سرشماری عمومی نفوس و مسکن ایران: تفاوت میان نسخه‌ها
بدون خلاصۀ ویرایش برچسب‌ها: ویرایشگر دیداری ویرایش همراه ویرایش از وبگاه همراه ویرایش پیشرفتهٔ همراه |
بدون خلاصۀ ویرایش برچسب‌ها: ویرایشگر دیداری ویرایش همراه ویرایش از وبگاه همراه ویرایش پیشرفتهٔ همراه |
||
| خط ۱: | خط ۱: | ||
'''سرشماری عمومی نفوس و مسکن جمهوری اسلامی ایران''' بزرگترین [[سرشماری]] است که در کشور انجام می‌گیرد. این سرشماری هر ده سال یک بار با هدف تعیین مشخصّات جمعیتی کشور ایران توسط [[مرکز آمار ایران]] انجام می‌گرفت اما از سال ۱۳۸۵ به بعد قرار شد هر پنج سال انجام می‌گیرد. هرچند در کوران بحران اقتصادی در اواخر سدهٔ ۱۴، هیئت وزیران از انجام سرشماری ۱۴۰۰ صرف نظر کرد و سرشماری بعدی را به سال ۱۴۰۵ موکول کرد. در [[سرشماری عمومی نفوس و مسکن (۱۳۹۰)|سرشماری ۱۳۹۰]] جمعیّت ایران حدود ۷۵ میلیون تعیین شد. در ایران، بنابر مادّهٔ ۴ قانون مرکز آمار ایران، سرشماری عمومی نفوس و مسکن، هر پنج سال یک بار با فرمان رئیس‌جمهور اجرا می‌شود.<ref>[http://www.sci.org.ir/portal/faces/public/census85 مقدمه سرشماری نفوس و مسکن ۱۳۸۵] درگاه ملی آمار.</ref> |
'''سرشماری عمومی نفوس و مسکن جمهوری اسلامی ایران''' بزرگترین [[سرشماری]] است که در کشور انجام می‌گیرد. این سرشماری هر ده سال یک بار با هدف تعیین مشخصّات جمعیتی کشور ایران توسط [[مرکز آمار ایران]] انجام می‌گرفت اما از سال ۱۳۸۵ به بعد قرار شد هر پنج سال انجام می‌گیرد. هرچند در کوران بحران اقتصادی در اواخر سدهٔ ۱۴، هیئت وزیران از انجام سرشماری ۱۴۰۰ صرف نظر کرد و سرشماری بعدی را به سال ۱۴۰۵ موکول کرد.<ref>{{یادکرد وب|عنوان=سرشماری عمومی نفوس و مسکن، سال ۱۴۰۵ برگزار می‌شود - ایرنا|نشانی=https://www.irna.ir/amp/83786591/|وبگاه=www.irna.ir|بازبینی=2020-08-13}}</ref> در [[سرشماری عمومی نفوس و مسکن (۱۳۹۰)|سرشماری ۱۳۹۰]] جمعیّت ایران حدود ۷۵ میلیون تعیین شد. در ایران، بنابر مادّهٔ ۴ قانون مرکز آمار ایران، سرشماری عمومی نفوس و مسکن، هر پنج سال یک بار با فرمان رئیس‌جمهور اجرا می‌شود.<ref>[http://www.sci.org.ir/portal/faces/public/census85 مقدمه سرشماری نفوس و مسکن ۱۳۸۵] درگاه ملی آمار.</ref> |
||
== تاریخچه == |
== تاریخچه == |
||
نسخهٔ ۱۳ اوت ۲۰۲۰، ساعت ۱۰:۱۸
سرشماری عمومی نفوس و مسکن جمهوری اسلامی ایران بزرگترین سرشماری است که در کشور انجام می‌گیرد. این سرشماری هر ده سال یک بار با هدف تعیین مشخصّات جمعیتی کشور ایران توسط مرکز آمار ایران انجام می‌گرفت اما از سال ۱۳۸۵ به بعد قرار شد هر پنج سال انجام می‌گیرد. هرچند در کوران بحران اقتصادی در اواخر سدهٔ ۱۴، هیئت وزیران از انجام سرشماری ۱۴۰۰ صرف نظر کرد و سرشماری بعدی را به سال ۱۴۰۵ موکول کرد.[۱] در سرشماری ۱۳۹۰ جمعیّت ایران حدود ۷۵ میلیون تعیین شد. در ایران، بنابر مادّهٔ ۴ قانون مرکز آمار ایران، سرشماری عمومی نفوس و مسکن، هر پنج سال یک بار با فرمان رئیس‌جمهور اجرا می‌شود.[۲]
تاریخچه
سرشماری‌هایی در اواخر سدهٔ سیزده و اوایل سدهٔ چهارده هجری در ایران انجام شده بود. چندین مرتبه هم دولت و هم شهرداری‌ها برای تأمین احتیاجات عمومى مخصوصاً خواروبار اقدام به سرشمارى کردند اما نتیجه موفقیت‌آمیزی نگرفتند. علت اصلی ناکام ماندن این سرشماریها این بود که مردم از اظهار حقیقت خوددارى مى‌کردند. در سال ۱۳۰۷ خورشیدی با تصویب «قانون سجل احوال» دولت موظف شد هر ده سال یک بار سرشمارى کند اما نخستین سرشماری رسمی در سال ۱۳۱۸ انجام گرفت. [۳]
دولت برای اجرای قانون سرشماری که در دهم خرداد ۱۳۱۸ به تصویب مجلس شورای ملی رسید، ابتدا در اول تیر آن سال سرشماری را به صورت آزمایشی در شهر کاشان اجرا کرد. روز اجراى سرشمارى تعطیل همگانى شد و جز مأموران سرشمارى، همه مردم ملزم شدند در خانه بمانند. مأموران سرشماری از میان کارمندان دولت و شهردارى‌ها، کدخدایان، معلمان و استادان دانشگاه‌ها، دانش آموزان و دانشجویان برگزیده شدند. [۳]
با این حال، نخستین «سرشماری عمومی نفوس و مسکن» به صورت علمی را مرکز آمار ایران در سال ۱۳۳۵ انجام داد.[۴] پس از تأسیس مرکز آمار ایران در سال ۱۳۴۴، قانون این نهاد را موظف کرد که هر ده سال یک بار سرشماری عمومی نفوس و مسکن را اجرا کند. به دنبال تصویب این قانون، مرکز آمار ایران از سال ۱۳۴۵ تا ۱۳۸۵ هر ده سال یک بار سرشماری عمومی نفوس و مسکن را اجرا کرد. پس از سرشماری ۱۳۸۵، بنا به پاره‌ای ضروریات و بر اساس مصوبه هیئت وزیران فاصله زمانی سرشماری به پنج سال کاهش یافت.[۵]
فهرست سرشماریها:
- سرشماری عمومی نفوس و مسکن (۱۳۳۵)
- سرشماری عمومی نفوس و مسکن (۱۳۴۵)
- سرشماری عمومی نفوس و مسکن (۱۳۵۵)
- سرشماری عمومی نفوس و مسکن (۱۳۶۵)
- سرشماری عمومی نفوس و مسکن (۱۳۷۵)
- سرشماری عمومی نفوس و مسکن (۱۳۸۵)
- سرشماری عمومی نفوس و مسکن (۱۳۹۰)
- سرشماری عمومی نفوس و مسکن (۱۳۹۵)
تغییر فاصله بین سرشماریها به ۵ سال
سرشماری نوعی عکس گرفتن از وضع اقتصاد کشور است، عکس امروز با ۱۰ سال پیش بسیار فرق می‌کند، بنابراین سرشماری ۵ ساله می‌تواند عکسی نزدیک‌تر به واقعیت از وضع اقتصاد جامعه نشان دهد. روند تحولات جامعه مانند تولد، ازدواج، فوت، طلاق، ساخت و ساز، دانش‌آموختگی از دانشگاه، مهاجرت بین استانی حتی تقسیمات کشوری به حدی شده که وقتی هر ۱۰ سال یک بار از جامعه عکسی تهیه شود، نمی‌توان به خوبی مقایسه کرد؛ بنابراین سرشماری ۵ ساله می‌تواند به واقعیت نزدیک‌تر باشد و شاخص‌های واقعی‌تری در اختیار تصمیم گیران جامعه قرار دهد. در بسیاری از کشورها مانند استرالیا، ژاپن، کانادا، کره جنوبی و نیوزیلند سرشماری ۵ ساله انجام می‌شود و در ایران هم از این پس این سرشماریها ۵ ساله انجام می‌شوند.[۶]
نتایج کلی سرشماری ایران
جمعیّت ایران و رشد متوسط آن در طی دهه‌های ۱۳۳۵ تا ۱۳۸۵
| ردیف | سال | جمعیت کل ایران | رشد جمعیت |
|---|---|---|---|
| ۱ | ۱۳۳۵ | ۱۸٬۹۵۴٬۷۰۴ | - |
| ۲ | ۱۳۴۵ | ۲۵٬۷۸۸٬۷۲۲ | ۱۳٫۳ |
| ۳ | ۱۳۵۵ | ۳۳٬۷۰۸٬۷۴۴ | ۲٫۷۱ |
| ۴ | ۱۳۶۵ | ۴۹٬۴۴۵٬۰۱۰ | ۳٫۹۱ |
| ۲–۴ | ۱۳۷۰ | ۵۵٬۸۳۷٬۱۶۳ | ۲٫۴۶ |
| ۵ | ۱۳۷۵ | ۶۰٬۰۵۵٬۴۸۸ | ۱٫۴۷ |
| ۶ | ۱۳۸۵ | ۷۰٬۴۷۲٬۸۴۶ | ۱٫۶۱ |
| ۷ | ۱۳۹۰ | ۷۵٬۱۴۹٬۶۶۹ | ۱٫۲۹[۷] |
| ۸ | ۱۳۹۵ | ۷۹٬۹۲۶٬۲۷۰ | ۱٫۲۴[۸] |
جستارهای وابسته
منابع
- ↑ «سرشماری عمومی نفوس و مسکن، سال ۱۴۰۵ برگزار می‌شود - ایرنا». www.irna.ir. دریافت‌شده در ۲۰۲۰-۰۸-۱۳.
- ↑ مقدمه سرشماری نفوس و مسکن ۱۳۸۵ درگاه ملی آمار.
- ↑ ۳٫۰ ۳٫۱ «مذاکرات جلسه ۹۲ دوره یازدهم مجلس شورای ملی دهم خرداد ۱۳۱۸».
- ↑ همشهری آنلاین[پیوند مرده] آبان ۱۳۸۵
- ↑ «سرشماری عمومی نفوس و مسکن (۱۳۹۵)». وبگاه سازمان مدیریت و برنامه‌ریزی کشور استان قم. ۱۰ آذر ۱۳۹۵. بایگانی‌شده از اصلی در ۳۰ نوامبر ۲۰۱۶. دریافت‌شده در ۱۰ آذر ۱۳۹۵.
- ↑ «آمارستان». بایگانی‌شده از اصلی در ۹ فوریه ۲۰۱۴. دریافت‌شده در ۳۰ نوامبر ۲۰۱۶.
- ↑ گزیده نتایج سرشماری عمومی نفوس و مسکن ۱۳۹۰ (pdf)
- ↑ «گزیده نتایج سرشماری عمومی نفوس و مسکن ۱۳۹۵» (PDF). بایگانی‌شده از اصلی (PDF) در ۱۳ مارس ۲۰۱۷. دریافت‌شده در ۲۳ اسفند ۱۳۹۵.