن شد)
  • شاهزاده محمود (تولد ۵ می ۱۶۳۸ استانبول – درگذشته ۱۶۳۹ استانبول در مقبره احمد یکم در مسجد آبی دفن شد)

نگارخانه

جستارهای وابسته

منابع

  1. Cəlal Təmruqoğlu, "Osmanlı Hanedanı"
  • شاو استانفورد (۱۳۷۰تاریخ امپراتوری عثمانی، ترجمهٔ محمود رمضان‌زاده، مشهد: آستان قدس رضوی